Your cart is currently empty!
Tag: sociaal werk
-
Sociaal werker: “We staan vaak machteloos omdat er niet genoeg middelen zijn”
Links op de foto: Wouter op de betoging tegen de besparingen in de sociale sector begin maart 2020, vlak voor de pandemie. De dood van een 14-jarig meisje blijft de gemoederen beroeren. Ze was het slachtoffer van een groepsverkrachting. Haar familie zocht hulp maar botste op wachtlijsten en tekorten. Ze stapte zelf uit het leven. De woede is groot en moet omgezet worden in actieve strijd voor echte antwoorden: meer middelen voor efficiënte zorg zonder wachtlijsten, campagnes tegen seksisme en seksueel geweld, verzet tegen een samenleving waarin de verkrachtingscultuur zo sterk aanwezig kan zijn. We spraken met sociaal werker Wouter.
De feiten kwamen voor velen als een schok. Was dit ook het geval in de sociale sector?
“Ja, misschien zelfs nog harder. We zijn natuurlijk net als iedereen geschokt en voelen mee met het leed van de familie en de omgeving van het slachtoffer. Dit komt des te harder aan omdat de hulpverlening een rol had kunnen spelen, maar vandaag vaak machteloos staat omdat er niet genoeg middelen zijn.
“Dat meisje en haar familie zochten hulp, maar niemand kon haar helpen. Voor ons als hulpverleners weegt dit emotioneel zwaar. We komen het helaas meer en meer tegen: een oplossing bieden voor de ene groep, gaat ten koste van een andere groep. Op het einde van de rit blijft het gevoel dat we in het algemeen tekortschieten en niet de nodige hulp bieden. Dan staan we machteloos. In dit geval met de gekende dramatische gevolgen.”
Wat had er dan moeten gebeuren?
“In de eerste plaats is het allerbelangrijkste natuurlijk dat slachtoffers geholpen worden, dat ze overal terechtkunnen en dat hun vragen meteen opgepakt worden. Dat zou het allerminste moeten zijn, maar zelfs dat is nu niet gebeurd. Er zijn kleine stapjes vooruit gezet in de opvang en begeleiding van slachtoffers van seksueel geweld. De Zorgcentra na Seksueel Geweld in Gent, Brussel en Luik hebben de drempel een beetje verlaagd om klacht in te dienen. De regering belooft om dit uit te breiden, maar dat is onvoldoende om het probleem aan te pakken.
“Er moet opgetreden worden tegen seksueel grensoverschrijdend geweld. Dat dit vandaag dikwijls zonder gevolg blijft, is onaanvaardbaar. Er moet bovendien sneller en preventiever opgetreden worden voordat er zich dergelijke feiten voordoen. Dat betekent onder meer aandacht voor potentiële daders of mensen die zo’n probleem ontwikkelen, maar ook voor de maatschappelijke context waarin bijvoorbeeld de verkrachtingscultuur zo sterk kan zijn.
“Tot slot kunnen we de vraag stellen: wat moet er met de mensen gebeuren die zo’n feiten stellen? Voor hen is er onvoldoende gespecialiseerde hulp om te voorkomen van nieuwe slachtoffers. Overal blijken dus schrijnende tekorten op vlak van beschikbare hulpverlening.”
De familie van het slachtoffer klaagt over tekorten en wachtlijsten in de zorg. Dat wordt al jarenlang aangeklaagd. Vlak voor de pandemie werd nog betoogd aan het kabinet van Beke tegen besparingen in de sociale sector. Is er sindsdien iets veranderd?
“Er zijn kleine stukjes bijgekomen voor het sociaal werk waardoor een aantal besparingen deels teruggeschroefd zijn. Dat is op zich positief en een gevolg van het protest en de solidariteit. Maar het volstaat totaal niet om de besparingen van de afgelopen jaren volledig te compenseren. Bovendien waren er toen al tekorten en is het aantal hulpvragen veel groter geworden. Er is een toename van huiselijk geweld, seksueel grensoverschrijdend gedrag, psychische problemen … Onder jongeren is dat nog meer het geval. De wachtlijsten voor psychologische of psychiatrische hulp zijn enorm.
“Kortdurende crisisopvang in de psychiatrie of in het welzijnswerk zijn vandaag gewoon niet mogelijk omdat ze volzet zijn! Nochtans maakt dit een verschil en had het ook in deze zaak in Gent een rol kunnen spelen. Crisisopvang neemt de verschrikkelijke feiten niet weg, blijft beperkt tot symptoomaanpak, maar het kan jongeren in een crisissituatie mogelijk wel stabiliseren. Als er iemand nog twijfel had of er tekorten zijn in de hulpverlening, dan zou die nu wel weg moeten zijn.
“De beperkte extra middelen zorgen voor een beetje zuurstof, maar nemen de tekorten niet weg. Het volstaat niet om ervoor te zorgen dat alle hulpvragen worden beantwoord, terwijl dat toch de bedoeling moet zijn. De middelen zouden moeten vertrekken vanuit de noden van mensen met een geïntegreerd project van massale publieke investeringen in de hele sociale sector. Nu worden kleine investeringen gedaan als reactie op een toename van ernstige problemen. Het blijft bij paniekvoetbal zonder fundamentele verandering. Er wordt enkel gekeken naar het topje van de ijsberg, maar niet naar de onderliggende vulkaan die op uitbarsten staat.”
Kan er überhaupt iets gedaan worden tegen gevallen van seksueel geweld? Komt de zorgsector niet altijd te laat, namelijk als de feiten gebeurd zijn?
“Er moeten in ieder geval verschillende stappen tegelijk gezet worden. Naast de crisisopvang en toegang tot de juiste begeleiding en zorg, is er ook nood aan hulp die ‘eerder’ tussenkomt in de tijdslijn van de probleemwording. Zo kunnen we meer schade voorkomen. Hoe meer preventie, hoe beter.
