Your cart is currently empty!
Tag: regering-De Croo
-
‘Sociale barometer’ toont nood aan actieve strijd voor maatschappijverandering
Actie van zorgpersoneel op 7 december COVID-19 legde rond de jaarwisseling nogmaals de zwakke positie van de verschillende regeringen in dit land bloot. Zowel de Vlaamse, Waalse, Brusselse als federale regering struikelen over hun eigen voeten en de stabiliteit is zoek.
Edito door Michael uit maandblad De Linkse Socialist
Slecht cabaret is geen cultuurbeleid
Het protest van de culturele sector op 26 december en de dreiging van burgerlijke ongehoorzaamheid dwongen de politici om terug te komen op hun beslissing om enkel voor die sector nieuwe beperkende maatregelen in te voeren. De cultuursector was natuurlijk al op haar hoede. De woede beperkte zich niet tot de nieuwe reeks maatregelen die vlak voor de kerstdagen werd afgekondigd. De sector staat symbool voor een COVID-beleid dat bepaald wordt door de winstbelangen. Cultuur wordt als een optioneel luxeproduct gezien, dat gemakkelijk kan gesloten worden. De intrekking van de maatregelen onder druk van het protest volstaat overigens niet voor vele kleine vissen in de sector. Een bioscoopmultinational kan gemakkelijker sluiten en heropstarten dan een kleine theatergroep.
De verantwoordelijkheid voor de nieuwe maatregelen lag bij alle regeringen, ook de federale regering rond de tandem De Croo-Vandenbroucke. In tegenstelling tot politici als Paul Magnette, die onder druk van de acties sprak over een collectieve vergissing (maar toch vooral naar de cultuurministers wees), probeerde Jan Jambon, minister van cultuur en Vlaams minister-president, niet eens de schijn hoog te houden dat hij om de cultuursector geeft.
Jambon spreidde dezelfde neoliberale productieve visie op “maatschappelijke relevantie” ten toon wanneer hij de laatste week voor de kerstvakantie in het lager onderwijs beschreef als “een week met weinig pedagogische impact” wegens beperkt tot “een kerstfeestje hier, wat voorlezen daar en wat weet ik nog allemaal”. Jambon moest antwoorden op de vele reacties. Hij deed dit met de verduidelijking “dat je in die laatste week toch wat minder bezig bent met kennisoverdracht”. Ontplooiing en pedagogie moet voor de N-VA vooral economisch relevant zijn. Een kans om leerkrachten af te schilderen als potverteerders, laat de partij ook nooit liggen.
Alle regeringen zijn zwak en verdeeld
Terwijl Jambon zo de Vlaamse regeringspartners in verlegenheid bracht, was het aan Waalse zijde verdeeldheid troef. Het liberale rechts populisme van Georges-Louis Bouchez duwde hem zo ver in de provocatie dat hij begin december de Waalse regering op het spel zette. De PS voelt de hete adem van de PVDA/PTB in haar nek en wil iets binnenhalen om zich progressief op het sociaaleconomische terrein te profileren. De fiscale hervorming die daarvoor moest dienen, werd door Bouchez afgeschoten. Het leverde het ontslag op van een van zijn eigen ministers, Waals minister van begroting Crucke, die een lucratieve zetel in het Grondwettelijk Hof in de plaats krijgt. Het illustreert de spanningen tussen PS en MR op Waals niveau en zet bij uitbreiding druk op Vivaldi. Ondertussen zetten discussies over onder meer mobiliteit de Brusselse regering onder hoogspanning.
Vivaldi kwam op een specifiek moment tot stand: de gezondheidscrisis duwde enkele neoliberale heilige huisjes naar de achtergrond en versterkte de roep naar een stabiele regering. Dat moest een regering mogelijk maken zonder al te grote provocaties aan het adres van de arbeidersbeweging. De politieke stabiliteit is echter al langer zoek. Het krediet van alle politieke instellingen van het kapitalisme kreeg zware klappen de voorbije jaren. De traditionele partijen raken steeds meer uitgehold. Bovendien komt er op rechts concurrentie van het trumpisme.
Het mag de arbeidersbeweging echter niet ontgaan dat de instabiliteit van de politieke vertegenwoordigers van het systeem in laatste instantie veroorzaakt wordt door de dreiging van sociaal protest. Het cultuurprotest was er een uitdrukking van. De polarisatie tussen Bouchez en de PS wordt versterkt door de verdere groei van de PVDA langs Franstalige kant. Ook in Vlaanderen is de regering, en in het bijzonder de N-VA, kwetsbaar voor sociale strijd. Strijd plaatst immers de eisen van de werkende klasse op de agenda, wat rechts populisme in het defensief duwt. Het is het beste vaccin tegen trumpisme.
Arbeidersbeweging moet handelen
Alle onderdelen in de sociale barometer van de werkende klasse gaan in het rood. De snel stijgende prijzen, in het bijzonder voor zaken waar werkenden en armen gemiddeld een groter deel van hun budget aan besteden zoals energie en huisvesting, zetten onze levensstandaard onder druk. Jaren van besparingen hebben openbare diensten tot op het bot ondermijnd. Gezonde leefomstandigheden zijn voor de winstbelangen van het grote kapitaal een even overbodig luxeproduct als cultuur en ontspanning. Alle crisissen van dit systeem versterken elkaar en maken dat elke eenvoudige eis die we stellen al gauw botst met het volledige systeem.
Als de sociale barometer iets duidelijk maakt, is het de noodzaak van sociale strijd. De vakbonden haalden op een week tijd 25.000 handtekeningen op met een petitie voor het veranderen van de loonnormwet die onze lonen in een dwangbuis steekt en voor het behoud van de index. De petitie kan de aanzet zijn om te mobiliseren naar nieuw massaal straatprotest. Zo’n campagne wordt best gekaderd in een actieplan dat opbouwt van petities, informatiecampagnes en betogingen naar stakingen. De PVDA-actie van 27 februari onder de noemer ‘Basta’ kan dat versterken. Een grote mars voor betaalbare energie, degelijke lonen en sterke openbare diensten (waaronder de zorg) kan helpen om die thema’s centraal te stellen en om de discussie aan te gaan over onze eisen en wat nodig is om deze af te dwingen.
Tijdens de pandemie kreeg de werkende klasse opnieuw een gezicht: het zijn de werkenden die alles doen draaien. Het zijn de werkenden die bij elke ramp meteen de solidariteit organiseren, ook waar de overheden afwezig blijven of compleet tekort schieten. Het zorgpersoneel, maar ook ander essentieel personeel, kreeg een reusachtige steun in de publieke opinie. De tekorten als gevolg van jarenlange onderinvesteringen zijn stilaan voor iedereen duidelijk. “Corona heeft pijnlijk duidelijk gemaakt wat wij al lang weten: de zorg is kapotbespaard”, merkte een zorgkundige op in het populaire weekblad ‘Dag Allemaal’.
Terwijl de werkenden alles doen draaien, kijken de bazen en hun woordvoerders al naar manieren om de gevolgen van hun crisis op ons af te wentelen. Zelfs de index wordt opnieuw in vraag gesteld, van een indexsprong tot verder gepruts aan de index waardoor die nog meer achterloopt op de reële prijsstijgingen. In december stond de inflatie op 5,71% op jaarbasis terwijl de gezondheidsindex 5,21% bedroeg. Als de werkende klasse niet reageert, zal het patronaat in de aanval gaan. Zwakheid zet aan tot agressie.
Systeemverandering
De werkende klasse staat potentieel echter bijzonder sterk. De noden worden algemeen begrepen en doorheen actie wordt solidariteit steeds versterkt. Het breken van de loonwet, verhoging van het minimumloon tot 14 euro per uur, behoud en versterking van de index en de sociale zekerheid, een massaal investeringsplan in de zorg en het onderwijs (alsook andere openbare diensten), energie in publieke handen om de prijzen met de gemeenschap te controleren en een groene transitie mogelijk te maken … het zijn stuk voor stuk eisen die de werkende klasse kunnen motiveren en mobiliseren.
Om onze eisen af te dwingen, moeten we tegen het volledige systeem ingaan. Kapitalisme betekent dat de tien rijksten tijdens de pandemie hun vermogen zagen verdubbelen, terwijl er wereldwijd 160 miljoen armen bijkwamen. De tien rijksten werden 15.000 dollar per seconde rijker. Neen, niet onze lonen zijn het probleem. Het is de accumulatie van rijkdom bij een kleine elite die onze inkomens en onze leefomstandigheden onder druk zet. Beeld je in wat er mogelijk wordt indien de beschikbare middelen op deze planeet democratisch aangewend worden om voor iedereen een gezond en degelijk leven te garanderen. Hiervoor is strijd nodig: socialistische verandering zal ons niet gegeven worden door de superrijken, we zullen er ons voor moeten organiseren en de strijd aangaan zodat eindelijk het doek valt voor het kapitalisme.
