De voorbije maanden waren er tal van stakingen en protestacties in Polen. Het meest spectaculaire was de strijd van de mijnwerkers in Silesië. Die protesteren tegen de plannen van de Sociaal-democratische regering om vier mijnen te sluiten en 14.000 mijnwerkers af te danken.

Paul Newberry, Polen

Sinds het begin van de jaren ’90 is de tewerkstelling in de mijnen verminderd van 450.000 tot 142.000 jobs. De mijnwerkers reageren op de recente plannen met wegblokkades in Silesië en de bezetting van de mijnen die dreigen gesloten te worden.

Op 12 september betoogden duizenden mijnwerkers in Warschau. Ze werden aangevallen door de oproerpolitie die het waterkannon inzette. De arbeiders reageerden met Molotov cocktails en de bestorming van het partijsecretariaat van de sociaal-democraten en van het ministerie van economie.

De steun voor de mijnwerkers in Silesië is groot, in die regio is er een werkloosheid van 36%. Er is nu het vooruitzicht dat de protesten van de mijnwerkers zullen gelinkt worden aan andere protestacties.

In plaats van de rooskleurige toekomst die Polen beloofd werd bij het referendum over de toetreding tot de EU enkele maanden geleden. Door de overcapaciteit in bepaalde delen van de Europese economie, is het neo-liberaal programma van de EU erop gericht om besparingen door te voeren in Polen. Daarbij komen o.a. de mijnbouw, staalindustrie en landbouw onder vuur te liggen.

De Europese kapitalisten willen alle grenzen voor de Poolse markt weg en tegelijk beperkingen opleggen voor de Poolse productie. De uitgaven van de regering worden beperkt en de sociale dienstverlening en gezondheidszorg wordt afgebroken.

Door de recessie in Europa worden tal van bedrijven bovendien bedreigd door faillissementen. De afgelopen maanden kregen tal van arbeiders geen loon.

Het is dan ook niet verwonderlijk dat er zowat overal in het land acties, stakingen en bedrijfsbezettingen zijn en "als paddestoelen na de regen" uit de grond schieten, zoals een Pools gezegde het stelt.

Eén voorbeeld is het bedrijf Tonsil waar 700 arbeiders geen loon hebben gekregen sinds mei. Veel arbeiders moeten leningen afbetalen en worden bedreigd door deurwaarders. Het bedrijf heeft 3 maanden gewacht op de beloofde steun van 12 miljoen zloties (3 miljoen euro) staatshulp van de regring.

In Ostrow Wielkopolski wordt een auto-fabriek bezet om te vermijden dat het volledig failliet gaat. Dit bedrijf werd enkele jaren geleden geprivatiseerd en de nieuwe eigenaars – die verdacht worden van banden met de maffia – worden ervan beschuldigd dat ze 3 miljoen euro van het bedrijf gestolen hebben. Toen de raad van bestuur enkele weken geleden samenkwam, werden de eigenaars bijna gelyncht door de arbeiders.

Eén van de grootste problemen voor de Poolse arbeidersbeweging is het falen van de vakbondsleiding om de acties te veralgemeniseren en aan elkaar te linken. Er was wel een belangrijke ontwikkeling met het opzetten van een nationaal protestcomité.

Dit comité probeerde arbeiders te verenigen in strijd. Voor het eerst sinds de herinvoering van het kapitalisme wordt de eis van hernationalisatie van de geprivatiseerde bedrijven naar voor gebracht. Die eis wijst op een belangrijke verandering in het bewustzijn van de arbeiders.

Bij het opzetten van het nationaal protestcomité was er een belangrijke strijd en de bezetting van het bedrijf Ozarow juist buiten Warschau. De eigenaar, een Poolse zakenman, had het bedrijf gekocht om het te kunnen ontmantelen. De bezetting duurde meer dan 300 dagen en werd gebroken door het inzetten van een privaat veiligheidsbedrijf.

Nu is er opnieuw een bezetting van het bedrijf als gevolg van het feit dat de eigenaar geen alternatieve tewerkstelling aanbiedt voor de ontslagen arbeiders.

Marxisten in Polen komen op voor het uitbouwen van solidariteitsbanden en het verbinden van de vele stakingen en protestacties die vandaag plaatsvinden in het land.

De campagne tegen de dure huisvuilbelasting in Ierland heeft deze week een belangrijke stap vooruit gezet. De volledige afvalophaling in Dublin lag plat nadat protestacties plaatsvonden aan de depots.

Kevin Simpson, Dublin

Die acties kwamen er nadat nog eens 13 mensen opgesloten werden in de gevangenis, vooral wijkbewoners van Finglas en andere delen van Dublin. Er werd op de vakbondsbetoging van vorige zaterdag opgeroepen om dinsdag een actiedag te houden.

Die actiedag omvatte protestacties vanaf 7u ‘s ochtends in Fingal, Dublin City, South Dublin County Council en Dun Loghaire/Rathdown.

