Protest tegen bouw kerncentrale in Tamil Nadu (India)

Gisteren werden wereldwijd solidariteitsacties gehouden om de activisten die tegen de bouw van een kerncentrale in Koodankulam, in het zuiden van India, protesteren een hart onder de riem te steken. Het nucleaire project in India is omstreden. De regering wil beroep doen op kernenergie als onderdeel van haar neoliberale project. Het protest van de lokale bevolking die vreest voor de gevolgen en de risico’s van de centrale wordt brutaal de kop ingedrukt.

Kernenergie in opmars in India

De afgelopen jaren kende India een belangrijke economische ontwikkeling. Het land werd open gesteld voor investeringen door buitenlandse multinationals die mogelijkheden zagen in het land met de lage lonen en de grote bevolkingsreserve. De opeenvolgende Indische regeringen zijn al jarenlang bezig met het organiseren van gunstige voorwaarden en omstandigheden voor buitenlandse bedrijven. Er kwamen speciale economische zones waarvoor de lokale bevolking moest wijken. Dit gebeurde vaak tegen protest van die bevolking in, maar daar werd met repressie op geantwoord. Niet alleen de twee grote nationale partijen maakten zich daar schuldig aan, ook lokale partijen en zelfs zogenaamd ‘communistische’ partijen deden hieraan mee (Nandigram in West-Bengalen is daar het bekendste voorbeeld van).

Bij de economische groei – waar de arme bevolking niet van profiteert (de armoedecijfers blijven fenomenaal) – doen zich infrastructuurproblemen voor. Een tekort aan energie is daar één van, enkele weken geleden viel het volledige elektriciteitsnet in het noorden van India uit. Om de groeiende vraag naar energie op te vangen, wordt onder meer gebouwd aan kerncentrales. Er zijn daarnaast ook tal van projecten waarbij stuwdammen worden gebouwd, waarbij de bevolking van volledige valleien plaats moet maken.

De Indische regering wil op 25 jaar het aandeel van kernenergie opdrijven van 2,8% tot 9% van de totale energie. Daartoe worden nieuwe kerncentrales en reactoren gebouwd. In 2010 waren er zes nucleaire vestigingen, dat aantal wordt opgedreven tot tien. Maar op verschillende plaatsen is daar protest tegen. Onder meer in Jaitapur en Koodankulam wordt al maandenlang geprotesteerd door de lokale bevolking. Waar de regeringen in West-Europa nagaan hoe ze de onveilige kerncentrales kunnen afbouwen ten voordele van andere vormen van energie, maakt India een beweging in de andere richting. Kernenergie zou er een veel belangrijker aandeel in de totale energieproductie moeten krijgen. De regering kijkt daarbij niet naar de risico’s, maar enkel naar de winsten die op korte termijn kunnen geboekt worden.

Koodankulam

De meest zuidelijke nieuwe kerncentrale zou in Koodankulam worden gebouwd, vlak aan de zee. Dat is in een gebied van Tamil Nadu dat eind 2004 werd getroffen door een tsunami. Volgens de autoriteiten zou het gevaar in Koodankulam beperkt zijn, maar dat werd in Fukushima ook gezegd.

Er is al maandenlang een brede protestbeweging aan de gang waarbij tienduizenden lokale inwoners protesteren tegen de komst van de kerncentrale. Het enige antwoord van de regering hierop bestaat uit repressie. Het gebied werd afgesloten van de buitenwereld, protestacties werden hardhandig aangepakt. Betogers werden in zee gedreven en er vielen gewonden. Media werd zoveel mogelijk buiten het gebied gehouden. En tenslotte werd besloten om de inwoners collectief te beschuldigen van ‘opruiing’. Daarmee wordt hun geweldloos verzet op gelijke hoogte geplaatst met de maoïstische guerrilla in andere deelstaten. Het doel is duidelijk: de betogers afschilderen als gewelddadig en staatsgevaarlijk. En dat enkel en alleen omdat ze tegen de bouw van een kerncentrale in hun achtertuin protesteren.

Er is in India een breed protest tegen kernenergie. Zeker na de ramp in Fukushima in maart 2011 is er een groeiende ongerustheid. Er waren protestacties aan verschillende projecten van nieuwe kerncentrales, maar ook in de grote steden. Het gevaar van een nationale anti-nucleaire beweging wordt ook door de regering gezien en dat is de reden waarom zo hardhandig wordt opgetreden. Maar dit kan het protest niet stoppen, de internationale solidariteit kan voor dit protest een hart onder de riem zijn.

De nationale en lokale regering benadrukken het stroomtekort dat ook in Tamil Nadu een rol speelt. Beide grote partijen in Tamil Nadu, de DMK en AIADMK, zijn voorstander van de bouw van de centrale in Koodankulam. De deelstaatregering eist wel dat alle energie die er wordt geproduceerd in Tamil Nadu zou blijven. Andere partijen zijn niet veel beter. De Communistische Partij heeft de AIADMK gesteund bij de vorige deelstaatverkiezingen in Tamil Nadu. De officiële partijlijn is er een van steun aan de bouw van de kerncentrale omdat de reactoren uit Rusland komen en niet uit West-Europa… Enkel VS Achuthanandan, de vorige deelstaatpremier van Kerala en topman van de CPI(M), stelde zijn standpunt bij en steunt het protest. De partijleiding neemt hem dat wel erg kwalijk.

