Tag: zorgsector

Sinds enkele maanden wordt het personeel van verschillende zorginstellingen gemobiliseerd om te reageren op de voortdurende verslechtering van hun werkomstandigheden.

De minister van Volksgezondheid en de regering hebben de afgelopen jaren enkele honderden miljoenen euro’s bespaard op de begroting voor de gezondheidszorg. Deze maatregelen maken deel uit van een nieuw beleid inzake gezondheidsmanagement op federaal niveau, namelijk dat van de rentabiliteit. In dezelfde optiek is het management veranderd, wat bijdraagt aan de uitvoering van dit nieuwe prestatiebeleid. Het beheer van onze ziekenhuizen lijkt dus steeds meer op dat van een sector waar winst de regel is. In plaats van de menselijke, politieke en leidinggevende managers zien we alleen cijfers en boekhoudkundige tabellen. Voor hen zijn winstgevendheid en flexibiliteit de kernwaarden geworden van het beheer van onze gezondheidszorg.

We werken daarom steeds minder bemand, met steeds meer werk, onze contracten worden steeds onzekerder en onze salarissen stagneren. De zorg neemt af, de aandacht voor de patiënten neemt af, de wachtrijen worden langer en wachtrijen van de noodgevallen vullen zich aan.

Deze situatie is meer dan zorgwekkend. We vragen ons zelfs af hoe we het tot nu toe hebben volgehouden? Tegenwoordig zijn alle ziekenhuisdiensten, verpleeghuizen,…. in het beste geval oververhit, in het slechtste geval in een crisis. We zijn ons ervan bewust dat we het in dit tempo en onder deze omstandigheden niet lang vol zullen houden.

Wij werkers komen regelmatig fysiek en psychologisch uitgeput terug van ons werk. We hebben niet eens meer de voldoening van een goed uitgevoerde taak. We staan onder constante druk om altijd meer te doen met minder middelen. Al te vaak hebben we dus de bittere smaak dat we niet in staat zijn geweest om het beste te doen voor onze patiënten. We worden door het management geduwd om robots te worden! Van linnendienstmedewerkers, brancarddragers tot verpleegkundigen, we staan allemaal onder constante druk om het sneller en rendabeler te maken! Maar, wij maken geen producten, wij werken met mensen.

Deze mensen zijn de patiënten. Wij, de Belgische bevolking. Deze laatste heeft het recht om goed verzorgd te worden, ongeacht de sociale of culturele achtergrond, ongeacht het inkomensniveau! Vandaag weten we dat dit niet het geval is. In een gezondheidssysteem dat wordt omgevormd tot een marktsysteem, is het het systeem met de meeste middelen dat het beste te behandelen is! Tussen de chirurg die alleen opereert als we in een privékamer zijn en het ziekenhuis dat te veel geld vraagt, tussen de farmaceutische bedrijven die een fortuin vragen voor hun geneesmiddelen en de overheid die de vergoedingen afschaft, hebben we een systeem dat een steeds groter deel van de bevolking uitsluit.

Zo brengen onze overheden, managers en politici de marktdynamiek in de gezondheidszorg. Winstgevendheid, financiële druk, bezettingsgraad van de bedden, rationalisatie van de zorg, kwaliteitsdifferentiatie naar gelang van de betaling, conditionering van de financiering op basis van de kwantificering van de handelingen, enz. enz. enz. enz. enz. De regering berekent om elke cent op onze gezondheid te besparen.

Daarom wilden wij u, die op onze kosten geld sparen, met deze petitie duidelijk maken dat uw beleid onmenselijk is en dat patiënten en verzorgers de eerste slachtoffers zijn van uw beslissingen. Omdat we vandaag de dag inderdaad in gevaar zijn en vooral de patiënten in gevaar zijn!

Tot slot moet u weten dat wij ons inzetten voor de gezondheid en dat wij werkelijk bereid zijn om in deze sector te werken, maar niet meer tegen elke prijs. Het is dringend noodzakelijk om de menselijke waarde weer centraal te stellen in onze zorgen! Mensen zijn geen getallen! En om de mens te genezen hebben we tijd nodig! De kwaliteit van de zorg begint met de tijd, een goed onthaal en een goede klinische evaluatie. De zorg voor een patiënt moet een bevoorrecht moment blijven, een moment van luisteren. We willen tijd hebben om op humane wijze voor patiënten te zorgen en om uit de logica van kettingreacties te komen. Wij zijn van mening dat het tijd is om onze gezondheidszorg te herfinancieren en onze bedrijven weer aantrekkelijk te maken door gezonde werkomstandigheden, stabiele contracten en salarisverhogingen.