“Preventie betekent niet een campagne met affiches opzetten, maar zorgen dat er basisvoorzieningen in de samenleving zijn en dit op alle levensdomeinen. Jongeren moeten plaatsen hebben waar ze kunnen praten. In klassen met 15 leerlingen zal dit gemakkelijker kunnen dan als er 30 leerlingen zijn. Probeer als leerkracht dan maar eens problemen op te merken en tijd te nemen om dit op te pakken. Niet alleen onderwijs is belangrijk, ook betaalbare en degelijke huisvesting, financiële stabiliteit thuis of de mogelijkheid om te zijn wie je bent zonder gediscrimineerd te worden. Basisvoorzieningen op al die domeinen zouden al veel spanningen en problemen wegnemen of reduceren. Maar dat vereist fundamentele investeringen en het vrijmaken van de nodige middelen.
“Daarnaast moeten we duidelijk maken dat het gaat om maatschappelijke problemen. De afgelopen decennia was er een psychologisering waarbij sociale kwesties als een individueel probleem werden benoemd. Deze Thatcheriaanse, neoliberale benadering is bij veel mensen binnen gesijpeld waardoor de maatschappelijke context wordt vergeten. Tijdens de pandemie is er bijvoorbeeld een sterke stijging van het aantal pogingen tot zelfdoding, door mensen die financiële problemen kennen en/of emotioneel geïsoleerd zijn. Daar zie je de gevolgen van de afbraak van sociale structuren, maar ook hoe maatschappelijke ontwikkelingen een grote impact hebben op het sociaal welzijn van mensen.
“Bij seksueel grensoverschrijdend geweld is die maatschappelijke context misschien niet altijd zo duidelijk, maar ze is er wel degelijk. Er is het structureel seksisme binnen dit systeem dat verschillen tussen mannen en vrouwen gebruikt en misbruikt. Ook zaken als zich niet goed voelen door financiële druk, emotionele onzekerheid of zich minder verbonden voelen met de samenleving spelen een rol en kunnen leiden tot zo’n ongepast gedrag. In alle lagen van de samenleving, ook in economisch sterkere kringen, spelen machtsverhoudingen en dominante beeldvorming inzake seksisme en racisme een rol. We moeten ons trouwens de vraag stellen hoe het komt dat die beeldvorming dominant geworden is.
“Acute zorg met onmiddellijke opvang, zowel fysiek als geestelijk, gecombineerd met hulpverlening op alle domeinen volstaan niet. Dat zal de toestroom niet stoppen. Basisvoorzieningen in de samenleving ontwikkelen, zijn noodzakelijk. Sociale antwoorden zouden al veel spanningen en problemen wegnemen. Het zou de basis leggen voor een situatie waarin mensen zich beter voelen. Er is meer nodig dan symptoombestrijding, we moeten opkomen voor maatschappijverandering. Seksisme zit ingebakken in het kapitalisme. De strijd voor meer en betere hulp gaat dan ook hand in hand met die voor een andere samenleving. Dat is waarom initiatieven als Campagne ROSA zo belangrijk zijn en alle steun verdienen.”
-
Let’s Go Urban. Prestigeproject ten koste van de gemeenschap en de jongeren
Foto: Wikimedia Commons Het rommelt al enkele maanden bij LGU (Let’s Go Urban), één van de vzw’s van serieonderneemster en liberaal politica Sihame El Kaouakibi. De raad van bestuur trok vorig jaar aan de alarmbel. Het duurde nog tot februari dit jaar voor het duidelijk werd dat er een zeer creatieve boekhouding was waarbij er voor honderdduizenden euro’s belastinggeld naar dubieuze facturen ging.
Artikel door een sociaal werker een maandblad ‘De Linkse Socialist’
De bedrijven van El Kaouakibi voeren daar goed bij. De klucht was compleet wanneer uitkwam dat er duizenden euro’s naar een mysterieuze keuken, servies en de bekleding van een kast waren gegaan. Voor zeker 10.000 euro aan uitgaven was er simpelweg geen verklaring. De onderneemster ontving zelf een jaarloon van 100.000 euro vanuit haar positie bij LGU. Dat is voor de sociale sector een obsceen bedrag.
LGU werd naar eigen zeggen opgericht om “het beste in jongeren naar boven te halen”. De vzw organiseert workshops en vrijetijdsaanbod voor jongeren in de stad Antwerpen. Ze doet dat met vaste medewerkers en vrijwilligers, vaak zelf jongeren. Het empoweren van jongeren om zelf dingen te organiseren en bij te leren, vrijetijdsbesteding, het inrichten van een veilige ontmoetingsplek, … zijn broodnodig. Maar het zijn zaken die andere (meer kritische) organisaties al veel langer doen in de stad, met een veel minder meegaande houding van het stadsbestuur. De politieke benadering en connecties van de oprichtster van LGU hebben allicht iets te maken met die voorkeursbehandeling. Het was dan ook vooral een prestigeproject om LGU de stadsfeestzaal in de wijk het Kiel te geven. Van de 3,5 miljoen voor de renovatie van die zaal werd 10% onterecht doorgesluisd.
Waarom keek het anders zo draconische N-VA bestuur de andere kant op, afgezien van vriendjespolitiek? De financiële steun en betrokkenheid van enkele “captains of industry” wekten volgens De Wever vertrouwen. Onder de vorige legislatuur zocht men ‘innovatief sociaal werk’ in vreemde hoeken. Toenmalig schepen van sociale zaken Fons Duchateau vond in beveiligingsmultinational G4S de ideale partner om De Vaart, een inloopcentrum voor dak- en thuislozen, uit te baten. Via de ‘tendering’ van sociale projecten ging de continuïteit voor sociaal werkers en gebruikers op de schop. De vermarkting van onder meer De Vaart kon enkel via strijd gestopt worden. Aan die strijd namen sociaal werkers, gebruikers en zelfs studenten en docenten sociaal werk deel. Daar ligt ook de oplossing voor misstanden zoals die bij LGU. Sociaal werkers en jongeren lanceerden een open brief om inspraak en het behoud van hun werking te eisen.