Veiligheid in vraag gesteld

Een belangrijk element in het protest tegen de komst van een kerncentrale in Koodankulam is de veiligheid. Er werd al fors geïnvesteerd in de bouw van de centrale terwijl eenzelfde investering in wind- of zonne-energie minstens gelijkaardige resultaten inzake energie zou opleveren en bovendien veiliger zou zijn.

Er zijn niet alleen de belangrijke historische ongevallen (Tsjernobyl en Fukushima zijn de bekendste) maar er waren ook kleinere ongevallen die angstvallig in de doofpot verdwenen. Dat is ook in India het geval (in de centrale van Kalpakkam zouden er 200 incidenten zijn geweest met in één geval een bijna rampzalige uitkomst) en bovendien is er daar een grote gevoeligheid voor. In 1984 was er nog de gifwolk in Bhopal die het resultaat was van het feit dat er in de winsthonger van Dow Chemicals op de veiligheidsmaatregelen werd bespaard en waardoor duizenden doden vielen. Wat als dit morgen ook met een kerncentrale gebeurt? De mogelijkheid is reëel, het Russische bedrijf dat de centrale bouwt heeft een dubieuze reputatie.

Voor de tsunami die eind 2004 ook de zuidkust van India raakte, gingen experts van de regering ervan uit dat het gebied rond Koodankulam veilig was voor tsunami’s. Na de ramp werd dat bijgesteld en verklaard dat er geen tsunami’s van meer dan 9 meter hoogte zouden voorkomen. Wat indien dit morgen wel gebeurt?

De Indische regering promoot de komst van kernenergie en legt dit op om zo de basis te leggen voor een grotere komst van buitenlandse multinationals. Het is onderdeel van een akkoord dat met de Amerikaanse regering werd gesloten en bekend staat als het ‘123 akkoord’. De gevestigde partijen stellen dat er geen andere keuze is, dat het ‘ontwikkelen of sterven’ is. Maar ontwikkeling hoeft toch niet te betekenen dat risico’s worden genomen op vlak van veiligheid waardoor het leven van tienduizenden wordt bedreigd?

Dorpen in opstand

Het verzet tegen de komst van de kerncentrale in Koodankulam leidde tot massaal protest van de omwonenden. De inwoners uit de 18 omliggende dorpen gingen in actie en betoogden. Bij een grote betoging op 9 september werden ze hardhandig aangevallen door de politie, er vielen honderden gewonden. De betoging kwam er nadat een hooggerechtshof in Chennai op 31 augustus had beslist dat de kernreactor mocht geactiveerd worden. Maar liefst 4.000 agenten gingen de confrontatie aan. Er werd niet omgekeken naar het feit dat vrouwen en kinderen mee betoogden. Heel wat kinderen vielen flauw omwille van het traangas. Journalisten werden eveneens hard aangepakt om te vermijden dat de beelden de wereld zouden rondgaan.

De politie trok in een aantal dorpen van huis tot huis om de organisatoren van het protest op te pakken. Ze richtten daarbij vernielingen aan en wilden een voorbeeld stellen. India wordt wel eens de grootste democratie ter wereld genoemd, maar respect voor de mening van de protesterende bevolking is er niet. Het protest is geen toeval. Er is een groot ongenoegen in India. Alle aandacht van de gevestigde partijen gaat naar de economische ontwikkeling die enkel een kleine toplaag ten goede komt. Voor de overgrote meerderheid van de bevolking blijft armoede de dagelijkse realiteit en het percentage van de bevolking dat in armoede leeft, neemt niet af. De armen worden gevraagd om een prijs te betalen voor een economische ontwikkeling die enkel de multinationals en de Indische kapitalisten ten goede komt. Het ongenoegen hiertegen bleek recent nog toen werd geprotesteerd tegen de komst van buitenlandse multinationals in de distributiesector.

Protestbeweging versterken

De linkse socialisten van New Socialist Alternative ondersteunen het protest tegen de komst van een kerncentrale in Koodankulam. Ze organiseren mee protestacties in verschillende steden en publiceerden solidariteitsberichten uit Sri Lanka en Pakistan. En met onze internationale solidariteitsacties proberen we de kwestie ook ruimer bekend te maken.

New Socialist Alternative merkt ook op dat er geen politieke steun komt voor de actievoerders en stelt dat er nood is aan een nieuwe massale arbeiderspartij die opkomt voor een socialistisch alternatief die vertrekt van de behoeften van de bevolking (zowel ecologische behoeften als nood aan energie). Wij willen hen daarin steunen.

Protest tegen de bouw van een kerncentrale in Koodankulam

Tamil Solidariteit en LSP voerden in Antwerpen op de Groenplaats campagne tegen de bouw van een nieuwe kerncentrale in Koodankulam. We verspreidden een 500-tal pamfletten en haalden met een petitie enkele honderden handtekeningen op. De strijd tegen de bouw van deze nieuwe kerncentrale is hier uiteraard niet echt bekend, maar zodra we mensen aanspraken was er wel een grote bereidheid om ons protest te ondersteunen.

Op hetzelfde ogenblik waren er tal van protestacties in andere landen, vooral in India zelf en in de regio. Zo kan je hier een verslag in de Engelstalige krant The Hindu lezen naar aanleiding van de actie in Bengalur. De campagne in India wordt onder meer gesteund door de bekende schrijfster Arundhati Roy. Haar boodschap vind je hieronder.