NL Socialisme

Tag: mensen-zonder-papieren

  • Na de woordbreuk van Sammy Mahdi: beweging van mensen zonder papieren terug op gang trekken

    Betoging van mensen-zonder-papieren op 3 mei

    Op 30 november was het exact tien maanden geleden dat de bezetting van de Begijnhofkerk in Brussel begon. Mensen zonder papieren van de Union des Sans Papiers pour la Régularisation (USPR) eisten met deze politieke bezetting een regularisatie. In de zomer kwam het tot een hongerstaking die pas werd beëindigd na beloften van staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi (CD&V). Vandaag vallen er negatieve beslissingen van de Dienst Vreemdelingenzaken en zijn de hongerstakers en hun medestanders woedend.

    door Pietro (Brussel) uit maandblad De Linkse Socialist

    Wij hebben begrip voor de diepe wanhoop en frustratie van de mensen zonder papieren die leidden tot de hongerstaking, ook al waarschuwden we van bij het begin dat deze actiemethode niet zou zorgen voor de nodige krachtsverhouding om echte overwinningen te boeken. Daarvoor moeten we geduldig bouwen aan massabewegingen.

    De kwestie van migratie zal niet van de agenda verdwijnen. Het personeel van de asielcentra van Fedasil hield onlangs een 24-urenstaking uit protest tegen het gebrek aan plaatsen en middelen om asielzoekers op te vangen. De crisis in Afghanistan en de heropening van migratieroutes afgelopen zomer brachten het Belgische opvangsysteem opnieuw aan de rand van de afgrond. Dit gaat gepaard met een steeds repressievere opstelling. Zo ging de grenspolitie over tot de arrestatie van twee buitenlandse studenten die in een gesloten centrum werden geplaatst terwijl hun papieren nochtans in orde waren. De twee werden vrijgelaten na solidariteitsacties van studenten en universiteiten. 

    Ondertussen blijven mensen zonder papieren overgeleverd aan de willekeur van bazen die misbruik maken van hun situatie om hen uit te buiten voor een hongerloon in soms gevaarlijke omstandigheden. Deze extreme uitbuiting zet de arbeidsvoorwaarden en lonen van alle werkenden onder druk. Fethi Mohammed, een voormalig hongerstaker, werd ondanks zijn gezondheidsproblemen tewerkgesteld op een bouwwerf. Hij viel van een steiger op vijf meter hoogte. Hij hield er verschillende breuken en een hoofdwonde aan over. Dit is wat het migratiebeleid van deze regering concreet betekent.

    Er zijn nu verschillende initiatieven en nieuwe actiegroepen, zoals het collectief dat overging tot de bezetting van de voormalige hoofdzetel van KBC in Molenbeek. Het collectief van werknemers zonder papieren van het ACV in Brussel voert actie om de uitbetaling van achterstallig loon te eisen. De USPR daagt de Belgische staat voor de rechter naar aanleiding van de negatieve beslissingen door de Dienst Vreemdelingenzaken.

    Om tot echte overwinningen te komen, is er eenheid van deze actiegroepen en hun aanhangers nodig rond de opbouw van een nationaal actieplan. Daarin zal er veel aandacht nodig zijn voor banden met andere strijdbewegingen, in het bijzonder de vakbonden en die sectoren waar het personeel in actie komt (zorg, brandweer, non-profit …).

  • Betoging ‘We are Belgium too’ voor de regularisatie van mensen zonder papieren

    We waren gisteren met 3000 in Brussel om te betogen voor de regularisatie van mensen zonder papieren. De oproep kwam van de Coördinatie van mensen zonder papieren en werd gesteund door vele andere organisaties, waaronder de vakbonden.

    Wij verdeelden een pamflet met volgende eisen:

    ➡ Onmiddellijke en permanente regularisatie van alle mensen zonder papieren!

    ➡ Geen straffeloosheid van de politie meer! Stop de criminalisering van mensen zonder papieren!

