Your cart is currently empty!
Tag: zorgsector
-
Tweede grote zorgbetoging op 29 mei
Ons zorgsysteem wordt al jaren ondermijnd door onderfinanciering. Ondanks de pandemie hebben opeenvolgende regeringen hun politiek niet fundamenteel gewijzigd. Na maandenlang actievoeren en onder druk van de actualiteit is er zeker en vast vooruitgang geboekt, maar die veranderingen zijn miniem en op het terrein zien we nauwelijks evolutie. Waar zijn de bijkomende middelen na drie golven?
Sterker nog: om de pandemie het hoofd te bieden, leent de overheid geld aan de ziekenhuizen maar dat geld zal vroeg of laat terugbetaald moeten worden! De volksgezondheid op krediet!? In realiteit blijft de koers ongewijzigd om de budgetten voor gezondheidszorg te beperken en blijft de financiële druk aanhouden. Voor de instellingen en het personeel blijft de rentabiliteit/winstgevendheid gehandhaafd, ongeacht de menselijke kost. Met als gevolg burn-out, ontslagen en autoritair beheer. Om samen te vatten: de druk op het personeel, apennootjes voor de lonen en commercialisering blijven voortduren. De zorgsector is snel toegejuicht maar ook even snel vergeten …
Nochtans toont de Covidcrisis het belang aan van een sterke gezondheidszorg die iedereen toegang biedt tot kwalitatieve zorg. Om dat te bereiken, dient de sector de winstlogica te verlaten, het personeelsbestand gevoelig te verhogen, de normen te herbekijken, de arbeidsvoorwaarden te verbeteren en de lage lonen te verhogen!
Onze gezondheid en algemeen welzijn wordt maar al te vaak genegeerd ten dienste van private en financiële belangen. Net als de winsten van de farmaceutische bedrijven, lijken die laatste inderdaad de drijvende kracht achter de politieke beslissingen te zijn. De pandemie blijkt niet de uitgelezen kans te zijn om deze logica in twijfel te trekken, maar heeft enerzijds net de ongelijkheid vergroot en obscene winsten voor de grote fortuinen voortgebracht en anderzijds heel wat huishoudens in de onzekerheid gestort.
Er moet een echt volksgezondheidsbeleid komen, dat zowel concrete veranderingen binnen de sector als daarbuiten omvat. Met een effect op de elementen die bepalend zijn voor de gezondheid (zoals huisvesting, onderwijs, voedsel, milieu, cultuur, enz) en op de structurele discriminatie die de universele toegang tot gezondheidszorg beïnvloedt.
Enkel een actieve mobilisatie van de brede sector, samen met de bevolking, kan deze trend van de voorrang van geld op gezondheid keren.
EISEN:
HERFINANCIERING VAN DE GEZONDHEIDSZORG!
- Laat ons investeren in de zorginstellingen; van het medisch personeel tot en met het onthaal-, hotellerie- en logistiek personeel. We moeten talrijker zijn en over de nodige instrumenten en middelen beschikken!
- We moeten de normen verhogen voor meer zorgverleners aan bed. Deze normen zijn verouderd, gevaarlijk en komen al een hele tijd niet meer overeen met de realiteit.
- Stop de administratieve last en wildgroei van informatica die ons weerhouden van het essentiële van onze beroepen!
- Salarisverhoging voor de lage lonen en het einde van onzekere contracten.
- Voor democratische controle door de werknemers en gebruikers over de budgetten voor gezondheidszorg. Het is aan ons om te beslissen!
- Voor kwaliteitszorg die voor iedereen toegankelijk is: stop de prestatiegeneeskunde en zorg in twee snelheden.
- Het openbreken van patenten is goed voor de gezondheid. Daarmee bedoelen we het opheffen van patenten op vaccins en op de farmaceutische productie in zijn geheel.
De tweede ronde van de Grote Betoging voor de Gezondheidszorg wordt georganiseerd in het kader van een Europese oproep die we samen met enkele collectieven gelanceerd hebben voor een internationale mobilisatie op 29 mei! Er zullen die dag dus overal in Europa acties doorgaan.
Link naar de internationale oproep: https://lasanteenlutte.org/appel-a-la-mobilisation-internationale-de-la-sante/
Laten we, geconfronteerd met de sociale en gezondheidscrisis, niet alleen de solidariteit en de democratie versterken maar ook onze lonen, onze aantallen, onze budgetten en toegang tot kwalitatieve zorg voor iedereen. Laat ons met nóg meer zijn in Brussel dan op de eerste editie van DE GROTE ZORGBETOGING van 13 september!
Afspraak om 15 uur op zaterdag 29 mei aan Brussel Centraal!
Kom met je zelfgemaakte pancartes, slogans, witte uniformen (of niet) en vastberadenheid!
-
Naar een nieuwe grote zorgbetoging van ‘De Zorg in Actie’
Betoging van ‘De Zorg in Actie’ op 13 september 2020. Foto: Jean-Marie Op 8 maart organiseerde de Wereldvrouwenmars in Brussel drie bijeenkomsten. De actie aan het Centraal Station werd in handen genomen door de socialistische feministische Campagne ROSA. Onder de sprekers Marie namens ‘De Zorg in Actie’. We publiceren hieronder enkele uittreksels uit haar toespraak.
“Gezondheid is nog steeds een verwaarloosde zaak, net genoeg om aan de vrouwen over te laten. Het afgelopen jaar heeft het kapitalisme haar lelijke gezicht nog sterker laten zien, zelfs aan degenen die moeite hadden om het te zien.
“Vrouwen zijn zwaar getroffen en ondervinden de gevolgen van het rampzalige beleid het afgelopen jaar. In de zorg, die al tientallen jaren onder vuur ligt, bestaat bijna 80% van het personeel uit vrouwen. Ze zijn goed voor 50% van de dokters, maar meer dan 90% van de zorgassistenten die samen met het onderhoudspersoneel en de onthaalmedewerkers de laagste lonen kennen. Bovendien werkt 47% in de zorg deeltijds, dubbel zoveel als in andere sectoren.
“De arbeidsomstandigheden zijn slecht, we worden onder druk gezet, we zijn uitgeput. Toch worden we als kost voorgesteld, terwijl de aandeelhouders van Big Pharma rijkelijk worden bedeeld.
“We eisen meer investeringen in de activiteiten die onze levens redden en we eisen het einde van het dodelijke op winst gebaseerde economische stelsel. We willen een drastische verhoging van het aantal collega’s, een herziening van de lonen in de volledige sector en deelname aan de beslissingen die ons zowel als personeelslid en als gebruiker aanbelangen. We eisen het einde van de prestatiegeneeskunde en de vermarkting van de zorg. We eisen gratis en toegankelijke zorg voor iedereen, met inbegrip van gynaecologische en verloskundige zorg.
“Vandaag steunen we de staking, zeer binnenkort zullen we met het zorgpersoneel en gebruikers oproepen tot een nieuwe grote betoging. De strijd gaat door, samen zullen we krijgen wat ons toekomt!”
Woensdag 14 april: Voorstelling collectief De Zorg in Actie
Dit strijdbaar collectief van werknemers uit de zorg (van dokters en verpleegkundigen tot en met kuisvrouwen) heeft sinds het begin van de pandemie de druk op de ketel gehouden met enkele geslaagde acties en een constante campagne op sociale media. Het heeft een cruciale rol gespeeld in het onder druk zetten van de regering voor een verhoging van de middelen en voor het intrekken van de aanvallen op het zorgpersoneel.
We zitten nu langer dan een jaar in een enorme zorgcrisis. Door desinvesteringen en besparingen in het verleden in de gezondheidszorg eist die crisis een grotere tol, zowel van patiënten als personeel. Het personeel in woonzorgcentra, ziekenhuizen en andere zorginstellingen verzet zich al jaren tegen deze besparingslogica.
In dit verzet groeide op organische wijze het actienetwerk La Santé en Lutte/De Zorg in Actie. Wij zijn verpleegkundigen, verloskundigen, brancardiers, zorgassistenten, artsen, wasserette-, catering- en huishoudpersoneel, technici, secretaresses, laboranten, ambulancechauffeurs, patiënten, sociaal werkers enz. We zijn burgers die een gezondheidszorg gebaseerd op mensen, als dienst aan de bevolking willen in plaats van gericht op (industriële) rentabiliteit.
