Tag: VS presidentsverkiezingen 2020

Reactie door Kshama Sawant, socialistisch gemeenteraadslid in Seattle

Woensdag kondigde Bernie Sanders aan dat hij zijn campagne voor het presidentschap opschort en daarmee effectief een einde maakte aan de campagne. Hij zat 300 afgevaardigden achter Biden en het werd erg moeilijk om de nominatie nog binnen te halen. Maar door zich nu terug te trekken, zijn miljoenen aanhangers van Sanders bijzonder teleurgesteld. Ze begrijpen net als Socialist Alternative eerder opmerkte dat deze voorverkiezingen net als die van 2016 gestolen zijn door het gevestigde establishment van de Democratische Partij.

Sanders beslist om te stoppen in een tijd van ongekende crisis voor werkende mensen, waarin de noodzaak van socialistische verandering nog nooit zo duidelijk is geweest. De coronavirusepidemie versterkt de enorme ongelijkheid in de Amerikaanse samenleving. De rampzalige gevolgen van jaren van besparingen op sociale voorzieningen, waaronder de zorg, worden vandaag nog meer duidelijk. Dit beleid werd gevoerd om de winsten te versterken. Terwijl dit alles nog duidelijker en scherper gesteld wordt, stopt Sanders zijn campagne!

Bovenop de verwoestingen die het coronavirus heeft aangericht in veel arbeidersgemeenschappen, vooral onder migrantenarbeiders in New York en in zwarte arbeidersgemeenschappen in veel steden, hebben we de nieuwe realiteit van massale werkloosheid op een schaal die alleen maar kan worden vergeleken met de Grote Depressie. Eind april zullen 50 miljoen mensen hun baan zijn kwijtgeraakt, 35 miljoen mensen hebben hun door de werkgever verstrekte gezondheidsvoordelen verloren en tientallen miljoenen zullen moeten kiezen tussen het betalen van de huur en het kopen van voedsel voor hun gezin.

Deze crisis toont op een bijna ongekende manier het volledige failliet van het kapitalistische systeem aan.

De ramp die Joe Biden is

De vermoedelijke Democratische genomineerde is nu Joe Biden, een trouwe dienaar van Wall Street die gedurende vele decennia besparingen op de sociale zekerheid en Medicaid heeft gesteund. Hij was een belangrijke voorstander van het beleid dat tot massale opsluiting leidde. Hij leidde de aanklacht in de Amerikaanse Senaat tegen Anita Hill die getuigde over de seksuele intimidatie van Clarence Thomas van het Hooggerechtshof. Hij was hevig verdediger van de Irak-oorlog. Biden’s geestelijke vermogens zijn ook duidelijk niet wat ze waren. Hij bleef afwezig tijdens de coronaviruscrisis. Dit heeft geleid tot speculaties dat het establishment hem later dit jaar zou proberen te vervangen door iemand anders. Maar zo’n overstap dreigt de leiding van de Democratische Partij, wiens gebrek aan gezag niet kan worden overschat, nog meer in diskrediet te brengen.

Sanders had het momentum mee toen hij de eerste drie voorverkiezingen won. Het is een teken van de wanhoop van het establishment dat het zich rond Biden heeft verenigd. De zwakte van Biden was gekend en er werd maandenlang tevergeefs gezocht naar een andere kandidaat. Het establishment heeft Bernie nu geblokkeerd, maar dit is slechts uitstel van de afrekening. Zelfs als Biden Trump op de een of andere manier verslaat, zal hij te maken krijgen met een crisis die vergelijkbaar is met de Grote Depressie. Daarin zal de ontoereikendheid van de Democratische leiding volledig aan het licht komen en het zal de wens van miljoenen mensen om een nieuwe arbeiderspartij op te richten enkel aanwakkeren.

Het was de angst voor een tweede termijn van Trump, de meest reactionaire president in decennia, die de deur opende voor het establishment om een campagne van massamanipulatie te voeren na de voorverkiezingen in South Carolina. De ironie is dat velen die Biden steunden met het argument dat Sanders een ‘te radicale’ kandidaat zou zijn om Trump te verslaan, ondertussen wel belangrijke delen van het programma van Sanders steunden. Exitpolls in de eerste 20 staten waar voorverkiezingen werden gehouden, toonden dat een meerderheid voorstander is van algemeen toegankelijke gezondheidszorg.

Ondanks dit alles en ondanks de peiling die aangaf dat Sanders Trump kon verslaan, heeft Bernie nu zijn nederlaag geaccepteerd en duidelijk gemaakt dat hij Biden zal steunen. Het team van Sanders beperkt zich nu tot de hoop om verbale ‘toegevingen’ te bekomen rond een progressieve agenda. Biden zal mogelijk effectief een paar kruimels uitgooien in de hoop miljoenen progressieven, vooral jongeren, te overtuigen om alsnog te stemmen in november. Het wordt evenwel moeilijk voor Biden om enigszins geloofwaardig een progressieve agenda te verkondigen. Enkele weken geleden nog verklaarde hij een veto te zullen uitspreken tegen ‘Medicare for All’ (toegankelijke gezondheidszorg) indien het parlement daarvoor zou stemmen.

Wij begrijpen waarom miljoenen zo wanhopig zijn om zich van Trump te ontdoen dat zij bijna om het even welke tegenstander zouden steunen. Maar we weten ook wie Joe Biden is: hij is geen vriend van werkende mensen, vrouwen, zwarte mensen of immigranten. We zullen hem niet steunen en Sanders zou dat ook niet moeten doen.

Waarom we Bernie Sanders steunden

Socialist Alternative en ik steunden Sanders en gingen er alles aan doen om deze verkiezing te winnen. We hebben geen spijt van ons standpunt op basis van de enorm positieve elementen van de beweging die hij heeft helpen creëren. Reeds in 2016 heeft Sanders miljoenen mensen geënthousiasmeerd met zijn radicale programma voor de werkende klasse, zijn oproep tot een ‘politieke revolutie tegen de klasse van miljardairs’ en zijn popularisering van het ‘democratisch socialisme’. Deze keer ging Sanders verder met te zeggen dat miljardairs ‘niet zouden moeten bestaan’, terwijl hij sprak over een ‘regering van de arbeidersklasse’ en verklaarde dat zijn rol als president die van ‘hoofdorganisator’ zou zijn. Hij pleitte voor een Green New Deal en zelfs voor het in overheidshanden nemen van delen van de energie-industrie.

