De verkiezingen in Noord-Ierland op 26 november toonden een erg gepolariseerde uitslag met winst voor de Democratic Unionist Party (DUP) aan de ene kant en Sinn Fein aan de andere kant.

Peter Hadden, Belfast

Zowel de ‘gematigde’ nationalisten van de Social Democratic and Labour Party (SDLP) en de Ulster Unionist Party (UUP) van Trimble verloren. Na de verkiezingen probeerde de traditionele media een positief beeld te scheppen van de uitslag van de UUP waarbij benadrukt werd dat Trimble 27 zetels behaalde vergeleken met 28 in 1998. Maar de resultaten tonen aan dat Trimble in de problemen komt.

Hoewel er bij het totaal weinig procentuele verschillen waren, kwam de UUP er in een aantal regio’s veel sterker uit. Zo ging de partij met 15% vooruit in Lagan Valley, waar de hardliner Jeffrey Donaldson kandidaat was.

Het slechte nieuws voor Trimble is dat deze uitslag een versterking betekent van de vleugel binnen de UUP die zich uitspreekt tegen het vredesakkoord, minstens 5 van 27 verkozenen van de UUP verzetten zich tegen het akkoord.

De DUP van Ian Paisley behaalde 30 verkozenen. Daarmee is de balans in het lokale parlement gelijkaardig als bij het vorige parlement, maar binnen de unionistische kant is het aantal verkozenen dat tegen het vredesakkoord is, toegenomen tot ongeveer 23 tegenover 36 die voor het akkoord zijn.

De DUP kwam sterker naar voor dan de UUP in 12 van de 18 districten. Dit betekent dat voor het Britse parlement de DUP zowat alle unionistische zetels zou kunnen veroveren. De enige succesvolle kandidaten van de UUP zouden wellicht sectaire hardliners zijn.

Aan nationalistische zijde had de SDLP in 1998 24 zetels en Sinn Fein 18. Nu werden die cijfers gewoon omgedraaid.

Sinn Fein stak de SDLP voorbij in 10 van de 18 districten en werd de grootste partij in 5 districten. De SDLP was de grootste partij in twee districten, South Down en Foyle, maar zelfs daar liepen zowat 10% van de kiezers over naar Sinn Fein. Voor de Britse verkiezingen zou dit betekenen dat Sinn Fein alle nationalistische zetels in Westminster zou bezetten, met uitzondering van één zetel voor de SDLP.

Noord-Ierland gaat dus naar een situatie waar een grote sectaire unionistische partij of blok de confrontatie aangaat met een grote nationalistische partij, waarbij Sinn Fein die partij wordt.

De kleinere partijen verloren. Zo behaalde de Progressive Unionist Party (PUP) de vorige keer 20.000 stemmen en nu slechts 8.000 waarbij het nog één verkozene overhoudt. De Vrouwencoalitie kreeg de vorige keer 13.000 stemmen en nu slechts 5.700 waarbij het beide zetels verloor.

De Alliance Party behield haar zes zetels, maar met bijna de helft minder stemmen.

"Ze zijn allemaal hetzelfde"

De resultaten zijn een weerspiegeling van de polarisatie in Noord-Ierland in de afgelopen jaren. Maar de andere kant van het verhaal zagen we bij het deur-aan-deur campagne voeren en werd niet herkend door de media, dat is dat er in de arbeiderswijken – zowel katholieke als protestantse wijken – een groeiende ontgoocheling is in alle partijen.

In deze wijken zegden velen dat ze niet zouden stemmen "omdat ze toch allemaal hetzelfde zijn", ze geven zichzelf loonsopslag en zijn verantwoordelijk voor een rechts beleid. De algemene opkomst van 63,1% (in 1998 nog 69%) was erg laag voor Noord-Ierland waar de opkomst traditioneel hoog is.

Velen deden ook niet de moeite om zich te laten registreren om te kunnen stemmen. Het aantal geregistreerde kiezers is met 80.000 verminderd sinds 1998. In totaal waren er 132.000 uitgebrachte stemmen minder. Hierdoor zouden de niet-kiezers de vierde grootste partij zijn!