Het lijkt evident dat zowel El Kaouakibi als het door N-VA gedomineerde stadsbestuur een grote schuld treffen. Dit is echter geen verhaal over subsidieslurpende vzw’s. Wie in de sociale sector werkt, weet dat de middelen meestal ontoereikend zijn. Er is geen nood aan prestigeprojecten, maar aan structurele investeringen in de noden van onze doelgroepen, wijken en de samenleving. Een ander soort LGU kan daar een plek in hebben, maar dan geen initiatief van stadsmarketing, tendering en dictatuur van managers.
Als sociaal werkers en gebruikers moeten we strijden voor investeringen onder democratische controle van het personeel, de gebruikers en de gemeenschap!
-
Investeer in mentale gezondheidszorg
In 2019 werd de Vlaamse regering gevormd en kort nadien besliste Minister van Welzijn & Gezondheid Wouter Beke om op tal van hulpverleningsdiensten te besparen. Het ging onder andere om de Centra Geestelijke Gezondheidszorg, de Vertrouwenscentra Kindermishandeling, de Zelfmoordlijn en de Centra Algemeen Welzijnswerk.
Artikel door een sociaal werker
Deze diensten begeleiden en behandelen mensen die lijden onder mentale gezondheidsproblemen: van psychische problemen tot intrafamiliaal geweld. Deze besparingen werden gevolgd door acties van het zorgpersoneel. Met duizenden werd er geprotesteerd bij het kabinet van Beke in december 2019. En enkele dagen voor de eerste lockdown kwamen 10000 zorgverleners hiervoor op straat in Brussel.
Ze eisten het terugdraaien van de besparingen en extra investeringen om tegemoet te komen aan de gigantische noden in de samenleving. Reeds voor de COVID-pandemie leden veel mensen onder mentale gezondheidsproblemen. Zo wordt in Vlaanderen één op vier doorheen het leven geconfronteerd met ernstige psychische problemen. Per jaar gaat het om 700000 mensen die psychische problemen ervaren.
Sinds de pandemie en de verdere verdieping van de economische crisis is er een enorme toename. Zo ervaarden 65% van de jongeren tussen 16 en 25 jaar mentale problemen. Er is een toename van zelfdodingen, waarvan de exacte cijfers nog ontbreken. Alain Remue van de Cel Vermiste Personen van de Federale Politie meldt een verdubbeling van het aantal verdwijningen die bijna uitsluitend om (pogingen tot) zelfdoding gaan. Hij geeft aan dat de oorzaak hoofdzakelijk ligt in het niet kunnen betalen van schulden en/of het ervaren van emotionele eenzaamheid in isolatie. 1 op 5 vrouwen rapporteert bovendien slachtoffer te zijn van geweld binnen de relatie tijdens de lockdown. Huiselijk geweld (met kindermisbruik inbegrepen) werd sinds de eerste lockdown 70% meer gemeld dan voorheen.
Covid-19 heeft gezorgd voor een verdieping van de mentale gezondheidscrisis. De actiegroep ‘Zorg in actie’ kreeg gelijk: tekorten in de hulpverlening werden nog meer duidelijk. De besparingen werden onder druk van acties en solidariteit deels teruggeschroefd. Zo investeerde Minister Beke recent terug in de diensten waar hij eind 2019 bespaarde. Strijd loont!
De extra middelen betekenen niet overal een netto groei vergeleken met twee jaar geleden. Bovendien blijven de wachtlijsten bestaan en groeien ze door de toename van problemen. Deze zullen door de diepte van de economische crisis nog verder toenemen. Investeren in de toekomst vraagt fundamentele investeringen: er is nood aan publieke basisdiensten zodat mensen op alle welzijns- en gezondheidsdomeinen een goed leven kunnen leiden. Door ons verder te organiseren en acties op te bouwen kunnen we nieuwe overwinningen boeken!
-
Met sociaal werkers in verzet op 8 maart
Vlak voor de eerste lockdown betoogde de Vlaamse zorgsector nog tegen de besparingen van Beke. Als sociaal werkers worden we dagelijks geconfronteerd met de gevolgen van de crisis en in het bijzonder de gevolgen van de ongelijke positie van de vrouw in onze samenleving.
Door sociaal werkers
De coronacrisis heeft bestaande ongelijkheid en discriminatie versterkt, ook seksisme. Vrouwen hebben gemiddeld dubbel zoveel inkomensverlies geleden als mannen. Het onbetaalde thuiswerk wordt opnieuw meer door vrouwen uitgevoerd. Bovendien woedt er een onzichtbare pandemie: die van het huislijk geweld. Vrouwen worden voor een onmogelijke keuze gesteld. Bij een gewelddadige partner blijven of het risico lopen om in de armoede te belanden.
- 1 op 5 vrouwen rapporteerde zich als slachtoffer van geweld in de relatie gedurende de eerste lockdown
- Huiselijk geweld (met inbegrip van kindermishandeling) werd 70% meer gerapporteerd sinds de eerste lockdown
De coronacrisis maakt duidelijk wie de samenleving doet draaien: schoonmakers, huisvuilophalers, zorgverleners, kinderverzorgers … Allemaal sectoren van essentiële beroepen waar vrouwen oververtegenwoordigd zijn en waar precaire contracten en lage lonen de norm zijn. Ook in het sociaal werk hebben we lonen die onder het gemiddelde liggen.
