Nederlandse bevolking wijst EU-Grondwet af en geeft kabinet Balkenende een draai om de oren

Op woensdag 1 juni trok de Nederlandse kiezer naar de stembus om zich uit de spreken over de Europese Grondwet. Voor het eerst in meer dan 200 jaar kon de Nederlandse bevolking op deze manier advies uitbrengen aan het parlement. De opkomst bij dit raadgevend referendum was met 62,8 procent hoog en de uitslag duidelijk. 61,6 procent van de kiezers wees de Grondwet af en slechts 38,4 procent steunde het Ja-kamp.

Ron Blom

Dit is een duidelijke afwijzing van de Europese Grondwet. De kiezers in het algemeen, maar vooral veel gewone werkende mensen waren niet overtuigd van het nut van deze Grondwet en stemden tegen. De motieven varieerden. Velen vonden de voorlichting door het politieke establishment zwak. De regeringspartijen – en PvdA met GroenLinks – schuwden geen enkel propagandamiddel om de bevolking voor te laten stemmen, om ons dit neoliberale wangedrocht door de strot proberen te duwen. Ook de werkgeversorganisaties en leidingen van de vakbonden bliezen hun deuntje mee. 85% van de politieke elite was voor. Jarenlang is de bevolking niets gevraagd over de Europese Unie of over de introductie van de euro waarvan de inflatoire effecten voor iedereen behalve de minister van financiën duidelijk waren. Bovendien was er twijfel of de vele economische en sociale problemen waar we nu al mee te maken hebben op Europees vlak wel aangepakt zouden worden.

Er kwam gelukkig ook een sterke Nee-campagne op waarbinnen de Socialistische Partij een dominante rol speelde. De van de VVD afgesplitste Geert Wilders probeerde al tamboererend op het migratiethema (de toestroom van Polen en andere Oost-Europeanen die onze banen zouden afpakken) ook een rol voor zichzelf op te eisen. Zonder al te veel succes. De linkse anti-EU Grondwetcampagne wees succesvol op het nog verder afnemen van de invloed van de gewone bevolking, op de ontwikkeling naar een Europees leger, op het neoliberale karakter van de EU (zie bijvoorbeeld de Bolkestein richtlijn)….

Arrogantie van de macht

De uitslag was het resultaat van de getoonde arrogantie van de macht. De VVD televisiespotjes verwezen naar een tweede Holocaust als we niet voor zouden stemmen. Het licht zou uitgaan.volgens diverse regeringsfunctionarissen, waaronder D66 minister Brinkhorst. VVD-leider van Aartsen haalde uit naar de rode vlaggen in het Franse feestgedruis waar ze Nederland voorgingen in het afwijzen van de EU-Grondwet. In Oost-Europa had men zich juist ontworsteld aan het socialisme, wilde men dat weer terug? De minister van Buitenlandse Zaken, Bot, liet weten dat je bij twijfel maar beter thuis kon blijven. Eerder had Bot al uitgesproken dat een “nee” tegen dit grondwettelijk verdrag Europa in staat van oorlog zou doen belanden.

De massamedia in Nederland deden weinig moeite om hun voorkeur voor een ja te verbergen. Zogenaamd neutrale televisieprogramma’s bleken uitgebreid propaganda voor de Grondwet te bedrijven en werden schaamteloos gesubsidieerd door het Ja-kamp onder leiding van het kabinet, waaronder de speciale uitzending die een paar dagen de dag van het referendum op RTL4 werd uitgezonden. Zowel regering als vakbondsleiding en werkgeversorganisaties hebben financiële steun gegeven aan de producenten van het programma.

Wat na afloop van het referendum in de speciale uitzending op Nederland 2 enorm duidelijk werd, is hoe politici kunnen omslaan als een blad aan een boom. Wouter Bos van de PvdA die vorige week nog uitsprak dat wat hem betreft een nieuw referendum zou moeten worden gehouden als de bevolking in meerderheid “NEE” zou zeggen, stond zich nu weer schaamteloos te manoeuvreren in de rol van oppositieleider en probeerde veel van zijn verloren vertrouwen terug te winnen door te stellen dat men nu de burger toch maar echt eens serieus moest gaan nemen in het vormgeven van de richting waarin de Europese Unie zich ontwikkelt.