Maar de belangrijkste reden waarom we Bernie steunden was dezelfde reden waarom de heersende klasse hem vreesde. Zijn campagne van 2016 was een inspiratiebron voor massale strijd, waaronder de lerarenopstand in 2018 en 2019 en het begin van een wedergeboorte van de arbeidersbeweging in dit land. Als Sanders op de een of andere manier alle hindernissen had overwonnen en in 2020 het presidentschap had gewonnen, vreesde de heersende klasse dat het vertrouwen en de verwachtingen van de werkende mensen enorm zouden toenemen. Dat zou een golf van strijd kunnen veroorzaken. Het was voor de Democraten duidelijk dat ze liever nog vier jaar Trump hadden dan Sanders in het Witte Huis.

Tegelijkertijd zijn we altijd openhartig geweest over Sanders’ beperkingen en onze belangrijke meningsverschillen met hem. Reeds in 2016 wezen we op het tegenstrijdige karakter van zijn campagne: aan de ene kant wees het door het weigeren van geld van grote bedrijven op het potentieel voor een nieuwe partij, maar tegelijkertijd sleepte het ook mensen terug in de richting van de Democraten. In 2018 zagen we hoe veel linkse mensen verder gingen in de richting van een poging om de Democraten te hervormen. Ze werden daarin aangemoedigd door de verkiezing van Alexandria Ocasio-Cortez en andere democratische socialisten. We hebben deze ontwikkeling ook gesteund, onder meer omdat het de tegenstrijdigheden in de Democratische Partij versterkte. Die partij is een belangrijk obstakel in de ontwikkeling van een sterke linkerzijde in de VS sinds de jaren dertig van de vorige eeuw.

We waren het evenmin eens met de visie van Sanders over socialisme. Zijn visie lijkt een combinatie te zijn van de New Deal van Franklin D Roosevelt en de Europese sociaaldemocratie. Dit zijn voorbeelden van pogingen om het kapitalistisch systeem te redden in plaats van het te bestrijden en omver te werpen. Dit is een mislukt project, wat nog eens wordt onderstreept door de huidige pandemie en de dreiging van een klimaatramp.

We moeten er nogmaals op wijzen dat de meeste vakbondsleiders – op enkele uitzonderingen na – een niet onbelangrijke rol hebben gespeeld bij het tegenhouden van de pro-actieve klassenstrijd van Sanders. Dit toont helaas aan dat zij meer bang zijn voor de klassenstrijd dan voor de aanvallen van de bazen op de arbeiders. We moeten ook wijzen op de vreselijke rol van Elizabeth Warren, die faalde als de “andere progressieve” in de race om achter Bernie aan te gaan, toen alle uitgesproken gevestigde kandidaten hielpen het tij te keren voor Biden.

Ook na Super Tuesday en de groeiende uitdagingen die zijn campagne met zich meebracht, bleef Sanders gedurfde voorstellen doen om de opkomende dubbele crisis van de pandemie en de economische ineenstorting aan te pakken. Hij heeft onlangs opgeroepen om alle werkenden hun volledige loon voor de duur van deze crisis te betalen. Maar terwijl hij en AOC een aantal punten van kritiek uitten op het stimuluspakket dat een duizelingwekkende reddingsoperatie voor het Amerikaanse bedrijfsleven bevatte, stemden ze onder druk ten onrechte voor de maatregelen.

Samen met het consequent verwijzen naar Biden als ‘mijn vriend’, wijst dit op een groter probleem. Zoals een aantal mensen ter linkerzijde aangaven, zou een meer strijdlustige confrontatie met Biden van het begin Sanders ten goede gekomen zijn. Het zou bijgedragen hebben aan het verduidelijken wie Biden werkelijk is. Maar bovenal is de benadering van Sanders om zich nu terug te trekken, niet aangepast aan de situatie waarin we ons bevinden. Nu is het tijd om in te gaan tegen de valse oproepen van de heersende klasse voor ‘eenheid’. We moeten duidelijk maken wie verantwoordelijk is voor de rampzalige situatie en bouwen aan sterk verzet, ongeacht het geschreeuw van de gevestigde media.

Wat nu?

Miljoenen vragen “wat nu?” De beslissing van Sanders om zijn campagne op te schorten is ongetwijfeld een echte tegenslag voor links. Maar het zou ook het einde moeten betekenen van de illusies in het vermogen om de Democratische Partij te transformeren. Er is een reëel gevaar voor demoralisatie, maar miljoenen mensen hebben ook hun ogen geopend. Dit dwingt velen om zich – in een tijd van enorme crisis – af te vragen welke leiding de arbeidersklasse nodig heeft.

Toen Sanders in de aanloop naar de Democratische Conventie in 2016 duidelijk op weg was naar een nederlaag, na een dubieuze voorverkiezing, riepen we hem op om als onafhankelijke kandidaat aan de verkiezingen deel te nemen. Dit kreeg een brede weerklank en werd door velen gezien als de volgende logische stap. Het was ook effectief mogelijk dat hij van Clinton én Trump had gewonnen. Een gelijkaardige oproep zou vandaag niet dezelfde steun krijgen, onder meer vanwege de grote angst voor een herverkiezing van Trump. Maar de belangrijkste bijdrage die Sanders zou kunnen leveren aan de verdere ontwikkeling van de beweging waaraan hij heeft bijgedragen, is erkennen dat het niet mogelijk is om de Democratische Partij te hervormen en te helpen bij het opzetten van een nieuwe partij.

In de tussentijd zullen de beste activisten, die de weg op het politieke terrein geblokkeerd zien, zich richten op de massale strijd die zich zelfs midden in de lockdown ontwikkelt. We zien nu al dat frontlijnwerkers in het hele land veiligheidsmaatregelen en risicoloon eisen. Dit heeft onder meer geleid tot stakingsacties. Werknemers in duidelijk niet-essentiële sectoren hebben geëist dat hun werkplekken worden gesloten.

Met tientallen miljoenen die geen huur kunnen betalen, is er objectief gezien een basis voor een nationale huurstaking op 1 mei. Wij roepen op om dit te combineren met acties op de werkplekken, zelfs indien maar van korte duur, en solidariteitsacties in de arbeidersbuurten (waarbij uiteraard de regels van sociale afstand worden nageleefd). Het is door deze strijd op 1 mei en in de komende maanden dat er solidariteit en bewustzijn van de arbeidersklasse kan worden opgebouwd die de basis zal helpen leggen voor de onafhankelijke politieke strijd van de arbeidersklasse tegen de macht van het bedrijfsleven. We roepen degenen die deel willen uitmaken van de strijd voor revolutionaire verandering op om ons te contacteren en lid te worden.