De coronacrisis versterkt de systeemtekorten die er zijn, als sociaal werkers botsen we op muren:
- Ondergefinancieerde diensten zoals werkloosheidskas, ocmw’s …
- Mensen krijgen geen directe toegang tot hulp: wachtlijsten, overbevraagde loketten, etc.
Het kapitalistisch systeem waarin we leven psychologiseert deze structurele, maatschappelijke problemen tot een individuele niveau. Als je het niet aankan, heb je een mentaal probleem, ‘het is jouw fout’ … Vrouwen moeten zich versterken, zich emanciperen en hun lot in eigen handen nemen.
Met Campagne ROSA stellen we duidelijk: het systeem is schuldig aan deze tekorten en de diepte van deze crisis! Om verandering op individueel niveau te verkrijgen, is er een gemeenschappelijke en collectieve strijd nodig! Vrouwen, jongeren, werkenden moeten zich organiseren om collectief op te komen voor hun belangen.
We eisen dat de aanwezige rijkdom wordt ingezet om te voorkomen dat de klok wordt teruggedraaid voor de nieuwe generaties vrouwen. We willen een samenleving waar de noden van ons allen centraal staan, die van vrouwen én mannen die afhangen van een job, niet die van de kleine, kapitalistische elite.
Het minimumloon optrekken naar minstens 14 euro per uur is een eerste noodzakelijke stap om iedereen een degelijk leven en vrije keuzes te garanderen. Gebruik de rijkdom die momenteel naar winst gaat om te investeren in extra hulp en preventieve, publieke basisdiensten!
-
Corona stelt ongelijkheden op scherp: meer middelen voor sociaal werk nodig
Foto: Jean-Marie Versyp In maart en april werden in Antwerpen bijna de helft meer leeflonen toegekend dan de voorgaande maanden. Dat is een trend die zich ook in andere Belgische steden en gemeenten steeds duidelijker aftekent. Kinderen en jongeren in een kwetsbare positie worden zwaar getroffen door de Coronacrisis. Meer dan de helft voelt zich niet goed in zijn vel. Drie op vier heeft te weinig plaats thuis en meer dan 80% heeft het moeilijk met preteaching. Dit laatste dreigt ons nu al ongelijke onderwijs nog meer scheef te trekken. Intussen zien de voedselbanken de vraag nog meer stijgen. Het thuis blijven leidt tot heel wat spanningen. Kinderen zien meer ruzies thuis en ook huiselijk geweld neemt toe. In Mechelen bijvoorbeeld verdubbelde het aantal meldingen.
door een sociaal werker uit Antwerpen
Sociaal werkers botsen op muren wanneer er simpelweg geen goede doorverwijsmogelijkheden zijn. Drempels voor gebruikers worden hoger terwijl wachtlijsten al jaren de norm zijn. Bovendien moesten heel wat sociaal werkers in onveilige omstandigheden aan het werk. Medewerkers van de CAW (Centra voor Algemeen Welzijnswerk) moesten zonder adequaat beschermingsmateriaal aan de slag in opvangcentra. Heel wat outreachende hulpverleners moesten het dagen of weken stellen zonder maskers of handgel. De kost ervan moest de sector trouwens zelf dragen.
De coronacrisis legt de ongelijkheden in onze samenleving op een pijnlijke manier bloot. Bovendien zullen heel wat noden pas later zichtbaar worden. De economische depressie kan tot 59 miljoen jobs in Europa kosten. De sociale sector wijst al maanden op de problemen, maar een doortastend beleid om armoede te bestrijden blijft uit.
De investering die er geen is
Eind april kondigde Vlaams minister voor Welzijn Wouter Beke een actieplan aan om een “mentale pandemie” te voorkomen. De Vlaamse regering maakt 25 miljoen euro vrij voor een actieplan rond mentaal welzijn onder de hashtag #zorgenvoormorgen. Sociaal welzijn is voor hen inderdaad een ‘zorg voor morgen’.
Dit komt na de besparingen die in november werden aangekondigd en die naast de culturele ook de sociale sector troffen. Het steunpunt Mens & Samenleving (SAM vzw), dat ondersteuning biedt aan sociaal werkers, verloor 27% van de werkingsmiddelen. Er werd bespaard in kinderopvang, vertrouwenscentra voor kindermishandeling en op de CAW. Kritiek werd gecounterd door te zeggen dat er bespaard werd op structuren. Het waren “efficiëntieoefeningen”. Wie in de door besparingen getroffen sectoren werkt, weet beter. Ze treffen niet één of andere theoretische structuur maar wel onze arbeidsomstandigheden, onze jobzekerheid en de kwaliteit die we onze gebruikers kunnen bieden. Bij de CAW betekende dit 75 naakte ontslagen.
De nieuwe ‘extra investeringen’ zijn slechts een peulenschil van wat enkele maanden eerder werd weg bespaard. Onderinvestering is al jarenlang de norm. Onze middelen werden al tien jaar niet geïndexeerd! In de meeste gevallen gaat het bovendien niet om duurzame investeringen maar eenmalige uitgaven. Om een degelijke werking uit te bouwen en banden te ontwikkelen met gebruikers is het voor sociaal werkers essentieel om op lange termijn te kunnen werken. Structurele investeringen zijn dus nodig. Een ander deel van de investeringen bestaat uit de vroegtijdige toezegging van middelen die er sowieso zouden komen.
Als we de middelen willen, moeten we ervoor strijden
Strijd loont, dat toonden we eerder. Na protest werden enkele besparingen gedeeltelijk teruggetrokken, zoals bij de Zelfmoordlijn. Voor 1,8 miljoen euro besparingen op welzijnswerk werden herzien. Als we de beweging in maart hadden kunnen doorzetten, was het mogelijk om alle besparingen terug te draaien. Om het protest door te zetten, hebben we nood aan offensieve eisen en tactieken. De terughoudende aanpak van verschillende van onze werkgevers in de mobilisatie naar vervolgbetogingen tegen de besparingsronde, toonde dat we niet op hen kunnen vertrouwen om de strijd te organiseren. Na deze gezondheidscrisis komen er enorme sociale noden: de sociale sector zal de nodige middelen moeten opeisen om deze aan te pakken.