-
Kloof tussen links en rechts zet Vivaldi onder druk
Tussen nu en het einde van dit jaar zal de federale regering ‘pragmatische’ – d.w.z. voor de kapitalisten aanvaardbare – akkoorden zoeken op een aantal sociaaleconomische gebieden: begroting, relanceplan, hervorming van de arbeidsmarkt, de pensioenen … Na de zomervakantie lijkt er binnen de regering een armworsteling bezig te zijn tussen de linkerzijde en de rechterzijde met PS, Groen en Ecolo aan de ene kant en Open Vld, MR en CD&V aan de andere.
Artikel door Boris (Brussel) uit maandblad De Linkse Socialist
Vivaldi: resultaat van uitzonderlijke omstandigheden
De vorming van een regering verliep bijzonder moeilijk, onder meer omdat politieke stabiliteit door de versnippering tot het verleden behoort. Er was een uitzonderlijke schok nodig om tot Vivaldi te komen. De pandemie en de economische crisis van 2020 hebben de neoliberale dogma’s op de proef gesteld. De sociale zekerheid werd gebruikt als stabilisator, de fiscale orthodoxie werd opgeschort, de geldkranen werden gedeeltelijk opengezet en het beleid van staatsinterventie in de economie nam een prominente plaats in.
In deze context kon de PS een akkoord bereiken met de liberalen om tot een heterogene federale coalitie van zeven partijen te komen: de Vivaldi-regering. Het regeerakkoord betekende een breuk met de vorige regeringen, die sinds de jaren tachtig altijd zijn uitgegaan van een groeiende obsessie voor het terugdringen van de schuld en het begrotingstekort.
Sindsdien kwam er een economische opleving die er indrukwekkend uitziet. Maar het komt na de ergste economische krimp sinds de Tweede Wereldoorlog. Dit herstel wordt aangewakkerd door massale monetaire en fiscale interventies in de geavanceerde kapitalistische landen. Dat is een belangrijke verschuiving in het economisch beleid van de heersende klasse.
Toenemende spanningen
Vandaag zijn er steeds meer spanningen in de regering. De PS-plannen voor de pensioenhervorming en zowat alle 25 voorstellen rond de hervorming van de arbeidsmarkt werden ijzig onthaald door de rechtse partijen en het patronaat. “Elk voorstel van de PS is voor sommigen verdacht,” aldus Wouter De Vriendt, de fractieleider van Groen in De Kamer. Langs de andere kant eist staatssecretaris voor Begroting Eva De Bleeker een begrotingsinspanning van 3 miljard euro in 2022. Een dergelijke federale besparing wordt omschreven als een “recept naar Zweeds model”, een verwijzing naar de harde besparingen onder de regering-Michel.
Terwijl de liberalen 3 miljard euro willen besparen, roept de PS op om 1,2 miljard euro extra stimulusmaatregelen te nemen om tegen het einde van de legislatuur 3,5% van het BBP aan publieke investeringen te besteden. De onderhandelingen over de hervorming van de arbeidsmarkt en de pensioenen zullen hieraan gekoppeld worden.
Het debat binnen de federale regering gaat vooral over de vraag of de overheidsuitgaven bij de eerste tekenen van economisch herstel moeten afnemen of als de instabiele factoren die met dit herstel gepaard gaan tot meer voorzichtigheid nopen. Dit debat gaat niet zozeer over de levensomstandigheden van de werkenden en hun gezinnen, maar over welk beleid het beste is voor het kapitalisme.
Als de PS vandaag voor extra uitgaven pleit, koppelt het dit niet aan doortastende maatregelen om de middelen daarvoor bij de rijksten te zoeken. Het betekent uitstel en geen afstel van de besparingsagenda waar de rechtse Vivaldi-partijen voor pleiten.
Wat kunnen we verwachten?
De Vivaldi-regering bereikte een eerste akkoord over de afbouw van Covid-maatregelen. Deze worden tot een minimum herleid. De degressiviteit van de werkloosheiduitkeringen wordt terug ingevoerd en in het laatste kwartaal van 2021 stopt de BTW-verlaging naar 6% ter ondersteuning van de horeca. Alle laatste maatregelen rond tijdelijke werkloosheid en overbruggingsrechten voor zelfstandigen lopen af op 1 januari volgend jaar.
De rechtse partijen verkregen dat het budget voor de verlenging van de Covid-maatregelen voor het komende kwartaal beperkt is tot 90 miljoen euro, elf keer minder dan in het vorige kwartaal. In ruil daarvoor kreeg de PS een magere maandelijkse steun van 25 euro voor de begunstigden van een vorm van integratie-inkomen (OCMW-uitkering, inkomensgarantie voor ouderen, inkomensvervangende tegemoetkoming). Een aalmoes in een tijd waarin de meest bescheiden inkomens de volle kracht van de prijsstijgingen ondervinden.
“Pragmatische” overeenkomsten zullen enkele sociale concessies moeten bevatten. Een terugkeer naar de brutale aanvallen op de sociale zekerheid of frontale provocaties tegen de arbeidersbeweging komt er wellicht niet meteen. Dit betekent echter niet dat er geen asociale maatregelen op de agenda staan: flexibilisering van de arbeidsmarkt, gemakkelijker maken van ontslag, maatregelen tegen werklozen en langdurig zieken. Bovendien is de regering-De Croo niet van plan om de asociale contrahervormingen van de rechtse regering-Michel terug te draaien.
De banden tussen PS-Vooruit en de ABVV-leiders enerzijds en tussen CD&V en de ACV-top anderzijds zullen worden gebruikt in een poging om de sociale vrede te behouden. Onder de werkenden kan er een zekere opluchting bestaan, zeker nu de herinnering aan de regering-Michel nog zo vers in het geheugen zit. Anderen leggen vooral de nadruk op de volgende verkiezingen, in de hoop dat een verdere electorale groei van de PVDA een uitweg zal bieden.
Een perspectief van strijd
De werkende klasse heeft niet de luxe om af te wachten. Er is een strategie nodig om betekenisvolle vooruitgang voor de werkenden en hun gezinnen af te dwingen.
Ons vertrekpunt mag niet zijn wat aanvaardbaar is voor de kapitalisten, zelfs niet indien een deel van het politieke establishment pleit voor sociale maatregelen en deze hier en daar doorvoert. Denk maar aan de BTW-verlaging op energie in Spanje. Asociale taksen die niet afhankelijk zijn van inkomen maar van verbruik, moeten inderdaad weg. Maar er is meer nodig: we willen betaalbare energie die bovendien klimaatvriendelijk is. De markt ‘reguleren’ zal ons dat niet brengen: de volledige energiesector moet in publieke handen komen. Enkel dan kunnen we de klimaatuitdagingen en de prijsstijgingen het hoofd bieden.
De behoeften en noden van de werkende klasse zijn ons uitgangspunt: degelijke en goedbetaalde jobs, betaalbaar wonen, goede zorg en onderwijs, een leefbare planeet … Kortom, allemaal zaken die regelrecht ingaan tegen de belangen van het kapitaal. Elke hervorming die we bekomen, proberen de kapitalisten nadien terug te draaien. Dit maakt een perspectief van maatschappijverandering nodig.
De situatie maakt dat we geen andere keuze hebben dan te strijden. Na jaren van besparingen en in een context van ecologische en sociale crisis moeten we drastisch meer middelen voor onze leef- en werkomstandigheden afdwingen. Om te voorkomen dat we vroeg of laat de rekening moeten betalen, en om een aanzienlijke verbetering van onze levensomstandigheden mogelijk te maken, is er nood aan een ambitieus programma van socialistische maatregelen. De bazen zullen het ons niet cadeau doen: we zullen hen moeten onteigenen om met de gemeenschap het beheer en de controle over de productie over te nemen.
Een radicaal plan van publieke investeringen is nodig om te voldoen aan de sociale en ecologische behoeften. Dit moet gekoppeld worden aan de weigering om de publieke schulden af te betalen, behalve op basis van bewezen behoefte. De nationalisatie van de sleutelsectoren onder controle en beheer van de werkenden zou een democratische planning van de economie mogelijk maken in het vooruitzicht van een socialistische transformatie van de maatschappij.
-
Effectentaks: vermogensbelasting of symbolische taks?
