Het lang verwachte rapport van Lord Hutton in de affaire Kelly was zo openlijk eenzijdig dat er in de publieke opinie massaal gereageerd wordt tegen de ‘vrijgesproken’ Tony Blair en zijn handlanger Alistair Campbell.
De schade die geleden wordt door de regering, en haar legale spreekbuis Hutton, is nooit gezien qua omvang en intensiteit. Een peiling enkele dagen na de publicatie van het rapport gaf aan dat drie keer meer mensen de versie van de BBC aanvaardden als waarheid, als er mensen zijn die de regering geloven. Blair’s persoonlijke positie is eveneens verzwakt, in een peiling van de krant ‘The Guardian’ staat hij op min 17 punten met 55% van de kiezers die niet tevreden is met zijn optreden.
De steun voor de oorlog is met 6% gedaald, minder dan de helft van de kiezers is nu van oordeel dat de oorlog gerechtvaardigd was. In tegenstelling tot Hutton gelooft 45% van de kiezers dat de premier gelogen heeft toen hij beweerde niet de toelating gegeven te hebben voor het lekken van Kelly’s naam als informant van de BBC. Er zijn meer mensen die stellen dat Blair had moeten aftreden als er mensen zijn die het ontslag van Greg Dyke als hoofd van de BBC goedkeuren.
Er is een breed gamma aan kritiek op Hutton, zelfs door steunpilaren van het establishment zoals Lord Rees Mogg (voormalig voorzitter van de BBC) die verklaarde: "Ik heb geen enkel vertrouwen in Hutton." Veel van dit soort figuren had ooit wel vertrouwen dat Hutton rechtvaardig zou optreden.
Kritiek
Waarom zou deze aristocraat en voormalige Unionistische pion van Thatcher in Noord-Ierland anders gereageerd hebben dan wat hij deed? Hij trad als advocaat op van Britse soldaten bij het compleet gediscrediteerde onderzoek na het bloedbad van ‘Bloody Sunday’ in Noord-Ierland in 1972. Er moet ook gewezen worden op de lange traditie van ‘onderzoeken’ die gebruikt worden door regeringen, gewoonlijk door conservatieve regeringen, om hun misdaden of fouten onder tafel te schuiven.
Het verschil met het onderzoek van Hutton is dat er nu ruime publieke aandacht voor was, waarbij een aantal donkere kantjes in het licht kwamen te staan: de intriges, de louche akkoorden en de oneerlijkheden van kapitalistische regeringen en hun staat.
Het dossier wees nochtans sterk op een minder frisse rol van Blair. Er is aangetoond dat documenten van de staatsveiligheid werden aangepast door Blair en Campbell, dat geknutseld werd om te kunnen stellen dat Saddam met zijn (niet bestaande) massavernietigingswapens binnen de 45 minuten Britse doelwitten zou kunnen raken. De originele titel van het dossier "programma’s van massavernietigingswapens" werd gewijzigd waarbij het woord "programma’s" verdween.
Zowel Blair als Bush zullen de oorlog nu proberen te rechtvaardigen op basis van de vermeende "programma’s" van massavernietigingswapens. Dit komt bij veel Britten over als een poging om de waarheid te verdoezelen. Vorig jaar betoogden miljoenen mensen tegen de oorlog en de gevolgen van de oorlog. Tienduizenden Irakese burgers en militairen kwamen om, volgens de journalist John Pilger waren er naar schatting zo’n 55.000 slachtoffers. En dat in wat de conservatief Max Hastings "een oorlog met valse voorwendselen" noemde.
De enorme anti-oorlogsstemming verklaart mee de enorme verantwoordiging tegenover Hutton en Blair. De arrogante reactie van een glimmende Blair de dag na het verschijnen van het rapport zal dat enkel versterkt hebben. Een Labour appartchik verklaarde triomfantelijk over Hutton: "maak van die man een graaf". In plaats van eretekens voor Hutton, is zijn rapport en hijzelf binnen de paar dagen compleet gediscrediteerd.
Anti-oorlogsstemming
Blair kon niet lang genieten van zijn ‘triomf’ en moest zich haasten om zijn goede vriend Bush te herhalen toen die stelde: ‘ik was het niet, het waren de verantwoordelijken van de veiligheidsdiensten die verkeerd waren’. Totnutoe lijkt Blair wat op de figuur in een bekende scène van Monty Python waarin een man een papegaai levend verklaart, hoewel alle elementen erop wijzen dat die reeds dood was. Blair blijft volhouden dat er massavernietigingswapens, of minsten programma’s van dergelijke wapens zullen gevonden worden. Nochtans komt zelfs David Kay, door Bush aangesteld om massavernietigingswapens op te sporen in Irak, tot de conclusie dat er geen dergelijke wapens in Irak aanwezig zijn. Hij verklaarde nu: "we waren allemaal fout."
Die "we" verwijst naar Blair, Bush en de aanhangers van de oorlog. En ja, ze waren verkeerd terwijl de miljoenen anti-oorlogsbetogers die nog steeds tegen de oorlog en haar gevolgen zijn juist waren. Als de ‘veiligheidsdiensten’ verkeerd waren, doorbreekt dit de logica van de doctrine van Bush inzake ‘preventieve aanvallen’.
Zullen Blair en Bush daarom het voorbeeld van Dyke en Davis bij de BBC volgen en hun verantwoordelijkheid opnemen door af te treden? Hoogstwaarschijnlijk zal daar geen sprake van zijn. Bush wil een ‘onderzoek’ laten doen naar de Amerikaanse veiligheidsdiensten en de informatie die hem bezorgd werd over massavernietigingswapens. Blair zal dit voorbeeld wellicht volgen om zo de verantwoordelijkheid af te schuiven.
Dit maneuver zal nochtans heel wat problemen met zich mee brengen. Bush hoopt dat zijn aanhangers in het parlement de publicatie van de resultaten van zo’n onderzoek kunnen uitstellen tot na de presidentsverkiezingen van november. Als Blair een onderzoek beveelt en dit strikt beperkt tot de werking van de veiligheidsdiensten, is het waarschijnlijk dat er voor de verkiezingen een rapport komt.
Alternatief
De tegenstanders van de oorlog, de miljoenen betogers, en ook de vele slachtoffers in Irak, hebben geen nood aan doofpot-operaties in de vorm van meer Amerikaanse of Britse ‘onderzoeken’. Er kan geen vertrouwen gesteld worden in kapitalistische regeringen om op een eerlijke en democratische wijze hun eigen handelingen te onderzoeken. Zeker niet als het gaat om een belangrijke gebeurtenis als een oorlog.
Als er nog andere ‘onderzoeken’ moeten volgen, laat het dan gebeuren door de organisaties van de arbeiders en jongeren in Groot-Brittannië en de VS waarbij de redenen voor de oorlog worden onderzocht en de rol van de kapitalistische politici daarbij. Niet over beperkte deelaspecten, maar over het volledige beeld van de oorlog in Irak.
Bush en Blair en hun volgelingen hebben die oorlog niet gestart om Irak te ‘bevrijden’, maar om de grondstoffen in het land te kunnen plunderen, vooral de olie. Ze hebben chaos en vernieling aangericht waar de bevolking van Irak vandaag door lijdt. Ze moeten zelf afgezet worden, maar het alternatief bestaat niet uit hun kapitalistische critici die hun eigen systeem verdedigen en bereid zijn tot gelijkaardige avonturen. Het echte alternatief is een nieuwe massale arbeiderspartij die zich tegen oorlog en uitbuiting verzet door de opbouw van een nieuwe democratisch socialistische samenleving.