De zorgbetoging na de zomer biedt een kans voor een doorstart van de strijd van het sociaal werk. Als we front vormen met andere sectoren in actie, worden we daar zelf ook sterker van. Om te kunnen zorgen voor morgen, moeten we strijden voor meer middelen!
-
Sociale onrechtvaardigheid bestrijden via basisdiensten voor welzijn voor iedereen
Bij deze uitbraak van de coronacrisis stellen we vast dat sociale ongelijkheid nog meer duidelijk wordt en toeneemt. Heel wat mensen zien hoe belangrijk de sociale sector is.
Wie in armoede of bestaansonzekerheid leeft, heeft gemiddeld gezien een slechtere gezondheid dan wie een degelijk inkomen heeft (Jaarboek Armoede en Sociale Uitsluiting 2019). Eén op vijf Belgen leeft in armoede en/of sociale uitsluiting, ondanks de bestaande (maar bedreigde) sociale zekerheid. Deze groep van de bevolking loopt meer gevaar op overlijden. Het kapitalisme kan in die zin dodelijk zijn!
Veel mensen die beroep doen op de welzijnssector worden door de verspreiding van het virus geconfronteerd met uitsluiting. Thuis- en daklozen kunnen momenteel kiezen tussen opvang waar de hygiëne beperkt is en leven op straat waar je kan besmetten en besmet worden. Heel wat mensen die elke maand de eindjes nauwelijks aan elkaar geknoopt krijgen, dreigen de huishuur niet meer te kunnen betalen omwille van loonverlies of omdat ze hun job kwijt zijn. Als je weet dat de helft van de Belgen niet kan sparen, is de precariteit enorm. Het zorgt dat mensen verplicht zijn om in te kleine of ongezonde huisvesting te wonen. Het leidt bovendien tot toenemende spanningen en geweld in de gezinnen.
Veel sociale werkers nemen nu enorme risico’s om de schaarste van het systeem op te vangen: straathoekwerkers gaan de wijk in met beperkte middelen, verschillende opvangcentra werken al dagen zonder de nodige bescherming of infrastructuur om de maatregelen tegen Covid-19 te respecteren. Sociale werkers nemen nieuwe, gedurfde solidariteitsinitiatieven om de grootste slachtoffers van het systeem te redden, vaak ten koste van de eigen gezondheid.
De commercialisering van en de besparingen op welzijnswerk hebben de lonen van deze werkers verder naar beneden gedrukt en de werkvoorwaarden slechter gemaakt. Steeds werden sociale werkers wandelen gestuurd: ‘er is geen geld’. Vaak zijn hun contracten gebaseerd op subsidies waarvan niet geweten is of die er morgen nog zullen zijn. Dit ondergraaft de continuïteit. De tekorten zijn dermate groot dat directies vandaag rekenen op de niet-vervanging van wie ziek is om zo de boekhouding rond te krijgen, zelfs indien het ten koste gaat van de arbeidsvoorwaarden van het personeel en de dienstverlening. Deze onderinvestering leidt nu tot gebrek aan welzijnswerk voor wie het echt nodig heeft. Denk maar aan vluchtelingen die geen beroep durven doen op officiële instanties of het recent schrappen van psychische en budgethulpverlening bij de CAW nu er net op dat vlak een gigantische toename aan vragen is.
De huidige situatie toont het gebrek aan personeel dat nodig is om kwetsbare mensen of mensen met een beperking ondersteuning te bieden bij het aanpassen van het gedrag om de epidemie in te dammen. Denk maar aan de jeugdzorg, geestelijke gezondheidsdiensten of hulp aan mensen in zeer precaire omstandigheden.
De crisis toont hoe het beleid van controle en repressie dat de afgelopen jaren in het sociaal werk is binnengeslopen totaal ongepast is. Wat moet er gebeuren met mensen zonder papieren die geen beroep durven doen op officiële instanties of diegenen die liever afzien van een uitkering dan onderworpen te zijn aan de permanente controle van het OCMW? Deze groepen zouden vandaag net meer moeten ondersteund worden om te vermijden dat ze broeihaarden van infecties vormen.
De enige structurele oplossing om te voorkomen dat mensen in de problemen komen en een gevaar voor zichzelf en anderen worden, is om de rijkdom van de samenleving uit handen te nemen van de private sector om zo de openbare basisdiensten te organiseren. Echte preventie van sociale ongelijkheid, armoede en sociale uitsluiting kan worden bereikt wanneer deze openbare basisdiensten de gebruikers en het personeel op democratische wijze verenigen om in de basisbehoeften van iedereen te voorzien.
Wij eisen:
- Onmiddellijke stopzetting van de besparingen in het welzijnswerk
- Voorzie personeel van alle materiaal dat nodig is voor de opvang van mensen in nood en voorzie aangepaste infrastructuur, desnoods door private infrastructuur op te eisen
- Een aanzienlijke risicopremie voor al het personeel in deze sector. Bij ziekte moet deze premie integraal worden omgezet in een ziektevergoeding.
- Stop de commercialisering van het sociaal werk
- Voor massale publieke investeringen in de sector om het personeel aan te werven dat nodig is voor kwaliteitszorg voor de gebruikers. Vaste contracten moeten de norm zijn, zowel in de publieke als de private sector. Verhoog de lonen in de sociale sector om zo uitdrukking te geven aan het sociale belang van het werk.
- Stop de repressieve controleprocedures die in strijd zijn met de primaire taken van sociaal werkers.