Dit werd een opmerkelijke dag voor de campagne omwille van twee redenen. De afvalophaling lag in heel de stad stil (terwijl in de grootste delen de niet-ophaling bij personen die de belasting niet betaald hebben nog niet begonnen is). En ten tweede omdat er enorm belangrijke solidariteitsacties waren van arbeiders die betrokken zijn bij de afvalophaling.

Enkele verslagen van aan de depots:

Collins Avenue, Dublin City – North

40 actievoerders waren aanwezig aan deze depot. Het feit dat 10 lokale wijkbewoners van Finglas (in het noorden van de stad) gevangen zitten, heeft een enorme impact op de arbeiders van dit depot. Zodra de actie begon, was het duidelijk dat de arbeiders woedend zijn omwille van de opsluitingen. Omwille van de tradities van de arbeiders in de regio was er ook het gevoel dat een pikket niet mag gepasseerd worden. Eén iemand, geen arbeider betrokken in de afvalophaling, besliste echter om wel door het pikket te breken en reed er met een auto op in. Een actievoerder werd daarbij gewond en moest naar een ziekenhuis worden afgevoerd.

Dit leidde tot een enorme woede onder de arbeiders. Zij beslisten om bij de actievoerders aan te sluiten – zelfs indien dit betekende dat ze een dag loon zouden verliezen.

Een vertegenwoordiger van de lokale gemeenteraad (die eerder verantwoordelijk was voor het ophalen van informatie over betogers om hen te vervolgen) zag het belang hiervan in en gaf de lokale managers de opdracht om de arbeiders in de depot binnen te roepen. Er werd hen verteld dat ze geen dag loon zouden verliezen en dat ze niet voorbij de pikketten zouden moeten omwille van gezondheids- en veiligheidsredenen! De hele dag waren er discussies aan de depots waarbij de arbeiders en de actievoerders. De arbeiders gaven aan dat ze voorstander zijn van bijkomende pikketten.

Resultaat: in dit deel van de stad werd geen afval opgehaald.

Rathmines, Dublin City – South

30 actievoerders waren aanwezig op de actie aan dit depot. Ook hier weigerden de arbeiders om de piketten te passeren. Het management en vakbondsafgevaardigden van SIPTU en IMPACT riepen een meeting van de arbeiders bijeen en zetten druk op de arbeiders om de camions naar buiten te rijden. Een delegee van SIPTU werd aangesteld om als eerste naar buiten te gaan met een camion, die delegee weigerde dit echter.

Een actievoerder, Diarmuid Naessens (lid van de Socialist Party) sprak de arbeiders toe. Het management was daar niet mee opgezet en de arbeiders werden gewaarschuwd dat ze een dag loon zouden verliezen. Overdag brachten de arbeiders thee mee voor de actievoerders.

Resultaat: in dit deel van de stad werd geen afval opgehaald.

Sandyford, Dun Loghaire/Rathdown council (South Dublin)

30 actievoerders namen deel aan het pikket. Ook hier weigerden de arbeiders om het pikket te passeren. Vakbondsvertegenwoordigers van de bond ‘IMPACT’ deelden een schandalig pamflet uit waarin ze stellen dat de actievoerders zouden verantwoordelijk zijn voor de mogelijke privatisering van de afvalophaling. De politie probeerde de naam en het adres van Socialist Party lid Lisa Maher te noteren. Hierop werd de politie omsingeld door betogers die eisten dat indien één naam werd genoteerd, alle namen zouden genoteerd worden. De politie druipte af met de staart tussen de benen.

Delegees en andere arbeiders kwamen langs om met de actievoerders te praten. Ze voorzagen stoelen voor oudere betogers en lieten actievoerders binnen in de depot als die naar het toilet moesten. Het management stuurde de arbeiders op de middag naar huis toen duidelijk was dat er geen afval zou opgehaald worden. De arbeiders vroegen de actievoerders om de volgende dag terug te komen.

Resultaat: in dit deel van de stad werd geen afval opgehaald.

Ballymount, South Dublin County Council

40 actievoerders vormden hier een pikket. Dit depot werkt in de arbeidersbuurten van Tallaght en Clondalkin. De politie bedreigde de actievoerders en stelde dat ze de camions niet mogen hinderen. Mick Murphy, een lokale vertegenwoordiger van de Socialist Party, zei echter aan de politie dat de camions geen aanstalten maakten om de depot te verlaten en dat er dus geen sprake was van het hinderen ervan. Het management gaf hierop bevel aan de arbeiders om naar buiten te gaan met de camions. Dit werd gezien als een poging om arrestaties mogelijk te maken. Een voltijdse vertegenwoordiger van de vakbond probeerde de arbeiders te overtuigen om naar buiten te gaan met de camions, maar dit werd geweigerd door de delegees die ingingen tegen hun vertegenwoordiger. De arbeiders werden hierop tijdelijk geschorst en verliezen een dag loon. Veel arbeiders bleven de rest van de dag op het pikket.