Maar of hij daarmee ook de presidentskandidaat van de Democratische Partij wordt…

Bij het schrijven van dit artikel, op de vooravond van de voorverkiezing in de staat Nevada, zou Bernie Sanders volgens de gezaghebbende statistische website FiveThirtyEight ongeveer 40% kans hebben om effectief de nominatie van de Democratische Partij binnen te slepen. Ze schatten echter de kans even hoog in dat er tegen de Democratische Nationale Conventie midden juli geen enkele van de kandidaten een meerderheid zal halen in de voorverkiezingen.

Artikel door Fabian (Gent) uit maandblad ‘de Linkse Socialist’

Wat dan exact zal gebeuren op een zogenaamde ‘Contested Convention’ is moeilijk te voorspellen. De ervaring van 2016 leert echter dat de partijleiding, het Democratische Nationale Comité (DNC), de trukendoos zal openen om kost wat kost Sanders de nominatie te ontzeggen. Ook al toont elke geloofwaardige peiling dat hij de beste kandidaat is tegen Trump, zijn ze doodsbang van zijn programma van sociale hervormingen en het vertrouwen dat zijn overwinning zou kunnen losmaken bij brede lagen van werkenden en jongeren, om zich nog harder te gaan organiseren tegen de belangen van big business en Wall Street. Dan liever nog 4 jaar Trump.

Sabotage en geklungel door het DNC

In de primaries in zowel Iowa als New Hampshire haalde Sanders de meeste stemmen maar door ingewikkelde kiessystemen en (soms overduidelijk) valsspelen door partijfunctionarissen haalde Buttigieg meer kiesmannen in Iowa en evenveel in New Hampshire. Het zijn die kiesmannen die op de conventie zullen bepalen wie de kandidaat van de Democraten wordt.

Het chaotische verloop van de primary in Iowa die Sanders’ grotendeels een momentum voor zijn campagne in de media ontnam en de ondemocratische uitkomst ervan hebben alvast veel van zijn aanhangers wakker geschud. Het wantrouwen ten opzichte van het DNC wordt bij elke voorverkiezing groter.

Bloomberg Gamechanger?

Ook de manier waarop Michael Bloomberg, de twaalfde rijkste persoon ter wereld met een vermogen van $61 miljard en voormalig burgemeester van New York, in de race wordt gebracht doet veel wenkbrauwen fronsen. Sinds november gaf hij al meer dan $233 miljoen uit aan digitale en tv-reclame, meer dan het dubbele van de totale campagnebudgetten van alle andere kandidaten samen. Hij slaagt er zo in van zich effectief in te kopen in de race en staat inmiddels tweede in de peilingen, na Sanders, terwijl Joe Biden naar beneden tuimelt.

Het DNC moest nog snel de interne regels over campagnefinanciering veranderen om Bloomberg te laten deelnemen aan de tv-debatten, maar het past binnen de strategie die ze hanteren tegen Sanders. Bij gebrek aan één sterke geloofwaardige kandidaat voor het establishment stuurden ze er een zestal het veld in, waarvan gehoopt werd dat ze elk wel een deel van Sanders’ steun zouden kunnen inpikken.

Op 3 maart – ‘Super Tuesday’ – worden in 16 staten, waaronder enkele zeer grote zoals California en Texas, tegelijk voorverkiezingen gehouden en worden 33% van alle kiesmannen aangeduid door de resultaten van de stemming. De meest recente Californische peiling zet Sanders op 30% van de stemmen en al zijn concurrenten op minder dan 15%. In quasi alle kiesdistricten moeten kandidaten echter meer dan 15% van de stemmen halen om effectief kiesmannen te verzamelen. De strategie van het DNC dreigt dus als een boomerang in hun gezicht terug te keren want Sanders zou er zomaar álle kiesmannen kunnen wegkapen. Ook in andere primaries in maart is dat een reële mogelijkheid. In bijna elke staat leidt hij de peilingen.

Zijn programmapunten als een verhoging van het minimumloon naar $15/u, MedicareForAll, kwijtschelden van studieschulden, etc bovenop het feit dat hij geen ‘corporate cash’ aanvaardt voor zijn campagne, maken van Bernie Sanders de populairste politicus in de VS.

Lesser Evilism

“Pfff. In om het even welk ander land zouden Biden en ik niet in dezelfde partij zitten”, verklaarde Alexandra Ocasio-Cortez – bekendste lid van ‘The squad’, 4 socialistes die recent in het parlement verkozen raakten – wanneer haar gevraagd werd of ze voor Biden zou oproepen als hij de kandidaat zou zijn voor de Democraten.

Ondanks de openlijke vijandigheid en sabotage blijft Sanders zelf volhouden dat hij de uiteindelijke kandidaat van de Democratische Partij zal steunen tegen Trump, als hij het zelf niet haalt. De druk op Sanders van de keuze voor ‘het minste kwaad’ is zeer groot en wordt door een conservatievere laag verwoord met de slogan “Vote Blue, no matter who”. Hillary Clinton bewees in 2016 echter al het failliet van deze tactiek.

Dat er op die conventie ruzie van komt staat vast. Het DNC probeert nog regels te veranderen om de zogenaamde ‘superdelegates’, 700 onverkozen kiesmannen die door het partijapparaat zelf worden aangeduid, al in de eerste stemmingsronde op de conventie mee te laten stemmen om Sanders te kunnen blokkeren. Slechts zeer weinig van Bernie’s aanhangers kunnen echter overtuigd worden om voor Bloomberg of een andere establishmentkandidaat te stemmen. Ook van hen zal er enorme druk komen op Sanders, om bijvoorbeeld als onafhankelijke te kandideren tegen Trump. Die druk zal er des te meer zijn als hij op een duidelijk oneerlijke manier naast de nominatie grijpt.

Nood aan een nieuwe partij

Op 17 februari sprak Kshama Sawant, stadsraadslid in Seattle en lid van Socialist Alternative, op een campagnerally van Sanders in Tacoma, voor meer dan 17.000 toeschouwers. Ze deed er een oproep om met een miljoen Bernie-aanhangers naar de Democratische conventie af te zakken in Milwaukee om Sanders daar te ondersteunen en of Sanders nu wint of verliest een conferentie te organiseren van al zijn aanhangers. Die zouden de basis kunnen vormen van een nieuwe politieke partij “van, door en voor werkende mensen”.

