Kapitalisme faalt op alle vlakken – Strijd voor socialisme nodig

Goed nieuws: pandemie of niet, er wordt winst gemaakt. Recordwinsten zelfs! Terwijl sinds maart meer dan 48 miljoen mensen hun job verloren in de VS, slaagden de 600 miljardairs van het land erin om 637 miljard dollar (ruwweg het BBP van Argentinië) aan hun fortuin toe te voegen. Andere records die het kapitalisme alvast breekt in 2020: dit jaar werd voor het eerst een temperatuur van meer dan 20 graden gemeten op Antarctica en er stond deze zomer nog meer Amazonewoud in brand dan vorig jaar.

Artikel door Fabian (Gent) uit maandblad ‘De Linkse Socialist’

Verschillende wetenschappers waarschuwen inmiddels dat de combinatie van klimaatopwarming en de zeer snelle afname van natuurlijk biotopen – door vervuiling, winstgerichte uitbreiding van bos- en landbouw – in de volgende decennia tot een ongeziene ineenstorting van de biodiversiteit op onze planeet zullen leiden. Dit zou alle andere ecologische problemen nog verder versterken en grote delen van de planeet nauwelijks bewoonbaar maken. We hoeven echter niet eens zo ver in de toekomst te kijken om een toekomst voor jongeren onder het kapitalisme te duiden.

Pandemie verdiept ongelijkheid nog verder

De aandelenkoersen staan terug hoog terwijl volgens de ILO (International Labour Organisation) tot 1,5 miljard mensen hun job dreigen te verliezen door de economische crisis. Waar de jongerenwerkloosheid voor de sanitaire en economische crisis al wijdverspreid waren, zullen jongeren nu ook des te harder geraakt worden door ontslagen, het niet hernieuwen van precaire contracten en minder nieuwe vacatures.

De Covid-lockdowns toonden duidelijk het verschil tussen opgroeien in een welgesteld of een (kans)arm gezin op vlak van onderwijs, vrijetijdsbesteding en zelfs toegang tot de openbare ruimte. De psychologische problemen stapelen zich op, het meest bij jongeren. Jongeren in achtergestelde wijken werden al snel opgejaagd wild voor de politie tijdens de lockdown, met zware repressie van zij die enkel konden kiezen tussen thuis zitten in een veel te krap appartement of op straat rondhangen. Bruut politiegeweld en ‘racial profiling’ werden hierbij de norm in heel wat Belgische gemeenten.

Aangezien weinig of geen regeringen er in slagen om een daadkrachtig beleid te voeren tegen de verspreiding van het virus, uit angst om winstbelangen in gevaar te brengen, wordt de focus gelegd op individuele gedragingen. De tekorten in de zorg, aan tests, tracing, infrastructuur voor veilig onderwijs of vrijetijdsbesteding worden gebruikt om ons te verdelen. Extreemrechts maakt hier gebruik van om bepaalde bevolkingsgroepen te viseren en haat en racisme op te poken.

Geldsluizen open…

Bij het uitbreken van de pandemie sprongen regeringen in veel landen op om gigantische sommen geld in de economie te pompen en zo het systeem overeind te houden. Honderden miljarden werden aan banken en bedrijven uitgedeeld en – om te zorgen dat de vraag naar producten en diensten niet volledig zou instorten – ook een paar euro’s of dollars aan werkenden en hun gezinnen, via systemen van tijdelijke werkloosheid.

Nu de eerste schok voorbij is beginnen kapitalisten en hun politieke vertegenwoordigers echter vooral na te denken over hoe ze hun winstvoeten kunnen herstellen. Dat kan enkel door jongeren en werkenden voor de crisis te laten betalen via werkloosheid, lage lonen, afbouw van sociale rechten, enz.

Symbolische ecotaksen kunnen wat geld in het laatje brengen maar een echte ecologische transitie van de economie is zowat het laatste op hun agenda, vanwege niet winstgevend.

Dit systeem heeft miljarden jongeren en werkenden niets meer te bieden dan armoede, ellende en verdeeldheid naast gezondheids- klimaat- en economische crisis.

Jongeren en werkenden tonen de weg vooruit

Zoals het op heel wat werkplekken de werkenden zelf waren die beschermingsmaatregelen tegen het virus afdwongen of simpelweg de toepassing van de opgelegde regels, waren het in Libanon jongeren van over heel het land die afzakten naar Beiroet om te helpen na de ontploffing, terwijl de overheid onmachtig toekeek. In Wit-Rusland zijn het ook de dagelijks protesterende jongeren en de stakende werkenden die de dictatuur van Loekasjenko doen wankelen.

Een verandering in toekomstperspectief kunnen we niet overlaten aan de kapitalisten en hun regeringen. Echte vooruitgang komt er door organisatie en strijd van (toekomstige) werkenden maar elke vooruitgang komt in het kapitalisme opnieuw onder druk door winstbelangen. Daarom moeten we ons ook tegen dit systeem organiseren en strijden voor een democratische planning van de economie, in functie van de behoeften van mens en planeet. Met andere woorden, voor socialisme.