Wij nodigen daarom de hele bevolking, maar ook patiënten-, beroeps-, vakbonds- en verenigingsorganisaties, enz. uit om deze petitie te ondertekenen en te eisen:  

• Herfinanciering van de gezondheidszorg
• De inzet van meer personeel om de kwaliteit van de zorg voor iedereen te waarborgen.
• Een salarisverhoging voor alle beroepen in de gezondheidszorg
• Een echt beleid van welzijn op het werk en een einde aan onmenselijk management

Wij stellen ook voor dat alle ondertekenaars een voorstel doen:

• deze oproep en petitie op zo groot mogelijke schaal te verspreiden. TEKEN HIER
• om deel te nemen aan onze grote algemene vergadering op 13 september 2019 om 18.00 uur. In de Congresstraat 17 te Brussel. Dit laatste zal de gelegenheid zijn om dit najaar een grote nationale mobilisatiedag voor te bereiden rond de slogan van “herfinanciering van de gezondheidszorg”.

Vanwaar komt deze oproep ? Wat is “La santé en lutte”?

Wij zijn verpleegkundigen, verloskundigen, artsen, brancarddragers, verpleegkundige assistenten, linnendienst, catering, huishouding, technici, secretaresses, laboratoriumtechnici, ambulancechauffeurs, patiënten, enz. Wij zijn ook burgers en willen een gezondheidsstelsel dat gebaseerd is op mensen en niet op financiële rentabiliteit. Onze vergaderingen zijn zowel democratisch als collectief. Eén lid, één stem. Het staat open voor alle personen en organisaties die zich willen mobiliseren. Om bij ons te komen is eenvoudig: volg ons op facebook “La santé en lutte”, stuur ons een e-mail naar lasanteenlutte@gmail.com

Sinds enkele maanden voert het zorgpersoneel in Brussel actie tegen de constante verslechtering van hun arbeidsomstandigheden. In dit kader is een coördinatie opgezet voor het personeel uit de erg diverse sector: ‘Zorg in actie’ (La Santé en Lutte, zie het artikel hierover in onze krant van vorige maand). Op 13 september was er een grote algemene vergadering om de volgende stappen in de strijd te bespreken.

Er waren meer dan honderd aanwezigen op deze algemene vergadering die begon met toespraken door vertegenwoordigers van patiënten, verpleegkundigen en dokters. Elk van hen wees op huiveringwekkende vaststellingen van onwaardige omstandigheden in de zorgsector als gevolg van een gebrek aan middelen en onderbezetting.

In het pamflet Hypertension (in het Nederlands: Polsslag) dat we op de bijeenkomst verdeelden, stelden we: “Onder de regering-Di Rupo werd meer dan 4 miljard euro bespaard op de ziekteverzekering, waarvan 1 miljard euro ‘netto besparingen’. Onder Michel is daar nog eens 3,84 miljard euro bijgekomen, waarvan meer dan de helft ‘netto besparingen’. We staan voor een echte zorgcrisis. Met te weinig middelen, een chronische desinvestering en de geleidelijke commercialisering van de zorgsector, is het onmogelijk om correct te functioneren.” (1)

Toen het woord aan de zaal werd gegeven, kwamen er veel pakkende getuigenissen die bevestigden wat de sprekers hadden gezegd. Vrouwelijke personeelsleden uit rusthuizen, psychiaters en psychologen, patiënten, vroedvrouwen en vele anderen spraken over de vreselijke realiteit op het terrein en ook over hun vastberadenheid om de strijd aan te gaan. In een sector waar de vakbonden sterk opgedeeld zijn tussen de publieke en de private sector, of nog tussen ziekenhuizen en rusthuizen, is een initiatief als ‘Zorg in actie’ belangrijk om de verschillende actoren te verenigen: personeel dat lid is van één van de vakbonden of van geen enkele, patiënten, vakbonden en beroepsverenigingen. Samen wordt opgekomen voor meer middelen voor de volledige zorgsector.

Er waren solidariteitsberichten van onder meer een vertegenwoordiger van de Brusselse brandweerlieden en een activist van de Gele Hesjes. Vervolgens werd gestemd over een eisenbundel met onder meer een verhoging van de lonen, collectieve arbeidsduurvermindering en een pleidooi voor samenwerking in strijd.