De Vivaldi-regering is een belasting van 0,15% overeengekomen op de houders van effectenrekeningen (1) met een gecumuleerde waarde van meer dan één miljoen euro. Het wordt een ‘solidariteitsbijdrage’ genoemd naar het voorbeeld van de ‘solidariteitsbelasting op vermogens’ (ISF) in Frankrijk, een belasting die in 2019 door Macron werd afgeschaft. De belasting moet 428 miljoen euro voor de federale overheid opbrengen en zou onder meer gebruikt worden om de extra middelen voor de gezondheidszorg (die overigens nog ruim onvoldoende zijn) te betalen.
Artikel door Boris (Brussel) uit maandblad ‘De Linkse Socialist’
Begin oktober kondigde Paul Magnette aan dat de PS een vermogensbelasting op roerende zaken had verkregen vanaf één miljoen euro. Dit werd ontkend door MR-voorzitter George-Louis Bouchez die verklaarde dat het akkoord erop gericht was om de effectenbelasting van de Zweedse coalitie te herstellen, nadat de eerste versie door het Grondwettelijk Hof werd vernietigd. Wat is het verschil? Het belangrijkste verschil is dat aandelen op naam, waarbij de aandeelhouder wordt geïdentificeerd, doorgaans niet in de effectenrekeningen zijn opgenomen en dus niet worden belast. Deze aandelen op naam worden vooral gebruikt door grote investeerders in grote ondernemingen. Kortom, over het algemeen zijn het de rijksten die ze bezitten. Dit was één van de redenen waarom het Grondwettelijk Hof oordeelde dat de belasting op effectenrekeningen van de regering-Michel discriminerend was.
Waar de Zweedse belasting op effectenrekeningen naar schatting 252 miljoen euro zou opleveren, moet de nieuwe versie ervan meer dan 400 miljoen euro opbrengen. In tegenstelling tot de vorige versie is de drempel opgetrokken van 500.000 tot 1 miljoen euro: enkel wie daarboven uitkomt, moet de taks betalen. Het verschil wordt verklaard door het feit dat de belasting niet alleen geldt voor particulieren, maar ook voor bedrijven. Daarnaast wordt een antimisbruiksysteem ingevoerd met terugwerkende kracht tot 30 oktober. L’Echo, de Franstalige tegenhanger van De Tijd, sprak met een private bankier die doodleuk verklaarde dat sommige klanten niet zullen aarzelen om te manoeuvreren zodat ze de belasting kunnen ontduiken. Dat doen ze nu al. De banken zullen de belasting zelf moeten innen, maar zijn niet verantwoordelijk voor fiscaal misbruik. Als het bankgeheim niet wordt opgeheven, wordt het dus heel moeilijk om inbreuken vast te stellen.
In de concurrentiestrijd met de PTB/PVDA stelde de PS deze belasting voor als een grote stap vooruit, terwijl de PVDA in de oppositie blijft. De vermogensbelasting uit het verkiezingsprogramma van de PS moest echter 2,3 miljard euro opbrengen, ongeveer evenveel als de Zweedse regering bespaarde op gezondheidszorg. 400 miljoen euro is niet veel voor een belasting die de 30 miljardairsfamilies in ons land minder raakt dan de miljonairs. Het is een zeer beperkte belasting die vooral een grote symbolische waarde heeft. Deze taks moet het imago van de PS herstellen en haar deelname aan deze regering rechtvaardigen, ook al is het een regering die de crisis voor de kapitalisten beheert en geen regering die echte verandering voor de werkenden en hun gezinnen brengt.
Er is een breed maatschappelijk draagvlak voor een miljonairstaks. De strijd ervoor blijft dus actueel. Als de PVDA dat wenst, is LSP bereid om mee te bouwen aan de buitenparlementaire krachtsverhouding die nodig is om de miljonairstaks af te dwingen.
Tijdens een televisiedebat op de dag dat de Vivaldi-regering aan het publiek werd voorgesteld, verklaarde George-Louis Bouchez dat de Franse vermogensbelasting 3 tot 4 miljoen euro opbracht (het ging om 4,2 miljoen euro in 2018) in een economie die zes keer zo groot is als de Belgische. Hij gebruikt dat cijfer om te zeggen dat de miljonairstaks van de PVDA in ons land tussen 500.000 en een miljoen euro zou opbrengen, ruim onvoldoende om het PVDA-programma te financieren. Raoul Hedebouw antwoordde dat de Franse vermogensbelasting in de loop der jaren was afgebouwd en dat de PVDA had berekend dat een miljonairstaks in ons land 7 tot 8 miljard euro per jaar kan opbrengen.
We moeten ons ook voorbereiden op het onvermijdelijke tegenoffensief van de bazen bij een dergelijke miljonairstaks. De invoering van een belasting op grote fortuinen in Frankrijk onder de regering-Mitterand in 1981 leidde tot de sabotage van de economie met een ongekende kapitaalvlucht. Bij de invoering van een miljonairstaks in België zal het nodig zijn om over te gaan tot nationalisaties, onder meer van de volledige bankensector, om een halt toe te roepen aan speculatie, maar ook om het eigendomsrecht van het grootkapitaal aan te pakken en de belasting te kunnen opleggen aan de saboteurs en grote belastingontduikers.
(1) Een effectenrekening is een algemene bankrekening die, sinds de afschaffing van effecten aan toonder, alle effecten (aandelen, beursgenoteerde obligaties, beleggingsfondsen, derivaten, enz.) omvat.
-
Tweede golf, nieuwe test: systeem faalt opnieuw. Strijd voor ander systeem nodig
“In 2008 heeft de staat 27,3 miljard euro uitgetrokken als antwoord op de door de banken veroorzaakte financiële crisis. Om de ‘business as usual’ te behouden, werd de kas opengetrokken. Om levens te redden wordt daarentegen op elke cent gelet. Als betogingen niet volstaan om daar verandering in te brengen, moeten we in opstand komen.” Opstandigheid, woede en angst waren al aanwezig voor de pandemie. De onderling verbonden crisissen van het kapitalisme zullen dit verder versterken.Edito door Nicolas Croes uit maandblad ‘De Linkse Socialist’
Het citaat hierboven komt uit een reactie van het actienetwerk ‘De Zorg in Actie – La Santé en Lutte’. Vanuit hun dagelijkse praktijk weten de honderden zorgwerkers die de actiegroep dragen heel goed wat er op het spel staat. ‘De Zorg in Actie’ nam gesteund door de Brusselse ABVV-structuren het initiatief voor een grote zorgbetoging op 13 september. Met 7000 aanwezigen was dat een groot succes, zeker gezien de vele complicaties. Maar hoeveel zouden er geweest zijn indien alle vakbonden zich nationaal volop achter het initiatief hadden geschaard? Dan was de grootste mobilisatie van dit najaar niet de autokaravaan van het Vlaams Belang op de Heizel geweest. De waarschuwing mag niet lichtvaardig opgevat worden: extreemrechts is expert in het cynisch instrumentaliseren van woede.
Het beste antwoord op extreemrechts en racistische, seksistische, LGBTQI-fobie en andere vooroordelen, is collectieve strijd rond eisen die ons verenigen. Wat kan ons vandaag meer verenigen dan de eisen van het zorgpersoneel? De slechte staat van de zorgsector bedreigt onze gezondheid. Het is helaas slechts één voorbeeld van de vele tekorten.
De vakbondstop heeft de boot gemist. Zal hetzelfde gebeuren met de lawine van jobverlies die begonnen is? Zal het personeel van elk bedrijf er alleen voor staan? Zal dat personeel de boodschap krijgen dat het zich beter beperkt tot een smeekbede voor een beter sociaal plan?
Woede organiseren in een krachtsverhouding
Het kapitalistische establishment – de bazen, hun politieke marionetten in Vivaldi en elders, hun journalisten … – is bang voor sociale onrust. Dat werd expliciet erkend bij de (ontoereikende) beloften van extra middelen voor de zorg. Het leidde ook tot de aankondiging van enkele sociale maatregelen, hoofdzakelijk symbolisch, in het regeerakkoord.
Er is echter veel meer nodig. Na jaren van meedogenloos besparingsbeleid zijn de tekorten in sectoren als zorg, onderwijs, openbaar vervoer … bijzonder groot. Er zijn fundamentele beleidsveranderingen en investeringen over een langere periode nodig om de jarenlang opeengestapelde problemen aan te pakken.
Concrete voorstellen, initiatieven en campagnes die de noden van de werkenden en hun gezinnen centraal stellen en koppelen aan acties om onze eisen te realiseren, vereisen een sterke linkse oppositie. Zo’n oppositie moet verder kijken dan verkiezingen en het parlementaire leven. Zowel op politiek vlak als in de vakbonden is er een bredere kijk nodig: het systeem faalt, we moeten een krachtsverhouding organiseren voor een systeem dat wel in staat is om onze gezondheid en andere essentiële behoeften te garanderen.