De onderliggende tendens, zeker in arbeidersbuurten, is er één van afkeer tegenover alle partijen. Diegenen die wel stemmen zijn vooral ouderen en mensen in betere financiële omstandigheden. De uitslag weerspiegelt dus niet enkel een groeiende polarisatie, maar ook een groeiende desillusie in de politici.

Er komt nu een periode van onderhandelingen. De DUP zal niet direct onderhandelen met Sinn Fein, maar er zullen ‘contacten’ zijn die wellicht gedurende een langere periode zullen duren. Het is moeilijk voor de politici om de macht van het lokale parlement opnieuw zomaar te installeren.

Er is een crisis in het proces van regeringsvorming. Wellicht zullen de komende verkiezingen, met de Europese verkiezingen van volgend jaar, die crisis versterken.

Klassestandpunt

Eén lichtpunt waarmee aangegeven werd hoe het sectarisme kan doorbroken worden, was de verkiezing van Kieran Deeny in Omagh op basis van een campagne tegen de sluiting van een lokaal ziekenhuis (een beslissing genomen door Bairbre de Bruin, de minister van gezondheid en lid van Sinn Fein).

Dr Deeny haalde het meeste stemmen in zijn district en haalde die weg bij zowel de SDLP, Sinn Fein als de unionistische partijen.

De Socialist Party voerde campagne in twee disctricten, Belfast East en Belfast South. We gingen deur-aan-deur bij duizenden mensen, verspreidden 20.000 tot 30.000 verkiezingspamfletten bij het campagne-voeren en 80.000 via de post.

Bij het campagne-voeren kregen we veel goede reacties, vooral bij de klassestandpunten die we naar voor brachten en waarmee we ook het nationale vraagstuk aanpakten. Veel mensen, die vaak niet eens geregistreerd staan als kiezer, gingen akkoord, maar zien de verkiezing als een ogenblik dat andere thema’s een rol spelen.

We gingen rond in arbeiderswijken in Belfast, zowel katholieke als protestantse wijken, en kregen goede reacties: we verkochten 600 exemplaren van ons blad in de twee districten waar we opkwamen en nog eens 400 in het stadscentrum.

Het resultaat van onze kandidaten was zoals we verwacht hadden heel beperkt. Jim Barbour kreeg 167 stemmen (0,6%) in Belfast South, en Tommy Black kreeg 175 stemmen (0,6%) in Belfast East. We zullen op basis van de campagne die we gevoerd hebben, verder bouwen aan acties en campagnes tegen de belasting op het water en andere thema’s.

3 jaar geleden betoogden Servische arbeiders en jongeren massaal tegen de toenmalige president Slobodan Milosevic. Die actiebereidheid staat in schil contrast met de huidige situatie waarbij minder dan de helft van de bevolking kwam stemmen bij de presidentsverkiezingen.

Tim Lessels

Terwijl onthouding geen oplossing op langere termijn is, kan gesteld worden dat een boycot van de verkiezingen nuttig kan zijn als alle kandidaten voor privatiseringen zijn, gezien worden als corrupte neo-liberalen en nationalisten. Die boycot toont bovendien aan dat veel van de pro-Westerse illusies die bestonden tijdens de beweging tegen Milosevic vandaag verdwenen zijn. Dat komt uiteraard voort uit de mix van privatiseringen en gangster-kapitalisme dat bestond onder Milosevic en vandaag gewoon verder gezet wordt, ook al is het met een meer pro-EU agenda.

De belangrijkste kandidaten waren de door de regering gesteunde neo-liberaal Dragoljub Micunovic en de overwinaar, de extreme nationalist en kandidaat van de Radicale Partij, Tomislav Nikolic. Uiteraard kwam geen van beide kandidaten op voor de belangen van de arbeiders, jongeren en onderdrukte minderheden. Dat leidde tot het feit dat velen niet inzagen voor wie ze zouden moeten stemmen.