    ➡ Sociale oplossingen voor sociale problemen: massale overheidsinvesteringen in onderwijs, gezondheidszorg, sociale huisvesting en fatsoenlijke banen zijn nodig.

    ➡ Voor een minimumloon van 14€/uur voor iedereen. Verdeel het beschikbare werk met een 30-urige werkweek zonder loonverlies, met compenserende aanwerving en vermindering van de werklast.

    Malcolm X zei: “Er is geen kapitalisme zonder racisme”. Het kapitalistische systeem moet weg, het is een systeem van economische uitbuiting dat de belangen van de meerderheid opoffert aan de winsten van een kleine elite. Wij komen op voor een socialistische wereld met respect voor ons milieu, een wereld waarin een einde wordt gemaakt aan oorlogen, ellende en uitbuiting.

     

    Foto’s van James en Els
    [embed-google-photos-album https://photos.app.goo.gl/Sub9KMjJHn9GUZom7]

  • Regulariseer alle mensen zonder papieren!

    “Vrouw zonder papieren en rechten in België (geen heden, geen toekomst), met een diploma en kennis in 3D-architectuur.” Foto vanop het protest op 8 maart, de internationale vrouwendag, in Brussel.

    De strijd van mensen zonder papieren tegen de rampzalige levensomstandigheden waartoe hun illegale status hen veroordeelt, gaat door. In 2020 waren zij de eersten die de sociale strijd terug op straat brachten. Afgelopen zomer hebben de bezettingen en de hongerstaking in Brussel hun strijd op de voorgrond van het publieke debat gebracht. Met de dramatische situatie in Afghanistan en de escalerende klimaatcrisis zal de kwestie niet aan belang verliezen.

    door Odile (Luik) 

    Duidelijke en permanente criteria of regularisatie voor iedereen? 

    In België leven ongeveer 150.000 mensen zonder papieren. Hun regularisatie is onderworpen aan de meest totale willekeur. Sommigen in de beweging zijn van mening dat duidelijke en permanente criteria voor regularisatie een stap voorwaarts zou betekenen. Een lijst van criteria opstellen, betekent echter automatisch dat sommige mensen er niet aan zullen voldoen. Wat zou de basis voor uitsluiting zijn? 

    Iedereen die gedwongen is zijn land en alles achter zich te laten om aan een gevaarlijke, lange en onzekere reis te beginnen, moet het recht hebben op een waardige ontvangst. Of ze nu vertrokken zijn omwille van oorlog, hongersnood of repressie: iedereen die in België aankomt, moet papieren krijgen! Dit is in het belang van alle werkenden: zolang er ‘illegale’ mensen zijn die op de meest brute wijze worden uitgebuit, zal dit de lonen en arbeidsomstandigheden van iedereen onder druk zetten. De regularisatie van alle mensen zonder papieren is in het belang van alle werkenden.

    Solidariteit met de Afghanen 

    De machtsovername van Afghanistan door de Taliban heeft minstens 560.000 mensen gedwongen om zich binnen het land elders te vestigen. Droogte heeft bovendien de tarweoogst met 40% verminderd, terwijl tarwe goed is voor meer dan de helft van de dagelijkse calorieën van de Afghanen. Door de oorlog en de economische ineenstorting zijn de grondstofprijzen in één maand met meer dan 63% gestegen. Is het een wonder dat mensen aan deze realiteit proberen te ontsnappen?

    De Europese Unie heeft de Afghanen de rug toegekeerd. Op 31 augustus kwamen de ministers van Binnenlandse Zaken van de EU bijeen en verklaarden vervolgens dat stimulansen voor illegale immigratie moeten worden vermeden. In hun communiqué spreken ze over veiligheidsoverwegingen in verband met “illegale migratie” en wordt voorbijgegaan aan de legitieme uitoefening van het recht op asiel en de internationale bescherming van personen die worden vervolgd. Griekenland heeft een 40 kilometer lange muur gebouwd langs zijn grens met Turkije. Polen heeft een groep van 32 Afghanen de toegang tot het land belet. Het racistische en onmenselijke beleid moet beantwoord worden met internationale solidariteit. Stop de deportaties naar Afghanistan!