- Regularisatie van alle mensen zonder papieren om de hele bevolking te beschermen door hen toegang te geven tot de gezondheidszorg.
- Het opeisen van hotelkamers of vrijetijdscentra, met compensatie op basis van bewezen behoeften, om te kunnen voorzien in afgesloten ruimtes voor potentiële quarantainepatiënten, om daklozen en mensen zonder papieren in goede omstandigheden te huisvesten, met het oog op een massaal plan voor de bouw van sociale woningen, met inbegrip van de inbeslagname van gebouwen die leegstaan voor speculatieve doeleinden, zodra de beperkingen inzake sociale afsluiting opgeheven zijn.
-
Sociaal werkers: tekorten waartegen begin maart nog geprotesteerd werd, nu uitvergroot
Betoging van 5 maart Op 5 maart kwamen bijna 10000 sociaal werkers en zorgverleners op straat in Brussel. Het massaal protest was gericht tegen het asociaal beleid van de Vlaamse Regering en in het bijzonder de Minister van Welzijn Wouter Beke. Na enkele maanden blijkt hij nu al de meest verafschuwde Welzijnsminister in Vlaanderen ooit. We praten met een sociaal werker over de betoging, de situatie in de zorgsector en de impact van het coronavirus.
Door alle aandacht voor het coronavirus lijkt de betoging van 5 maart al vergeten te zijn. Is dat ook zo?
“Het coronavirus legt vele tekorten pijnlijk bloot. Naast de tekorten van materiaal en personeel in de gezondheidszorg zien we ook in het sociaal werk hoe slecht het gesteld is met ons economisch en politiek systeem. Wat bijvoorbeeld met de daklozen? Zij kunnen niet thuisblijven, het is kiezen tussen opvang met een hoog risico op besmetting en de straat waar men weinig tot geen middelen ter beschikking heeft.
“Het Jaarboek Armoede en Sociale Uitsluiting 2019 wees al op een groot verband tussen armoede en slechte gezondheid. Deze groep zal door de tekorten in de samenleving een hoger risico op overlijden vertonen. Dit kan ons niet koud laten, toch?
“Het besparingsbeleid van de Vlaamse regering vergroot de impact van de coronacrisis op de meest kwetsbare lagen van de bevolking.”
De betoging van 5 maart toonde een groot ongenoegen in de sector. Van waar komt dat?
“De gevolgen van de besparingen op welzijn zijn vandaag al heel erg duidelijk. Er is sinds januari een versnipperde golf van ontslagen bezig. Per organisatie gaat het om enkelingen, soms over tientallen. De optelsom moet dringend gemaakt worden, want die zal niet klein zijn. De woede hierover is enorm! De werkdruk voor de overblijvers zal toenemen, zowel in hoeveelheid werk als in de mentale en emotionele druk om met wachtlijsten en uitsluiting om te gaan.
“Niet alleen over de effecten op het werk en de werkgelegenheid zijn mensen kwaad, maar evenzeer omwille van de grote gevolgen voor hulpgebruikers. Overal vermindert het aanbod en komen mensen op straat of op een wachtlijst te staan. Het gaat over opvangcentra die sluiten, langer wachten op psychologische hulp, kinderen die jaren moeten wachten op noodzakelijke hulp in hun ontwikkeling,… Dit is voor veel sociaal werkers en zorgverleners wraakroepend, wetende dat privé bedrijven zoals INEOS gigantische subsidies van diezelfde regering krijgen. We kwamen massaal op straat om die woede ook te vertalen in de boodschap: ‘er is wel geld, dus we moeten niet besparen!’.”
Er werd op 5 maart vooral tegen Beke geroepen, heeft hij het gehoord?
“Wouter Beke lijkt een struisvogel: hij steekt zijn kop zo diep mogelijk in de grond tot de storm overwaait. In de Zevende Dag van 8 maart ontweek hij elke kritische vraag. Zijn antwoorden bestonden uit het voorstellen van kleine ingrepen met weinig middelen als een fundamentele oplossing voor de structurele en grotere besparingen. Het ging er zelfs nooit over de fundamentele vraag: hoe moeten we dit betalen? Ook daar ontwijkt hij de mogelijkheid om de rijken en de winsten van grote bedrijven te belasten. Bestaat er nog een arbeidersvleugel bij de CD&V? Of negeert hij een deel van zijn basis gewoonweg?”
Er kwam geen oproep voor een nieuwe actie. Is er een actieplan?
“Dit is een probleem voor de beweging. De wil om in actie te komen is er zeker en vast. De vakbonden voorspelden enkele duizenden deelnemers en het werden er bijna 10.000! Houd er rekening mee dat veel mensen permanenties moeten voorzien tijdens acties, de steun is nog veel groter op de werkvloer. We hebben nood aan een duidelijk perspectief: in de eerste plaats de besparingen stoppen, in de tweede plaats bijkomende investeringen eisen op basis van een aanslag op de miljarden euro’s privéwinsten die elk jaar naar belastingparadijzen worden versluist.
“Dit is een realistische piste wanneer we opbouwende acties organiseren. Na de betoging kwam er geen ordewoord van de vakbondsleiding, maar ook niet van actiegroepen zoals Sociaal Werk ActieNetwerk. Het is aan sociaal werkers en zorgverleners om zich met deze beweging sterker te organiseren.
“Uiteraard zullen we nu eerst met al onze inzet en energie mee helpen om de zorgcrisis onder controle te krijgen. We doen dit in omstandigheden die als gevolg van het gevoerde beleid slecht zijn. We moeten door deze beproevende tijd en trekken ons op aan de solidariteit die sterk aanwezig is in de samenleving. Duizenden mensen helpen elkaar vandaag. Het belang van meer middelen voor zorg en welzijn in het algemeen wordt voor heel veel mensen duidelijk. Daar moeten we na deze crisis op verder bouwen met de strijd in de sociale sector als onderdeel van die voor een fundamenteel andere samenleving: één waar welzijn en gezondheid wel gegarandeerd zijn!”