Tenslotte werd een solidariteitsmotie met de zorgbeweging in Frankrijk unaniem aangenomen. De aanwezigen beseffen dat onze strijd dezelfde is. De vergadering werd afgesloten met een programma van acties, vergaderingen en concerten. Er was een groot enthousiasme op basis van de vergadering en een bereidheid om te mobiliseren en de woede in de zorgsector te organiseren. ‘Zorg in actie’ roept de verschillende vakbonden op om samen te werken aan een nationale actiedag voor de hele zorgsector.

• 24 oktober: ‘Zorg in actie’ mobiliseert voor de betoging van de zorgsector (meer info volgt)
• 25 oktober: Meeting (18u) en concerten (20u30): Rue du Doyen Boone 6, 1040 Etterbeek.
• 8 november: Tweede grote algemene vergadering om 18u in de Denemarkenstraat 70B, St Gillis

 

(1) Polsslag (Franstalige versie is ‘Hypertension’) zag het levenslicht in 2004 tijdens de toenmalige Witte Woede als een actieblad van strijdbare en kritische vakbondsmilitanten in zowel ACV als ABVV in de zorgsector. Het netwerk ontstond aanvankelijk op initiatief van vakbondsafgevaardigden en militanten van LSP maar staat open voor elke strijdbare activist in de sector.

Er is te weinig personeel in de ziekenhuizen. Maar minister Maggie De Block (Open VLD) heeft een originele oplossing: het aantal bedden afbouwen. Ze meent dat mensen te lang gehospitaliseerd worden. Het aantal dagen dat iemand in een ziekenhuis blijft, is de afgelopen jaren al fors gedaald. Maar dit doet de werkdruk niet afnemen: de patiënten die er wel zijn, hebben meer zorgen nodig.

Een verpleegkundige in ons land moet gemiddeld elf bedden opvolgen. Daarmee zitten we op het niveau van Griekenland en Polen. In Noorwegen zijn er vijf bedden per verpleegkundige. Het Europese gemiddelde is 8. ’s Nachts is het niet uitzonderlijk dat één verpleegkundige tot dertig bedden moet bewaken en in woonzorgcentra zelfs dubbel zo veel. Dat is niet zonder gevolgen: de kans op overlijdens neemt aanzienlijk toe als een verpleegkundige meer bedden moet opvolgen.

Een enquête bij 2.560 verpleegkundigen in ons land gaf aan dat 70% aangaf wel eens een fout te maken als gevolg van de werkdruk. Meestal bleven de gevolgen hiervan beperkt. Zes respondenten van die enquête stelden evenwel dat er sprake was van een misser met dodelijke gevolgen. Dat is niet veel, maar het komt voor.

De zorgsector heeft tegen 2026 maar liefst 46.000 extra mensen nodig, maar er zijn niet genoeg studenten die verpleegkunde volgen. Het beroep is namelijk niet aantrekkelijk: zwaar werk, moeilijke uren en geen loon dat overeenstemt met die inzet. De oplossing ligt voor de hand: meer publieke middelen om te investeren in betere zorg. Maar dat botst op de winstlogica die de zorgsector momenteel beheerst en op het besparingsbeleid.

De personeelstekorten in zorg en welzijn – die in de toekomst nog zullen toenemen –  laten zich nu al goed op de werkvloer voelen. Dit zet de werkgevers aan om “creatief” om te gaan met de inzet van personeel in tijd en ruimte. In mensentaal: de reeds hoge flexibiliteit in de sector wordt verder opgedreven. Dit resulteert echter niet in het fundamenteel verlagen van de toenemende werkdruk en bijhorende stress, integendeel!

PDF van dit pamflet

Hervormingen lopen niet van een leien dakje …

Voor de ziekenhuizen komt daar dan nog het verhaal van de netwerken tussenfietsen dat impliciet aanspoort tot centralisatie, outsourcing en uiteindelijk inkrimpen van de sector. Langs Franstalige kant komt de toekomst van de openbare ziekenhuizen in het gedrang. Langs Vlaamse kant is de openbare ziekenhuissector al een tijdje aan het uitdoven door een sluipende privatisering waardoor hybride (*) ziekenhuizen eerder de regel dan de uitzondering zijn.

Volgens het KCE – de denktank van het ministerie van volksgezondheid – moeten er de komende jaren 5000 acute ziekenhuisbedden sneuvelen. Vanuit de overheid wenst men een grote omslag te maken van residentiële/collectieve zorg naar individuele zorg thuis … om de kosten te drukken.