De beweging functioneert met een algemene vergadering die op een democratische en collectieve manier gerund wordt. Eén lid, één stem. Deze structuur staat open voor alle individuen en organisaties die actief willen mobiliseren. La Santé en lutte/De Zorg in Actie nam deel aan de nu al iconische actie aan het Sint-Pietersziekenhuis in Brussel toen het personeel de rug toekeerde naar voormalig premier Sophie Wilmès. Een sterk beeld dat geen verdere uitleg behoefde en door iedereen in de zorg begrepen werd.
Dankzij de maatschappelijke druk, de organisatie van het personeel en de centrale rol die de zorg in deze gezondheidscrisis speelt, zijn er vandaag reeds honderden miljoenen “extra” beloofd voor de zorg. Deze toegevingen betekenen echter slechts het gedeeltelijk inhalen van de grote achterstand door jarenlange stiefmoederlijke behandeling van de sector door de verschillende overheden. De impact van de besparingen en de winstlogica zijn hierdoor niet verdampt! We zullen ons verder moeten organiseren tegen het virus van de neoliberale logica. Vandaag is het mogelijk en nodig om meer af te dwingen als we ons organiseren en de strijd aangaan.
In mei organiseert La Santé en Lutte/De Zorg in Actie een nationale betoging in Brussel: de tweede editie van ‘De Grote Zorgbetoging’. De eerste editie op 13 september 2020 bracht duizenden manifestanten van de zorg en sympathisanten op de been.
Wil je meer weten over La Santé en Lutte/De Zorg in Actie? Hoe ontstond het actienetwerk? Wat zijn de eisen? Wat kan jouw bijdrage tot de beweging zijn? Hoe kunnen we van de betoging een succes maken? Schrijf je dan zeker in voor de onlinemeeting op woensdag 14 april!
[button link=”https://www.facebook.com/events/3800216926759594″ type=”big” color=”red”] => Facebook evenement[/button]
-
Het systeem heeft gefaald. Het had anders gekund
De kostprijs van deze gezondheidscrisis is nog steeds moeilijk te vatten. Het verlies aan mensenlevens loopt elke dag verder op en het einde lijkt nog lang niet in zicht. De sociale en economische ravage die de crisis heeft aangericht, is nog niet te overzien. De capaciteit om zo’n scenario te vermijden bestond. Maar eens te meer bleek er in deze, zoals bij de dringende aanpak van de klimaatcrisis en andere crisissen, één groot obstakel: het kapitalisme en haar logica.
Artikel door Bart Vandersteene uit maandblad ‘De Linkse Socialist’
Overal tekorten
De samenleving was niet voorbereid op een pandemie. Niet dat er geen waarschuwingen waren voor de stijgende kans op een pandemie. Maar voor het kapitalisme is elke investering in preventie een overbodige uitgave omdat er geen kortetermijnwinsten op te boeken zijn.
Bij de aanvang van de pandemie was het vooral de impact van jarenlange besparingen die ons parten speelde. Voorraden van persoonlijk beschermingsmateriaal werden niet vernieuwd. Onderzoek naar virusremmers en vaccins was ondergefinancierd. De gezondheidssector kreunde onder een tekort aan middelen en personeel. De samenleving was niet echt topfit: het sociale immuunsysteem, de weerbaarheid van de samenleving, was sterk verzwakt.
Daarnaast hebben toenemende werkdruk en stress, overconsumptie van symptoombestrijdende medicatie, slechte kwaliteit van voedsel, slechte lucht die we inademen … allemaal een grote impact op het verzwakken van het menselijk immuunsysteem.
Maar, zelfs ondanks die barslechte voorbereiding was er een veel doeltreffender reactie mogelijk geweest. Er is nooit een degelijke teststrategie geweest die preventief handelen mogelijk maakte. Ze liepen permanent achter de feiten aan. De testcapaciteit bleef beperkt tot maximaal 50.000 testen per dag, omdat deze afhankelijk was van privébedrijven voor levering van reagentia en testmachines. De enige manier om dit anders te doen, was door de hele operatie in publieke handen te nemen. Dan waren we tegen de start van de tweede golf beter gewapend om de samenleving te beschermen. De testcapaciteit drastisch verhogen vergde enorme investeringen, die privé-bedrijven niet bereid waren te dragen. Zij kijken enkel naar de potentiële winsten, niet naar de volksgezondheid.
Er waren overal tekorten: in testcapaciteit, in beschermingsmateriaal, in IC-bedden … en bovendien was er een dramatisch personeelstekort. Besmette verzorgers in woonzorgcentra die asymptomatisch waren, besmet maar zonder symptomen, werden gevraagd om toch te werken, vanwege dit personeelstekort. Deze onverantwoorde beslissing van minister Beke heeft mee geleid tot de drama’s in de woonzorgcentra. Amnesty International kwam tot de conclusie dat de mensenrechten er werden geschonden. Maar niemand nam verantwoordelijkheid voor deze schande.
Wie controleert het licht aan het einde van de tunnel?
Ondertussen zijn we in een fase beland waar er licht aan het einde van de tunnel zou moeten zijn. Helaas is het kapitalisme opnieuw een obstakel om zo snel mogelijk uit die tunnel te geraken. De hele patentwetgeving, die een hoeksteen is van de kapitalistische logica, heeft dramatische gevolgen. Een democratische planning van een farmaceutische sector in publieke handen zou het mogelijk maken om nu in elk farmaceutisch bedrijf een gecontroleerd en veilig bevonden vaccin te produceren. Met de huidige technologische mogelijkheden zou de hele wereldbevolking in een mum van tijd kunnen gevaccineerd worden. Onder het kapitalisme is dat echter niet mogelijk. We zijn afhankelijk van die bedrijven die reeds goedgekeurde vaccins kunnen leveren terwijl de rest van de productiecapaciteit onbenut blijft.
Elke vertraging in de verspreiding van vaccins geeft het virus de kans om te muteren met alle gevolgen van dien. Als het nog twee jaar duurt voor de hele wereldbevolking beschermd is, zullen we dan nog enkele rondes van vaccinaties nodig hebben tegen de nieuwe variaties? Voor Big Pharma geen probleem: zo passeren ze nogmaals langs de kassa ten koste van onze gezondheid.
Systeem faalt
Politieke verantwoordelijken hebben een brokkenparcours gereden het voorbije jaar, het kapitalisme maakte het onmogelijk om de samenleving en vooral de zwakkeren te beschermen. Om de aandacht hiervan af te leiden en in een poging hun publiek imago te redden, overcompenseerden diezelfde politici met een hard, repressief beleid. Niet tegen de grote multinationals die garen sponnen bij de crisis en zij die de winsten op ons leed incasseren. Nee, hun zware coronaboetes troffen vooral de lagere sociale klassen. Bewoners van grote villa’s met tuinen zo groot als voetbalvelden hadden voldoende private ruimte om een luchtje te scheppen wanneer ze wilden, te sporten, te ontspannen en vrienden te ontvangen in de buitenlucht. Bewoners van de armste, dichtstbevolkte wijken in de grote steden moesten richting publieke ruimte om datzelfde te doen. In die publieke ruimte werd regelmatig buitensporig hard en repressief opgetreden door de politie. Grote bedrijven krijgen bij het overtreden van coronamaatregelen enkel een waarschuwing, de minister die verantwoordelijk is voor de gedocumenteerde schendingen van de mensenrechten in de woonzorgcentra is nog altijd aan de bak. Jongeren die met vijf een broodje eten of in de keuken van hun gemeenschappelijk kot staan, krijgen boetes van honderden euro.
Voor de sociale gevolgen van de harde lockdownmaatregelen was er heel weinig aandacht. Wachtlijsten kennen ongeziene proporties, huishoudelijke drama’s vermenigvuldigen zich, mensen in nood worden onzichtbaar, jongeren worden een sociaal leven ontnomen. Er werden bitter weinig middelen geïnvesteerd in het creëren van veilige omstandigheden om alle jongeren toch een sociaal, cultureel en sportief leven in de buitenlucht te bieden. Dit heeft een impact op de draagkracht om de geldende maatregelen te respecteren.
De recepten die politici nu voorschotelen zijn niet meer dan wat tijdelijk oplapwerk. Een beetje extra investering hier, een klein potje met wat middelen daar en de sterke arm der wet tegen degenen voor wie het teveel wordt. We hebben meer nodig dan symptoombestrijding. We moeten de kern van het probleem aanpakken. Er zijn massale investeringen nodig in zorg. We hebben vooral een farmasector nodig in publieke handen. Medicijnen, vaccins en beschermingsmateriaal moeten worden geproduceerd volgens gezondheidsnoden in plaats van winsthonger. Het systeem heeft gefaald. Weg met het systeem. Weg met het kapitalisme.
