Stop de afdankingen: nationaliseer bedrijven die personeel op straat zetten

De luchtvaartsector domineert vandaag het slechte nieuws op vlak van jobverliezen. Maar het is lang niet de enige getroffen sector. Verschillende voorspellingen schatten dat tot 250.000 jobs kunnen verloren gaan in deze economische crisis. De huidige recessie kan enkel vergeleken worden met de periode na de crash van 1929. De lawine van afdankingen zal tot protest leiden. Hoe kunnen we overwinningen boeken?

Verbod op ontslagen?

De PS stelt voor om ontslagen te verbieden tot 31 oktober 2020. Federaal parlementslid Ludivine De Donder verdedigde de maatregel op RTL-TVI: “Is het onrealistisch? Ik denk het niet, want als een werknemer tijdelijk werkloos wordt, kost het de werkgever helemaal niets, want de vergoeding wordt betaald door de sociale zekerheid. Het idee is om bedrijven een paar maanden de tijd te geven om het effect van het economisch herstel te beoordelen.” Er stellen zich enkele problemen met dit voorstel.

Ten eerste is de sociale zekerheid de afgelopen decennia geplunderd, onder meer door allerlei vrijstellingen van werkgeversbijdragen. Dit heeft de middelen voor de sociale zekerheid uitgehold. In plaats van te pleiten voor meer bijdragen van de bazen aan de sociale zekerheid, komt de PS nu nogmaals met een voorstel om het geld van de sociale zekerheid op een gouden dienblad aan de bazen aan te bieden. Voldoende middelen voor de sociale zekerheid zijn niet mogelijk als het de bazen niets mag kosten.

Ten tweede gaat de PS ervan uit dat de economie zich snel zal herpakken. De hoop dat de economische crisis binnen enkele maanden wel voorbij zal zijn, is in het beste geval naïef. Het is hetzelfde als hopen dat de klimaatverandering met de winter voorbij is. Dergelijke illusie wekken, is wellicht vooral bedoeld om de arbeidersbeweging te sussen zodat ze niet te hard van stapel loopt met protest.

In het verleden waren er ambitieuzere voorstellen rond een verbod op ontslagen. Zo was er het voorstel van de PVDA om ontslagen van winstgevende bedrijven te verbieden. Het is echter niet duidelijk hoe een dergelijke wet door het parlement zou geraken. En al helemaal niet hoe zo’n wet zou toegepast worden indien een bedrijf bijvoorbeeld beslist om te delokaliseren.

Geen enkele werkende aan zijn lot overlaten

Ons uitgangspunt moet de verdediging van elke werkende zijn, ongeacht of hij of zij met ontslag wordt bedreigd in een bedrijf dat winst maakt of niet. LSP verdedigt daarom de nationalisatie onder controle en beheer van de werkenden van elk bedrijf dat dreigt te verhuizen of tot collectief ontslag over te gaan. De gezondheidscrisis heeft aangetoond dat er veel tekorten zijn in deze samenleving, er is dus werk genoeg. Bedrijven die in publieke handen komen, zouden hun productie kunnen heroriënteren om aan de sociale behoeften te voldoen. En wie kan dat beter dan het personeel zelf en de gemeenschap? We hebben geen managers nodig die de openbare sector leiden als private bedrijven. Het zijn de arbeiders die de rijkdom produceren, het is aan hen om te beslissen!

Dit voorstel zal de bazen uiteraard op hun achterste poten zetten. Dat deden ze ook toen de arbeidersbeweging in de jaren 1930 droomde van betaald verlof. Maar onze grootouders hebben dat wel afgedwongen! Ze deden dit niet door het vriendelijk te vragen of door een oplossing te zoeken die ‘de bazen absoluut niets kost’. Betaald verlof is afgedwongen door arbeidersstrijd, door stakingen en massamobilisaties. Waarom zouden we het vandaag anders aanpakken?

Er zal meer nodig zijn dan een wandeling in Brussel om onze jobs en levensstandaard te verdedigen. Er zal geen gebrek zijn aan solidariteit met de bedreigde werkenden, maar deze moet georganiseerd worden in een echt actieplan om een krachtsverhouding op te bouwen. Dit kan met regionale en sectorale mobilisaties en stakingen om de strijd uit te breiden, en nadien indien nodig een algemene staking die desnoods herhaald wordt.

We moeten dit vandaag bespreken en terugkijken naar de actiemethodes van de arbeidersbeweging die hun waarde hebben bewezen, zoals de oprichting van stakingscomités en coördinatiecomités van verschillende bedrijven of industriezones, de bezetting van bedrijven en het gebruik van ons materieel (bulldozers, bussen, kranen …) om de beweging te organiseren en te verdedigen tegen eventuele repressie.