De afgelopen maanden werd voor velen duidelijk dat het de werkenden zijn die alles doen draaien. Dat moet gekoppeld worden aan een programma, een strategie en tactieken opdat de werkenden de controle over de samenleving overnemen. Als we het aan het kapitaal overlaten, loopt de gezondheidscrisis steeds opnieuw uit de hand en worden steeds meer mensen veroordeeld tot werkloosheid.
Bedrijven die overgaan tot massaontslagen nemen we beter in publieke handen. Er valt genoeg werk te doen, kijk maar naar de vele tekorten. Een planmatige aanpak gericht op de noden en behoeften van de werkenden en hun gezinnen is nodig.
Andere maatschappij nodig
De basis van de samenleving is haar economie. De moderne technologie heeft een dusdanig niveau bereikt dat zij een hoge graad van welzijn voor de hele mensheid kan garanderen met respect voor het milieu. Maar het privébezit van de productiemiddelen brengt ons steeds meer leed toe. Het kapitalisme zal niet vanzelf verdwijnen. Alleen de arbeidersklasse kan de productiekrachten uit de handen van de uitbuiters halen en de basis leggen voor een andere samenleving.
In de Grote Depressie waarschuwde Leon Trotski dat maatschappijverandering nodig was om verder verval, toen zelfs met de dreiging van een nieuwe wereldoorlog, te vermijden. “Als de arbeidersklasse om één of andere reden niet in staat is de burgerij te overwinnen en de macht te grijpen, als het bijvoorbeeld verlamd wordt door zijn eigen partijen en vakbonden, zal het voortdurende verval van de economie en de beschaving volgen, zullen de calamiteiten zich opstapelen, de wanhoop en de uitputting zullen de massa’s overspoelen, en het kapitalisme – afgeleefd, ontaard, rot – zal het volk met toenemende kracht wurgen en in de afgrond van een nieuwe oorlog duwen. Behalve de socialistische revolutie is er geen uitweg.” (Nogmaals, waar gaat Frankrijk heen?, maart 1935)
-
Asiel en migratie: geen verandering met Vivaldi. “We hebben een actieplan nodig om regularisatie af te dwingen”
Het asielbeleid van Theo Francken wordt door de Vivaldi-regering verdergezet. Alleen de communicatiestijl wordt aangepast. De enige stap vooruit is dat kinderen niet langer zullen gevangengezet worden, een toepassing van wat door internationale mensenrechtenverdragen wordt opgelegd. Voor de mensen-zonder-papieren blijft de onzekerheid en de dreiging van uitwijzing. We spraken hierover met Elhoucin, lid van LSP en tevens één van de woordvoerders van de beweging van mensen-zonder-papieren in Brussel.Interview door Pietro (Brussel)
Wat was de reactie van de mensen-zonder-papieren op de nieuwe regering?
“Velen van ons hadden hoop op het nieuwe regeerakkoord. Over de regularisatie van de mensen-zonder-papieren wordt er echter met geen woord in gerept. Er wordt enkel verwezen naar een versoepeling van de toegang tot werkvergunningen. Dat is eigenlijk een manier om te regulariseren naargelang het de bazen goed uitkomt.”
“Langs de andere kant is de regering erg duidelijk over het aanhouden en gedwongen uitwijzen van mensen-zonder-papieren in de strijd tegen illegale migratie. Het masterplan om het aantal plaatsen in gesloten asielcentra te verhogen tot 1.000 blijft. Er moet aan herinnerd worden dat de gemiddelde globale kost van een gedwongen uitwijzing neerkomt op bijna 15.000 euro per persoon. Dit beleid is niet alleen onmenselijk maar ook bijzonder duur. Toch was dit het beleid dat meteen verdedigd werd door staatssecretaris Sammy Mahdi (CD&V). Hij kondigde trouwens direct de bouw van nieuwe gesloten centra in Charleroi en Antwerpen aan.”
“De groene en sociaaldemocratische partijen hebben de eis van regularisatie laten vallen. Bij wie het meest betrokken is bij de beweging veranderde de teleurstelling al gauw in woede en de wil om de acties op te voeren. Deze regering is van bij het begin een zwakke coalitie. Met een goede krachtsverhouding kunnen we een regularisatie afdwingen. De opbouw van deze krachtsverhouding is waar het nu op aankomt.”
Wat zijn de perspectieven voor de mobilisaties van de mensen-zonder-papieren?
“Met de militanten van LSP in de beweging van mensen-zonder-papieren denken we dat we ons protest moeten verbinden met brede lagen van de werkende klasse om samen in te gaan tegen wat ons verdeelt: racisme en sociale dumping.”
“Vakbonden hebben ook een belangrijke rol te spelen in het organiseren van werkenden-zonder-papieren en het ondersteunen van de beweging voor een algemene regularisatie. Ze zouden een grote ledenwervingscampagne kunnen opzetten om werkenden-zonder-papieren te bereiken die nu nog niet bij de strijd betrokken zijn.”
“We moeten allemaal samen strijden – ongeacht onze afkomst of huidskleur – om een zo breed mogelijke beweging op te bouwen voor fundamentele sociale verandering. Het zal ook nodig zijn om banden te smeden met alle organisaties in de sociale sector die het vandaag zeer hard te verduren hebben, maar ook met het personeel van de gezondheidssector. Zoals de slogan van Campagne Solidarity in de strijd tegen racisme en politiegeweld stelt: racisme moet bestreden worden met solidariteit.”
-
Volstaan de groene accenten in het regeerakkoord?
Klimaatprotest in 2019. Foto: Liesbeth Volstaat de groene regeringsdeelname om de klimaatverandering te lijf te gaan? De ambities van de Vivaldi-regering met de Groenen lijken vooral intenties te zijn die ofwel niet in concrete daden gegoten zijn, ofwel op de lange baan worden geschoven. Alle dossiers die de groene partijen als hun accenten omschrijven, zijn bijzonder beperkt, voorwaardelijk of worden uitgesteld.
Artikel door Michael
Groene bedrijfswagens en onzekere kernuitsap
Co-voorzitster van Ecolo, Rajae Maouane, zegt dat ze van de kernuitstap geen dogma maakt. Volgens Tinne Van der Straeten zullen de kerncentrales in 2025 ten laatste sluiten, maar zullen er in een transitiefase misschien nieuwe gascentrales nodig zijn. Dat is te gek voor woorden. De kernuitstap wordt al op voorhand uitgesteld en gaat bovendien gepaard met het bouwen van CO2-uitstotende gascentrales, in plaats van publieke investeringen in duurzame energie. Voor die gascentrales gaat de minister nu in Europa op zoek naar subsidies om investeerders aan te trekken. De bewering dat het een transitiefase zou zijn, houdt geen steek: private investeerders zullen niet investeren in een splinternieuwe gascentrale om die een paar jaar later buiten dienst te stellen.
Rechts en extreemrechts stellen kernenergie graag voor als klimaatneutraal. Onze veiligheid en die van toekomstige generaties is voor hen ondergeschikt aan de belangen van de energiemultinationals. Dat kernenergie verre van CO2-neutraal is en uranium bovendien een eindige grondstof is, negeren ze. Helaas geeft de groene minister hen een stok om mee te slaan door het idee van stroomtekorten of de bouw van een gascentrale (die meer CO2 uitstoot dan kerncentrales) naar voren te brengen. De reden hiervoor? Een gebrek aan daadkrachtig alternatief in de vorm van massale investeringen in duurzame energiebronnen.
Voor de verkiezingen kon Kristof Calvo niet antwoorden op de vraag of het afschaffen van de bedrijfswagens tot inkomensverlies voor de werkenden zou leiden. In de plaats van te gaan voor massale investeringen in openbaar vervoer en omvorming van het voordeel van bedrijfswagens in echt loon, eindigen de groene regeringspartijen nu met een “vergroening” van de bedrijfswagens.
System change!
De uitdagingen zijn een pak groter dan de erg onzekere en beperkte maatregelen die de groenen wisten binnen te halen. De jonge klimaatbetogers die terecht system change eisten, komen hiermee bedrogen uit.
De klimaatdoelstelling die ertoe doet is om de uitstoot tegen 2030 te reduceren met 65% en tegen 2050 te herleiden tot 0. Dat is enkel te bereiken met reusachtige publieke investeringen. Investeringen die niet afhankelijk zijn van kortetermijnwinst. Dat was het idee achter de Green New Deal van Alexandria Ocasio-Cortez. De Europese ‘Green New Deal’ is iets compleet anders: het rekent op energiemultinationals die subsidies krijgen om in te zetten op groene technologie. De groene partijen zijn in hetzelfde bedje ziek: ze blijven binnen de marktlogica. Dat betekent echter dat de winsten op korte termijn altijd voorgaan op de belangen van de werkenden en hun gezinnen, waaronder de behoefte aan een leefbare planeet. De factuur van de beperkte maatregelen wordt schaamteloos doorgeschoven naar de werkende klasse.