-
Strijden voor meer middelen voor zorg en welzijn
Protest van zorgpersoneel in Brussel op 19 november tegen de delegatie van verpleegkundige taken. (foto: Boris) “Een derde golf zou beschamend zijn,” zei Yves Van Laethem, de interfederale woordvoerder voor de strijd tegen het coronavirus. Maar laten we duidelijk zijn: de tweede golf is al even beschamend. Toen de experts spraken over de komende tweede golf, de risico’s van overhaaste versoepeling, de ramp toen iedereen terug naar school moest … werden ze door voormalig minister van Volksgezondheid Maggie De Block afgedaan als ‘drama queens’. Niet dat de huidige regering meer naar hen luistert.
Artikel door Nicolas Croes uit maandblad ‘De Linkse Socialist’
Marc Wathelet, doctor in de wetenschappen en specialist in het menselijk coronavirus, behoorde tot degenen die de autoriteiten in februari al wezen op de ernst van de situatie. Hij legt uit: “Na slechts twee maanden is het aangegeven besmettingsniveau op scholen alarmerend. En het moet ons nog meer waarschuwen, omdat we weten dat het grotendeels wordt onderschat vanwege het gebrek aan serieuze screening van kinderen, in overeenstemming met de absurde aanbevelingen van Sciensano. Natuurlijk zijn die aanbevelingen handig voor degenen die het probleem willen verdoezelen en doen alsof de besmettingen alleen thuis gebeuren en niet op school.” Hij voegde eraan toe: “De trieste realiteit is dat de belangrijkste motivatie om scholen open te houden is om ouders te laten werken – je moet blind zijn om dat niet te zien.” Een andere belangrijke bron van besmettingen is de werkplek. Onderzoek toonde aan dat de helft van de bedrijven de opgelegde gezondheidsmaatregelen niet nakomt. (RTL.be, 9 november).
“Steeds hetzelfde doen maar een ander resultaat verwachten, is de definitie van waanzin”, is een uitspraak die vaak aan Einstein wordt toegeschreven. Toch gingen de scholen op 16 november gewoon terug open. Marc Wathelet omschreef dit als “een beslissing die niet alleen weerzinwekkend is, maar ook misdadig”. De enige waanzin waarvan sprake, is deze van de alles dominerende winstlogica. Steeds weer gaat de winsthonger voor op onze levensstandaard en zelfs op onze gezondheid.
Genoeg is genoeg!
Er worden noodgedwongen extra middelen voor zorg uitgetrokken door de overheden. Na jaren van chronische onderfinanciering weigeren ze echter tegelijk om eerdere criminele besparingsmaatregelen terug te draaien. Om tegemoet te komen aan de behoefte aan kwaliteitszorg in optimale veiligheid zijn er slechts beloften gedaan en de onvoldoende maatregelen die er kwamen, werden afgedwongen onder druk van mobilisatie van het zorgpersoneel. We moeten die mobilisatie doorzetten!
Er is nood aan een drastisch publiek investeringsplan in de zorg en de sociale sector om de gevolgen van de pandemie op te vangen, met inbegrip van de psychologische gevolgen. Er is een collectieve arbeidsduurvermindering zonder loonverlies en met bijkomende aanwervingen nodig om voor onze kinderen te kunnen zorgen als ze thuis zijn. Er moet een noodplan komen om de onderwijsinfrastructuur te renoveren en uit te breiden. Zelfstandigen moeten ondersteund worden. Hoeveel zelfmoorden zullen nog volgen van mensen die geen uitweg meer zien, zoals Alysson, een jonge kapster uit Luik die zich het leven benam omdat ze haar rekeningen niet kon betalen?
De meerderheid van de bevolking wil een meer verenigde wereld. Uit een Ipsos-enquête in opdracht van het 11.11.11 bleek dat 61% van de ondervraagden (gelijkaardige gegevens in Vlaanderen, Wallonië en Brussel) voorstander is van een versterking van de sociale zekerheid om het hoofd te bieden aan deze crisis. Maar liefst 80% is voorstander van de registratie van het coronavaccin in het publieke domein (dus zonder patent), zodat het voor iedereen beschikbaar is.
Laten we dit streven naar een solidaire wereld mobiliseren in de concrete strijd voor een ander systeem, voor een democratische socialistische samenleving!
-
De Zorg in Actie: protest in Wetstraat komende vrijdag
Oproep van De Zorg in Actie – Facebook evenement
De regering gooit ons premies en mini-maatregelen naar het hoofd, maar de wet op het delegeren van de zorg blijft van kracht! De oude droom van Maggie De Block wordt gerealiseerd door Franck Vandenbroucke. Onze beroepen verkwanselen betekent onze patiënten in gevaar brengen!
Bovendien hebben de premies geen betrekking op de hele sector. Ze gelden niet voor rusthuizen, psychiatrische instellingen, thuiszorg, medische instellingen, werknemers die gedwongen worden om als zelfstandige te werken, enz., ook al zijn ze hard getroffen door de eerste en tweede golf.
De mini- maatregelen dekken de fundamentele problemen toe die door deze sociale en gezondheidscrisis slechts in een hard licht worden gesteld. De kern van het probleem is dat meer dan 30 jaar geleden werd besloten dat de gezondheidssector een markt moest worden die binnen een logica van rendement moest passen. Bijgevolg waren de toename van de werklast per werknemer, de verslechtering van zowel de arbeidsomstandigheden als de kwaliteit van de zorg onvermijdelijk. We laten ons niet door hen voor de gek houden! We willen een duidelijke verandering in het zorgbeleid. Wij weigeren te werken om cijfers te doen kloppen, we weigeren onze patiënten als nummers te zien! We willen een doelmatig preventiebeleid en tijd om voor de bevolking te zorgen.
We willen meer zorg-, logistiek, administratief en hotelpersoneel om de werk aan het bed van de patiënten te ontlasten en de werkomstandigheden van alle beroepen in de gezondheidszorg te verbeteren. De delegatie van de verpleegkundige zorg is een oplossing die de regering neemt om geen echte maatregelen te nemen en het personeelsbestand effectief te versterken. We willen dit niet! We willen zorgpersoneel aantrekken en behouden en daarvoor moeten de diensten versterkt en de salarissen verhoogd worden in plaats van het beroep in de solden te zetten. We hebben een verandering in de logica nodig! Deze verandering wordt evenwel niet voorgesteld door de regering en de minister van Volksgezondheid, enkel pleisters op een houten been om ons de pil te laten slikken en het kader van de commercialisering te behouden. Dit is onaanvaardbaar als we de ravage zien waartoe het heeft geleid! Er moet dringend gereageerd worden, niet over twee maanden, niet wanneer de lockdown over is, maar nu meteen!
Want het huidige beheer van de gezondheidscrisis verhoogt het aantal sterfgevallen, verergert de sociale crisis en bevoordeelt altijd dezelfde sociale klasse. De essentiële werknemers – de verzorgers, de zelfstandigen, de precaire werknemers – zijn degenen die de crisis zullen betalen! En dit is onaanvaardbaar. Laten we ons verzamelen aan de Wetstraat, waar de beslissingen worden genomen, om nee te zeggen aan hun beleid! De sociale strijd kan niet in lockdown worden gezet!
Afspraak op 11 december om 17 uur aan het metrostation Kunst-Wet in Brussel!
- Voor de onmiddellijke intrekking van de wet op de delegatie van de zorg
- Meer personeel in de zorgsector
- Een reële loonsverhoging
- Een structurele herfinanciering van de gezondheidszorg
- Een echt preventiebeleid
- Solidaire gezondheidsmaatregelen.
Zonder dit alles is er geen respectvol, waardig en doeltreffend volksgezondheidsbeleid mogelijk! Gezondheid is een gemeenschappelijk goed en een fundamenteel recht!