Zelf raakte Kshama verkozenen als openlijke socialiste, onafhankelijk van de Democratische Partij, wat voor veel van haar kiezers net als een pluspunt werd aangevoeld. Die conclusie heeft Sanders voor zijn eigen campagne nog niet getrokken maar de roep naar een nieuwe partij klinkt steeds luider.

Slogans als “hey hey ho ho, billionaires have got to go” en “not me, us” weerklonken in het financiële district van Boston toen afgelopen zaterdag duizend aanhangers van Bernie door de stad betoogden. De betoging en meeting was georganiseerd door Socialist Alternative. We wilden de kracht van de beweging van werkenden en jongeren achter de campagne van Bernie op straat brengen. Deze beweging is nog aan het groeien.

Door Andi Cuny, Socialist Alternative Boston

“Dit is een goede uitdrukking van een beweging van onderuit. Bernie heeft de kracht van de mensen achter zich,” zei Sarah Frazier, een onthaalmoeder die haar dochter meebracht naar de meeting.

Er waren delegaties studenten van lokale hogescholen, bouwvakkers, vakbondsverantwoordelijken en heel wat andere mensen die hun steun aan Bernie kwamen betuigen. “Bernie Sanders heeft onze steun, we hebben geen PAC’s nodig,” stond op een protestbord (PAC is een anoniem kiesfonds om met middelen van grote bedrijven de verkiezingscampagne te sturen). Een ander bord stelde: “Kom op voor iemand die je niet kent.”

Carey Howard, een gezondheidswerker en lid van Socialist Alternative die tijdens de meeting sprak, kreeg een stevig applaus en gejuich toen ze opriep om deze zomer met een miljoen mensen naar Milwaukee te trekken om Bernie te steunen tegen eventuele ondemocratische manoeuvres tijdens de Democratische Nationale Conventie.

Ze merkte op dat Bernie-aanhangers voorbij de huidige kiescampagne de arbeidersbeweging moeten blijven opbouwen om algemene gezondheidszorg af te dwingen, naast een Green New Deal, gratis hoger onderwijs en andere eisen.

“Onze strijd gaat om een verschuiving weg van de gevestigde politiek die de miljardairs dient op de kap van de rest van ons,” merkte ze op. “We moeten blijven bouwen aan een sterke socialistische beweging om het programma van Sanders af te dwingen en om een einde te maken aan het door winstbejag gedreven kapitalisme.”

Gewone mensen horen niet in dezelfde partij als Joe Biden of Michael Bloomberg, zei Carey. Daarom is een nieuwe partij nodig: een partij zonder de invloed van de grote bedrijven en volledig beheerd en gecontroleerd door de werkende klasse.

De mars en de meeting vonden plaats op een ogenblik dat de leiders van de Democratische Partij er alles aan proberen te doen om de groeiende beweging van werkenden en studenten achter de eisen van Bernie te stoppen. Ze doen dit met meedogenloze aanvallen in de gevestigde media en een verandering van de eigen regels op het laatste moment om Bloomberg te laten deelnemen aan de debatten. Veel mensen op de actie zeiden dat deze campagnecyclus de werkelijke aard van het partij-establishment van de Democraten heeft blootgelegd.

“Ik denk niet dat [de Democratische leiding] zich bezighoudt met de waarden van werkende mensen. Ik denk dat ze zich meer zorgen maken over hun donoren. Maar als we naar buiten komen en in voldoende grote aantallen gaan stemmen, kunnen ze echter niet aan onze beweging voorbij,” zei Frazier.

De betogers wezen op de dure gezondheidszorg, de verpletterende studentenschulden en de klimaatcrisis als enkele van de belangrijkste motivaties om voor Bernie te stemmen.

Chris Joazard, een student aan de Universiteit van Massachusetts, die betrokken is bij de campusgroep voor Bernie op zijn faculteit, zei dat er tactieken nodig zijn zoals stakingen om de eisen van de campagne van Bernie effectief af te dwingen. Joazard zei dat hij er zeker van is dat Bernie, met zijn belofte om de “hoofdorganisator” te zijn, de enige kandidaat is die effectief de strijd zal aangaan voor Medicare for All, een kwijtschelding van de studentenschuld en een leefbaar loon. “Bernie is de enige die echt voor de bevolking vecht,” zei hij.

De betoging en meeting waren een krachtige vertoning van organisatie van onderuit. Activisten van Socialist Alternative, Democratic Socialists of America, studentengroepen uit de hele stad en anderen verdeelden 10.000 flyers en hingen 1.500 posters op om te bouwen naar het evenement. Al met al liet het zien dat werkenden en studenten bereid zijn om Bernie te volgen als hij zegt “niet ik, wij”. Ze doen dit door het opbouwen van een massabeweging om terug te vechten tegen onderdrukking en voor het afdwingen van de verandering die we nodig hebben.

Interview met Ginger Jentzen van Socialist Alternative

De strijd voor het Amerikaanse presidentschap woedt op volle toeren. De zelfverklaarde socialist Bernie Sanders doet het daarbij uitstekend in de peilingen. We spraken over de campagne van Bernie en de situatie in de VS met Ginger Jentzen. Zij is lid van Socialist Alternative in de VS. Als activiste in Minneapolis speelde ze een belangrijke rol in de strijd voor een minimumloon van 15 dollar per uur en raakte ze bijna verkozen in de gemeenteraad. Eind februari spreekt Ginger op zeven meetings in ons land. Een voorproefje.

Interview door Bart Vandersteene

In 2017 was je kandidaat namens Socialist Alternative voor de gemeenteraad van Minneapolis. Je behaalde 44% van de stemmen en miste de zetel op een haar na. Had Bernie’s campagne in 2016 invloed op je beslissing om te kandideren?

“Absoluut. Ondanks het feit dat er een reactionaire president in het Witte Huis zetelt, is het zo dat meer en meer Amerikanen open staan voor socialistische ideeën. Dit werd al duidelijk toen Kshama Sawant in 2013 als kandidate van Socialist Alternative in de gemeenteraad van Seattle verkozen raakte met bijna 100.000 stemmen. Ze werd gezien als dé kandidaat van de Occupy-beweging en werd verkozen met een mandaat om van Seattle de eerste grote stad te maken die een $15-minimumloon zou doorvoeren, wat ook gebeurde. Haar verkiezing als openlijke socialiste oogstte nationale en zelfs internationale media-aandacht. Jongeren vandaag zijn de meest radicale generatie sinds de jaren 1970. Ze worden geconfronteerd met een sombere toekomst, toenemende studentenschulden en lage lonen.

