Van 7 tot 20 mei kunnen werknemers in 6.738 bedrijven hun vertegenwoordigers in de Ondernemingsraad (OR) en het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW) verkiezen, dat zijn 145 bedrijven meer dan in 2008. Bij de sociale verkiezingen zijn er zowat 130.000 kandidaten. De vierjaarlijkse verkiezingen bieden een kans om strijdbare delegees naar voor te schuiven.
De omvang van de sociale verkiezingen toont de kracht en de inplanting van de vakbonden in ons land. In bedrijven met een syndicale werking liggen de lonen doorgaans hoger en is er meer aandacht voor de arbeidsomstandigheden. Dat toont het belang van collectieve organisatie. Om dat te bevestigen en te versterken, is het belangrijk om effectief een stem uit te brengen bij de sociale verkiezingen.
Ondanks het feit dat stemmen niet verplicht is, was er in 2008 toch een opkomst van meer dan 70% onder de 1,4 miljoen stemgerechtigde werknemers. Dat weerlegt al het geroep van diegenen die beweren dat de vakbonden niemand vertegenwoordigen of een te verwaarlozen achterhaalde kracht zouden vormen. De vakbonden zijn de enige sociale kracht in dit land die zoveel mensen op de been kunnen brengen.
[box type=”shadow” align=”alignright” width=”100″]
In welke bedrijven zijn er sociale verkiezingen?
Ondernemingen in de privé-sector die gewoonlijk gemiddeld ten minste 100 werknemers tewerkstellen, moeten een Ondernemingsraad (OR) oprichten; ondernemingen die gemiddeld ten minste 50 werknemers tewerkstellen moeten een Comité Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW) oprichten.
Waartoe dient een OR? Waartoe dient een CPBW?
De OR is een orgaan waarin werknemers en werkgevers vertegenwoordigd zijn en dat door de werkgever moet geïnformeerd worden over de economische situatie van de onderneming. Daarnaast heeft de OR beslissingsbevoegdheid over alles wat in het arbeidsreglement staat en beheert het de “sociale werken” (zoals de kantine).
Het CPBW adviseert over alle aangelegenheden inzake gezondheid en veiligheid van de werknemers, de veiligheid van de werknemers en ook de “verfraaiing” van de werkplaats. In bedrijven tussen 50 en 100 werknemers zijn de bevoegdheden van het CPBW beperkt uitgebreid.
Wat is het verschil met de vakbondsdelegatie?
De vakbondsdelegatie is in de meeste gevallen een informeel orgaan dat niet verkozen wordt. In sommige gevallen wordt de delegatie ook verkozen bij de sociale verkiezingen (in de Waalse metaalsector is dit bvb het geval). De vakbondsdelegatie is een orgaan dat vooral gebaseerd is op de krachtsverhoudingen binnen de onderneming.
De vakbondsdelegatie kan onderhandelen over de CAO’s op bedrijfsniveau, zal nazicht houden op de toepassing van de sociale wetgeving, CAO’s, arbeidsreglement en individuele arbeidsovereenkomsten.
In de praktijk speelt de vakbondsdelegatie een belangrijke rol om het syndicale werk te coördineren.
[/box]
Tegen de achtergrond van aanvallen op onze lonen en arbeidsvoorwaarden, is het noodzakelijk om ons voor te bereiden op strijd die er onvermijdelijk komt. De regering Di Rupo heeft al een eerste aanzet gegeven met de aanvallen op de pensioenrechten, maar de besparingslawine zal daar niet stoppen. In de rest van Europa zien we een algemeen offensief op alle verworven rechten.
In onze strijd zullen we niet kunnen rekenen op de gevestigde politici of de traditionele media. Dat hebben we al voldoende ervaren bij de nationale betoging van 2 december, de staking van de openbare diensten op 22 december of de algemene staking van 30 januari. De antivakbondscampagne werd toen krachtig beantwoord door een grote betrokkenheid van onderuit. Dat kunnen we met de sociale verkiezingen versterken.
Het uiteindelijke resultaat van de sociale verkiezingen valt natuurlijk niet te voorspellen. In 2008 toonde het totale resultaat een status quo waarbij het ACV ongeveer 53% haalde, het ABVV 36% en het ACLVB 10%. Belangrijker dan het globale resultaat is de score van strijdbare delegaties en syndicalisten.
Het is onmogelijk om een algemene stemoproep te doen, daarvoor verschilt de situatie te sterk van bedrijf tot bedrijf. Wij roepen op om te kiezen voor kandidaten die zich strijdbaar opstellen en die kiezen voor een strijdbaar syndicalisme. Doorheen de acties van de afgelopen maanden hebben tal van delegees, militanten en werknemers zich opgeworpen als voortrekkers van de acties. Wij roepen op om hen te steunen, los van de kleur van de vakbond waar ze kandidaat voor zijn.
Wij zijn voorstander van inhoudelijke campagnes bij de sociale verkiezingen. Een populariteitspoll of een campagne rond gratis gadgets zal ons niet voorbereiden op de strijd die voor ons ligt. De kracht van delegees ligt niet daar, maar wel in het verdedigen van de belangen van hun werkmakkers. Met inhoudelijke pamfletten, video’s en websites is het mogelijk om van de campagne gebruik te maken om de vakbondswerking in het algemeen te versterken. Maak gebruik van de sociale verkiezingen om te stemmen voor strijdbare kandidaten!