Pas op: laten we het dragen van maskers en de fysieke afstand respecteren
-
Zorgsector: Regering slaat en zalft tegelijk
Spandoekactie vorige week. Foto: Zorg in Actie. Frank Vandenbroucke (SP.a, federaal Minister van Volksgezondheid) en Ben Weyts (N-VA, Vlaams Minister van Onderwijs) mogen dan weinig gemeen hebben, ze passen wel dezelfde methode toe: slaan én zalven. Ben Weyts wil dat de vakbonden een gemakkelijker ontslag van leerkrachten pikken in ruil voor een snellere benoeming (die onmiddellijk een pak minder waard is in termen van jobzekerheid). Frank Vandenbroucke wil dat het zorgpersoneel de nieuwe wet i.v.m. delegatie van verpleegkundige taken slikt in ruil voor een extra premie (die slechts eenmalig is). Beiden tonen zo dat ze geen verandering zullen brengen in de rampzalige situatie waarin de werkenden zich bevinden in die twee cruciale diensten.
door Anja Deschoemacker uit maandblad ‘De Linkse Socialist’
Wat eist het zorgpersoneel? De betoging van 13 september georganiseerd door het collectief Santé en Lutte/Zorg in actie, dat ondanks het hoge niveau van besmettingen en beperkende maatregelen duizenden zorgwerkers mobiliseerde, eiste een publieke herfinanciering van de sector voor meer personeel, betere lonen en een kwaliteitsvolle dienst die voor iedereen toegankelijk is. Ze moesten een poging om hun betoging te verbieden keren door via een open brief ondertekend door ruim duizend zorgwerkers beroep te doen op de publieke opinie en kregen tijdens de betoging te maken met politierepressie.
Nu stapelt Frank Vandenbroucke een belediging bovenop de eerder toegebrachte wonden: het zorgpersoneel krijgt dan wel een eenmalige premie, maar de fundamentele verandering die nodig is om te voorkomen dat we in een volgende golf opnieuw bovenmenselijke inspanningen van hen moeten vragen, en hen opnieuw voor de onmenselijke keuze moeten plaatsen van wie al dan niet verzorgd kan worden, zal duidelijk niet van deze regering komen. Het personeel moet zich tevreden stellen met zoethouders die niet worden gevraagd, terwijl hun eisen niet worden ingewilligd.
De wet rond de delegatie van verpleegkundige taken is niet alleen een belediging voor de verpleegkundigen, het is een cadeau aan het patronaat in de sector om het personeel nog meer uit te persen dan voordien al het geval was en tegelijk de kwaliteit van de zorg af te bouwen. De Facebookpagina de Weerbare Verpleeg- en Zorgkundigen noemt de wet dan ook terecht een pestwet. Het pamflet van Santé en Lutte van 12 november stelt vast: “in onze rangen groeit een legitieme opstand”.
Een tweede golf van strijd organiseren!
Bij het ter perse gaan van deze krant vinden de eerste acties al plaats, en dat is meer dan nodig! De pandemie heeft voor brede lagen van de bevolking duidelijk gemaakt wat het personeel al langer wist: dat de winstlogica en, daarmee verbonden, de besparingslogica niet kan werken in de zorg. Al jaren regent het getuigenissen van zorgwerkers dat de kwaliteit van de zorg onder vuur ligt door een te lage personeelsbezetting. Al lang voor de pandemie lag het risico op mentale uitputting en burn-out zeer hoog voor het zorgpersoneel. Niet moeilijk als men weet dat een verpleegkundige in België gemiddeld 10 zieken verzorgt, terwijl dat in landen als Noorwegen slechts 5 patiënten is. Het is niet met één extra personeelslid per dienst, het enige dat op vlak van extra personeel nu al is toegezegd, dat de situatie houdbaar zal worden.
De regering heeft het duidelijk niet zo begrepen. Er is extra geld naar de zorg gegaan, maar niet voor een herfinanciering en om een einde te maken aan de commerciële principes die in de laatste decennia de sector hebben gedomineerd, in de private zowel als in de publieke sector. De extra middelen zijn er gekomen om wat gaten te stoppen en – vooral! – om “de legitieme opstand” onder het personeel te stoppen.
Als we een gezondheidszorg willen die kan functioneren zonder ongeschoolde en onbetaalde vrijwilligers, zonder dat covid-positief getest personeel toch moet werken en de zware mentale last dragen van het risico zeer kwetsbare patiënten te besmetten, zonder dat verpleegkundige taken moeten worden uitgevoerd door personeel dat daarvoor niet de nodige beroepskennis heeft, zal een tweede vlaag van verzet absoluut noodzakelijk zijn.
Op 11 december houdt Santé en Lutte een bijeenkomst aan de Wetstraat, waartoe we onze lezers warm oproepen. Een nieuwe Grote Betoging en het uitwerken van een syndicaal actieplan in de sector moeten volgende stappen zijn om de pestwet in te trekken en op de echte eisen van het personeel in te gaan.
-
Vivaldi-beloften voor de zorg: too little, too late!
Zorgbetoging in Brussel op 13 september. Foto: Liesbeth Zoals reeds in maart voorspeld, zitten we nu in de tweede coronagolf. Wie gehoopt had dat de 9 overheden (!) in ons land het deze keer niet zover zouden laten komen, wordt geconfronteerd met een déjà vu gevoel. De spreekwoordelijke ezel heeft hier ongelijk.
door een verpleger en syndicaal afgevaardigde in een ziekenhuis
Het bedrag dat Vivaldi extra investeert in de zorgsector lijkt fenomenaal: 1,2 miljard euro! 1 miljard voor het sociaal voorakkoord afgesloten in juli en een bijkomende 200 miljoen voor de geestelijke gezondheidszorg. In de federale zorgsector zijn ongeveer 130.000 werknemers actief: dit relativeert meteen het enorme bedrag.
Maar nuchter bekeken, gaat het eigenlijk over een noodzakelijke correctie die pro-actief véél eerder had moeten gebeuren: de zorgcrisis (zonder corona) is al veel jaren op voorhand voorspeld. Maar in de nasleep van de financiële crisis van 2008 moesten vooral de banken gered worden. De gezondheidszorg werd het kind van die rekening en betaalde het gelag met grove besparingen.
Inhoudelijk gezien is het voorakkoord van 1 miljard eigenlijk een aanvulling op het sociaal akkoord van oktober 2017 waarvan een groot deel NIET uitgevoerd werd. De zorgcrisis, extra versterkt door de coronapandemie, wacht echter niet op de tergende traagheid van de overheden, politici en het sociaal overleg. Deze traagheid kost letterlijk mensenlevens.
Eerste golf, tweede golf …?
Wat de zorgsector betreft, zijn er enkele fundamentele verschillen tussen de eerste en de tweede golf. In de eerste golf werden we vooral geconfronteerd met het verrassingseffect met alle gevolgen van dien waaronder het totaal gebrek aan beschermingsmiddelen en procedures.
Voor de tweede golf hadden de instellingen tijd genoeg om hun infrastructuur klaar te stomen en voorraden aan te vullen maar nu draait alles rond twee andere belangrijke elementen. Het eerste is het feit dat het zorgpersoneel nu vooral de mentale en fysieke weerbots van de eerste golf ondergaat na enkele maanden op adrenaline te hebben gedraaid. We gaan dus de tweede golf nóg meer uitgeput in als de eerste. De stijgende cijfers van uitval van collega’s bevestigen dit ook. Een tweede verschil: het personeel moet nu een grotere spreidstand aannemen aangezien men er ook de reguliere zorg moet bijnemen (voor zolang dat mogelijk is) die in de eerste golf werd uitgesteld.
De kans op het ineenstorten van de zorgsector is nu veel reëler dan tijdens de eerste golf. En ondertussen wordt er al een volgende golf voorspeld …
Te weinig? Te laat?
De vakbondstop geeft zelf toe dat dit bedrag niet volstaat om te antwoorden op alle toekomstige uitdagingen in de zorgsector. Anderzijds is een dergelijk bedrag niet meteen iets dat men laat liggen. In dit spanningsveld zitten de vakbonden vandaag gewrongen. We kunnen ons echter de vraag stellen in hoeverre de huidige situatie niet het gevolg is van de terughoudendheid van de vakbondsapparaten in het verleden om doortastende en efficiënte acties te organiseren.
Ondertussen is het sinds 2005 geleden dat een witte woede in een nationale stakingsbeweging eindigde: dat is 15 jaar geleden!
Nochtans toont het succes van de mobilisaties van het actienetwerk ‘De Zorg in Actie – La Santé en Lutte’ het potentieel voor strijd. Het is één van de manieren om het immobilisme van het gemeenschappelijk vakbondsfront te overkomen.
Enkel actie loont!
Er is niemand die vandaag nog durft te beweren dat de acties van het Brussels zorgpersoneel niets opgeleverd hebben. Denken we maar aan het federaal noodzorgfonds voor meer personeel (402 miljoen euro) dat in het federaal parlement gestemd werd in de nasleep van de stakingsacties in de Brusselse ziekenhuizen in 2019. Denken we aan het inslikken van de twee pest-KB’s van Wilmès voor het zorgpersoneel na de iconische actie in het Sint-Pietersziekenhuis waar het zorgpersoneel ostentatief de rug toekeerde naar de premier. Denken we aan – ondanks zeer moeilijke omstandigheden – de mobilisatie van tot 7000 manifestanten op de grote zorgbetoging op 13 september.