“Als lid van Socialist Alternative en geïnspireerd door Kshama’s overwinning brachten we de lessen van die strijd in Seattle naar Minneapolis. Ik werd verantwoordelijke van de 15Now-campagne en leidde de succesvolle beweging om deze hervorming af te dwingen, eerst in mijn stad Minneapolis in 2017, en vervolgens in onze zusterstad St. Paul.

“Bernie’s campagne van 2016, waarin hij opriep tot een ‘politieke revolutie’ tegen de klasse van miljardairs, gaf de werkende bevolking vertrouwen dat het mogelijk was om radicaal hun belangen te verdedigen. Ook mijn campagne in 2017 had als doel om werkende mensen te organiseren. Net als Bernie accepteerde ik geen cent uit de bedrijfswereld en zou ik, eens verkozen, enkel het gemiddelde loon van een werkende in mijn gemeenschap aannemen. We voerden campagne voor een begrenzing van de huurprijzen, om grote ontwikkelaars en de rijken te belasten. Met die opbrengsten zouden we betaalbare sociale woningen bouwen. Uit gelekte e-mails bleek dat de grote bedrijven onze campagne zagen als de grootste bedreiging voor hun toekomstige winsten. Onze campagne had een enorm sterke basis. We haalden $160.000 op bestaande uit duizenden kleine giften en vestigden daarmee een record. Daarmee konden we een sterke, professionele campagne voeren. We haalden de meeste eerste voorkeurstemmen maar werden in de derde stemronde nipt verslagen.

“We wonnen de verkiezing niet maar we hebben wel een debat in de stad op gang gebracht over betaalbare huisvesting, het belasten van de rijken en de noodzaak tot politieke organisatie.

Kshama Sawant werd enkele maanden geleden voor de derde keer verkozen. Ondanks het feit dat de rijkste persoon ter wereld, Jeff Bezos, de eigenaar van Amazon, er veel geld voor over had om haar de zetel te ontnemen. Hoe ging dat?

“Ja, in november behaalden Socialist Alternative en Kshama een enorme overwinning. Ze versloegen Amazon en andere grote bedrijven die de samenstelling van de gemeenteraad probeerden te kopen. We bouwden de sterkst mogelijke beweging op en wonnen. Nu gebruiken we dit momentum om een coalitie te bouwen om Amazon te kunnen belasten en zo de bouw van betaalbare, sociale woningen te financieren.

“Onze benadering van politiek is er één van opbouw van bewegingen in combinatie met een vastberaden klassenstrijd. We koppelen deze strijd aan de noodzaak van fundamentele socialistische veranderingen. We denken dat dezelfde aanpak zal nodig zijn om Bernie verkozen te krijgen en de klasse van miljardairs te verslaan.”

De media probeerden Bernie’s campagne lange tijd dood te zwijgen, maar hij is nu in veel peilingen de koploper geworden. Hoe is zijn campagne zo ver gekomen en hoe verhoudt deze zich tot 2016?

“Bernie’s campagne is radicaler en meer gericht op de werkende klasse dan die in 2016. Zijn idee om als president de ‘Organizer in Chief’ te worden (in plaats van de ‘Commander in Chief’) en te willen bouwen aan een ‘regering van de werkende klasse’ zet de juiste toon. In tegenstelling tot de andere kandidaten is Bernie de eerste om te zeggen dat het winnen van de verkiezingen niet genoeg zal zijn. De werkende mensen moeten georganiseerd worden.

“Momenteel breekt Bernie alle records voor de financiering van z’n campagne. Hij is koploper in het ontvangen van giften van landbouwers, leraren, werklozen, kleine handelaars, bouwvakkers, vrachtwagenchauffeurs, verpleegsters en buschauffeurs. Sanders leidt in elke peiling onder jongeren, vrouwen en migranten.

“Voor miljoenen mensen is natuurlijk de vraag wie het best de door de miljardairs gesteunde president Trump kan verslaan. Bernie kan dat best. Zijn slogan ‘Not me. Us’ activeert mensen.”

Alexandria Ocasio-Cortez, die een sterke bondgenoot van Bernie Sanders is, zei in een recent interview dat in gelijk welk ander land zijzelf en Joe Biden, de kandidaat van het partij-establishment, nooit deel zouden uitmaken van dezelfde partij. Hoe lang kan deze tegenstrijdigheid binnen de Democratische Partij duren?

“Gezien de diepe woede bij de bevolking is het onvermijdelijk dat er nieuwe partijen rechts en links van de Democraten en Republikeinen zullen ontstaan. Sinds 2016 is er het begin van een massale vrouwenbeweging die werd aangewakkerd door #MeToo. Er zijn massale protesten geweest van jongeren tegen wapengeweld en meer recentelijk tegen klimaatverandering. Er is de belangrijkste stakingsgolf in decennia, die begon met de opstand van de leraren en die zich nu uitbreidt naar andere sectoren, waaronder de auto-arbeiders. Er is een groeiende belangstelling voor socialistische ideeën, met de Democratische Socialisten van Amerika (DSA) die groeien tot 60.000 leden.

“Het establishment van de Democratische Partij weet dat AOC en Bernie een bedreiging vormen voor het politieke project van de Democratische Partij als betrouwbare partner van het grootkapitaal. Echt waar, ze zien nog liever vier jaar langer Trump als president, dan Sanders te moeten accepteren. Ze zullen nog eerder bereid zijn de partij te splitsen dan dat ze het programma van Sanders zullen steunen. Als Sanders en zijn miljoen vrijwilligers erin willen slagen om alle obstakels in de voorverkiezingen te overwinnen, dan heeft hij een massale ledenorganisatie achter zich nodig. In feite zal hij een partij binnen de partij nodig hebben om zich tegen de sabotage van het Democratisch establishment te verdedigen.