Geen van de politici nam echter openlijk afstand van de kern van de Europese Unie, namelijk de neoliberale economische politiek en de bezuinigingen, privatiseringen, liberaliseringen en massaontslagen die dat beleid in Nederland, maar ook in de rest van Europa en feitelijk – gelet op de wereldwijde heerschappij van het kapitalisme – in de hele wereld veroorzaakt. Onvrede hierover onder de Nederlandse werkende mensen aan de basis en de minima in onze samenleving was een van de belangrijkste redenen om een tegengeluid te laten horen.

Afstraffing kabinet Balkenende

De bevolking heeft genoeg van het kabinet Balkenende. De steun voor deze CDA-VVD-D66 coalitie is tot een historisch dieptepunt gedaald: 19%. De overheid is zelf schuldig aan de langdurigste economische recessie sinds de Tweede Wereldoorlog en die zal bovendien nog even aanhouden. Nederland behoort tot de drie landen met de snelst groeiende werkloosheid van de EU: van 4,6 naar 5% (gegevens Eurostat).

Nadat de Nederlandse werkende bevolking in het najaar al had laten zien zich niet zomeer neer te leggen bij draconische bezuinigingsmaatregelen en afbraak van de verzorgingsstaat blijkt nu ook weer dat zij het beleid van het kabinet Balkenende spuugzat is. Op 2 oktober van het vorige jaar gingen meer dan 300.000 mensen uit protest tegen de kabinetsplannen de straat op in Amsterdam.

Nu wordt andermaal een belangrijk politiek onderwerp van dit neoliberale kabinet naar de prullenmand verwezen. De bevolking is de regentenmentaliteit zat en eist verandering. Het wegstemmen van de EU-Grondwet is een belangrijk signaal. De Nederlandse regering heeft bij monde van onze minister-president in de speciale uitzending die gewijd was aan de uitslag van het referendum volmondig beweerd dat de uitslag geen beoordeling was van het beleid van het kabinet, omdat ogenschijnlijk alle argumenten om tegen te stemmen een Europese dimensie hadden. Zelfs de dienstdoende journalisten gebruikten deze drogreden en hielpen hiermee het kabinet haar legitimiteit te versterken. Maar het kabinetsbeleid dat in Nederland door Balkenende 2 wordt uitgevoerd is een exponent van het Europese neoliberale beleid, waarvan de bouwstenen staan vermeld in het grondwettelijk verdrag dat gisteren met een enorme meerderheid van 60% is afgewezen. De “NEE” stem tegen deze ‘EU-Grondwet’ is zonder twijfel een “NEE” tegen dit kabinet en zodoende heeft het geen andere keus dan af te treden, zeker gelet op de minder dan 20% steun die haar beleid op dit moment onder de Nederlandse bevolking – en dan met name onder de arbeiders en uitkeringsgerechtigden – heeft.

Om dit signaal nog krachtiger te maken, en dat is noodzakelijk, zullen we ons moeten organiseren en voorbereiden op nog meer confrontaties met het establishment. Want de meeste politieke partijen in het parlement hebben dan wel gezegd zich aan de uitslag van het referendum te houden. Maar zeer waarschijnlijk zijn ze zich daarbij onvoldoende bewust van de reikwijdte van de duidelijke afwijzing van het politieke establishment door de bevolking. De roep zwelt aan om het aftreden van het kabinet. Daarvoor is het nodig om de strijd van onderaf te blijven voeren en geen illusies te hebben in samenwerking met zogenaamd linkse partijen als de PvdA, die duidelijk partij koos voor het establishment.

Noodzaak socialistisch alternatief

Alleen een consequent socialistische politiek gebaseerd op de belangen van de meerderheid van de werkende bevolking en de armen in de samenleving is in staat om te breken met het kapitalistische systeem. Om dit te bereiken zullen we op Europees vlak samenwerken met gelijkgezinden. Op die wijze zullen we tegenover het Europa van de bazen en bureaucraten een Socialistisch Europa stellen als onderdeel van een socialistische wereld.

Een instrument in de vorm van een internationale revolutionaire socialistische arbeiderspartij, met secties in alle landen van wereld, in handen van de werkende klasse, uitkeringsgerechtigden en minima is nodig om definitief een einde te maken aan het kapitalistisch systeem en om te kunnen komen tot socialistische maatschappij wereldwijd!