Alhoewel Servië (en heel de Balkan) de gevolgen van nationalistisch vergif heeft mogen aanschouwen, bestaat het gevaar dat door het ontbreken van een arbeiderspartij, de nationalisten grotere steun krijgen. En dat omwille van het feit dat ze zich voorstellen als tegenstanders van de neo-liberale agenda van de regering.

Daarom is de heropstanding van de arbeidersklasse in Servië cruciaal, en daarbij zal de nood aan een nieuwe arbeiderspartij erg belangrijk zijn. Een arbeiderspartij die zich uitspreekt tegen privatiseringen, EU-lidmaatschap, corruptie, de maffia en het nationalistische vergif, zou erg snel terrein kunnen winnen.

"We zien en maken deel uit van een nieuwe – onstopbare – brede sociale protestbeweging in Duitsland. De sfeer onder de bevolking, en meer nog in de werkplaatsen en raden, is de afgelopen weken veranderd." (Speciale uitgave van het blad van Ver.di, de vakbond in de openbare diensten, op 4 november)

Tanja Niemeier

Tijdens de maand na de betoging met 100.000 deelnemers in Berlijn op 1 november als protest tegen Schröders besparingsplan ‘Agenda 2010’, hebben meer dan 100.000 mensen deelgenomen aan betogingen en stakingen in tal van steden in heel het land. Dat is een duidelijke uitdrukking van het groeiende verzet tegen de aanvallen van de regering.

In de hoofdstad van de deelstaat Hessen betoogden 45.000 mensen. 10.000 actievoerders protesteerden aan het congres van de sociaal-democratische SPD om hun woede te uiten tegenover het regeringsbeleid (dat gesteund werd door het congres).

Er was een stakingsgolf van studenten in vier deelstaten. De studenten protesteren tegen de besparingen op de financiering van het onderwijs en de dreiging om het inschrijvingsgeld te verhogen. Op 27 november betoogden er 20.000 studenten in Berlijn, vorig weekend nog eens 10.000.

In de loop van volgende week zullen er ontelbare bijeenkomsten op de werkplaatsen plaatsvinden om te discussiëren over de besparingen en mogelijke protestacties rond de lonen, arbeidsvoorwaarden, nationale en regionale collectieve onderhandelingen. De patroons willen de staat gebruiken om de wetten te veranderen zodat ze gemakkelijker een aanval op de arbeiders kunnen lanceren. De patroons willen verworvenheden uit het verleden, zoals kerstbonussen en vakantiegeld, aanpakken. Ze willen ook arbeidsovereenkomsten kunnen sluiten die louter gebaseerd zijn op de individuele onderhandelingen tussen werknemer en werkgever, zodat de mogelijkheden van collectieve strijd beperkt worden.

Op een aantal plaatsen waren er al werkonderbrekingen en protestbijeenkomsten. Bij Volkswagen Baunatal en Salzgitter namen 7.000 arbeiders hieraan deel. De metaalbond IG Metall plant verdere acties in de komende dagen en weken. De kwestie van de lonen en arbeidsvoorwaarden is vaak direct verbonden met de Agenda 2010, waarin een grote aanval wordt gelanceerd tegen de gezondheidszorg en de duur en het bedrag van de uitkering bij werkloosheid. Dat werd duidelijk bij een actie van arbeiders van Daimler/Chrysler in Bremen, waarbij er een spandoek was: "Italië, Spanje, Frankrijk – Succesvolle algemene stakingen! Wanneer ondernemen wij stakingsacties tegen Hartz?" (Hartz is de regeringsadviseur die geassocieerd wordt met de besparingsplannen).

De druk in de vakbonden is enorm. Dat werd duidelijk in verslagen van vergaderingen van delegees en vergaderingen van vakbondsverantwoordelijken en het wordt zelfs duidelijk aan de top van de vakbond. Na de betoging van 1 november, moesten de vakbondsleiders aankondigen dat ze in de lente een grote betoging zullen organiseren en het protest tegen de aanvallen op de lonen en arbeidsvoorwaarden zouden opdrijven.