(*) hybride ziekenhuizen: oorspronkelijk openbare ziekenhuizen die door de sluipende privatisering bestaan uit zowel een openbare poot  – voor de verliezen –  en een private poot – voor de winsten.

De rugzakjes

Ondanks de ronkende verhalen over het centraal stellen en bevorderen van de autonomie van de patiënt/bewoner/cliënt en allerlei rugzakjes waarmee men dit probeert te verkopen, komt dit neer op besparingen én niet onbelangrijk: het verder opentrekken van de sector voor private en commerciële initiatieven die zich uiteraard enkel storten op de winstgevende brokjes.

Die zogenaamde rugzakjes of persoonsvolgende financiering werd een goede 2 jaar geleden ingevoerd in de gehandicaptenzorg. In 2017 wachtten liefst 14.254 mensen op een persoonsvolgend budget. Dat jaar had het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) 57.710 zorgvragers onder zijn vleugels. De persoonsvolgende financiering zal ook gefaseerd in de ouderenzorg geïntroduceerd worden …

Je hoeft geen kernfysicus te zijn om te beseffen dat fundamentele hervormingen in de gezondheidszorg niet van een leien dakje lopen als die meer dan een minivoetbalploeg aan ministers van volksgezondheid moeten passeren. De eertijds té optimistische raming van 10 jaar wordt nu bijgesteld tot eerder 20 jaar eer alle hervormingen in de gezondheidszorg helemaal doorgevoerd zullen zijn …

Het grootste kapitaal in zorg en welzijn is het … menselijk kapitaal!

Met te weinig middelen, desinvesteringen en een voortschrijdende privatisering/commercialisering van zorg en welzijn blijft de sector wel degelijk verder draaien … maar wel vierkant! De menselijke dimensie in zorg en welzijn, de warme zorg, dreigt helemaal te verzuipen onder routineus fabriekswerk. Warme zorg valt niet te vatten door Excel–tabellen die geïnterpreteerd worden door externe consultants in opdracht van accrediteringstrajecten of andere bureaucraten.

De sector aantrekkelijk maken kan enkel door deftige arbeidsvoorwaarden te garanderen maar dit heeft ook zijn limieten. Bijvoorbeeld een verpleegkundige die aan bed van de patiënt wil werken, kan na haar/zijn studies ‘uitkijken’ naar ploegenwerk, 1 op 2 weekends werken, 1 op 2 feestdagen werken, uurroosters die om de haverklap aangepast moeten worden door collega’s die uitvallen …

Het optrekken van de extraprestaties voor oncomfortabele uren lijkt hier de enige oplossing om de pil te verzachten. De uurroosters in de zorg – sociale beroepen bij uitstek – zijn zeer asociaal!

“Comfortabele kantooruren” zijn niet voor alle beroepsgroepen in zorg en welzijn weggelegd. Maar dat zegt uiteraard niets over het extra werk en dossiers die je op je bord krijgt.

Wat gezondheidszorg betreft, valt het palmares van de huidige regeringen zeer mager uit, zeker als men de reële (groeiende) behoeften bekijkt.

In tegendeel: laat ons niet de miljarden besparingen door de laatste federale regeringen vergeten: “Onder de regering-Di Rupo bespaarde de ziekteverzekering ruim 4 miljard euro, waarvan 1 miljard euro ‘netto besparingen’ (de overige 3 miljard euro werd gerealiseerd door het wegsnijden van de beschikbare marge). De besparingsteller is onder deze regering nog met 3,84 miljard euro aangedikt, waarvan ruim de helft netto besparingen.” (studiedienst Nationaal Verbond van Socialistische Mutualiteiten, december 2017)

We zitten in het begin van een heuse zorgcrisis maar beleidsmakers doen alsof het business as usual is. Op de valreep kon Maggie De Block nog het takenpakket voor de zorgkundigen uitbreiden, wat concreet neerkomt op het regulariseren van taken die zorgkundigen nu in heel wat woonzorgcentra reeds (illegaal) uitvoeren. Dit zou in theorie het steeds groter wordende tekort aan verpleegkundigen moeten opvangen … in theorie.

Het strooibusje van Vandeurzen …

De noodzakelijke investeringen in zorg en welzijn gaan over miljarden, niet over miljoenen: enkele cijfers.

Er is jaarlijks 1,6 miljard euro extra nodig om de wachtlijsten in de gehandicaptenzorg (ongeveer 15.000 personen) volledig weg te werken. Dit is nét geen verdubbeling van het huidige budget van 1,7 miljard euro voor het VAPH.