Het debat over maatregelen tegen de dreigende klimaatcatastrofe wordt systematisch voorgesteld als een keuze tussen de levensstandaard van de werkende klasse en een duurzame toekomst. De groene partijen hebben die valse tegenstelling mee vorm gegeven door binnen het keurslijf van de marktlogica te blijven. Dat is echter niet onoverkomelijk.
De klimaatbeweging kan een bijzonder grote steun opbouwen als ze de noodzakelijke groene en publieke massa-investeringen koppelt aan een programma dat jobzekerheid biedt voor iedereen die in de energiesector werkt. Daarnaast kan de klimaatbeweging opkomen voor gratis en degelijk openbaar vervoer, meer publieke middelen voor democratisch en onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek en andere maatregelen die de basis vormen voor system change. Er is nood aan een ecologisch en democratisch geplande economie.
De werkende klasse ondergaat vandaag meer dan één crisis: een klimaatcrisis, een gezondheidscrisis, een sociale en een economische. Deze crises zijn met elkaar verbonden, het zijn allemaal uitingen van het kapitalisme. Een consequent groen programma is onmogelijk binnen dit systeem. Het inzetten van de beschikbare middelen en kennis voor een duurzame groene transitie, vereist een democratisch socialistische maatschappijverandering.
-
Regering kiest wie of wat ze beschermt – en het is niet onze gezondheid of levensstandaard
“Ik zeg hier klaar en duidelijk: ons land, onze economie en onze bedrijven kunnen geen nieuwe algemene lockdown aan.” Dat zei Alexander De Croo in zijn regeringsverklaring. En dus – ondanks de alarmerende stijging van de cijfers, ondanks het vollopen van de ziekenhuizen en het uitstel van reguliere zorg, ondanks dat gezondheidsexperts oproepen tot hardere maatregelen – worden de maatregelen beperkt tot het doodslaan van het sociale leven.
Artikel door Anja Deschoemacker uit de novembereditie van ‘De Linkse Socialist’ (die vrijdag uitkomt)
Terwijl ministers zich isoleren wanneer ze positief getest worden, moet het zorgpersoneel gaan werken. Preventieve testen wordt teruggeschroefd want de testcapaciteit is nog steeds niet voldoende. Contact tracing loopt nog steeds in de soep. Wanneer het onderwijs volgens de opgestelde barometers in code oranje moet, beslist men snel dat code oranje toch inhoudt dat alle scholen open blijven.
Quarantaine, veilige werkomstandigheden, toegang tot testen … dat is allemaal voor de ministers, voor het hogere kader in de bedrijven, voor de mensen die door de regering en het patronaat als “belangrijk” worden geacht. Voor ons – de werkenden, hun kinderen en hun ouders – is er slechts de hoop op groepsimmuniteit. In de oorlog tegen het virus zijn wij het kanonnenvlees. Wat gered moet worden zijn niet wij, maar de bedrijven.
Nochtans zijn economen vrij duidelijk: wat nodig is voor een economisch herstel, is consumentenvertrouwen. En dat consumentenvertrouwen is afhankelijk van de mate waarin regeringen erin slagen het virus onder controle te houden. De huidige regeringspolitiek is dus op alle vlakken contraproductief. Het is de weigering om de volksgezondheid voorop te stellen die een economische heropleving onmogelijk maakt.
De regering zit gevangen in het korte termijn perspectief van degene die ze dient: de grote bedrijven. Hen wordt in realiteit niets opgelegd om de veiligheid van de werkenden te garanderen. Met je familie of vrienden afspreken om samen te komen, is verboden en de boetes zijn hoog voor mensen met lage inkomens. Maar je baas kan wel beslissen dat je te dicht bij je collega’s moet staan of klanten moet bedienen in onverluchte ruimtes. En de regeringen beslissen dat je kinderen naar school moeten in een aftandse infrastructuur die veilig les geven en volgen onmogelijk maakt.
De regering voorziet ook niets om te vermijden dat kapitalisten hun centen het land uitsluizen wanneer ze bedrijven sluiten op een manier waardoor de lonen en ontslagvergoedingen betaald moeten worden door de gemeenschap en niet door hen, zoals de verwikkelingen rond Mega World (vroeger Blokker) tonen. Een hele reeks bedrijven ontslaat personeel omdat ze voor het eerst in decennia verlies maken. “Succesvol ondernemerschap” betekent dat je de winsten reserveert voor de aandeelhouders en de kosten afwentelt op de samenleving, met dank aan de regering.
Velen zeggen nu: “Deze regering heeft niets geleerd uit de eerste golf”. De Croo en Frank Vandenbroucke zijn geen dommeriken, ze weten dat hun politiek levens zal kosten, dat het zorgpersoneel totaal uitgeperst zal worden, dat de leerlingen en leerkrachten het virus noodgedwongen verspreiden, dat positief getest zorgpersoneel dat moet werken het virus zal doorgeven aan kwetsbare patiënten. Het is geen domheid, maar een politieke keuze!
Als we willen komen tot een situatie waarin veilig les kan worden gegeven en gevolgd, waarin veilig kan worden gewerkt en men zich ook veilig naar het werk kan begeven, dan zullen we dat zelf moeten opleggen. Dat was in de eerste golf zo en het is vandaag niet anders. Werkenden moesten dat op de werkvloer zelf doen zonder te wachten op de vakbondsleiding en in sommige gevallen zelfs expliciet tegen de vakbondsleiding in, die sociale vrede cadeau gaf aan de bazen en de regeringen.
Alle beschermingsmaatregelen en de sociale toegevingen van de regering zijn door die strijd aan de basis afgedwongen: niet door “nationale eenheid” en “sociale vrede” die enkel door de vakbondsleiding wordt gerespecteerd terwijl de kapitalisten verder hun belangen verdedigen. Het verzekeren dat de economie draait voor de meerderheid van de mensen zal enkel door strijd gebeuren. Dit betekent vandaag ook dat alle beschikbare middelen ingezet worden om de volksgezondheid veilig te stellen en levens te redden.
Strijdbare syndicalisten en andere activisten in het sociale middenveld hebben de komende weken één belangrijke taak: het op basis van discussie aansturen van actie om de regering en de bazen te doen begrijpen dat we niet bereid zijn onze levens en die van onze kinderen, ouders en grootouders op het spel te zetten om de allerrijksten nog rijker te maken. Want een economie die draait in functie van het verzekeren van de behoeften van de meerderheid van de bevolking zou geen nieuwe miljardairs opleveren – zoals het echtpaar De Raedt-Verheyen dat in september een miljard euro heeft gekregen bij de verkoop van hun labogroep CMA-Medina aan de Franse Biogroup, en dus miljardair werd op kosten van onze ziekteverzekering – maar veiligheid en een goede levensstandaard voor iedereen.
-
‘My body, my choice’. Protest tegen beslissing om versoepeling abortus in ijskast te steken
Zondag werd in Brussel actie gevoerd naar aanleiding van de beslissing van de regering-De Croo om een wetsvoorstel dat de toegang tot abortus versoepelt minstens op de erg lange baan te schuiven. De actievoerders stelden dat vrouwen zelf moeten kunnen beslissen over hun lichaam. Kort geleden was het ‘de internationale dag voor veilige abortus’, een dag waarop duidelijk is dat er nog veel vooruitgang moet geboekt worden. Ook in België dus. Hieronder een reactie van Campagne ROSA over de internationale dag voor veilige abortus en enkele foto’s vanop het protest deze zondag.
Vorige week, 28 september, was het de internationale dag voor veilige abortus.
Een dag die ons eraan herinnert hoe ongelijk we zijn als het gaat om abortus en dat er nog veel vooruitgang moet worden geboekt, of dat nu in België is of zelfs in de hele wereld.
In vele landen zoals Andorra, de Filippijnen, Senegal … is het recht op abortus nog steeds niet verworven en dus verboden.
Dit verbod vermindert echter niet het aantal uitgevoerde abortussen. In deze landen wenden vrouwen zich tot clandestiene, niet-gemedicaliseerde praktijken die gevaarlijk zijn voor hun gezondheid en hun leven. Volgens de WHO worden er wereldwijd jaarlijks ongeveer 25 miljoen onveilige abortussen uitgevoerd en sterft elke 9 minuten een vrouw aan een clandestiene abortus.