    In België is de situatie nauwelijks beter. De reactie van de regering op de hongerstaking van de mensen zonder papieren toonde dat we er niet zullen geraken door gewoon beroep te doen op de menselijkheid van de ministers en staatssecretarissen. We hebben geen andere keuze dan een brede beweging op te bouwen van mensen zonder papieren en de arbeidersbeweging, met democratische en transparante algemene vergaderingen. De nationale betoging van 3 oktober voor de regularisatie is een goede stap in de opbouw van solidariteit tussen alle werkenden, met of zonder papieren.

  • Na de hongerstaking de strijd voor regularisatie van alle mensen-zonder-papieren terug opbouwen

    Nationale betoging voor regularisatie: 3 oktober om 14u Brussel Noord

    Betoging voor regularisatie eind juni. Foto: James

    Op 20 april 2020 waren het de mensen-zonder-papieren die de sociale strijd voor het eerst uit de lockdown haalden. Vanaf dat moment volgden solidariteitsacties en betogingen van mensen-zonder-papieren en hun medestanders elkaar op. In 2021 werd een beweging van politieke bezettingen op gang getrokken. Het begon op 28 januari in de Begijnhofkerk, met de steun van pastoor Alliet, vakbonden en verschillende verenigingen. Daarna volgden bezettingen aan de ULB en de VUB, telkens gesteund door studenten.

    door Pietro (Brussel)

    In het kielzog van de bezettingen georganiseerd door de USPR (Union des sans-papiers pour la régularisation) in Brussel, waren er kansen om te bouwen aan een brede mobilisatie naar een nationale betoging voor de regularisatie van alle mensen-zonder-papieren. De tragische situatie waarin de mensen-zonder-papieren zich bevonden werd nog verergerd door de pandemie en ging gepaard met frustratie over de arrogantie van staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi (CD&V). De enorme frustratie en schrijnende wanhoop leidden vanaf 23 mei tot de extreme actiemethode van de hongerstaking.

    Staatssecretaris Sammy Mahdi (CD&V) verklaarde herhaaldelijk dat er geen sprake kon zijn van een collectieve regularisatie of uitzonderingsregeling. Deze impasse maakte dat enkele mensen-zonder-papieren ook overgingen tot een dorststaking. Op 21 juli, bijna twee maanden na het begin van de hongerstaking, werd de opschorting van de actie aangekondigd.

    Spanningen binnen de regering

    Toen de situatie dramatisch werd, dreigden de PS en Ecolo met ontslag uit de regering in geval van overlijden van een hongerstaker. Het duurde slechts een paar dagen vooraleer PS-voorzitter Paul Magnette nuanceerde. “Neen, er is geen regeringscrisis als gevolg van de hongerstaking.” Jean-Marc Nollet, co-voorzitter van Ecolo, nam een zelfde standpunt in.

    Uiteindelijk werd een “overeenkomst” bereikt die uitsluitend gebaseerd is op individuele procedures, zonder enige zekerheid over regularisatie. De koerswijziging van de PS en Ecolo had een zeer slechte invloed op deze onderhandelingen. Eens te meer zijn de mensen-zonder-papieren verraden door de zogenaamde progressieve gevestigde partijen, die liever de eenheid bewaren van een regering die een racistisch beleid voert, dan op te komen voor de eisen van mensen-zonder-papieren.

    Een ander doorslaggevend element was dat het niet de democratisch gekozen woordvoerders van de beweging van mensen-zonder-papieren waren die naar de onderhandelingstafel gingen, maar vertegenwoordigers van het maatschappelijk middenveld die dicht bij de activisten stonden.