Ondanks hogere groeinorm geen breuk met Maggie’s blauwe erfenis
De groeinorm is het per wet vastgelegd percentage dat het gezondheidsbudget jaarlijks mag aangroeien en dit omwille van de demografische evolutie (vergrijzing) en technologische ontwikkelingen. In het verleden lag deze norm op 4,5%. Onder de regering-Di Rupo werd dit teruggebracht naar 3%, de regering-Michel beknibbelde er verder op tot 1,5% waar in de praktijk nog onder gegaan werd door bijkomende besparingen. Vivaldi gaat voor een groeinorm van 2,5% vanaf 2022. Gezien de voorgeschiedenis niet meteen een radicale trendbreuk met het verleden. En we willen er op wijzen dat PS en N-VA in de afgesprongen onderhandelingen ook akkoord waren met een groeinorm van 2,5%.
In de tekst van het regeerakkoord is het ook duidelijk dat men niet breekt met de blauwe hervormingsplannen van Maggie De Block. We citeren: “De reeds ingezette hervormingen van het ziekenhuislandschap en de ziekenhuisfinanciering worden verdergezet.” We hebben het hier o.a. over de beruchte ziekenhuisnetwerken en DRG-financiering waarvan de eerste fase in de Belgische ziekenhuizen al uitgerold is onder de noemer ‘laagvariabele zorg’. DRG-financiering betekent dat de overheid een vaste financiële enveloppe voorziet per diagnostische groep, forfaitaire financiering met andere woorden. Voorbeeld: je wordt opgenomen in het ziekenhuis voor een breuk. Het ziekenhuis zal hiervoor een vaste vergoeding krijgen onafhankelijk van hoeveel keer ze je bijvoorbeeld langs de medische beeldvorming laten passeren (dat heet dan ‘overconsumptie’). De Duitse vakbond ver.di voert al jaren campagne tegen de DRG-financiering (daar ingevoerd begin jaren 2000) omdat dit een besparingsmaatregel is met daarenboven ongewenste neveneffecten, maar het zou ons te ver leiden om hier verder op in te gaan.
Betekent Vivaldi een radicale koerswijzing inzake gezondheidszorg? De bijkomende investeringen en hervormingen gebeuren om het schip drijvende te houden en niet te laten zinken. Echter een nieuwe haven opzoeken zit er niet in …
-
Onmiddellijk alle nodige middelen mobiliseren! Kapitalistische nalatigheid leidt tot drama
Reactie door het Uitvoerend Bureau van LSP
Na zeven maanden dreigt een volledige ineenstorting van de ziekenhuizen. Dan wordt gekozen wie nog wordt verzorgd en wie sterft. Tijd om te wachten om te zien of de huidige maatregelen werken of niet, is er niet meer. Het is schandalig dat in een land als België met zo’n uitgebouwde farmaceutische sector en zo’n knowhow rond zorg dit kan gebeuren. Hoeveel mensenlevens gaan we nog verliezen om de “economie” (m.a.w. de winsthonger) in stand te houden?
Alle bedrijven die de veiligheid en gezondheid niet kunnen garanderen moeten dicht, met behoud van loon
Op de bazen kunnen we niet vertrouwen. Op 14 oktober had Pieter Timmermans van het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO) het lef om te zeggen: “Het is duidelijk dat het probleem in de privésfeer ligt, en in de universiteiten. Onze bedrijven hebben alles gedaan wat ze konden.” Dit werd tegengesproken in De Tijd van 29 oktober: een enquête toonde aan dat 67% van de onderzochte bedrijven de geldende veiligheidsmaatregelen verwaarloost.
Bij AB InBev was er een staking van een week nodig, als reactie op de besmetting van een tiental werknemers, voordat er verdere maatregelen kwamen. Op dinsdag 27 oktober waren een tiental winkels van Carrefour Market (Mestdagh) in staking als reactie op de willekeurige toepassing van veiligheidsmaatregelen, het niet respecteren van de werkuren, omdat werkenden plots allerhande nieuwe verantwoordelijkheden op zich moesten nemen, op het gebruik van honderden interimmers en studenten …
In België zijn er geen algemene gegevens over de besmettingshaarden (clusters). In andere Europese landen zijn er wel dergelijke cijfers. In Frankrijk bijvoorbeeld wijst een analyse van Santé Publique France erop dat bijna 25% van de nieuwe clusters (sinds de versoepeling) terug kan gebracht worden naar werkplekken (zowel in de private als de publieke sector). Een onderzoek van Geneeskunde voor het Volk komt tot eenzelfde cijfer met 21% van de besmettingen die op het werk gebeurden.
Alle bedrijven die de veiligheid en gezondheid niet kunnen garanderen, moeten we nu stilleggen onder de afdwingbare voorwaarde van behoud van loon. Dit is nodig om de huidige explosie van besmettingen te stoppen. Maar ook om personeel op vrijwillige basis vrij te maken om de gezondheidszorg te versterken, uiteraard volledig betaald. Dit geldt ook voor het onderwijs en de kinderopvang, zodat de samenleving de zorg opneemt van alle kinderen voor wie dit nodig is. Dit dient onder controle van democratisch verkozen hulpcomités van de werkenden georganiseerd te worden om daar waar zich dringende noden stellen een oplossing te bieden.
Onmiddellijke mobilisatie van alle beschikbare middelen en krachten
Het is onmogelijk om de gezondheidsnoden in te lossen zonder alles wat hiervoor nodig is op te eisen. Het is absurd dat er in België een tekort is aan tests en labo capaciteit als je weet hoe groot onze farmaceutische sector is. Het grootste kwaliteitscontrolecentrum ter wereld bevindt zich bijvoorbeeld in België bij GSK. Het personeel en de infrastructuur van de sector moeten worden ingezet zodat er bijvoorbeeld voldoende tests kunnen worden uitgevoerd en de resultaten ervan snel worden geanalyseerd. Deze sector aan de winstlogica onttrekken, is ook essentieel voor de productie en distributie van een toekomstig vaccin.
Alle deskundigen en artsen klinken unisono: het ontbreekt niet alleen aan bedden, maar ook aan personeel. Dat komt niet uit de lucht vallen: de opeenvolgende decennia van besparingsbeleid zijn de oorzaak. Door het gebrek aan middelen was het resterende personeel onvoldoende talrijk, met zodanig hoge werklast en zodanig slechte loon- en werkomstandigheden dat velen de handdoek in de ring gooiden. Dat is wat er in de gezondheidszorg gaande is, maar ook in het onderwijs.
Er moet dringend een concreet grootschalig publiek investeringsplan voor de gezondheidszorg en het onderwijs worden opgesteld om nieuw personeel op te leiden. Betere lonen en arbeidsvoorwaarden zijn nodig om het grote verloop van personeel te stoppen. Als we het aantal zorgverleners moeten verdubbelen om een 3de of 4de golf aan te kunnen, zal dit niet vanzelf gebeuren! Voor de financiering hiervan moet er een onmiddellijke belasting op de grote vermogens komen. Een kapitaalvlucht voorkomen kan door de financiële sector in publieke handen te nemen.
Toen in 2008 de financiële crisis uitbrak, betaalde de Belgische staat 27,3 miljard euro om de banken te redden. Vergelijk dit met de gezondheidszorg en de ontoereikende beloften die bovendien nog in de praktijk moeten omgezet worden. Banken werden gered, het zorgpersoneel kreeg een applaus en moest terug naar de loopgraven. Het verschil in aanpak is crimineel. Als onze gezondheidszorg een bank was, was ze al lang gered!
Het is aan de arbeidersbeweging om te beslissen
De werkenden moeten zelf kunnen beslissen welke bedrijven en activiteiten essentieel zijn en onder welke voorwaarden telewerk kan georganiseerd worden. Vakbondsdelegees doen er alles aan om de woede om te zetten in maatregelen die de verspreiding van het virus tegen gaan. Maar in deze fase van de pandemie is het dweilen met de kraan open.
