Actiedag tegen verhoging elektriciteitsprijzen in Sri Lanka

Jarenlang werd de actualiteit in Sri Lanka volledig beheerst door de tegenstellingen tussen verschillende bevolkingsgroepen. Dat werd aangewakkerd door een oorlogszuchtig Singalees chauvinistisch regime onder leiding van Rajapakse. Nu begint echter sociaal protest te groeien. Het asociale beleid van de regering leidt onder meer tot een drastische prijsverhoging voor elektriciteit, met stijgingen tot 59%. Vandaag is er een nationale actiedag.

Het Singalees nationalistische regime van Rajapakse blijft een oorlogseconomie organiseren. Vier jaar na het officiële einde van de oorlog tegen de Tamil-minderheid in het noorden en het oosten werd nog nooit zoveel uitgegeven aan defensie. Tegelijk stapelen de tekorten voor de gewone bevolking zich op. Het sociale ongenoegen is groot, het enige antwoord van de regering hierop is repressie en chauvinisme.

In het noorden wordt een militaire bezetting georganiseerd waarbij iedere vorm van oppositie de kop wordt ingedrukt. Zelfs een herdenking van de oorlogsslachtoffers door Tamil-activisten werd onderdrukt. Er is nog steeds geen duidelijkheid over de vele doden en vermisten. Wel duidelijk is hoe het regime grond in het noorden inpikt om er Singalezen te huisvesten. Een dergelijke kolonisatiepolitiek doet denken aan wat het Israëlische establishment in de bezette Palestijnse gebieden doet. Daar heeft het alvast niet geleid tot een ‘oplossing’ voor de nationale kwestie.

Om de machtspositie te behouden, doet het establishment rond Rajapakse beroep op nationalisme en chauvinisme. Zo wordt amper verdoken steun gegeven aan de fundamentalistische Boeddhisten van Bodu Bala Sena (BBS), een extreemrechtse groep onder leiding van monniken. Het geweld van deze groep komt de regering goed uit, er wordt zelfs gefluisterd dat de regering achter het opzetten van de groep zit. Het doel van de chauvinistische krachten is om een onvoorwaardelijke steun voor Rajapakse te bewerkstelligen.

Het geweld richt zich momenteel vooral tegen de moslim-minderheid, maar het is duidelijk dat het nadien even goed ook opnieuw tegen de Tamilbevolking kan gericht worden. De moslims worden er uit gepikt omdat zij de kleinste minderheid vormen. Het stilzwijgen van gevestigde figuren van Tamil-afkomst, onder meer in de Tamil National Alliance (TNA), over het geweld tegen de moslims is een totaal verkeerde opstelling. In het verleden waren er ook incidenten met confrontaties tussen aanhangers van de LTTE (Tamil Tijgers) en moslims. Wellicht wil het Singalese establishment die verdeeldheid nieuw leven inblazen om eengemaakt verzet tegen het asociale beleid te vermijden.

Het regime verliest snel aan steun, ook onder de Singalese meerderheid. De regering biedt immers geen antwoord op de economische rampspoed en de bijhorende sociale problemen. Samen met de ondermijning van de democratische rechten leidt dat tot een explosieve situatie. Alles wordt eraan gedaan om het protest te ondermijnen, er werd zelfs geschoven met religieuze feestelijkheden die normaal voor donderdag gepland waren maar naar dinsdag werden verplaatst om het lerarenprotest te ondermijnen. De besparingen in het onderwijs zorgden er immers voor dat de lerarenbonden zich bij de actiedag van vandaag aansloten.

Niet alle bonden zijn even enthousiast voor de actiedag van 21 mei, maar het ongenoegen onder brede lagen is dermate groot dat het protest een grote omvang aanneemt. Dat bleek al tijdens de eerste acties vorige week (met onder meer een vrouwenprotest afgelopen donderdag).

De terugkeer van sociaal protest over de religieuze en etnische grenzen heen is een belangrijke nieuwe ontwikkeling. Het is door massaal en eengemaakt protest dat ook een politieke vertaling krijgt dat fundamentele verandering mogelijk is. De United Socialist Party, USP, ondersteunt het protest en komt erin tussen met een socialistisch programma.