    Hoewel LSP begrip heeft voor de wanhoop en frustratie van de mensen-zonder-papieren in deze harde strijd, hebben onze leden onder de mensen-zonder-papieren vanaf het begin gesteld dat een hongerstaking de beweging niet tot een echte overwinning zou leiden. We moeten erkennen dat de hongerstaking de situatie van de mensen-zonder-papieren op een grote schaal onder de aandacht heeft gebracht en op heel wat sympathie kon rekenen. Het was de bredere steun voor de hongerstakers die de spanningen in de regering veroorzaakte. De strategie van de hongerstaking maakte het echter moeilijk om daar verder op te bouwen. Uiteindelijk bleek het een kortere weg naar een doodlopend straatje. 

    De dynamiek terug op gang brengen

    Na een jaar van onophoudelijke strijd is het normaal dat de beweging een rustmoment nodig had. Nu is er echter een heropbouw van het protest. Zo ontstaan er nieuwe collectieven, zoals de groep die in augustus overging tot de bezetting van de voormalige hoofdzetel van KBC in Molenbeek. De voorbije maanden van strijd hebben andere mensen-zonder-papieren ertoe aangezet om uit de schaduw te treden en zich te organiseren.

    Wij zullen blijven tussenkomen om de beweging te steunen. Daarbij benadrukken we dat een echte overwinning de ontwikkeling van een nationaal actieplan vereist dat aansluiting zoekt bij andere sociale bewegingen. Zo is het belangrijk dat mensen-zonder-papieren deelnemen aan de ABVV-betoging tegen de loonwet op 24 september. De regularisatie van mensen-zonder-papieren zou een einde maken aan hun uitbuiting via zwartwerk, dat een algemene neerwaartse druk op de lonen zet. Die loonbetoging is overigens ook een uitstekende gelegenheid om te mobiliseren naar de volgende nationale betoging voor de regularisatie van alle mensen-zonder-papieren op 3 oktober.

    We roepen alle groepen van mensen-zonder-papieren en hun sympathisanten op om van die betoging een zo groot mogelijk succes te maken. Dan kunnen we deze gebruiken als startpunt voor een campagne op langere termijn die regularisatie koppelt aan een programma van sociale eisen. Een dergelijke aanpak zou de inspanningen om eenheid tot stand te brengen tussen de bewegingen van al wie die ‘door de crisis vergeten is’, aanzienlijk versterken.

     

    Klimaatcrisis, Afghanistan… Aantal vluchtelingen zal verder toenemen

    Meer dan 550.000 Afghanen zijn gevlucht voor de laatste gevechten in Afghanistan. Deze exodus van Afghanen zal alleen maar toenemen. Zoals altijd wordt het migratievraagstuk in heel Europa door de rechterzijde uitgespeeld.

    De conservatieve regering in Polen, die terrein verliest, hoopt zich te herstellen door de antimigratiekaart te spelen. Het Poolse leger is begonnen met het plaatsen van een hek met prikkeldraad langs de grens met Wit-Rusland om te voorkomen dat migranten de grens oversteken. De Franse regering gaat verder op de weg van een steeds racistischer retoriek. Macron kondigde aan dat Frankrijk “aanzienlijke illegale migratiestromen” uit Afghanistan niet zal aanvaarden. 

    In 2019 waren er volgens het jaarverslag van de Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor vluchtelingen (UNHCR) maar liefst 80 miljoen vluchtelingen en ontheemden in de wereld. Dat was een nooit eerder gezien aantal. Naar schatting zijn 30 tot 43% van hen klimaatvluchtelingen. Met imperialistische interventies en neokoloniale plunderingen dragen de kapitalistische politici eveneens bij aan een onvermijdelijke toename van het aantal vluchtelingen.

