Effectentaks: vermogensbelasting of symbolische taks?

De Vivaldi-regering is een belasting van 0,15% overeengekomen op de houders van effectenrekeningen (1) met een gecumuleerde waarde van meer dan één miljoen euro. Het wordt een ‘solidariteitsbijdrage’ genoemd naar het voorbeeld van de ‘solidariteitsbelasting op vermogens’ (ISF) in Frankrijk, een belasting die in 2019 door Macron werd afgeschaft. De belasting moet 428 miljoen euro voor de federale overheid opbrengen en zou onder meer gebruikt worden om de extra middelen voor de gezondheidszorg (die overigens nog ruim onvoldoende zijn) te betalen.

Artikel door Boris (Brussel) uit maandblad ‘De Linkse Socialist’

Begin oktober kondigde Paul Magnette aan dat de PS een vermogensbelasting op roerende zaken had verkregen vanaf één miljoen euro. Dit werd ontkend door MR-voorzitter George-Louis Bouchez die verklaarde dat het akkoord erop gericht was om de effectenbelasting van de Zweedse coalitie te herstellen, nadat de eerste versie door het Grondwettelijk Hof werd vernietigd. Wat is het verschil? Het belangrijkste verschil is dat aandelen op naam, waarbij de aandeelhouder wordt geïdentificeerd, doorgaans niet in de effectenrekeningen zijn opgenomen en dus niet worden belast. Deze aandelen op naam worden vooral gebruikt door grote investeerders in grote ondernemingen. Kortom, over het algemeen zijn het de rijksten die ze bezitten. Dit was één van de redenen waarom het Grondwettelijk Hof oordeelde dat de belasting op effectenrekeningen van de regering-Michel discriminerend was.

Waar de Zweedse belasting op effectenrekeningen naar schatting 252 miljoen euro zou opleveren, moet de nieuwe versie ervan meer dan 400 miljoen euro opbrengen. In tegenstelling tot de vorige versie is de drempel opgetrokken van 500.000 tot 1 miljoen euro: enkel wie daarboven uitkomt, moet de taks betalen. Het verschil wordt verklaard door het feit dat de belasting niet alleen geldt voor particulieren, maar ook voor bedrijven. Daarnaast wordt een antimisbruiksysteem ingevoerd met terugwerkende kracht tot 30 oktober. L’Echo, de Franstalige tegenhanger van De Tijd, sprak met een private bankier die doodleuk verklaarde dat sommige klanten niet zullen aarzelen om te manoeuvreren zodat ze de belasting kunnen ontduiken. Dat doen ze nu al. De banken zullen de belasting zelf moeten innen, maar zijn niet verantwoordelijk voor fiscaal misbruik. Als het bankgeheim niet wordt opgeheven, wordt het dus heel moeilijk om inbreuken vast te stellen.

In de concurrentiestrijd met de PTB/PVDA stelde de PS deze belasting voor als een grote stap vooruit, terwijl de PVDA in de oppositie blijft. De vermogensbelasting uit het verkiezingsprogramma van de PS moest echter 2,3 miljard euro opbrengen, ongeveer evenveel als de Zweedse regering bespaarde op gezondheidszorg. 400 miljoen euro is niet veel voor een belasting die de 30 miljardairsfamilies in ons land minder raakt dan de miljonairs. Het is een zeer beperkte belasting die vooral een grote symbolische waarde heeft. Deze taks moet het imago van de PS herstellen en haar deelname aan deze regering rechtvaardigen, ook al is het een regering die de crisis voor de kapitalisten beheert en geen regering die echte verandering voor de werkenden en hun gezinnen brengt.

Er is een breed maatschappelijk draagvlak voor een miljonairstaks. De strijd ervoor blijft dus actueel. Als de PVDA dat wenst, is LSP bereid om mee te bouwen aan de buitenparlementaire krachtsverhouding die nodig is om de miljonairstaks af te dwingen.

Tijdens een televisiedebat op de dag dat de Vivaldi-regering aan het publiek werd voorgesteld, verklaarde George-Louis Bouchez dat de Franse vermogensbelasting 3 tot 4 miljoen euro opbracht (het ging om 4,2 miljoen euro in 2018) in een economie die zes keer zo groot is als de Belgische. Hij gebruikt dat cijfer om te zeggen dat de miljonairstaks van de PVDA in ons land tussen 500.000 en een miljoen euro zou opbrengen, ruim onvoldoende om het PVDA-programma te financieren. Raoul Hedebouw antwoordde dat de Franse vermogensbelasting in de loop der jaren was afgebouwd en dat de PVDA had berekend dat een miljonairstaks in ons land 7 tot 8 miljard euro per jaar kan opbrengen.

We moeten ons ook voorbereiden op het onvermijdelijke tegenoffensief van de bazen bij een dergelijke miljonairstaks. De invoering van een belasting op grote fortuinen in Frankrijk onder de regering-Mitterand in 1981 leidde tot de sabotage van de economie met een ongekende kapitaalvlucht. Bij de invoering van een miljonairstaks in België zal het nodig zijn om over te gaan tot nationalisaties, onder meer van de volledige bankensector, om een halt toe te roepen aan speculatie, maar ook om het eigendomsrecht van het grootkapitaal aan te pakken en de belasting te kunnen opleggen aan de saboteurs en grote belastingontduikers.

(1) Een effectenrekening is een algemene bankrekening die, sinds de afschaffing van effecten aan toonder, alle effecten (aandelen, beursgenoteerde obligaties, beleggingsfondsen, derivaten, enz.) omvat.