“Het is nog steeds een zeer waarschijnlijk scenario dat Sanders wordt geblokkeerd door het Democratisch establishment, zelfs wanneer hij de meeste stemmen krijgt in de voorverkiezingen. In zo’n scenario stellen wij voor dat de aanhangers van Sanders een grote conferentie beleggen om de volgende stappen voor de beweging te bespreken. In 2016 saboteerde het politieke establishment de campagne van Sanders ten gunste van de pro-establishment kandidaat Hillary Clinton. Zo vervreemdde ze grote delen van de werkende klasse en jonge Sanders-supporters. Het potentieel voor een nieuwe partij links van de Democraten bestaat. Socialist Alternative zal er op zo’n conferentie voor pleiten om te starten aan de opbouw van zo’n partij. Dat is een essentiële stap om de macht van de klasse van miljardairs te breken.”

Socialist Alternative besloot de campagne van Bernie Sanders actief te ondersteunen. Wat zijn de belangrijkste redenen voor deze beslissing?

“Op dit moment bundelt de campagne van Sanders die krachten die echte verandering in het belang van de werkende klasse willen. Als marxisten zien we een aantal beperkingen in de politiek van Sanders. Sanders’ programma laat belangrijke vragen onbeantwoord en legt zijn aanhangers niet uit dat het beleid dat hij wil eigenlijk een heel ander soort samenleving vereist. Het kan enkel in een socialistische samenleving, waar voor eens en altijd de macht van de klasse van miljardairs wordt doorbroken. Bernie spreekt duidelijk rechtstreeks tot de werkende klasse met een oproep aan de klasse om zich te organiseren, en dat is een enorme stap vooruit.

“Socialist Alternative zet zich volledig in voor de campagne van Sanders. We komen met resoluties in de vakbonden om Sanders te steunen. Socialisten pleiten voor vakbonden die democratisch worden bestuurd en vechten voor alle werkende mensen, in plaats van alleen maar te proberen om het grootkapitaal en hun politici in het gareel te houden.

“Om een Green New Deal voor werkende mensen te winnen, waar Bernie onverbiddelijk voor vecht, moeten we de fossiele brandstofindustrie, die profiteert van de vernietiging van onze planeet, bestrijden. Die industrie moet in publiek bezit worden genomen om zo een overgang naar een volledig groen energienetwerk onder democratische controle van de werknemers te kunnen organiseren. In dit proces creëren we miljoenen groene jobs. Om Medicare for All te winnen, moeten we de privé-verzekeringen en grote farmaceutische bedrijven ontmantelen en een publiek en gratis gezondheidszorgsysteem opbouwen.

“Om deze campagne te winnen moeten we een formidabele beweging opbouwen. Sanders wijst in de goede richting, maar de Democratische Partij wordt stevig gecontroleerd door bedrijfsbelangen en kan niet worden hervormd tot een partij voor werkenden. Dit is een tegenstrijdigheid die niet veel langer kan standhouden. We strijden voor een overwinning van Sanders, maar we discussiëren tegelijkertijd over de noodzaak van een nieuwe partij die gebaseerd is op de belangen van de werkenden. Zo’n partij is nodig voor Sanders en zijn aanhangers om succesvol te kunnen zijn in de politieke revolutie tegen de klasse van miljardairs.”

Wordt Bernie president? Socialisme populair in de VS – overwinningen in de Fight for $15

We spreken er over met Ginger Jentzen

Ginger is een Amerikaanse socialiste uit Minneapolis. Ze was de lead organiser van de 15NOW-campagne in Minneapolis – die leidde tot een overwinning – en werkte mee aan de herverkiezing van Kshama Sawant in Seattle.

• GENT – Woensdag 19/02 – 19u00, Auditorium 387, UGent, (Blandijnberg) Facebook evenement
• BRUSSEL – Donderdag 20/02 – 19u00, ULB-Solbosch H2111 Facebook evenement
• BRUGGE – Vrijdag 21/02 – 19u00, Hollandse Vismijn, Vismarkt 4  Facebook evenement
• ANTWERPEN – Zaterdag 22/02 – 14u00, UA, Gebouw R, Rodestraat 14 Facebook evenement
• LEUVEN – Zondag 23/02 – 11u00, Jeugdherberg Blauwput, Martelarenlaan 11A Facebook evenement
• LUIK – Zondag 23/02 – 16u00, L’Aquilone Facebook evenement
• BERGEN – Maandag 24/02 – 19u00, UMons Warocqué, Salle 110 Facebook evenement

Democratische establishment verliest controle nu beweging rond Sanders vooruitgaat

Artikel door Tom Crean en Keely Mullen, Socialist Alternative (VS)

De volledige resultaten van de caucussen in Iowa zijn nog steeds niet bekend, maar het is wel duidelijk dat Bernie Sanders de stemming onder de gewone kiezers heeft gewonnen. De campagne van Bernie richt zich nu op New Hampshire, Nevada en South Carolina, waar hij kan winnen of dicht bij overwinningen kan geraken. Dit positioneert hem uitstekend voor ‘Super Tuesday’, op 3 maart wanneer 14 staten stemmen en een groot aantal afgevaardigden wordt toegewezen. Sanders leidt momenteel de peilingen in de grootste van die staten, Californië. Een ander teken van het momentum van Sanders was de exitpoll in Iowa die aangaf dat 43% van de gekleurde mensen op Sanders stemde.

Het wordt ondertussen steeds duidelijker dat de uitdaging voor werkenden en jongeren in de VS erg groot is als ze echte verandering willen. Er is een falend politiek systeem dat wordt gedomineerd door de belangen van de grote bedrijven. De voorverkiezingen in Iowa werden een klucht toen de app gemaakt door mensen die nauw verbonden zijn met het Democratische establishment, waaronder aanhangers van Clinton, het liet afweten. Om de situatie onder controle te krijgen, besloot het Democratisch Nationaal Comité, een instantie die zelfs niet probeert om zijn anti-Sanders agenda te verbergen, om het verwerken van de resultaten zelf in handen te nemen.

Dit ogenblik van incompetentie waarbij het establishment actief tussenkomt, gebeurde aan de vooravond van de vrijspraak van Trump in het ‘proces’ in de Senaat rond zijn impeachment. Zoals we van bij het begin waarschuwden, werd de Democratische aandacht volledig gericht op een Oekraïens telefoontje en niet op de echte misdaden van Trump tegen de werkenden, armen, migranten, vrouwen en het milieu. Hierdoor kon Trump gemakkelijk aan een impeachment ontsnappen. Hij is niet veroordeeld en kon zijn populariteit opkrikken tot het hoogste niveau sinds hij president werd.