De betoging op 1 november werd van onderuit georganiseerd tegen de wil van de vakbondsbureaucratie in. Die bureaucratie was bezorgd omwille van de grote opkomst en zal er nu alles aan doen om te proberen zelf het protest te organiseren om de beweging onder controle te kunnen houden en zo weinig mogelijk schade toe te brengen aan de regering. Het is een open vraag als ze daarin zullen slagen aangezien de arbeiders deze acties niet enkel zullen aanwenden om stoom af te laten, maar ook om de druk op de regering en de vakbondsleiding te versterken.

In Saarlouis, een kleine stad in het Westen van Duitsland, was er bvb een werkonderbreking waaraan 7.000 arbeiders deelnamen in plaats van 1.000 zoals verwacht.

Dat de vakbondsleiding meer geïnteresseerd is in het behouden van de controle over de beweging werd duidelijk bij een spontane stakingsactie van 900 arbeiders van Ford in Keulen. De arbeiders protesteerden tegen massa-ontslagen terwijl de delegees en vakbondssecretarissen de nadruk legden op onderhandelingen.

Er is onder de studenten het gevoel dat er eenheid moet komen. Dat werd erg duidelijk toen leden van de SAV (onze Duitse zusterpartij) in Kassel op een studentenmeeting een motie voorlegden waarin werd opgeroepen tot gezamenlijke acties met de arbeiders en de noodzaak van een algemene staking georganiseerd door de vakbonden. 1.000 studenten stemden voor de motie en slechts 20 ertegen.

Duitsland bevindt zich op een keerpunt en zal wellicht kunnen rekenen op een hete winter en een nog hetere herfst.

De ‘Agenda 2010’ betekent een breuk met de welvaartstaat en een poging om komaf te maken met belangrijke verworvenheden en toegevingen afgedwongen door de arbeiders doorheen strijd in de afgelopen decennia. Als deze plannen niet gestopt worden door industriële acties van de arbeiders, zal er een ernstige daling van de levensstandaard zijn.

De oppositie-partij CDU (christen-democraten) hield intussen een partijcongres waarop een nog ergere neo-liberale agenda werd voorgesteld. Deze rechtse partij is verantwoordelijk voor besparingen en aanvallen op lokaal en regionaal vlak.

Algemene 24-urenstaking

Het grote succes van de betoging op 1 november heeft het politieke bewustzijn en het ritme van de klassenstrijd. Er is bij de arbeiders een besef van de dringendheid en de nood om de strijd op te drijven aangezien de wetten die verband houden met Agenda 2010 normaal in het parlement voorkomen op 19 december.

Jammer genoeg werden de voorstellen van de SAV voor onmiddellijke actie niet ondersteund op een conferentie van activisten op 30 november. Een meerderheid op die bijeenkomst wou enkel een Duits Sociaal Forum opzetten, wat jammer genoeg zou kunnen eindigen als een praatbarak.

Op 17 en 18 januari is er wel een "toekomstconferentie" om te discussiëren over een programma en strategie voor komende protestacties. Die meeting wordt georganiseerd door vakbondsactivisten, werklozenorganisaties, Attac en linkse organisaties. Er is een SAV-lid verkozen in het voorbereidend comité.

Het is altijd moeilijk om de schaal van toekomstige protesten te voorspellen, maar het is duidelijk dat een nieuwe fase in de klassenstrijd in Duitsland is aangebroken. Daarbij zal er een kwalitatieve toename zijn van betogingen en stakingen. Onder de basismilitanten in de vakbonden is er een grote openheid voor de idee van een algemene staking als volgende stap tegen de Agenda 2010. Het is echter duidelijk dat de vakbondsleiding er alles aan zal doen om dat te vermijden. Het is aan de linkerzijde in de vakbond en de linkerzijde in het algemeen, om die oproep te verspreiden, de noodzaak ervan uit te leggen en uit te leggen hoe er op succesvolle wijze campagne voor kan gevoerd worden.

Een algemene 24-urenstaking zou de plannen van de regering kunnen breken en het zelfvertrouwen van de Duitse arbeidersklasse kunnen versterken, en tegelijk zou het ook een inspiratiebron zijn voor de internationale arbeidersklasse.