Resultaat: in dit deel van de stad werd geen afval opgehaald.

Er waren ook andere piketten in Fingal, Davitt Road (Dublin City – South), Grange Gorman (Dublin City – North).

Actie in stadscentrum op de middag

Om 12u25 waren we slechts met een aantal actievoerders, tien minuten later waren we met meer dan 100 en al vlug met meer dan 150! We voerden in O’Connell Street een luidruchtige protestactie tegen de dure vuilzakken. Op hetzelfde ogenblik waren de piketten aan de depots nog actief. Na een half uurtje werd een kruispunt bezet, één van de drukste kruispunten van Dublin.

De actievoerders kregen enorm veel steun van de chauffeurs die hun claxon gebruikten om hun steun te laten blijken.

Er komt ook meer druk op de vakbondsleiders. SIPTU-leider Jack O’Connell kreeg zaterdag tijdens zijn toespraak op de betoging al te maken met betogers die hem opriepen om een staking te organiseren. Vandaag moest O’Connell zeggen dat hij begrijpt waarom de arbeiders actie voerden.

Morgen komt een overkoepelend vakbondsorgaan bijeen en er ligt een motie ter discussie van de TEEU-vakbond die de regering en de lokale raden oproept om te stoppen met het beleid waarbij het afval van diegenen die geen belasting betaald hebben niet wordt opgehaald.

De strijd tegen de huisvuilbelasting heeft een belangrijke stap vooruit gezet. De regering heeft met de repressie en de opsluitingen de woede nog versterkt, een woede die niet kan onderdrukt worden door de dreigingen met nog meer opsluitingen.

De blokkades van depots gaan intussen verder. Het is mogelijk dat er een zware repressie komt, maar dat zou zich tegen de regering en de lokale autoriteiten keren.

De Zweedse burgerlijke partijen maken de laatste tijd een woelige periode door. Het gerommel rond het referendum over de invoering van de euro en de moord op Anna Lindh bevestigen dit. Er werd met duidelijk overwicht tegen de euro en de EMU (Europese Monetaire Unie) gestemd.

Frank Hoste

Uit het resultaat van het referendum van 14 september bleek dat er bijna 15% minder "ja"-stemmers waren dan "nee"-stemmers. De "nee"-stemmers haalden 56,1% tegenover 41,8% voor de "ja"-zijde. Er heerste een grote belangstelling: 81% van de stemgerechtigden kwam opdagen.

De invloed van de moord op de populaire minister Anna Lindh op de stemming blijkt dan toch niet in het voordeel van de Zweedse burgerij te hebben gespeeld. Voor de moord heerste er al een "neen"-stemming omtrent de euro. Waarschijnlijk zal deze tragische gebeurtenis wel zijn invloed hebben gehad op de opkomst voor het referendum.

Dit resultaat is een grote klap voor het Zweedse politieke en economische establishment. Het getuigt van een stemming van wantrouwen tegenover de EMU en de heersende klasse. Grote bedrijven hebben miljoenen Zweedse Kronen gespendeerd aan de "ja"-campagne. Toch zien veel Zweden blijkbaar geen heil in het Europa van het kapitaal, waar de multinationals de plak zwaaien.

Het waren vooral arbeiders, vrouwen en jongeren die tegen stemden. Dat de invoering van de euro niet ten goede zal komen aan de gewone bevolking is duidelijk. In de andere eurolanden heeft de invoering ervan gezorgd voor "euroflatie" (prijsstijgingen). De reële inkomens zijn echter niet gestegen. De Zweedse arbeiders zien ook dat de burgerij in de eurolanden het proces van sociale afbraak en groeiende ongelijkheid stevig aan het aanwakkeren is. Kijk bijvoorbeeld naar de algemene staking van de openbare diensten in Frankrijk. De meeste Zweden drukken zich daarom uit tegen de neoliberale politiek van Europa.

Indien Zweden zou toetreden tot de EMU is het onderworpen aan een streng stabiliteitspact, net zoals de andere EMU-landen. Dit pact zegt dat het begrotingstekort niet meer dan 3% van het Bruto Binnenlands Product mag zijn. Daarnaast mogen de overheidsschulden niet meer dan 60% van het BBP overstijgen. Om deze normen te halen zal men massaal moeten besparen. Veel EMU-landen blijken, ondanks dat ze zwaar besparen, nu al niet te voldoen aan de criteria.

De politieke tegenstanders van de euro kwamen vooral uit de linkse hoek. De klasse-aard van de "nee"-stem is duidelijk: het zijn vooral de lage inkomensgroepen die "nee" stemden. Er is een besef dat de EMU een politiek instrument is tegen de werkende massa. Het resultaat van dit referendum is een politieke en morele overwinning, die ook gevolgen zal hebben in andere landen die nog over EMU-lidmaatschap moeten beslissen, zoals Denemarken en Groot-Brittannië.