Rechten die overal ter wereld worden aangevallen…
In landen waar abortus is toegestaan, is er een toename van directe of indirecte aanvallen op de vrijheid van vrouwen om over hun lichaam te beschikken, afkomstig van extreemrechtse of conservatieve partijen.
Een voorbeeld hiervan is Polen, waar abortus zeer beperkt is, omdat het alleen kan worden uitgevoerd in geval van verkrachting, foetale misvorming of gevaar voor de gezondheid van de vrouw.
Deze voorwaarden, die de mogelijkheid van abortus zeer moeilijk maken, zullen waarschijnlijk nog verder worden beperkt, aangezien de lokale conservatieve partijen de afgelopen jaren bij verschillende gelegenheden wetsvoorstellen hebben ingediend om abortus in geval van foetale misvorming te verbieden.
[zie ons artikel hier]Andere voorbeelden van aanvallen op dit recht zijn gemakkelijk te vinden buiten Europa: in de VS (Texas) hebben de republikeinen tijdens de lockdown in april gebruik gemaakt van de angst en de onzekerheid van de bevolking om de toegang tot vitale medische procedures te beperken en een verbod op abortussen uit te vaardigen. En dit is geen op zichzelf staand geval: dit recht is de afgelopen jaren in de hele Verenigde Staten onder vuur komen te liggen, met name onder president Donald Trump.
[We hebben het er hier over gehad]Hoe zit het met België?
In België is het recht op abortus niet altijd legaal geweest. Vóór 1991 werd abortus opgenomen onder de misdaden “tegen de orde van de gezinnen en tegen de openbare zeden”. Het werd gedeeltelijk gelegaliseerd vanaf 1991, 70 jaar na Rusland! Deze legalisatie vond plaats in een zeer bijzondere context: Koning Boudewijn moest zich 48 uur voor de ondertekening van de wet in een bijzondere ministerraad onbekwaam verklaren om te regeren, omdat hij zelf tegen dit recht was.
De wet bleef in het strafrechten wetboek tot 2018, toen deze uiteindelijk “gedecriminaliseerd” werd. Gedecriminaliseerd op schrift, maar in de praktijk is er eigenlijk niets veranderd: abortus is inderdaad uit het strafrechten wetboek geschrapt, maar de strafrechtelijke sancties voor vrouwen en artsen worden gehandhaafd als de abortus buiten de wettelijke voorwaarden wordt uitgevoerd.
En nu, in werkelijkheid?
Volgens de wet moet de abortus plaatsvinden voor het einde van de 12e week van de bevruchting (14 weken amenorroe, met andere woorden de afwezigheid van de menstruatie); en er moet een bedenktijd van zes dagen in acht worden genomen tussen de eerste geplande consultatie en de dag van de abortus. Deze periode kan niet worden verkort, tenzij er voor de vrouw een dringende medische reden is om de zwangerschapsafbreking te vervroegen.
Deze voorwaarden zijn cumulatief. Met andere woorden, als ze niet allemaal worden vervuld, kunnen zowel de arts als de vrouw die de abortus heeft ondergaan, worden gestraft met een gevangenisstraf van een maand tot een jaar en een boete van vijftig tot tweehonderd euro.
Vrouwen die de tijdslimiet hebben overschreden, hebben dan geen andere keuze dan naar Nederland te reizen, waar de wet flexibeler is. Dit vereist middelen, en sommige vrouwen hebben natuurlijk niet de materiële of financiële middelen om naar Nederland te reizen. Hieruit blijkt eens te meer hoe inconsequent onze wetgeving is en hoe diepgaand discriminerend deze is. Bovendien wordt de verplichte bedenktijd voor veel vrouwen als een echt extra psychologisch lijden ervaren.
Politieke spelletjes
Ook nu wordt het recht op abortus in politieke spelletjes gebruikt: de abortuswet voor de volledige decriminalisering van abortus wordt opnieuw uitgesteld en doorverwezen naar de Commissie Justitie van de Kamer, ook al was een meerderheid van de parlementsleden er voorstander van!
Dit wetsontwerp, dat onder andere door feministische bewegingen wordt geduwd, is daarin toch een stap vooruit:
- Het voorziet in de afschaffing van alle strafrechtelijke sancties op het gebied van abortus;
- Ze stelt voor om de periode waarin we een abortus kunnen uitvoeren te verlengen. Het zou gaan van de huidige 12 weken naar 18 weken;
- Het vermindert de verplichte afkoelingsperiode voordat een vrouw een abortus kan uitvoeren. Het zou gaan van 6 dagen tot 48 uur.
Dit wetsvoorstel was al twee keer uitgesteld op verzoek van verschillende partijen zoals de NVA, CD&V, CDH en het Vlaams Belang. Dit nieuwe uitstel werd doorgevoerd in het kader van de regeringsonderhandelingen: het is te wijten aan het feit dat de partijen die deel uitmaken van Vivaldi het veto van de CD&V, voor de vorming van de nieuwe regering, hebben aanvaard.
Dit toont aan dat deze partijen nog steeds tegen dit grondrecht voor vrouwen zijn, en dat dit recht altijd bedreigd zal worden als we ons niet mobiliseren.
Met de Campagne ROSA hebben we in juli een zeer succesvolle actie georganiseerd om dit aan de kaak te stellen.
Deze wet is geen ticket naar de vorming van een regering, maar een fundamenteel recht! Ons antwoord zal op straat zijn!
Bij deze gelegenheid werd deze zondag 11 oktober een actie georganiseerd waaraan de ROSA-campagne deelnam om de politici te vertellen dat deze wet geen ticket is voor de vorming van een regering, maar één van onze fundamentele rechten: het recht om vrij over ons lichaam te beschikken!
We verkondigden onze eisen luid en duidelijk:
- Voor een echte keuze: verdediging van het recht op abortus EN het recht om kinderen te krijgen zonder het risico te lopen in armoede te vervallen!
- Voor een totale decriminalisering van abortus in België en overal ter wereld, toegankelijk en van hoge kwaliteit!
- Voor toegang tot abortus tijdens de hele coronacrisis. Stop de rechtse aanvallen op vrouwenlichamen tijdens de lockdown, tijdens de coronacrisis en daarna!
- Gratis seksuele voorlichting en anticonceptie!
- Ziektekostenverzekering voor iedereen! Abortus moet vrij, legaal en toegankelijk zijn.
Laten we de politici laten zien dat ze geen recht hebben om voor ons te beslissen over onze lichamen!
Ga met ons mee in deze strijd tegen abortusbeperkingen!
Mijn lichaam, mijn keuze!
-
Actie komende zondag: Mijn lichaam, mijn keuze!
We roepen op om deel te nemen aan de actie op zondag 11 oktober om 15u op het Europaplein, voor het Centraal-Station. ABORTUS : MY BODY, MY CHOICE !
Hoewel de meerderheid van de volksvertegenwoordigers voorstander waren, zullen ze abortus niet uit het strafwetboek stemmen. De CD&V (die inmiddels deel uitmaakt van de Vivaldi-coalitie), de CDH, de N-VA en het Vlaams Belang hebben gedurende de hele zomer tijd gerokken door tot drie keer toe het wetsvoorstel – dat tot de volledige decriminalisatie van abortus zou leiden – terug te sturen naar de Raad van State. Wat dus een vrouwenrecht zou moeten zijn werd een pasmunt bij de regeringsonderhandelingen. De partijen die deel uitmaken van de Vivaldi-coalitie accepteerden de veto van CD&V over dit thema: Geen volledige decriminalisering van abortus, noch door het abortustermijn te verlengen naar 18 weken of de verplichte bedenktijd in te korten.
Campagne ROSA verdedigt een pro-keuze benadering. We eisen een echte keuze: haal abortus volledig uit het strafwetboek in België en elders doorheen de wereld, maar bied ook contraceptiemiddelen en seksuele opvoeding aan die beiden gratis, toegankelijk en kwaliteitsvol zijn. Alsook het recht om te kiezen voor kinderen zonder in armoede te vallen! Het resultaat van de parlementaire discussies in de afgelopen maanden tonen nog eens te meer aan dat zonder reële druk in de straten, gewonnen vrouwenrechten steeds in gevaar zijn en in handen blijven van cynische politieke spelletjes.
Campagne ROSA streeft eveneens naar een radicale maatschappijverandering. Want er zal nooit echte gelijkheid zijn binnen het kapitalistische systeem dat zich berust op allerlei ongelijkheden.
Campagne ROSA roept eveneens op om zich te organiseren en zich te mobiliseren. Daarom roepen wij op om deel te nemen aan de actie op zondag 11 oktober om 15u op het Europaplein, voor het Centraal-Station << ABORTUS : MY BODY , MY CHOICE ! >>.