    Hun reactie is brutaal: het permanente contingent van het EU-agentschap voor grensbewaking, Frontex, zal tegen 2027 tot 10.000 personeelsleden zijn uitgebreid, tegenover 750 in 2019. In 2006 werd 19 miljoen euro uitgetrokken voor Frontex, tegen 2027 zal dit toenemen tot 900 miljoen euro per jaar. Deze barbaarse organisatie wordt door Amnesty International beschuldigd van schendingen van de mensenrechten.

    In een context van sociale en economische crisis is het niet verwonderlijk dat de komst van vluchtelingen angst en wantrouwen bij een deel van de bevolking opwekt. Deze reactie wordt in de hand gewerkt door de langdurige afwezigheid van moedige collectieve antwoorden van links om sociale problemen frontaal aan te pakken. Volgens het IMF zijn de kosten van de vluchtelingen niet zo hoog, zij vertegenwoordigen slechts 0,09% van het BBP van ons land. Vluchtelingen vertegenwoordigen 0,1% van de totale gezinstoelagen. Maar degenen die zelf in armoede leven en door de tekorten op alle vlakken (huisvesting, werk, …) met vluchtelingen moeten concurreren, trekken zich weinig van deze statistieken aan.

    LSP is voorstander van solidariteit en dus van de opvang van de slachtoffers van asociaal beleid. We verzetten ons tegen het repressieve en ontmenselijkende beleid van België en van de Europese Unie. We koppelen deze strijd aan een sociaal programma. Reageren op de vluchtelingencrisis en alle angsten die daarmee gepaard gaan, betekent samen strijden voor een offensief programma voor een massaal plan van overheidsinvesteringen in sociale huisvesting, onderwijs, gezondheidszorg en het garanderen van degelijke jobs voor iedereen, ongeacht afkomst, geboorteplaats of religie.

    Alleen door een einde te maken aan dit systeem van oorlog, neokoloniale plundering, vernietiging van het milieu, enz. kan een fundamenteel antwoord worden gegeven op de vluchtelingencrisis.

  • Mensen-zonder-papieren: Sammy Mahdi luistert niet en dreigt met woonstbetredingen

    Foto: James

    Op 20 juni betoogden ongeveer 2.000 mensen in Brussel voor de regularisatie van alle mensen-zonder-papieren. Daaronder vertegenwoordigers van de vakbonden. Op dat ogenblik was de hongerstaking van de mensen-zonder-papieren al 25 dagen bezig. Een dag later herhaalde staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi (CD&V) dat hij niet wil onderhandelen.

    In een poging om toch een menselijke kant te laten zien, zei de staatssecretaris dat hij bezorgd was om de gezondheid van de hongerstakers. Tegelijk verdedigde hij een wetsvoorstel dat woonstbetredingen toelaat, een aangepaste versie van een eerder voorstel van Theo Francken om mensen-zonder-papieren repressiever te kunnen vervolgen. PS en Ecolo/Groen zaten verveeld met hun spreidstand tussen steun in woorden aan de mensen-zonder-papieren en deelname aan een regering die het racistische beleid van Francken voortzet.

    De versoepelingen van de coronamaatregelen en de dynamiek van de politieke bezettingen van de Union des Sans-Papiers pour la Régularisation (USPR) in de Begijnhofkerk, de ULB en de VUB boden de kans om een mobilisatie naar een grote nationale betoging voor regularisatie. De betoging van 20 juni toonde het potentieel. Dit was de grootste betoging rond dit thema sinds 2018, ook al was de datum slechts korte tijd van tevoren bekend.

    De tragische situatie van mensen-zonder-papieren werd verergerd door de pandemie. Samen met de frustratie over de arrogantie van de staatssecretaris opende dit ruimte voor de extreme methode van de hongerstaking. LSP is zoals steeds solidair met de strijd van de mensen-zonder-papieren. We delen de frustratie over de onbeweeglijkheid van de regering. Om tot een overwinning te komen, is massamobilisatie volgens ons echter beter dan een hongerstaking, die bovendien gevaarlijk is voor de lichamelijke en psychische gezondheid van de activisten. Wat is de volgende stap indien de regering doof blijft voor onze eisen?

