Coronavirus: crisis verdiept zich in China en Hongkong

Werkenden moeten in actie komen: bouw aan vakbonden en actiecomités rond gezondheid op elke werkplek

Hieronder publiceren we een vertaling van een pamflet van Socialist Action (onze zusterorganisatie in Hongkong) gericht op de oproep van werkenden en zorgwerkers uit nieuwe vakbondsgroepen voor een staking op 3 februari uit protest tegen de ontoereikende maatregelen van de Hongkongse regering inzake het coronavirus dat na China nu ook Hongkong getroffen heeft.

De epidemie die in China een enorme ontwrichting heeft veroorzaakt, is een internationale noodsituatie op vlak van volksgezondheid. De snelle verspreiding van het virus, dat officieel “2019-NCoV” wordt genoemd en het ademhalingssysteem aantast, heeft gezondheidsdeskundigen gealarmeerd. Sommigen waarschuwen dat het een ernstiger bedreiging vormt dan het SARS-virus, waaraan het nauw verwant is. Dat virus zorgde in 2003 voor 750 doden en 8.000 besmettingen. Het SARS-virus is ook in China ontstaan. Kapitalistische economen, die zich richten op de aandelenmarkten in plaats van op het menselijk leven, waarschuwen dat het nieuwe virus een wereldwijde recessie kan veroorzaken.

Het nieuwe coronavirus dat in Wuhan is ontstaan, verspreidt zich in een alarmerend tempo. Er is angst en een zekere mate van paniek onder gewone mensen in China en Hongkong. Elders neemt de bezorgdheid toe naarmate de verspreiding van de epidemie versnelt en de gezondheidsverantwoordelijken waarschuwen dat het virus besmettelijker wordt. De omvang van de epidemie in China wordt verergerd door het gebrek aan duidelijke informatie van de regering. Het wijdverbreide wantrouwen ten opzichte van de autoriteiten is gebaseerd op de ervaring van de mensen met voorheen slecht beheerde crises (SARS, toxisch melkschandaal van 2008, vaccinschandaal van 2018).

Het regime van Xi Jinping geeft toe dat de situatie “ernstig” is. Er zijn nu bevestigde gevallen van besmetting gemeld in ongeveer 20 landen buiten China, en het aantal gerapporteerde sterfgevallen en infecties neemt toe in China (100 doden op het moment van schrijven en 2700 bevestigde gevallen, een verdubbeling in twee dagen).

De eerste [Chinese] reactie van de overheid was er een van criminele verwaarlozing. We hebben dit al eerder gezien. Het nieuws werd onderdrukt. Online informatie werd geblokkeerd. De ernst van de situatie werd volledig onderschat en het behoud van “stabiliteit” had de hoogste prioriteit. Veel Chinese burgers doen een beroep op sociale media waar ze pleiten voor het afzetten en bestraffen van het stadsbestuur van Wuhan. Dat is begrijpelijk: dat bestuur kent de situatie sinds december, toen de eerste gevallen zich voordeden, maar ondernam niets om belangrijke overheidsbijeenkomsten in de eerste weken van januari niet te verstoren. Waardevolle tijd ging verloren en de kans om de epidemie “onder controle” te krijgen werd gemist. Volgens de viroloog van de Hong Kong University, Guang Yi, was dat de gouden periode om controle te krijgen en nu is zelfs het effect van het afsluiten van hele steden om de verspreiding van het virus te voorkomen beperkt.

De snelheid van de gebeurtenissen is eng. De besmetting van mens tot mens werd pas op 20 januari bevestigd. Drie dagen later werd de stad Wuhan (met 11 miljoen inwoners) afgesloten, met een verbod op alle uitgaande reizen. In de volgende drie dagen werd deze quarantaine en reisverbod uitgebreid tot nog eens 20 steden, waarbij zo’n 60 miljoen mensen worden getroffen. Treinen, vliegtuigen, veerboten en bussen worden opgehangen en stations en tolwegen worden geblokkeerd door gewapende politie.

Xi Jinping en de top van het regime zijn gedwongen om de crisis rechtstreeks onder controle te krijgen, vanwege de verlamming en het gebrek aan lokaal initiatief van de lagere rangen van de Chinese autoritaire staat – erger nog dan tijdens de SARS-epidemie van 2003 – omdat lokale functionarissen bang zijn voor alles wat de dictatuur zou kunnen beschadigen of in verlegenheid kan brengen. De concentratie van alle macht in het centrum en in de persoon van ‘Keizer Xi’ zelf, betekent dat lokale overheden niets durven te doen tenzij ze daartoe opdracht krijgen van Peking.

De acties van de Hongkongse regering volgen hetzelfde tragische patroon. Ze gedroegen zich volledig als een marionet en waren verlamd. Wat betreft het verbod op reizen uit risicovolle gebieden op het Chinese vasteland en andere noodmaatregelen, is de regering van Carrie Lam zelfs achtergebleven bij de stappen die haar bazen in Peking hebben ondernomen. De regering van Hongkong weigerde er bij de mensen in Hongkong op aan te dringen om gezichtsmaskers te dragen (omdat de regering heeft geprobeerd om maskers te verbieden als onderdeel van haar repressieve aanval op de 8 maanden oude protestbeweging).