-
‘De zorg in actie’ reageert op Vivaldi: een valse partituur
De onderstaande tekst is een analyse van het regeerakkoord door het actienetwerk ‘De Zorg in Actie’. We publiceren een vertaling van deze analyse als aanvulling op onze eerste reactie: “Vivaldi: sociale ommekeer ruim onvoldoende en zonder garantie. Strijd blijft nodig.” Het is nuttig dat strijdbare militanten een grondige analyse maken van wat het regeerakkoord voor hun sector betekent. Dit is des te meer het geval voor de zorgsector, gezien de prominente aandacht voor extra middelen in deze sector.
Betoging van ‘De Zorg in Actie’ op 13 september. Foto: Jean-Marie De nieuwe regering van Open VLD-MR-PS-Sp.a-CD&V-Ecolo-Groen, kortom “Vivaldi”, is geboren.
De regering maakt meteen haar bedoelingen duidelijk in de formatienota ofte het regeerakkoord. We hebben het bekeken om te kijken of er aangename verassingen voor onze sector in te vinden zijn.
Verhoging van de groeinorm in de zorg
De groeinorm voor de gezondheidszorg wordt opgetrokken van 1,5% naar 2,5% vanaf 2022. Deze groeinorm heeft betrekking op het budget voor de gezondheidszorg. De zorgnoden worden groter omwille van demografische ontwikkelingen (vergrijzing, geboortecijfers …). Daarnaast is deze groeinorm belangrijk om te reageren op de nieuwe gezondheidsuitdagingen van onze samenleving.
Goed nieuws dus? In een context van beperkte middelen kan het niet slecht zijn indien het budget voor zorg toeneemt. Maar zal het volstaan? Dat valt nog te bezien…
Dit is wat de krant Le Soir in april van dit jaar schreef over de evolutie van de zorgbegroting: “In 2012 gaf de federale overheid 21,5 miljard euro uit aan gezondheidszorg (Riziv-uitgaven aan ziekenhuizen, dokters, andere zorgverleners, geneesmiddelen …). In 2014 was dit 22,4 miljard euro, of een reële stijging van de uitgaven met 2,01% per jaar. In 2015 steeg het tot 23,1 miljard om uiteindelijk 26,5 miljard euro te bereiken in 2019. Dat komt neer op een stijging van 4,16 miljard op vijf jaar, een gemiddelde jaarlijkse stijging van 3,72%.”
“Waarom dan al die klachten over de middelen voor gezondheidszorg? Als de indexering van ongeveer 2% niet wordt meegerekend, volstaat het saldo al enkele jaren niet meer om te voldoen aan de natuurlijke groei van de behoeften. De besparingsoperaties hebben bovendien heel wat schade aangericht: 547 miljoen onder Demotte in 2005, 425 miljoen onder Onkelinx in 2012 en dan nog eens 900 miljoen euro onder Maggie De Block in de begroting van 2017.”
Hetzelfde artikel stelt dat er volgens de econoom Philippe Defeyt een minimale stijging van 1% van de groeinorm nodig is om de extra uitgaven als gevolg van de sociaal-demografische veranderingen te dekken. Als we daar de indexering van 2% bijtellen, komen we op een theoretische groeinorm van 3% die nodig is om de behoeften aan gezondheidszorg te blijven dekken. Dan hebben we het nog niet over de financiering van nieuw gezondheidsbeleid zoals preventie, vermindering van de ongelijkheden in de zorg, vermindering van de facturen voor patiënten, ontwikkeling van nieuwe expertise, herziening van het personeelskader. Er is dus geen sprake van extra middelen voor zorg.
Andere studies suggereren dat er een minimale groeinorm van 2% nodig is om de normale gezondheidsuitgaven te blijven dekken.
Indien de groeinorm buiten de indexering wordt gelaten, dan zou het gezondheidsbudget vanaf 2022 met 4,5% stijgen. Dat valt nog te bezien, we zullen het aandachtig moeten volgen. Bovendien moeten we analyseren waarvoor deze middelen zullen gebruikt worden en of deze middelen ten koste van andere onderdelen van de sociale zekerheid zullen gaan.
Tot slot moet opgemerkt worden dat een groeinorm van 2,5% nog steeds een besparingsoperatie is. Onder de regering-Verhofstadt werd de groeinorm op 4,5% vastgelegd. Dat cijfer is steeds verder naar beneden herzien. Een vertraging in de besparingen wordt door de nieuwe regering voorgesteld als een ‘historische’ verhoging.
Medische overconsumptie
Een ander element van besparing is de strijd tegen medische ‘overconsumptie’. Het andere werk dat Maggie De Block begon, met name de jacht op de voorschriften, zal worden voortgezet door Frank Vandenbroucke. In het hoofdstuk van de formatienota over zorg neemt de kwestie van ‘overconsumptie’ van zorg, geneesmiddelen en onderzoeken een belangrijke plaats in.
Het idee is om artsen die te gemakkelijk voorschrijven en patiënten die te veel consumeren verantwoordelijk te maken. Dit concept van individuele schuld gaat voorbij aan een systemische analyse van de manier waarop we zorg verlenen: er is veel gelobby door farmaceutische bedrijven die de medische wereld aanzetten om veel voor te schrijven; de inkorting van het verblijf in het ziekenhuis maakt het klinisch herstel moeilijker; ziekenhuisfinanciering is afhankelijk van het aantal medische handelingen waardoor de dokters en de directies meer onderzoeken voorschrijven; nadruk op curatieve in plaats van preventieve zorg; het niet in aanmerking nemen van de psychosociale aspecten van patiënten wat maakt dat bij het zoeken naar oplossingen stelselmatig op medicatie wordt teruggevallen; …. Het concept van individuele verantwoordelijkheid gaat voorbij aan een systemische analyse van de wijze waarop de zorg vandaag georganiseerd is.
Het is niet het individu dat overconsumeert, maar het systeem dat overconsumptie in de hand werkt omdat het systeem er rechtstreeks belang bij heeft: de verkoop van geneesmiddelen en de winst van de farmaceutische bedrijven in het bijzonder.
De overheid kiest er dus voor om de symptomen aan te pakken in plaats van de oorzaak van de consumptieziekte. Zal onze nieuwe minister van Volksgezondheid, net als Maggie De Block, de toegang tot de geneeskunde blijven beperken om te vermijden dat er “voorschrijvers” worden opgeleid? Het lijkt er alleszins niet op dat de medische woestijn snel zal verdwijnen.
Alsof men deze strijd tegen overconsumptie wil legitimeren door individuen verantwoordelijk te maken en ze zich schuldig te laten voelen, voegt de regering er aan toe dat “onderconsumptie van zorg ook een prioriteit moet zijn”. Zonder bijzonderheden, doelstellingen of actievoorstellen hebben we het over al diegenen die geen toegang hebben tot de gezondheidszorg, al diegenen die hun consultaties of medicijnen moeten uitstellen omdat ze het zich niet kunnen veroorloven, en al diegenen die niet goed worden behandeld. Ze verdienen meer aandacht dan dat.
Door de focus te leggen op het verlagen van de kosten van de zorg in plaats van het vergroten van de toegankelijkheid, kunnen we zien waar de nieuwe regering haar prioriteiten legt.
Aan dit voorstel ligt het liberale karakter van deze regering ten grondslag: de zorg als een consumptiegoed beschouwen en daarmee de financiering op basis van prestaties rechtvaardigen, is in strijd met de zorgfilosofie.
1,2 miljard
Het grote nieuws van de regering over de zorg is dat er 1,2 miljard euro voor de sector wordt uitgetrokken. Los van de groeinorm is dit een belofte van extra middelen.
Is het een cadeau aan de sector? Laten we eens kijken wat die 1,2 miljard vertegenwoordigt.
Om te beginnen zit in deze 1,2 miljard het zorgfonds van 400 miljoen euro. Dit fonds was het resultaat van strijd door het zorgpersoneel en is dus geen geschenk van de nieuwe regering. Na de stakingen en mobilisaties van 2019 dwong onze krachtsverhouding extra middelen af voor het aanwerven van zorgpersoneel.
Om het concreet te maken: 400 miljoen vertegenwoordigt op de schaal van de ziekenhuizen van Sint-Luc in Brussel (5000 personeelsleden) ongeveer 25 extra collega’s. Dat zal zeker een verademing zijn voor sommige afdelingen, maar we staan nog ver van een personeelskader dan nodig is om de veiligheid van de patiënten te garanderen. Ter herinnering: het KCE (Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg) adviseert dat er overdag één verpleegkundige per vijf patiënten is en ’s nachts één verpleegkundige per acht patiënten. Vandaag is de verhouding in België gemiddeld 9,4 overdag en 18,1 ’s nachts. De KCE stelt dat de “implementatie van een veilige patiënt/verpleegkundige ratio een substantiële investering vereist”, met name 5000 tot 6000 extra voltijdse equivalenten. Met de huidige bezetting kan de veiligheid van de patiënt niet gegarandeerd worden.