    Om overwinningen te boeken, moeten we ons zo breed mogelijk verenigen en een krachtsverhouding opbouwen rond een nationaal actieplan in samenwerking met andere sociale bewegingen, in de eerste plaats de arbeidersbeweging. Een hongerstaking houdt het risico in dat de beweging vooral op zichzelf gericht is in plaats van zich open te stellen voor bredere lagen van de bevolking. De betoging van 20 juni was een zeer goede stap om de beweging verder te zetten. Dat zou het beste gebeuren door zo snel mogelijk een campagne op te zetten naar een nationale betoging na de zomer.

  • Strijd voor regularisatie van alle mensen-zonder-papieren nodig

    Naar schatting telt België 150.000 mensen-zonder-papieren, bijna de helft van hen zijn vrouwen. Er is nood aan eengemaakte strijd voor de regularisatie van alle mensen-zonder-papieren, opdat zij dezelfde rechten krijgen als andere werkenden en niet langer gebruikt kunnen worden om de levensomstandigheden van de hele bevolking te verslechteren.

    Door Eugenio en Aisha, overgenomen vanop CampagneROSA.be

    Naar schatting telt België 150.000 mensen-zonder-papieren, dat is 1% van de bevolking. Bijna de helft van deze mensen zijn vrouwen, vaak met een gezin om te onderhouden (kinderen, ouderen, enz.). De levensomstandigheden die verband houden met hun illegale verblijf in België sluiten hen uit van elke vorm van sociale bescherming en maken hen bijzonder kwetsbaar voor misbruik en discriminatie op het werk en zelfs in hun privé- en gezinsleven. De dreiging van uitzetting weegt zwaar op hun vermogen om op geweld te reageren, aangezien zij vaak economisch afhankelijk zijn van hun werkgever en/of partner. De onzekere situatie en de uitbuiting van vrouwelijke werknemers zonder papieren zijn al lang bekend en toch verbetert hun situatie niet.

    Tijdens de vijf jaar van de regering-Michel zijn mensen zonder papieren zwaar aangevallen door het brute migratiebeleid. Institutioneel racisme is verergerd. En de nieuwe regering toont geen bereidheid om haar beleid te wijzigen. Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mehdi (CD&V) weigert te luisteren naar de mensen zonder papieren. Hij wil de zaken geval per geval blijven behandelen zonder ook maar iets toe te geven omtrent een wijziging van de wetgeving. Opnieuw worden mensen zonder papieren opgeofferd.

    Voor veel vrouwen is “ongedocumenteerd” worden/”zonder papieren” vallen, d.w.z. beslissen om in België te blijven wonen zonder verblijfsvergunning, het gevolg van het niet erkennen van het specifieke geweld dat vrouwen in vele delen van de wereld ondergaan (genitale verminking, gedwongen huwelijken, geen toegang tot gezondheidszorg of onderwijs, enz.) Het gebrek aan toekomstperspectieven, de ontmenselijking van de samenleving, de objectivering van vrouwenlichamen en de door het kapitalisme veroorzaakte vormen van discriminatie werken geweld, seksisme, LGBTQI+fobie en racisme en alle andere vormen van onderdrukking in de hand.