-
10.000 op sterke betoging tegen asociale Beke
Vandaag trok een erg diverse betoging door Brussel. De sociale sector omvat heel veel onderdelen die allemaal met elkaar gemeen hebben dat er gezorgd wordt voor zwakkeren in de samenleving. Net daarop wordt fors bespaard. Vlaams minister Wouter Beke was kop van jut op de betoging met zijn besparingen op de sociale sector.
Sociaal werkers eisen “een Beke veel meer middelen” in plaats van besparingen. Heel wat betogers spraken zich duidelijk uit: de regering-Jambon moet weg. Dat is een voorwaarde om tot meer welzijn voor iedereen te kunnen komen. De fabel dat er geen geld is, geldt enkel als het gaat om zorg of rechten voor zwakkeren en werkenden. Voor de grote bedrijven en de superrijken zijn er wel altijd middelen. Nochtans verdwijnen de cadeaus aan die grote bedrijven naar belastingparadijzen, terwijl er zoveel mee zou kunnen gedaan worden vanuit maatschappelijk nuttig oogpunt.
Om het beleid te keren, zal beleefd vragen niet volstaan. De acties moeten verder opgebouwd worden om een krachtsverhouding uit te bouwen. Sociale verworvenheden zijn in het verleden afgedwongen door ervoor te strijden, door de politici het mes op de keel te zetten toen ze bang waren dat protestbewegingen heel hun systeem bedreigden. Met 10.000 betogers vandaag, ondanks het gure weer, waren we heel sterk. Dat biedt een basis om de acties verder op te bouwen tegen de besparingen en voor massale investeringen in publieke basisdiensten. Sociaal werkers en ander zorgpersoneel: get organized!
Enkele foto’s:
[embed-google-photos-album https://photos.app.goo.gl/hEKvZ69RitjDRS9X9]
-
Sociale sector: protest houdt aan
Wouter Beke blijft provoceren tegen de sociale sector. Eerst kondigde hij besparingen aan, vervolgens deed hij alsof zijn neus bloedde toen de besparingen concreter werden met afdankingen. Hij beweerde dat de miljoenen die de CAW’s moeten besparen gevonden kunnen worden in overhead- en managementkosten. Is de minister zo wereldvreemd dat hij niet beseft dat het chronische gebrek aan middelen die kosten al tot een minimum beperkt heeft?
De CD&V’er deed er nog een schep bovenop door recent aan te kondigen dat de Vlaamse regering wel middelen vrijmaakt voor een app rond gezond eten. Op zich is daar niets mis mee. Maar 550.000 euro uitgeven voor een app is wraakroepend als ongeveer hetzelfde bedrag bespaard moet worden bij CAW Antwerpen als onderdeel van de algemene besparing. Het betekent minder psychologische en schuldhulpverlening voor armoede. Mensen zullen hun hulpverlener verliezen, maar kunnen ondertussen wel gezonde recepten opzoeken.
De maatregelen van de Vlaamse regering zetten mensen op straat. Dat gebeurt zowel figuurlijk als letterlijk. Er vallen ontslagen. Zo verdwijnen bij de vzw Sam, de organisatie die straathoekwerk ondersteunt, een 20-tal van de 54 jobs. Daaronder ook Joost Bonte, een pionier van het straathoekwerk in ons land. De directies van de 11 Vlaamse CAW’s zien geen andere optie dan hun aanbod beperken, ook al zijn er wachtlijsten. Dit betekent dat mensen helemaal uit de boot zullen vallen. Het kan honderden mensen extra letterlijk op straat doen terechtkomen.
In Knack (18.2) schreef Ann Peuteman: “Als onze politici er niet voor zorgen dat die straathoekwerkers, psychologen en sociaal werkers sterk staan, goed worden ondersteund en de waardering krijgen die ze verdienen, zullen meer en meer mensen afdwalen in de richting van depressies, burn-outs, suïcide, verslaving, misdaad ook. Een erg efficiënte besparing lijkt zoiets niet.” Voor de extra politie en camera’s op straat zullen er nadien ongetwijfeld wel middelen gevonden worden.
De besparingen op de sociale sector zijn onderdeel van een algemeen besparingsbeleid van de Vlaamse regering. Zo moeten ook de culturele sector, de openbare omroep, De Lijn, het onderwijs, … het met minder doen. Het leidt overal tot ongenoegen. Minister-president Jambon mocht dit ondervinden toen hij tot twee keer toe werd uitgejouwd op culturele galabijeenkomsten, nochtans staan die niet bekend als traditionele broeihaarden van subversief sociaal verzet. Het doet het boegeroep op de MIA’s en de Ultimas enkel luider klinken.
In december waren er al de eerste protestacties, met onder meer druk bijgewoond protest van de sociaal assistenten. Op 5 maart is er een nieuwe gelegenheid om het verzet op te bouwen. Dan is er een betoging van de sociale sector, een uitstekende kans om al wie getroffen wordt door het Vlaamse besparingsbeleid bijeen te brengen in een collectieve actie van waaruit een actieplan kan gelanceerd worden.
-
Asociale Beke: weg!
- INVESTEER IN PUBLIEKE BASISDIENSTEN !
- VOOR MEER SOCIAAL WERK !
Vandaag zijn we samen sterk voor meer sociaal werk! Wij geven niet op, wij gaan verder! De besparingen op welzijn door Wouter Beke leiden tot verschrikkelijke toestanden in onze zorg. Collega’s verliezen hun job, mensen blijven in de kou staan en de wachtlijsten groeien aan.