Vanaf 1 juli krijgen 391 woonzorgcentra in Vlaanderen 22 miljoen euro extra voor bewoners met een zwaar zorgprofiel. Concreet betekent dit 400 extra werkkrachten. Volgens werkgeverskoepel Zorgnet-Icuro is dit echter een druppel op een hete plaat. Volgens hen is er op termijn 2 miljard euro extra nodig om de gepaste zorg en ondersteuning te kunnen garanderen.

Voor een  strijdprogramma dat de reële behoeften dekt!

Massale investeringen in zorg en welzijn in plaats van besparingen in de sector!

Stop de privatisering en commercialisering van zorg en welzijn. De overheid moet haar verantwoordelijkheid nemen en zelf hiervoor instaan! Gemeenschapsgeld voor zorg en welzijn is niet bedoeld om de zakken van private aandeelhouders te laten aanzwellen!

Wat in Antwerpen (voorlopig) nog kon tegengehouden worden door een protestbeweging onder de noemer ‘Sociaal werk is niet te koop’ wordt in Gent realiteit: een deel van de daklozenopvang wordt uitbesteed aan G4S. Uitbesteding van delen van de daklozenopvang leidt er uiteindelijk toe dat het sociale element verdwijnt om plaats te maken voor repressie en opvang die beperkt is tot ‘bad, bed, brood’.

Het herfederaliseren van de gezondheidszorg. “Wat we zelf doen, doen we beter,” blijkt een illusie te zijn. Regionalisering is geen wondermiddel voor de diverse wachtlijsten in o.a. de gehandicaptensector.

Regionalisering zorgt voor heel wat problemen!

Door de opeenvolgende staatshervormingen groeien de arbeidsvoorwaarden in onze zeer diverse sector meer en meer uit elkaar. Het zou eigenlijk geen verschil mogen maken waar je werkt: Vlaanderen, Brussel of Wallonië … Hetzelfde geldt voor de diploma’s van de gezondheidszorgberoepen: denk maar aan de discrepantie tussen de verpleegkundige opleidingen in Vlaanderen en Wallonië. Dat is het resultaat van de regionalisering van het onderwijs.

Ons land is maar een vaatdoek groot: 3 verschillende gezondheidszorgsystemen die steeds verder uiteengroeien (Vlaanderen, Wallonië en Brussel) is een regelrechte absurditeit. Patiënten/bewoners/cliënten houden zich ook niet aan artificiële communautaire grenzen!

Behoud én versterking van de federale sociale zekerheid.

CD&V wil via een zevende staatshervorming vanaf 2024 al wat nog rest van gezondheidszorg op federaal vlak overhevelen naar Vlaanderen. Dit betekent niet meer of minder dan een ernstige stap richting volledige splitsing van de sociale zekerheid.

Om werkbaar werk op lange termijn in de sector mogelijk te maken, is een radicale arbeidsduurvermindering nodig (naar het voorbeeld van zorgexperimenten in Scandinavië) Wel te verstaan: met compenserende aanwervingen gecombineerd met een formeel verbod op (on)vrijwillige deeltijdse arbeid. Deeltijdse arbeid maakt de vrouw immers financieel meer afhankelijk in of buiten het gezin. Gezien de zorgsector een uitgelezen vrouwensector is, pleiten we ook voor massale investeringen in aangepaste kinderopvang én het verregaand socialiseren van de huishoudelijke taken.

Zo een programma gaat uit van de behoeften van de werknemers in de sector en niet van “wat mogelijk is” voor politici en werkgevers, laat staan de commerciële geldwolven.  De jonge klimaatstakers hebben het reeds aangetoond: als we onze toekomst laten afhangen van de goede wil van politici en werkgevers … dan zijn we zwaar gesjareld!

Volgens ons is dit alles niet mogelijk in een maatschappij die gedreven wordt door de winstzucht van een zeer kleine minderheid terwijl de overgrote meerderheid steeds meer moet inleveren op levenskwaliteit. Zolang de productiemiddelen (alles wat nodig is om materiële welvaart te creëren) en dus de economie in privéhanden zijn, kunnen we onmogelijk over echte democratie spreken.

Wij streven naar een maatschappij die ten dienste staat van de reële behoeften van de overgrote meerderheid van de bevolking – de zogenaamde 99% – en niet van de waanzinnige opeenhoping van rijkdom door de 1%. Voor ons is dit een democratisch-socialistische maatschappij.