Rond de personeelsvertegenwoordiging in het Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW) kunnen crisiscomités van het personeel worden opgericht om de naleving van alle noodzakelijk beschermingsmaatregelen te verzekeren. Waar er geen CPBW bestaat, zijn crisiscomités essentieel en een opstap naar een CPBW. Deze crisiscomités vormen belangrijke elementen van arbeiderscontrole op een moment dat duidelijk is dat het de werkenden zijn die alles doen draaien.
Dat is ook de beste manier om in geval van herstructurerings- of sluitingsplannen te kunnen reageren met eisen als de nationalisatie onder controle en beheer van de werkenden in bedrijven die overgaan tot collectief ontslag.
De vakbondsleidingen moeten hun verantwoordelijkheid nemen en zo snel mogelijk de woede aan de basis ondersteunen door het nationaal te organiseren door een algemene staking uit te roepen. Alleen zo kunnen we de druk op regering en patronaat opvoeren om bedrijven die de veiligheid en gezondheid niet kunnen garanderen stil te leggen.
In Spanje kwam er op basis van staking een stijging van het budget voor gezondheidszorg met 151%. In Duitsland heeft de strijd in de publieke sector gezorgd voor een loonsverhoging van 8,7% in de gezondheidszorg. Enkel strijd loont!
Als we een verantwoordelijke samenleving willen, die de bevolking beschermt in plaats van de winsthonger van een kleine elite, zullen we ervoor moeten strijden. Wat we willen is een maatschappij waar we werken om te leven en niet waar we leven om te werken, laat staan het risico lopen om besmet te raken en te sterven. De enige samenleving die dat toelaat is een democratische socialistische samenleving.
Onze levens, niet hun winsten!
- Onmiddellijke sluiting van alle bedrijven die de veiligheid en gezondheid niet kunnen garanderen, met behoud van loon!
- Oprichting van crisiscomités van het personeel om gezondheidsmaatregelen op te leggen en te controleren, rond de CPBW-delegees waar deze bestaan.
- De farmaceutische industrie in publieke handen voor een massale uitbouw van test- en labocapaciteit en een publiek gecontroleerde vaccinatiepolitiek.
- Onmiddellijke verbetering van de arbeids- en loonvoorwaarden in de gezondheidszorg en het onderwijs !
- Zorg voor de zorgverleners en al wie lijdt onder het isolement: gratis psychische en sociale ondersteuning om de gevolgen van deze emotioneel belastende situatie te verwerken
- Ontwikkeling van een plan voor massale publieke investeringen in de gezondheidszorg en het onderwijs !
- Vermogensbelasting om onmiddellijk middelen vrij te maken, nationalisatie van de financiële sector tegen kapitaalvlucht!
- Voor een democratisch socialistische planning door de werkende klasse!
-
Waar zijn de vakbondsleiders in het Corona-debat?
Betoging van ‘De Zorg in Actie’ op 13 september. Het vreselijke virus slaat opnieuw wild om zich heen. Zeven maanden na het uitbreken van de pandemie staan we in de aanpak ervan nog steeds niet veel verder dan de wijze waarop de pest in de Middeleeuwen werd bestreden: isolatie thuis. Nochtans zijn de wetenschappelijke kennis en technologische mogelijkheden aanwezig om op basis van snelle tests aangevuld met grootschalige gewone tests, ernstig contactonderzoek … de maatregelen die ons sociaal leven aan banden leggen te beperken.
Na 7 maanden zijn er nog geen exacte cijfers over waar besmettingen plaatsvinden, maar zowel uit Franse als Britse cijfers blijkt dat de werkplaatsen niet onbelangrijk zijn. Op de meeste bedrijven zijn er maatregelen genomen, vaak afgedwongen door de werkenden zelf, waardoor we niet zo onvoorbereid zijn als in maart-april. Er duiken echter heel wat gevallen op van besmettingen op het werk of van werkenden die bij lichte symptomen toch gaan werken om geen inkomensverlies te lijden.
Bij het nemen van de eerste veiligheidsmaatregelen speelden syndicale vertegenwoordigers een belangrijke rol: wie zelf op de werkvloer staat, weet best wat nodig is. Hier en daar waren er collectieve acties nodig om maatregelen af te dwingen. Doorheen de eerste golf werd duidelijk dat gewone werkenden, zeker in de essentiële sectoren, alles deden draaien. Dit verhoogde klassenbewustzijn bood kansen om met de volledige arbeidersbeweging offensief op te komen voor meer middelen voor zorg en voor een hoger minimumloon.
Als de arbeidersbeweging de agenda van het publieke debat niet bepaalt met campagnes en acties, dan is er meer ruimte voor asociale retoriek. Denk maar aan de wijze waarop extreemrechts racisme en haat verspreidt. Nochtans toont de golf van afdankingen die op gang komt dat het niet de migranten zijn, maar de grote aandeelhouders, die jobs afpakken en voor sociale miserie zorgen.
Gewoon wachten op een vaccin mag geen optie zijn. Bij de ontwikkeling van een vaccin laat het kapitalisme zien waarom het faalt: vlijmscherpe concurrentie en de risico’s worden afgewenteld op de overheden. Als de verdeling van het vaccin even chaotisch zal verlopen als die van mondmaskers, dan zijn we volgende zomer nog lang niet van die pandemie verlost!
De vakbondsleiders moeten opkomen voor het uitrollen van een veel massalere testcapaciteit, inclusief regelmatige snelle tests in de bedrijven waarbij vertegenwoordigers van het personeel betrokken worden bij het toezicht op de organisatie van de tests en de resultaten ervan. Op de scholen kan dit gebeuren door comités van personeel en scholieren.
Dit moet gekoppeld worden aan een programma voor een farmaceutische sector in publieke handen zodat het personeel van die sector en de gemeenschap controle hebben op de ontwikkeling van tests en vaccins, maar ook op de distributie ervan. Nu merken we dat zeven maanden na het begin van de pandemie de testcapaciteit al terug onder druk staat. Met een syndicale aanwezigheid in deze sector hebben de vakbonden alle argumenten in handen om deze eis uit te werken in een campagne.
Om besmettingen op de werkvloer tegen te gaan, is het essentieel dat wie positief test geen inkomensverlies lijdt. Regelmatige tests op de werkvloer kunnen mensen die besmet zijn er sneller uithalen, nog voor er symptomen opduiken. Wie besmet is meteen naar huis sturen zonder verlies van inkomen, is nodig om te vermijden dat werkenden uit financiële druk toch blijven werken.
Het antwoord op bedrijven die sluiten of een collectieve afdanking aankondigen, mag zich niet beperken tot eisen rond betere sociale plannen. De boeken moeten op tafel komen en de vakbonden kunnen dit koppelen aan een campagne voor de nationalisatie van bedrijven die afdanken. Neem die bedrijven in publieke handen zonder compensatie voor de aandeelhouders die het personeel tot sociale ellende veroordelen!
De tweede golf dreigt rampzalig te zijn voor het zorgpersoneel dat nog uitgeput is van de eerste golf. Na jarenlange besparingen zit de sector op zijn tandvlees. De beloofde extra middelen volstaan niet en bovendien is de nood aan extra middelen en collega’s erg dringend. Als er extra middelen beloofd zijn, heeft dat overigens veel te maken met de hoop van de traditionele politici om verdere sociale onrust in de sector te vermijden. De strijdbare actie van ‘De zorg in actie’ op 13 september in Brussel verdiende meer steun vanuit de vakbondsinstanties. Nu werd het zorgpersoneel grotendeels aan zijn lot overgelaten. Dankzij de vastberaden inzet van honderden zorgwerkers en de lokale syndicale steun in Brussel werd het toch een bijzonder geslaagd protest met 7000 aanwezigen. Met serieuze vakbondssteun uit heel het land en van alle vakbonden had dit nog veel meer kunnen zijn. Dan was dit het grootste protest van dit najaar geweest in plaats van de autokaravaan van het Vlaams Belang…
De marktlogica faalt in de zorgsector, op vlak van tests en tracing, bij de ontwikkeling van een vaccin en straks wellicht ook bij de verspreiding van dat vaccin. Het maakt dat het kapitalisme anno 2020 niet verder komt dan Middeleeuwse methoden zoals een semi-lockdown. Dit systeem faalt en moet op de schop. Hoog tijd voor een ander systeem, dat wel uit gaat van de noden en behoeften van de meerderheid van de bevolking en zich daartoe op planmatige wijze organiseert.