Het zorgfonds voorziet extra middelen voor verpleegkundigen, maar er zijn geen extra middelen voor het personeel dat actief is rond logistiek, administratie en onthaal. Zij vormen nochtans een belangrijk onderdeel in de functionering van de gezondheidszorg. Deze jobs, die vaak onzeker zijn, hebben een directe invloed op de kwaliteit van de zorg.
Ten tweede is er binnen deze 1,2 miljard de financiering van de hervorming van de IFIC-barema’s: 600 miljoen euro. Dit komt neer op een algemene loonsverhoging van 5% voor de federale gezondheidszorg, een sector die al jaren geen loonsverhoging meer kende. Deze hervorming, die al enkele jaren aan de gang is, zat vóór de gezondheidscrisis in een impasse. Er was een pandemie en duidelijke ontevredenheid in de sector nodig om de onderhandelingen weer op gang te brengen.
De onderhandelingen zijn nu afgerond met goede en slechte resultaten. Deze hervorming zal de loonontwikkeling in de sector namelijk volledig hervormen. Sommige werkenden zullen winnen, anderen zullen verliezen.
Ten derde zal er 200 miljoen euro gaan naar de herfinanciering van de geestelijke gezondheidszorg.
Kortom, waar de nieuwe regering spreekt over extra middelen, gaat het om een verderzetting van wat door strijd en onderhandelingen over betere arbeidsvoorwaarden werd bekomen. Het is in feite de krachtsverhouding van het zorgpersoneel doorheen mobilisaties en stakingen die de regering nu dwingt om enkele toegevingen te doen.
Tenslotte moeten we er nog op wijzen dat de bijdrage van de zorgverzekering aan de algemene besparingen tussen 2015 en 2018 goed was voor 2,1 miljard (Le Soir, september 2018).
Commercialisering van de zorg
In de formatienota staan er andere punten die betrekking hebben op gezondheidszorg, met name de invoering van concurrentie tussen instellingen via een kwaliteitsbeoordeling van de zorg. Er komt een soort rangschikking van ziekenhuizen, wat wordt voorgesteld als “transparantie rond de kwaliteit van de zorg”. Het is eigenlijk een prestatiegerichte evaluatie. Deze rangschikking zal het personeel onder druk zetten om zonder extra budget onrealistische doelstellingen te bereiken en zo beter te scoren dan de ‘tegenstanders’, de andere zorginstellingen. We kennen dit al op het werkterrein: marktaandeel (van zieken!) winnen om meer zorg te verstrekken, meer te factureren en meer geld te krijgen. De nieuwe regering is de spreekbuis van het management en maakt er een wetgevingsproject van.
De concurrentie tussen ziekenhuizen/netwerken is effectief, de financieringsmethoden worden niet veranderd. Dit betekent dat we de financiering (DIRHM) moeten blijven verantwoorden en bedelen voor middelen, met de administratieve last die een dergelijke operatie met zich meebrengt. Ons systeem staat eigenlijk op zijn kop: we worden gefinancierd op basis van het werk dat we gedaan hebben of kunnen rechtvaardigen, en niet op basis van het werk dat we zouden moeten doen.
Het is een negatieve spiraal die leidt tot overfacturatie, tot bedrog bij het coderen, tot de ontwikkeling van een concurrerende zorgmarkt. Onze levens zijn niet te koop! Onze gezondheid ook niet!
De formatienota gaat ook in op de ongelijke toegang tot de zorg, zonder dat er een oplossing of een budget wordt voorgesteld. In een marktcontext is het zeker dat zorginstellingen de voorkeur zullen blijven geven aan patiënten met een grote portemonnee boven precaire patiënten. De strijd tegen de ongelijkheid in de toegang tot de zorg betekent de strijd tegen de commercialisering van het systeem en het voorstellen van een gelijk, openbaar en gratis alternatief. Dit is niet het Vivaldi-project.
Er wordt niets gezegd over de schuldenlast van de zorgstructuren, die met de Covid-crisis aanzienlijk is toegenomen. Dit brengt ons ertoe te geloven dat ze hun toevlucht zullen moeten nemen tot besparingen om hun financieel evenwicht te herwinnen. De druk op de werkenden zal waarschijnlijk toenemen en de kwaliteit van de apparatuur zal afnemen. Ook de uitbesteding (vermarkting) van diensten (wassen, schoonmaak) is een voortdurende bedreiging. Het bereiken van een degelijke kwaliteit van zorg belooft moeilijk te worden.
Tot slot lijkt de pensioenleeftijd niet in vraag gesteld te worden. We zullen dus tot 67 jaar op post moeten blijven… wat duidelijk een aberratie is. Bovendien wordt er niets gezegd over zware beroepen…
Tot slot
Onder het mom van sociale maatregelen lijkt de nieuwe regering niet af te wijken van het traject van de vorige regering. Zij gaat door met het besparingsbeleid en de liberale hervorming van de gezondheidszorg. De Vivaldi-regering stelt een lijst van hervormingen en andere aandachtspunten voor zonder de financiële middelen aan te bieden om deze uit te voeren. Goede bedoelingen zullen snel veranderen in wishful thinking, terwijl tegelijk de liberale mars wordt voortgezet.
Laten we in dit verband herinneren aan de intenties van de Zweedse regering (N-VA, MR, CD&V, Open VLD) toen ze begon: “Toen de Zweedse regering in 2014 aantreedt, wilde ze geruststellen rond de gezondheidszorg. Het regeerakkoord verklaarde dat het de toegankelijkheid wilde verbeteren, de ongelijkheden op gezondheidsgebied wilde verminderen en de veiligheid en transparantie van de tarieven wilde vergroten. De hervormingen moesten het beleid van de vorige regering verderzetten en zouden uitgevoerd worden in een geest van overleg. Veel intentieverklaringen en niets heel concreets… behalve de halvering van de groeinorm voor de gezondheidszorg.” (Le Soir, september 2018).
Dit klinkt als de intentieverklaringen van de nieuwe regering. We hebben gezien wat Maggie De Block daarna heeft gedaan… We zijn erg bezorgd dat de sector in een dergelijke context geen significante verbetering zal voelen omdat besparingen de norm lijken te blijven en daarmee de tendens naar de commercialisering van de zorg.
In werkelijkheid zijn de enige verbeteringen afgedwongen door een krachtsverhouding met de autoriteiten. De sector, het personeel en de bevolking hebben de noodzaak gesteld van meer middelen voor zorg. Helaas blijft de vooruitgang marginaal.
Al jaren zijn wij allen, brancarddragers, onderhoudspersoneel, technici, verpleegkundigen, zorgassistenten, artsen, patiënten, families van patiënten en alle betrokkenen, getuige van de politieke keuzes die leiden tot de langzame doodsstrijd van de sociale zekerheid en de achteruitgang van de kwaliteit van de gezondheidszorg in België.
Het neoliberale beleid is verantwoordelijk voor dit lijden dat we allemaal rechtstreeks meemaken.
Wij zijn van mening dat het van essentieel belang is om te blijven strijden tegen een dergelijk systeem, waarvan de nieuwe regering de belichaming is. We moeten opkomen voor massaal meer middelen voor zorg en een paradigmaverschuiving in de sector.
We willen niet voor de portemonnee zorgen, we willen voor de mensen zorgen!
We willen aanzienlijke verbeteringen in de werkomstandigheden en in onze loonvoorwaarden. We willen meer personeel, meer loon en meer menselijkheid!
We moeten het beheer van ons gezondheidszorgsysteem heroverwegen om te behouden wat ons gemeenschappelijk goed is!
Wij nodigen u uit om onze eisen hier te raadplegen: https://lasanteenlutte.org/nl/onze-eisen/
Onze volgende afspraak is de Nationale Algemene Vergadering van 15 oktober om 19u in Tri Postal (Brussel Zuid), Fonsnylaan 48 St Gillis.
We laten het laatste woord aan de nieuwe regering, die zegt “de instroom van zorgpersoneel te versterken en de uitstroom te beperken.” In de context die we hebben beschreven, lijkt het zeer onwaarschijnlijk dat deze wens uitkomt. We zullen aandachtig blijven rond hervormingen in de sector en zullen de druk op de Vivaldi-regering niet laten verslappen.
Laten we de strijd voeren!