Polen. Nederlaag voor de verschrikkelijke tweeling: rechts-populistische regering verslagen

De rechts-populistische regering van Jaroslaw Kacrzynski, de tweelingbroer van de Poolse president, heeft haar meerderheid verloren na de tussentijdse verkiezingen van afgelopen zondag. De heersende Partij voor Orde en Rechtvaardigheid (PiS) verloor het pleit in wat door velen werd gezien als een referendum voor of tegen de Kacrzynski-broers.

Paul Newberry, Polen

De neoliberale oppositiepartij Burgerplatform (PO) haalde een grote overwinning met 41,5% van de stemmen tegenover 32,1% voor PiS.

De opkomst bedroeg 54%, wat 14% meer was dan bij de vorige parlementsverkiezingen twee jaar geleden. Dat is een gevolg van de vastberadenheid onder brede lagen om een einde te maken aan het bewind van de Kaczynski’s. Het weerspiegelt ook een groeiende polarisatie in Polen. De percentages vertellen echter niet het volledige verhaal. Het aantal stemmen voor het Burgerplatform nam toe van 2,8 miljoen tot 7,4 miljoen. De PiS-partij verhoogde haar aantal stemmen met zowat de helft, zo’n 1,9 miljoen stemmen.

Twee andere partijen slaagden er ook in om boven de kiesdrempel te raken. De Liberalen en Democraten haalden 13,1%. Deze formatie is een coalitie van post-Stalinistische sociaal-democraten met een kleinere liberale partij. De Poolse Boerenpartij (PSL) haalde 8,9%. De twee kleinere coalitiepartners in de vorige regering: de populistische zelfverdedigingspartij (1,5%) en de ultrarechtse Liga voor Poolse Families (1,3%) werden afgemaakt en kwamen niet boven de kiesdrempel. De Poolse Arbeiderspartij kreeg geen aandacht in de media en kwam niet aan bod in de peilingen, maar haalde wel 1%.

Tienduizenden Polen stemden in het buitenland. In Engeland stemde 60% voor de PO, in Schotland zelfs 75%. Een meerderheid van de stemmen voor de PO waren gericht tegen de PiS en Kaczynski. Die staan voor wat gezien wordt als een terugkeer naar een duister verleden waarin religieus fundamentalisme, vervolgingen en racisme vooraan op de agenda staan.

De PO wordt door velen, zeker onder de jongeren, gezien als een moderne Europese partij. Nochtans is PO een neoliberale partij die het opneemt voor de belangen van de grote bedrijven en de partij volgt ook een pro-EU koers. De partij wil een vlaktaks doorvoeren en wat nog kan geprivatiseerd worden, zal verkocht worden. Daarom zijn deze verkiezingen geen overwinning voor de Poolse arbeiders die nog steeds geen politiek verlengstuk hebben in het parlement. Voor de arbeiders zal het beleid van de regen in de drup gaan.

De PO controleert 60% van de zetels in de Senaat, maar beschikt niet over een meerderheid in het lagerhuis. Daarom zal het een coalitie moeten vormen met de PSL. Die partij zal echter niet in staat zijn om de neoliberale agenda van de nieuwe regering te temperen.

CWI kandidaten op lijst Arbeiderspartij

Onze Poolse zusterorganisatie nam deel aan de campagne van de Arbeiderspartij. Verschillende kameraden waren ook kandidaat voor deze partij.