-
‘De zorg in actie’ reageert op Vivaldi: een valse partituur
De onderstaande tekst is een analyse van het regeerakkoord door het actienetwerk ‘De Zorg in Actie’. We publiceren een vertaling van deze analyse als aanvulling op onze eerste reactie: “Vivaldi: sociale ommekeer ruim onvoldoende en zonder garantie. Strijd blijft nodig.” Het is nuttig dat strijdbare militanten een grondige analyse maken van wat het regeerakkoord voor hun sector betekent. Dit is des te meer het geval voor de zorgsector, gezien de prominente aandacht voor extra middelen in deze sector.
Betoging van ‘De Zorg in Actie’ op 13 september. Foto: Jean-Marie De nieuwe regering van Open VLD-MR-PS-Sp.a-CD&V-Ecolo-Groen, kortom “Vivaldi”, is geboren.
De regering maakt meteen haar bedoelingen duidelijk in de formatienota ofte het regeerakkoord. We hebben het bekeken om te kijken of er aangename verassingen voor onze sector in te vinden zijn.
Verhoging van de groeinorm in de zorg
De groeinorm voor de gezondheidszorg wordt opgetrokken van 1,5% naar 2,5% vanaf 2022. Deze groeinorm heeft betrekking op het budget voor de gezondheidszorg. De zorgnoden worden groter omwille van demografische ontwikkelingen (vergrijzing, geboortecijfers …). Daarnaast is deze groeinorm belangrijk om te reageren op de nieuwe gezondheidsuitdagingen van onze samenleving.
Goed nieuws dus? In een context van beperkte middelen kan het niet slecht zijn indien het budget voor zorg toeneemt. Maar zal het volstaan? Dat valt nog te bezien…
Dit is wat de krant Le Soir in april van dit jaar schreef over de evolutie van de zorgbegroting: “In 2012 gaf de federale overheid 21,5 miljard euro uit aan gezondheidszorg (Riziv-uitgaven aan ziekenhuizen, dokters, andere zorgverleners, geneesmiddelen …). In 2014 was dit 22,4 miljard euro, of een reële stijging van de uitgaven met 2,01% per jaar. In 2015 steeg het tot 23,1 miljard om uiteindelijk 26,5 miljard euro te bereiken in 2019. Dat komt neer op een stijging van 4,16 miljard op vijf jaar, een gemiddelde jaarlijkse stijging van 3,72%.”
“Waarom dan al die klachten over de middelen voor gezondheidszorg? Als de indexering van ongeveer 2% niet wordt meegerekend, volstaat het saldo al enkele jaren niet meer om te voldoen aan de natuurlijke groei van de behoeften. De besparingsoperaties hebben bovendien heel wat schade aangericht: 547 miljoen onder Demotte in 2005, 425 miljoen onder Onkelinx in 2012 en dan nog eens 900 miljoen euro onder Maggie De Block in de begroting van 2017.”
Hetzelfde artikel stelt dat er volgens de econoom Philippe Defeyt een minimale stijging van 1% van de groeinorm nodig is om de extra uitgaven als gevolg van de sociaal-demografische veranderingen te dekken. Als we daar de indexering van 2% bijtellen, komen we op een theoretische groeinorm van 3% die nodig is om de behoeften aan gezondheidszorg te blijven dekken. Dan hebben we het nog niet over de financiering van nieuw gezondheidsbeleid zoals preventie, vermindering van de ongelijkheden in de zorg, vermindering van de facturen voor patiënten, ontwikkeling van nieuwe expertise, herziening van het personeelskader. Er is dus geen sprake van extra middelen voor zorg.
Andere studies suggereren dat er een minimale groeinorm van 2% nodig is om de normale gezondheidsuitgaven te blijven dekken.
Indien de groeinorm buiten de indexering wordt gelaten, dan zou het gezondheidsbudget vanaf 2022 met 4,5% stijgen. Dat valt nog te bezien, we zullen het aandachtig moeten volgen. Bovendien moeten we analyseren waarvoor deze middelen zullen gebruikt worden en of deze middelen ten koste van andere onderdelen van de sociale zekerheid zullen gaan.
Tot slot moet opgemerkt worden dat een groeinorm van 2,5% nog steeds een besparingsoperatie is. Onder de regering-Verhofstadt werd de groeinorm op 4,5% vastgelegd. Dat cijfer is steeds verder naar beneden herzien. Een vertraging in de besparingen wordt door de nieuwe regering voorgesteld als een ‘historische’ verhoging.
Medische overconsumptie
Een ander element van besparing is de strijd tegen medische ‘overconsumptie’. Het andere werk dat Maggie De Block begon, met name de jacht op de voorschriften, zal worden voortgezet door Frank Vandenbroucke. In het hoofdstuk van de formatienota over zorg neemt de kwestie van ‘overconsumptie’ van zorg, geneesmiddelen en onderzoeken een belangrijke plaats in.
Het idee is om artsen die te gemakkelijk voorschrijven en patiënten die te veel consumeren verantwoordelijk te maken. Dit concept van individuele schuld gaat voorbij aan een systemische analyse van de manier waarop we zorg verlenen: er is veel gelobby door farmaceutische bedrijven die de medische wereld aanzetten om veel voor te schrijven; de inkorting van het verblijf in het ziekenhuis maakt het klinisch herstel moeilijker; ziekenhuisfinanciering is afhankelijk van het aantal medische handelingen waardoor de dokters en de directies meer onderzoeken voorschrijven; nadruk op curatieve in plaats van preventieve zorg; het niet in aanmerking nemen van de psychosociale aspecten van patiënten wat maakt dat bij het zoeken naar oplossingen stelselmatig op medicatie wordt teruggevallen; …. Het concept van individuele verantwoordelijkheid gaat voorbij aan een systemische analyse van de wijze waarop de zorg vandaag georganiseerd is.
Het is niet het individu dat overconsumeert, maar het systeem dat overconsumptie in de hand werkt omdat het systeem er rechtstreeks belang bij heeft: de verkoop van geneesmiddelen en de winst van de farmaceutische bedrijven in het bijzonder.
De overheid kiest er dus voor om de symptomen aan te pakken in plaats van de oorzaak van de consumptieziekte. Zal onze nieuwe minister van Volksgezondheid, net als Maggie De Block, de toegang tot de geneeskunde blijven beperken om te vermijden dat er “voorschrijvers” worden opgeleid? Het lijkt er alleszins niet op dat de medische woestijn snel zal verdwijnen.
Alsof men deze strijd tegen overconsumptie wil legitimeren door individuen verantwoordelijk te maken en ze zich schuldig te laten voelen, voegt de regering er aan toe dat “onderconsumptie van zorg ook een prioriteit moet zijn”. Zonder bijzonderheden, doelstellingen of actievoorstellen hebben we het over al diegenen die geen toegang hebben tot de gezondheidszorg, al diegenen die hun consultaties of medicijnen moeten uitstellen omdat ze het zich niet kunnen veroorloven, en al diegenen die niet goed worden behandeld. Ze verdienen meer aandacht dan dat.
Door de focus te leggen op het verlagen van de kosten van de zorg in plaats van het vergroten van de toegankelijkheid, kunnen we zien waar de nieuwe regering haar prioriteiten legt.
Aan dit voorstel ligt het liberale karakter van deze regering ten grondslag: de zorg als een consumptiegoed beschouwen en daarmee de financiering op basis van prestaties rechtvaardigen, is in strijd met de zorgfilosofie.
1,2 miljard
Het grote nieuws van de regering over de zorg is dat er 1,2 miljard euro voor de sector wordt uitgetrokken. Los van de groeinorm is dit een belofte van extra middelen.
Is het een cadeau aan de sector? Laten we eens kijken wat die 1,2 miljard vertegenwoordigt.
Om te beginnen zit in deze 1,2 miljard het zorgfonds van 400 miljoen euro. Dit fonds was het resultaat van strijd door het zorgpersoneel en is dus geen geschenk van de nieuwe regering. Na de stakingen en mobilisaties van 2019 dwong onze krachtsverhouding extra middelen af voor het aanwerven van zorgpersoneel.
Om het concreet te maken: 400 miljoen vertegenwoordigt op de schaal van de ziekenhuizen van Sint-Luc in Brussel (5000 personeelsleden) ongeveer 25 extra collega’s. Dat zal zeker een verademing zijn voor sommige afdelingen, maar we staan nog ver van een personeelskader dan nodig is om de veiligheid van de patiënten te garanderen. Ter herinnering: het KCE (Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg) adviseert dat er overdag één verpleegkundige per vijf patiënten is en ’s nachts één verpleegkundige per acht patiënten. Vandaag is de verhouding in België gemiddeld 9,4 overdag en 18,1 ’s nachts. De KCE stelt dat de “implementatie van een veilige patiënt/verpleegkundige ratio een substantiële investering vereist”, met name 5000 tot 6000 extra voltijdse equivalenten. Met de huidige bezetting kan de veiligheid van de patiënt niet gegarandeerd worden.
