Vanwege het uitvoerend bureau van de Linkse Socialistische Partij
Wij hebben begrepen dat jullie, voor het eerst “sinds lang”, voor de Europese verkiezingen van 7 juni aanstaande een lijst willen indienen in de Franstalige kieskring, in Wallonië en Brussel. Uw verklaring daarover, gepubliceerd op 29 oktober op jullie website, kunnen wij, wat betreft de analyse van de drastische ommekeer in de ontwikkelingen op wereldvlak, grotendeels onderschrijven. De financiële crisis is intussen overgeslaan naar de reëele economie en uitgebreid tot een crisis die het kapitalistisch systeem aantast in al haar voegen: politiek, economisch, sociaal, ecologisch en ideologisch. Het neoliberalisme, de dominante politiek van de afgelopen 25 tot 30 jaar, loopt vast. De crisis vereist een ander politiek-economisch beleid, maar de heersende klasse is er nog niet uit welk. Ze loopt achter op de feiten en reageert geval per geval. Haar ordewoord blijft neoliberalisme, maar haar praktijk wijkt daar steeds verder van af. Hoe ver? Daarover zijn de heersende klasse en haar politieke vertegenwoordigers verdeeld. Aan de basis van die verdeeldheid ligt een verschillende inschatting over mogelijk verzet van de arbeidersbeweging.
Via haar strijd tegen de gevolgen van deze crisis zal de arbeidersbeweging het uitzicht van de nieuwe economische politiek mee bepalen. Die strijd zal in een eerste fase wellicht hoofdzakelijk defensief zijn. Een belangrijke en groeiende minderheid zal daaruit steeds radicalere conclusies trekken. Ze zal botsen op de limieten van het overleg, inspraak eisen in de syndicale strategie en steeds meer evolueren naar een syndicalisme hoofdzakelijk gebaseerd op strijd. Ze zal zich echter niet beperken tot het sociale terrein en steeds dringender de nood aanvoelen aan een – van de burgerij totaal onafhankelijke – politieke vertegenwoordiging, een eigen partij die haar eisen ook op het politieke terrein kan vertalen. De voorwaarden om een dergelijke partij te vormen, rijpen in het verloop van de klassenstrijd, en kunnen niet vervangen worden door de loutere optelsom van de bestaande radikaal linkse stromingen. Maar tegelijk bestaat er geen automatisch verband tussen het bestaan van de voorwaarden voor zo’n partij en haar uiteindelijke realisatie, dat vergt een bewuste tussenkomst. Het is hierin dat radicaal links een rol kan spelen om het proces mee op de sporen te zetten.
We weten dat jullie er een andere lezing op na houden over de opgang en de neergang van het Comité voor een Andere Politiek. Als LSP zoveel energie heeft besteed aan de uitbouw van CAP, dan was het omdat we dachten dat het, in tegenstelling tot Une Autre Gauche, de uitdrukking was van het rijpingsproces van de voorwaarden voor een nieuwe partij. Over het mislukken ervan hebben we elkaars analyse wellicht met de nodige ergernis gelezen. Het verdwijnen van CAP betekent echter in geen geval dat het streven naar een nieuwe onafhankelijke arbeiderspartij definitief van de baan is. In een open brief aan het politiek bureau van de PvdA in juni jongstleden stelden we “We weten dat een nieuwe, brede arbeiderspartij pas echt zal ontwikkelen op massale schaal indien belangrijke delen van de vakbonden hun schouders eronder zetten. Intussen willen we echter niet bij de pakken blijven zitten en ieder initiatief dat zo een arbeiderspartij een beetje dichterbij kan brengen ondersteunen…. Veruit de belangrijkste reden waarom de vakbondsleidingen niet zwaarder onder druk staan om de banden met de christen- en de sociaaldemocratie door te knippen, is ongetwijfeld het gebrek aan een geloofwaardig alternatief, een voldoende sterke concurrent ter linkerzijde. Door de militante kracht van PvdA en LSP te bundelen, weliswaar met respect voor elkaars eigenheid, in een formule die voldoende ruimte laat voor andere strekkingen en individuen die vandaag toekijken, zouden we naar ons oordeel een dynamiek in die richting op gang kunnen brengen.” We kregen geen antwoord, toch niet van het politiek buro van de PvdA.