De Democratische leiding kan alleen maar als zielig bestempeld worden. Hun incompetentie in Iowa haalde de voorpagina’s op het ogenblik dat Trump zijn State of the Union voorlas. Kamervoorzitter Nancy Pelosi kon de miljoenen Amerikanen die actief verzet tegen Trump en zijn beleid willen niets meer bieden dan een theatrale verscheuring van een kopie van Trump’s toespraak.

De Democraten zeggen wel dat het hun prioriteit is om Trump weg te krijgen, maar de echte prioriteit van het partij-establishment is om de groeiende beweging achter Sanders te stoppen. Nochtans is Sanders de kandidaat met de beste kans om Trump te verslaan. Er wordt opgeroepen tot ‘eenheid’ en ‘stem blauw, ongeacht wie de kandidaat is.’ Maar ondertussen wordt Sanders gesaboteerd en maakt het establishment zich op om alle mogelijke vuile trucs uit de kast te halen om de opkomst van een politieke kracht van de werkende klasse tegen te houden.

Paniek bij het establishment

De allereerste caucus in het proces van de voorverkiezingen bij de Democraten vond plaats in Ottumwa, Iowa. Daar kozen 14 van de 15 aanwezigen voor Bernie Sanders. Het gaat vooral om Ethiopische migranten die werken bij JBS Pork, een varkensfabriek waar vrijwilligers van de campagne van Bernie tussen middernacht en 2 uur ’s ochtends het werk overnamen om de arbeiders te vervangen zodat ze konden stemmen. Chris Laursen, voorzitter van de vakbond UAW Local 7 die de arbeiders bij JBS Pork vertegenwoordigt, zei: “Dat is het bijzondere aan Bernie’s campagne. Het is geen campagne, het is een beweging. Bernie heeft letterlijk een leger.”

Dat is precies wat de Democratische Partij bang maakt en hen in de chaos heeft gestort. Hun angst is er niet alleen omdat Bernie Sanders opkomt voor algemene gezondheidszorg voor iedereen, universele huurcontrole of een Green New Deal. Het is niet eens omdat hij zichzelf een “democratische socialist” noemt. Het is juist vanwege de miljoenen Amerikanen uit de arbeidersklasse die vastbesloten zijn om samen met hem te strijden voor radicale verandering. Ze zijn bang voor de één miljoen mensen die zich als vrijwilliger hebben aangemeld voor zijn campagne en voor de duizenden die vanuit het hele land naar Iowa zijn gereisd om de beweging achter Bernie op te bouwen.

Als reactie hierop overwegen de partijleiders om de regels voor de Democratische Nationale Conventie aan te passen en de prominente rol van de superdelegates opnieuw te versterken. Deze superdelegates zijn aangestelde insiders uit de partij en gekozen functionarissen. Zij speelden een grote rol in de overwinning van Clinton in de voorverkiezingen van 2016. Deze superdelegates zijn niet gebonden aan een mandaat en kunnen op de Democratische Nationale Conventie hun stem uitbrengen voor gelijk welke kandidaat. Historisch hebben ze zich bijna steeds volledig achter het establishment geschaard. In 2018 werden de regels voor de Conventie aangepast waardoor superdelegates niet langer zouden kunnen stemmen in de eerste ronde. Enkel als er dan geen duidelijke winnaar is, zouden hun stemmen uitgebracht worden. De Democratische top wil deze wijziging opnieuw intrekken. Voormalig DNC-voorzitter Don Fowler gaf toe dat dit voorstel op zich zou leiden tot de “meest helse strijd ooit op een Democratische conventie.”

De partijleiding overweegt niet alleen veranderingen aan de spelregels, er werden er ook al effectief doorgevoerd. Zo werd de voorwaarde dat een kandidaat de steun moet hebben van een minimum aantal individuen afgeschaft, wat de deur opende voor miljardair Mike Bloomberg om deel te nemen.

Ze zijn bereid om dezelfde – en waarschijnlijk nog veel ergere – vuile trucjes te gebruiken als in 2016 om Bernie de nominatie te ontzeggen. Hun manoeuvres in 2016, waarbij de nominatie werd overhandigd aan de gevestigde kandidaat Hillary Clinton, hebben uiteindelijk de weg vrijgemaakt voor de overwinning van Trump. Het gevaar van een herhaling in 2020 is duidelijk aanwezig.

De flop van Biden

De Democratische partijleiding heeft de controle over de situatie verloren. We merkten eerder op dat het establishment niet in staat was om een consensuskandidaat naar voren te schuiven, zoals dit het geval was met Hillary Clinton in 2016. Joe Biden baseert zich op nostalgie naar het tijdperk-Obama en zijn programma van politiek ‘pragmatisme’. Daarmee lag hij maandenlang voorop in de peilingen. De resultaten in Iowa gooien echter roet in het eten van het partij-establishment.

Joe Biden gaat op de vierde plaats komen en komt niet eens aan de drempel van 15% om een conventie-afgevaardigde te krijgen. Het argument van de gevestigde media dat Biden de meest verkiesbare kandidaat in de race is, valt helemaal plat.

Ondertussen werd burgemeester Pete Buttigieg tweede bij de stemming onder de gewone kiezers. Hij kreeg op sociale media de titel #MayorCheat nadat hij zichzelf voortijdig als winnaar had uitgeroepen. Uiteindelijk werd hij tweede, maar Buttigieg heeft nog veel werk om de favoriete kandidaat van het establishment te worden. Hij zal bijna zeker een zware nederlaag lijden in enkele van de volgende voorverkiezingen, onder meer in South Carolina waar hij er niet in slaagt om zwarte kiezers te overtuigen. Dit probleem zal wellicht enkel maar groter worden naarmate de voorverkiezingen vorderen.

De flop van Biden en het gebrek aan steun van Buttigieg onder een groot deel van de Democratische basis vormen een grote uitdaging voor de partijleiding die wanhopig op zoek is naar een kandidaat die niet Trump, maar Sanders, kan verslaan.

De (on)Democratische Partij

Vandaag zijn miljoenen aanhangers van Bernie woedend op wat in het beste geval de incompetentie van de Democratische Partij is en in het slechtste geval een regelrechte sabotage. De volstrekt ondemocratische gebeurtenissen rond de Iowa-caucus tonen aan tot welk soort ondoorzichtige en duistere praktijken de leiding van de Democratische Partij bereid is.