Het zorgfonds voorziet extra middelen voor verpleegkundigen, maar er zijn geen extra middelen voor het personeel dat actief is rond logistiek, administratie en onthaal. Zij vormen nochtans een belangrijk onderdeel in de functionering van de gezondheidszorg. Deze jobs, die vaak onzeker zijn, hebben een directe invloed op de kwaliteit van de zorg.
Ten tweede is er binnen deze 1,2 miljard de financiering van de hervorming van de IFIC-barema’s: 600 miljoen euro. Dit komt neer op een algemene loonsverhoging van 5% voor de federale gezondheidszorg, een sector die al jaren geen loonsverhoging meer kende. Deze hervorming, die al enkele jaren aan de gang is, zat vóór de gezondheidscrisis in een impasse. Er was een pandemie en duidelijke ontevredenheid in de sector nodig om de onderhandelingen weer op gang te brengen.
De onderhandelingen zijn nu afgerond met goede en slechte resultaten. Deze hervorming zal de loonontwikkeling in de sector namelijk volledig hervormen. Sommige werkenden zullen winnen, anderen zullen verliezen.
Ten derde zal er 200 miljoen euro gaan naar de herfinanciering van de geestelijke gezondheidszorg.
Kortom, waar de nieuwe regering spreekt over extra middelen, gaat het om een verderzetting van wat door strijd en onderhandelingen over betere arbeidsvoorwaarden werd bekomen. Het is in feite de krachtsverhouding van het zorgpersoneel doorheen mobilisaties en stakingen die de regering nu dwingt om enkele toegevingen te doen.
Tenslotte moeten we er nog op wijzen dat de bijdrage van de zorgverzekering aan de algemene besparingen tussen 2015 en 2018 goed was voor 2,1 miljard (Le Soir, september 2018).
Commercialisering van de zorg
In de formatienota staan er andere punten die betrekking hebben op gezondheidszorg, met name de invoering van concurrentie tussen instellingen via een kwaliteitsbeoordeling van de zorg. Er komt een soort rangschikking van ziekenhuizen, wat wordt voorgesteld als “transparantie rond de kwaliteit van de zorg”. Het is eigenlijk een prestatiegerichte evaluatie. Deze rangschikking zal het personeel onder druk zetten om zonder extra budget onrealistische doelstellingen te bereiken en zo beter te scoren dan de ‘tegenstanders’, de andere zorginstellingen. We kennen dit al op het werkterrein: marktaandeel (van zieken!) winnen om meer zorg te verstrekken, meer te factureren en meer geld te krijgen. De nieuwe regering is de spreekbuis van het management en maakt er een wetgevingsproject van.
De concurrentie tussen ziekenhuizen/netwerken is effectief, de financieringsmethoden worden niet veranderd. Dit betekent dat we de financiering (DIRHM) moeten blijven verantwoorden en bedelen voor middelen, met de administratieve last die een dergelijke operatie met zich meebrengt. Ons systeem staat eigenlijk op zijn kop: we worden gefinancierd op basis van het werk dat we gedaan hebben of kunnen rechtvaardigen, en niet op basis van het werk dat we zouden moeten doen.
Het is een negatieve spiraal die leidt tot overfacturatie, tot bedrog bij het coderen, tot de ontwikkeling van een concurrerende zorgmarkt. Onze levens zijn niet te koop! Onze gezondheid ook niet!
De formatienota gaat ook in op de ongelijke toegang tot de zorg, zonder dat er een oplossing of een budget wordt voorgesteld. In een marktcontext is het zeker dat zorginstellingen de voorkeur zullen blijven geven aan patiënten met een grote portemonnee boven precaire patiënten. De strijd tegen de ongelijkheid in de toegang tot de zorg betekent de strijd tegen de commercialisering van het systeem en het voorstellen van een gelijk, openbaar en gratis alternatief. Dit is niet het Vivaldi-project.
Er wordt niets gezegd over de schuldenlast van de zorgstructuren, die met de Covid-crisis aanzienlijk is toegenomen. Dit brengt ons ertoe te geloven dat ze hun toevlucht zullen moeten nemen tot besparingen om hun financieel evenwicht te herwinnen. De druk op de werkenden zal waarschijnlijk toenemen en de kwaliteit van de apparatuur zal afnemen. Ook de uitbesteding (vermarkting) van diensten (wassen, schoonmaak) is een voortdurende bedreiging. Het bereiken van een degelijke kwaliteit van zorg belooft moeilijk te worden.
Tot slot lijkt de pensioenleeftijd niet in vraag gesteld te worden. We zullen dus tot 67 jaar op post moeten blijven… wat duidelijk een aberratie is. Bovendien wordt er niets gezegd over zware beroepen…
Tot slot
Onder het mom van sociale maatregelen lijkt de nieuwe regering niet af te wijken van het traject van de vorige regering. Zij gaat door met het besparingsbeleid en de liberale hervorming van de gezondheidszorg. De Vivaldi-regering stelt een lijst van hervormingen en andere aandachtspunten voor zonder de financiële middelen aan te bieden om deze uit te voeren. Goede bedoelingen zullen snel veranderen in wishful thinking, terwijl tegelijk de liberale mars wordt voortgezet.
Laten we in dit verband herinneren aan de intenties van de Zweedse regering (N-VA, MR, CD&V, Open VLD) toen ze begon: “Toen de Zweedse regering in 2014 aantreedt, wilde ze geruststellen rond de gezondheidszorg. Het regeerakkoord verklaarde dat het de toegankelijkheid wilde verbeteren, de ongelijkheden op gezondheidsgebied wilde verminderen en de veiligheid en transparantie van de tarieven wilde vergroten. De hervormingen moesten het beleid van de vorige regering verderzetten en zouden uitgevoerd worden in een geest van overleg. Veel intentieverklaringen en niets heel concreets… behalve de halvering van de groeinorm voor de gezondheidszorg.” (Le Soir, september 2018).
Dit klinkt als de intentieverklaringen van de nieuwe regering. We hebben gezien wat Maggie De Block daarna heeft gedaan… We zijn erg bezorgd dat de sector in een dergelijke context geen significante verbetering zal voelen omdat besparingen de norm lijken te blijven en daarmee de tendens naar de commercialisering van de zorg.
In werkelijkheid zijn de enige verbeteringen afgedwongen door een krachtsverhouding met de autoriteiten. De sector, het personeel en de bevolking hebben de noodzaak gesteld van meer middelen voor zorg. Helaas blijft de vooruitgang marginaal.
Al jaren zijn wij allen, brancarddragers, onderhoudspersoneel, technici, verpleegkundigen, zorgassistenten, artsen, patiënten, families van patiënten en alle betrokkenen, getuige van de politieke keuzes die leiden tot de langzame doodsstrijd van de sociale zekerheid en de achteruitgang van de kwaliteit van de gezondheidszorg in België.
Het neoliberale beleid is verantwoordelijk voor dit lijden dat we allemaal rechtstreeks meemaken.
Wij zijn van mening dat het van essentieel belang is om te blijven strijden tegen een dergelijk systeem, waarvan de nieuwe regering de belichaming is. We moeten opkomen voor massaal meer middelen voor zorg en een paradigmaverschuiving in de sector.
We willen niet voor de portemonnee zorgen, we willen voor de mensen zorgen!
We willen aanzienlijke verbeteringen in de werkomstandigheden en in onze loonvoorwaarden. We willen meer personeel, meer loon en meer menselijkheid!
We moeten het beheer van ons gezondheidszorgsysteem heroverwegen om te behouden wat ons gemeenschappelijk goed is!
Wij nodigen u uit om onze eisen hier te raadplegen: https://lasanteenlutte.org/nl/onze-eisen/
Onze volgende afspraak is de Nationale Algemene Vergadering van 15 oktober om 19u in Tri Postal (Brussel Zuid), Fonsnylaan 48 St Gillis.
We laten het laatste woord aan de nieuwe regering, die zegt “de instroom van zorgpersoneel te versterken en de uitstroom te beperken.” In de context die we hebben beschreven, lijkt het zeer onwaarschijnlijk dat deze wens uitkomt. We zullen aandachtig blijven rond hervormingen in de sector en zullen de druk op de Vivaldi-regering niet laten verslappen.
Laten we de strijd voeren!