In jullie verklaring van 29 oktober schrijven jullie: “Uit de ontmoetingen die we met de meeste linkse krachten hebben gehad, bleek dat alle organisaties van de radicale linkerzijde (PTB-PVDA, PC, MAS-LSP) onder een of andere vorm hun eigen lijst zullen indienen voor de regionale en Europese verkiezingen … Om kort te zijn : elke organisatie wil zelf het laken van de eenheid naar zich toe trekken, wat niet onmiddellijk onze opvatting van eenheid is…” (http://www.sap-rood.be/cm/index.php?option=com_content&view=article&catid=115%3ADocumenten&id=861%3AVerklaring+van+de+SAP+%2F+LCR+over+de+verkiezingen+van++juni+2009&Itemid=53). We zijn er ons reeds lang van bewust dat de formulering “ontmoetingen … met de meeste linkse krachten”, geen vergetelheid was, maar een wijze om niet te hoeven vermelden dat jullie niet met LSP hebben gediscussieerd. Deze handigheid stelt jullie even later in staat LSP meteen over een kam te scheren met PvdA en PC, dat is kort, kort door de bocht. Dat is nu net waarom we het grondig oneens zijn met jullie “methode”. In onze open brief aan het politiek bureau van de PvdA schreven we: “we denken echter dat dit meningsverschil een gezamenlijke oproep om de arbeiders en hun gezinnen één stem aan te bieden met het oog op de volgende verkiezingen, niet in de weg hoeft te staan.” Diezelfde houding geldt ook voor jullie. Een stem aanbieden aan arbeiders en hun gezinnen moet voorgaan op onderlinge irritatie.
We denken uiteraard niet dat een gezamenlijke lijst van LSP en SAP voor de Europese verkiezingen in de franstalige kieskring een vergelijkbaar effect zou hebben als een gezamenlijke lijst met de PvdA zoals hierboven beschreven. Maar een Europese lijst in franstalig België, met een duidelijke verwijzing naar jullie publiek figuur in Frankrijk, Olivier Bésançenot, kan een aantrekkingskracht uitoefenen op een belangrijke minderheid, zeker indien dit gebeurt in het kader van een bredere éénheid. Het zou uiteraard veraf blijven van een nieuwe arbeiderspartij en eveneens van de nieuwe anti-kapitalistische partij (NPA) door jullie opgestart in Frankrijk rond Besançenot, maar het zou niettemin de dynamiek in die richting stimuleren en de kwestie van éénheid opnieuw op de agenda plaatsen. Wij zijn niet de enigen die dat denken. Wij behoren tot de talloze organisaties in Europa die werden uitgenodigd voor de Europese anti-kapitalistische conferentie op 13 december aanstaande, een initiatief waarbij alweer jullie franse zusterorganisatie fors “betrokken” is. Gauche Révolutionnaire, de LSP in Frankrijk en veel kleiner dan LCR in Frankrijk, is trouwens zeer actief in de opbouw van de NPA.
LSP stelt jullie geen NPA voor, we denken dat de voorwaarden daarvoor op dit ogenblik niet verenigd zijn.We bieden jullie wel een gezamenlijke en open lijst aan voor de Europese verkiezingen in de franstalige kieskring omdat we denken dat dit een interessante dynamiek op gang kan brengen. We kunnen helaas geen maanden op jullie antwoord wachten. Voor de Europese verkiezingen moeten we liefst 5.000 peterslijsten ophalen, dat vergt een zeer intense inspanning die ook voor LSP telkens weer een krachttoer blijft. Over de modaliteiten kunnen we later discussiëren, maar een initieel antwoord voor de Europese conferentie van 13 december zou niet alleen een signaal in België zijn, maar de dynamiek naar eenheid op Europees niveau stimuleren.