Terwijl de partij haar poging om Bernie tegen te houden opvoert, moeten we een nog machtigere beweging achter zijn campagne opbouwen. We moeten ons voorbereiden op het organiseren van massamobilisaties om hun ondemocratische manoeuvres te blokkeren. We weten zeker dat er nog meer dergelijke manoeuvres zullen volgen.

Het is duidelijk dat we de wurggreep van de Democratische Partij moeten doorbreken en een nieuwe politieke partij moeten bouwen met echte democratische structuren. Bernie zit in een uitstekende positie om een initiatief in die richting te nemen. Dit kan vertrekken van een conferentie van Sanders-aanhangers na de Democratische Nationale Conventie, los van de vraag of hij daar wint of verliest. Zo’n conferentie kan de discussie over het opzetten van een nieuwe partij aanvatten.

De vraag of Sanders bereid is om zo’n initiatief te nemen, is erg onzeker. Hij heeft immers al verklaard dat hij de voorgedragen Democratische kandidaat zal steunen, ongeacht wie het is. We dringen er bij Sanders op aan om niet achter de gevestigde Democraten te gaan staan en zijn aanhangers te demobiliseren, maar in plaats daarvan een inspirerende weg vooruit te geven aan de miljoenen mensen die achter zijn campagne staan. Als hij niet de nodige stappen zet om te breken met de Democratische Partij, ondanks hun felle verzet tegen onze beweging, zullen degenen onder ons die zijn visie op een politieke revolutie steunen, het zelf moeten doen.

In 2016 groeide de grijze en relatief onbekende senator Bernie Sanders uit tot de meest populaire politicus van het land. Hij werd uiteindelijk niet verkozen als presidentskandidaat voor de Democratische Partij. Dat was niet wegens een gebrek aan steun voor zijn ideeën en voorstellen. Hij won in 22 staten en haalde 12 miljoen stemmen. Zijn campagne werd actief bestreden en gesaboteerd door delen van het Democratische establishment en door de burgerlijke media. Het kiessysteem bij de primaries biedt heel wat mogelijkheden voor de leiding van de Democratische Partij om het gewenste resultaat te halen. Ze moesten alles uit de kast halen om Clinton te doen winnen. Wat uiteindelijk dramatisch afliep. Ze was gepokt en gemazeld in het gehate politieke establishment. Trump speelde dit perfect uit en deed wat niemand zich kon inbeelden: president worden.

Kan Bernie dit jaar, ondanks alle obstakels op zijn weg, het toch tot presidentskandidaat schoppen? In dat geval is hij de beste persoon om ervoor te zorgen dat er geen tweede ambtstermijn komt voor de reactionaire Trump.

Bernie heeft het momentum

Toen Trump half januari tweette “Crazy Sanders staat op kop” antwoordde Bernie gevat “Dat betekent dat jij gaat verliezen.” De peilingen geven Bernie een goede kans om de eerste voorverkiezingen in de staten Iowa (3 februari) en New Hampshire (11 februari) te winnen. Daarna volgen Nevada (22 februari) en South Carolina (29 februari). En dan is er Super Tuesday op 3 maart als er in 15 staten wordt gestemd.

Vier jaar geleden riep Bernie terecht op tot een politieke revolutie tegen de klasse van miljardairs. Vandaag gaat hij verder op hetzelfde elan. Het Amerikaanse systeem is failliet en Bernie heeft voorstellen om de belangen van de grote meerderheid centraal te plaatsen, niet deze van de 0,1% rijksten.

40% van de Amerikaanse bevolking kan geen onverwachte uitgave doen van $400, 60% kan geen onverwachte uitgave doen van $1.000. De drie rijkste Amerikanen bezitten evenveel rijkdom als de armste 50% (165 miljoen mensen). Tussen 2015 en 2017 daalde de levensverwachting van de Amerikanen drie jaar op rij. De laatste keer dat deze daalde was tussen 1915 en 1917, exact 100 jaar geleden. De reden toen waren de Spaanse griep en de wereldoorlog. Vandaag is het een dramatische daling van de gezondheid van de Amerikanen door het private verzekeringssysteem, daling van de levensstandaard, drugs-en alcoholdoden en zelfmoord. Het leven van Amerikaanse burgers is een dagelijkse strijd vol onzekerheid.

Bernie’s campagne is een verademing in het politieke debat. Maar zijn campagne draagt ook twee belangrijke contradicties in zich. De partij waarvoor hij presidentskandidaat wil zijn, ook al heeft ze het meest progressieve kiespubliek, wordt door en door gecontroleerd door het establishment. Hij moet als het ware een partij binnen die partij opbouwen om niet platgewalst te worden door dat establishment. Het is goed mogelijk dat hij de strijd niet wint ondanks het feit dat hij de meeste stemmen zal halen. Uiteindelijk zal een nieuwe partij van de werkende klasse noodzakelijk zijn.

Daarnaast pleit hij terecht voor gezondheidszorg voor iedereen, komt hij op voor de afschaffing van studieschulden en voor gratis onderwijs. Hij wil dat iedereen een leefbaar inkomen heeft en dus een minimumloon van $15 per uur. Hij wil een Green New Deal voor werkenden. Dit alles kan enkel gerealiseerd worden door definitief komaf te maken met de controle van de klasse van miljardairs over de economie en door een socialistische samenleving op te bouwen. Hoe we dit in de praktijk zullen realiseren, daar blijft Bernie vaag over.

Bernie doet Amerikanen dromen dat een andere toekomst mogelijk is. Hij roept de werkende klasse op zich te organiseren. Zijn campagneslogan is ‘Not me. Us.’ en hij populariseert socialistische ideeën. Zo’n campagne moet worden gesteund. Vele miljoenen mensen zullen halsreikend uitkijken naar deze campagne als een voorbeeld van een strijdbare, openlijk socialistische campagne, die de geesten beroert van de vele slachtoffers van het kapitalisme. Dit kan een basis zijn om in de VS te bouwen aan een massale socialistische partij die gaat voor een breuk met het kapitalisme. Zo’n project zou wereldwijd enthousiasme losweken.

Kom naar onze meetings

Over de populariteit van Socialisme, de anti-oorlogsbeweging en de Fight for $15 in de VS. We spreken erover met Ginger Jentzen van Socialist Alternative, onze Amerikaanse zusterorganisatie.

Gent (19/2), Brussel (20/2), Brugge (21/2), Antwerpen (22/2), Leuven (23/2), Luik (23/2), Bergen (24/2)

Videoreactie van Socialist Alternative na de voorverkiezingen in Iowa