Chan Hon-yee, directeur van de dienst volksgezondheid in Hongkong, stelde dat het niet nodig is om gezichtsmaskers te dragen tijdens normale openbare activiteiten, terwijl regeringen op het vasteland van China, maar ook in Japan en Zuid-Korea, nu hun burgers net vragen om maskers te dragen. Om geen gezichtsverlies te lijden, verdedigt de regering van Hongkong koppig haar anti-maskerwet van oktober, en staat zij pal voor haar plan om in beroep te gaan tegen het besluit van het Hooggerechtshof van november om dat verbod in te trekken.

Het zwaar beproefde ziekenhuissysteem in Hongkong heeft dringend behoefte aan extra middelen om deze crisis het hoofd te bieden, wat tot massale woede en een oproep tot staking op maandag 3 februari heeft geleid. Socialist Action steunt dit stakingsinitiatief volledig en roept werkenden en activisten in de vakbonden en nieuwe vakbondsformaties op om solidariteit voor deze staking te mobiliseren.

Wij sluiten ons aan bij degenen die zeggen dat de door de regering voorgestelde verhoging van de politiesalarissen (om hen te belonen voor een half jaar ongekende repressie) moet worden geannuleerd en dat dit geld moet worden gebruikt voor noodmaatregelen om de epidemie te bestrijden, onder meer om de beschermende uitrusting voor medisch personeel te verbeteren (naar verluidt zijn er meer dan 10 miljoen gezichtsmaskers in het magazijn van het ministerie van Volksgezondheid, terwijl het personeel van de openbare ziekenhuizen niet genoeg N95-maskers heeft om te gebruiken) en om te zorgen voor voldoende isolatieafdelingen.

De regering moet maatregelen nemen om prijsspeculatie en hamsteren, waaronder gezichtsmaskers en voedsel, tijdens deze crisis strikt te verbieden. Ook moet de regering haar juridische procedure om de anti-gezichtsmaskerwet weer in te voeren stopzetten.

De hogesnelheidslijn [die het Chinese vasteland en Hongkong met elkaar verbindt] en de grens moeten onmiddellijk worden gesloten om de verspreiding van de epidemie in te dammen, niet alleen voor de Chinese bevolking maar voor alle mensen. Socialisten verzetten zich tegen de racistische agenda van de lokalistische beweging in Hongkong om via deze kwestie de Chinese bevolking op het vasteland aan te vallen. Het coronavirus discrimineert niet: alle etnische groepen en nationaliteiten kunnen drager zijn en lopen gevaar.

Werkenden en vakbonden in Hongkong moeten elkaars inspanningen steunen om zich op elke werkplek te organiseren, om met gekozen vertegenwoordigers actiecomités op te zetten om met het management te onderhandelen en om ervoor te zorgen dat er concrete stappen worden afgedwongen die de veiligheid van personeel en het grote publiek als topprioriteit stellen.

Werkenden moeten het recht hebben om tijdens deze crisis te weigeren naar China te worden gestuurd. Werkenden moeten ook het recht hebben om thuis te werken en flexibele werktijden te hanteren om de drukte tijdens de spitsuren te verminderen. We kunnen er niet op vertrouwen dat de overheid of de bedrijfsleiders in ons belang handelen. Daar moet voor worden gevochten – door het organiseren en verspreiden van de vakbonden en comités op de werkplaatsen. Maskers, wasfaciliteiten, meer schoonmaakroutines en informatiebijeenkomsten tijdens de werkuren moeten voor alle werkenden beschikbaar worden gesteld.

Arbeiders en vakbonden in Hongkong moeten alle gelijkaardige inspanningen van werkenden op het vasteland ondersteunen om hun rechten te verbeteren en vakbonden op te richten om adequate bescherming en middelen te verkrijgen om de crisis het hoofd te bieden. De moeilijkheden en de opofferingen van het Chinese ziekenhuispersoneel in crisissteden als Wuhan, dat botst op een tekort aan middelen en investeringen om de enorme omvang van de crisis aan te pakken, maken ons verdrietig en boos.

De solidariteit van de werkenden en de voorbeelden van de bouw van actiecomités in Hongkong kunnen de arbeiders op het vasteland inspireren om voor hun rechten te strijden. Massale actie van onderaf is de beste manier om deze noodsituatie te bestrijden, aangezien we duidelijk niet kunnen vertrouwen op de regering om het werk te doen.

De vakbonden in Hongkong zouden zich dringend moeten mobiliseren en voor deze stappen strijden:

• Bouw aan actiecomités op alle werkplekken
• Recht om te weigeren naar China te worden gestuurd voor werk
• Recht op flexibele werktijden en thuiswerk
• Recht op organisatie van de actiecomités onder werktijd
• Intrekking van het beroep van de regering om de anti-gezichtsmaskerwet opnieuw in te voeren
• Stop de loonsverhoging van de politie. Noodfinanciering voor medisch personeel