Pamflet van LSP op de actie vandaag. PDF van dit pamflet
We zouden er ons kunnen bij neerleggen, maar dat doen we niet! Sociaal werkers komen op tegen onrechtvaardigheid: dat is de ziel van onze stiel. Opbouwende acties zijn ons middel om rechtvaardigheid af te dwingen. Bedrijven maakten nog nooit zoveel winst en de ongelijkheid kent extreme hoogtes. Als sociaal werkers eisen we deze middelen op voor publieke basisdiensten!
Stop het sociaal drama
De gevolgen van de besparingen van de Vlaamse regering zijn vandaag al heel concreet. Beke richt een sociaal kerkhof aan. Asociale Beke durft nog zeggen dat vijf miljoen besparen bij de CAW (Centra Algemeen Welzijnswerk) kan zonder hulp af te bouwen! Hij weet niet dat sociaal werkers in de CAW met weinig middelen heel veel hulp en diensten realiseren. Net daarom heeft zo’n besparing onmiddellijk een gigantische impact op de beschikbare hulp! M.a.w er waren al tekorten: veel opdrachten met weinig middelen. We moeten verder opkomen voor wie hulp nodig heeft. Het kan ons allemaal overkomen.
Bij de CAW komen mensen die het diepst in de put van de samenleving gevallen zijn: thuislozen, mensen met beperkte financiële middelen, mensen die overal uit de boot vallen. Dit laatste vangnet zal nu grote gaten vertonen. Naast de sluiting van enkele opvangcentra en een inloopcentrum voor thuis- en daklozen, zullen de psychosociale hulpverlening en financiële hulp (zoals budgetbegeleiding, hulp bij schulden,…) uit de CAW verdwijnen. Vele mensen worden zo voor een tweede maal slachtoffer, na hun uitsluiting door de moordende concurrentie in de samenleving.
550.000 euro voor een kook-app is voor Beke prioritair ten aanzien van het beschermen van kinderen in gevaar (Vertrouwenscentra Kindermishandeling), preventie op vlak van seksualiteit (Sensoa), psychisch welzijn (Centra Geestelijke Gezondheid), …
De lijst van concrete besparingen en concrete slachtoffers is lang! Hulpverleners verliezen hun job. Collega’s die blijven zullen een nog hogere werkdruk ervaren. De uitval zal nog toenemen. Want als sociaal werkers zijn we (gelukkig) niet ongevoelig voor mensen die voor de deur in de kou blijven staan. Het is tijd voor een echte omwenteling in het sociaal werk!
Samen zijn we sterk voor meer sociaal werk
Als sociaal werkers geven we niet zomaar op. Het zou gemakkelijk zijn om de zoveelste keer een besparing te slikken. Genoeg is genoeg! Dat maakten we al duidelijk in december met verschillende stevige acties die de samenleving hebben wakker geschud over deze besparingen. Meer is nodig! Veel collega’s zijn voor de eerste keer bereid om verder te gaan. Het is niet gemakkelijk om je dienst een dag te verlaten, het gaat immers om mensen. Maar strijd loont!
Beke moest al enkele kleine toegevingen doen toen er opschudding bestond over zijn besparingen op onder andere de Zelfmoordlijn. We kunnen de druk opnieuw opvoeren om nog meer resultaten te halen. Na vandaag hebben we nood aan een opbouwend actieplan om tot die resultaten in onze sector te komen. We kunnen deze regering met de rug tegen de muur zetten wanneer we doorzettingsvermogen tonen. We kunnen ook hulpgebruikers hiervoor activeren. De steun van andere sectoren zal toenemen, wanneer we een voorbeeld stellen. Want heel wat andere sectoren zitten in hetzelfde schuitje. Vakbonden en SWAN: maak één actieplan voor meer sociaal werk!
We moeten niet besparen. Gebruik winsten voor publieke investeringen
Het lijkt alsof we het niet mogen en kunnen in vraag stellen: ‘er moet bespaard worden, dus…’. Vanaf nu moet het gedaan zijn met deze drogreden. Er moet helemaal niet bespaard worden. De rijkdom die vandaag geproduceerd wordt, was nog nooit zo groot. Het probleem is dat er een steeds groter deel in winsten blijft plakken bij de allerrijksten. INEOS kreeg van deze Vlaamse regering 16 miljoen subsidies voor aanwerving, ecologisch productie,… voor hun nieuwe (vervuilende) fabriek in Antwerpen. Maar op sociaal werk moet worden bespaard?
Als sociaal werkers hebben we een antwoord: er is voldoende geld voorhanden om te investeren in sociaal werk. Zelf een beperkte belasting op winsten en op rijkdom zou ons al kunnen terugbrengen naar de situatie van enkele jaren geleden. Tekorten kunnen weggewerkt worden of voorwaarde dat er geïnvesteerd wordt in publieke basisdiensten. Het sociaal werk kan in de basisnoden van iedereen voorzien, wanneer het in publieke handen is, met goede werkvoorwaarden en als het democratisch georganiseerd wordt.
Om zoiets af te dwingen, is massaprotest nodig. Zelfs logische eisen botsen namelijk op het systeem. In de VS toont Bernie Sanders momenteel dat het mogelijk is om massale steun op te bouwen rond eisen als algemeen toegankelijke zorg en basisdiensten in publieke handen. Als zo’n beweging in de VS kan, waarom hier niet? Feel the Bern! Social justice now!
Get organized
Genoeg is genoeg! Heb je het ook gehad? Vind je het ook tijd om je te organiseren tegen onrechtvaardigheid? LSP brengt strijdbare sociaal werkers samen in de strijd tegen de Thatcheriaanse regeringen. Wij zijn ervan overtuigd dat er een alternatief op het kapitalisme moet komen. Het sociaal werk kan een belangrijke rol spelen om dit alternatief mee vorm te geven, een samenleving waar de behoeften van allen centraal staan, niet de winsten van een kleine minderheid, kortom: socialisme. Get organized!