Meer dan 25.000 textielarbeiders in Bangladesh legden de regels van de noodtoestand in het land naast zich neer en trokken toch op straat om achterstallige lonen en bonussen op te eisen. De arbeiders trokken van de industriële zone Tejgoan in de hoofdstad Dhaka en hielden een betoging. Hierdoor lagen de meeste fabrieken in de buurt plat.
De politie haalde matrakken boven om het protest uit elkaar te slaan. 50 arbeiders raakten gewond door het politiegeweld. De autoriteiten zetten ook het leger en de oproerpolitie in tegen de betogers. Na de politietussenkomst, werden de ramen en deuren ingegooid bij zo’n 16 fabrieken. De arbeiders waren woedend en koelden deze woede op de ramen en deuren. Hierop volgde een 24-urenstaking, maar die werd beëindigd toen onderhandelingen werden opgestart met de autoriteiten.
Slavenlonen en omstandigheden
De woede neemt opnieuw toe onder de textielarbeiders. Ze krijgen erg lage lonen en moeten onder verschrikkelijke omstandigheden werken. De textielexporteurs verdienen jaarlijks miljarden dollars, terwijl de arbeiders slavenlonen betaald krijgen. Vorig jaar verdiende het patronaat 9 miljard dollar met de uitvoer van textile uit Banglades, dat is goed voor 75% van de totale uitvoer van het land. De textieluitvoer groeit en de grote bedrijven maken recordwinsten. De meerderheid van de textielarbeiders leeft intussen onder de armoedegrens, velen leven in absolute armoede.
Het gemiddelde loon van deze arbeiders is ongeveer 1500 tikkas (16 dollar) per maand. Ze werken 12 tot 14 uur per dag maar dat volstaat niet om in de dagelijkse behoeften te voorzien. Er zijn in de industriële centra geen degelijke huisvesting, gezondheidszorg of onderwijsvoorzieningen. Er zijn veel vrouwelijke arbeiders die vaak de volgende opmerking maken: “Als je geluk hebt, word je een prostituee, maar als je pech hebt, eindig je als textielarbeidster”. De vrouwelijke arbeiders worden hard uitgebuit, de verschrikkelijke arbeidsomstandigheden en lage lonen gaan bovendien vaak gepaard met seksueel misbruik.
Deze omstandigheden en lage lonen zorgden ervoor dat de arbeiders in actie kwamen. Duizenden arbeiders namen deel aan stakingen en gewelddadige acties waarbij acht doden vielen. De woedende en wanhopige arbeiders probeerden 16 fabrieken in brand te steken en in honderden andere fabrieken werden vernielingen aangebracht. Deze betogingen en stakingen werden pas beëindigd toen de regering en de patroons beloofden om een minimum maandloon van 25 dollar in te voeren.
Lege beloften
De arbeiders hebben bijna een jaar gewacht op het realiseren van de belofte van regering en patronaat. Maar de patroons willen deze maatregel niet doorvoeren. De vakbonden hebben de regering en het patronaat meermaals gewaarschuwd, maar het kwam niet tot protestacties omdat deze verboden zijn door de regering omwille van de noodtoestand in het land. De regering stelde aan de vakbonden dat het niet zou toelaten dat er sociale onrust zou zijn in de textielsector. De arbeiders verloren evenwel hun geduld en kwamen toch in actie.
Volgens de vakbonden wordt het minimumloon slechts in zo’n 20% van de 4.000 fabrieken in het land toegepast. De vakbonden stellen dat de situatie gespannen is en elke dag erger wordt. De recente prijsstijgingen voor voedsel en andere producten zorgen er bovendien voor dat zelfs het minimumloon amper volstaat.
Mishu, een vakbondsleider die vorig jaar mee de protestacties organiseerde, stelde: “We kunnen de arbeiders niet meer rustig houden. De fabrieksbazen vragen om problemen en dat zullen ze ook krijgen. De regering neemt de situatie niet ernstig. De woede is als een vulkaan die op elk ogenblik kan uitbarsten.”
Dit was de grootste protestactie sinds de noodtoestand werd uitgeroepen. Volgens een verantwoordelijke van de politie in Dhaka is de kwestie “nog niet voorbij, de spanning blijft toenemen en we verwachten nog meer protest en geweld als de eisen van de arbeiders niet worden ingewilligd. Repressie zal de betogingen niet tegenhouden eens deze plaatsvinden. Deze betoging was een ernstige waarschuwing, deze beweging bouwt zich opnieuw op. De werkgevers moeten de eisen van de arbeiders onmiddellijk inwilligen en doorvoeren.”
De textielarbeiders komen opnieuw in actie. Ze vormen de meest militante laag van de arbeidersklasse in het land. Hun radicalisatie en succesvolle acties zullen andere arbeiders ertoe aanzetten om ook in strijd te gaan. De textielarbeiders hebben de voorbije jaren telkens opnieuw aangetoond dat ze bereid zijn om te strijden.
Een aantal vakbondsleiders is niet bereid om de strijd te voeren. Ze hebben voorheen al meermaals moedige strijdbewegingen verraden. De textielarbeiders hebben nood aan een strijdbare leiding en democratische vakbonden. De vakbonden en de leiding moeten onafhankelijk zijn en los staan van de invloed van gelijk welke kapitalistische of pro-kapitalistische partij. De vakbonden moeten bovendien oproepen tot een algemene staking om zo de regering en het patronaat tot toegevingen te dwingen en een degelijk loon te betalen aan alle arbeiders.