    Vrouwen zonder papieren worden ondergronds geduwd en gedwongen in de informele economie te gaan werken om te overleven, waardoor zij zeer kwetsbaar zijn voor uitbuitingsnetwerken. Zij werken buiten elke arbeidswetgeving om, vooral in de sectoren van kinderopvang, ouderenzorg en schoonmaak… zoveel diensten die – in de openbare sector – door opeenvolgende jaren van besparingen zijn vernietigd en – in de privé sector – vaak onbetaalbaar zijn. Het beroep doen op mensen zonder papieren wordt dan gezien als een alternatief dat een flexibele en gemakkelijk uit te buiten groep werkenden mogelijk maakt. Hierdoor komen vrouwen zonder papieren in situaties terecht waarin regelmatig sprake is van fysiek, psychologisch en ook seksueel geweld. Bovendien draagt het bij tot de onzekerheid/verslechtering van de arbeidsmarkt en van de samenleving in haar geheel. Om nog maar te zwijgen van de prostitutienetwerken, die vrouwen zonder papieren vaak beschouwen als een onuitputtelijke bron van mensen om uit te buiten.

    Nochtans zijn veel vrouwen zonder papieren gediplomeerd en/of hebben zij ervaring in sectoren waar momenteel in België een tekort aan is. En in veel van deze sectoren zijn het vrouwen die het gebrek aan plaatsen of toegang compenseren, zoals bijvoorbeeld in de kinderopvang, de gezondheidszorg of door het merendeel van de huishoudelijke taken op zich te nemen. Tijdens de pandemie stonden werkneemsters zonder papieren – zoals veel vrouwen – in de frontlinie: zij verzorgden mensen aan huis, maakten maskers, maakten schoon bij mensen die dat niet konden, en werkten in veel sectoren die als essentiële benoemd worden. Banen die essentieel/onmisbaar zijn voor het functioneren van onze samenleving en toch sterk gedevalueerd worden, wat – ten dele – de tekorten aan arbeidskrachten in sommige van deze sectoren verklaart. In plaats van deze werkneemsters – door middel van regularisatie – in staat te stellen volledig deel te nemen aan het economische en sociale leven van de samenleving en bij te dragen aan de sociale zekerheid, geeft de regering er de voorkeur aan hen een clandestien bestaan te laten blijven leiden.  Werknemers zonder papieren zijn dus zeer kwetsbaar voor uitbuiting door werkgevers/bazen die profiteren van deze goedkope arbeidskrachten, waardoor zij ook de lonen in het algemeen onder druk kunnen zetten.

    “Verdeel en heers” is een bekende tactiek van machthebbers om een systeem in stand te houden dat alleen hun belangen beschermt. We moeten ons verzetten tegen elke poging om de werkenden te verdelen. We hebben nood aan gezamenlijk strijden voor betere arbeidsomstandigheden voor iedereen, mannen en vrouwen, met en zonder papieren. Het is nodig dat de vakbonden alle lagen van de werkenden, ook de meest uitgebuite, organiseren, om op vastberaden wijze de levensstandaard van alle werkenden te verdedigen, zodat zij niet tegen elkaar worden gebruikt. Immers, als zwartwerk leidt tot lagere lonen voor iedereen, leidt een regularisatie van werkenden zonder papieren tot hogere lonen voor iedereen.

    Veel vrouwen zonder papieren hebben zich enthousiast ingezet in verschillende bewegingen ter verdediging van hun rechten en van die van alle werkenden. Honderden vrouwen zonder papieren hebben zich verzameld in de politieke bezettingen van de Union des Sans-papiers pour la Régularisation (USPR) [Unie van Mensen Zonder Papieren voor Regularisatie] en nemen deel aan de hongerstaking die de bezetters op 23 mei 2021 zijn begonnen. Meer dan eens hebben zij deelgenomen aan de opbouw van feministische bewegingen, met name tijdens de acties rond 8 maart of de mobilisaties voor de verdediging van de Istanbul-conventie. Zo werd in 2018 de Ligue des travailleuses domestiques [Domestic Workers League] opgericht, waarin veel vrouwen zonder papieren verenigd zijn, en dit op initiatief van het ACV. Op basis van een in 2017 uitgevoerde enquête, was het geweld dat wordt ervaren door schoonmaaksters die aan huis poetsen duidelijk vaststelbaar: één op de drie werkneemsters is/was slachtoffer van seksueel geweld op de werkplek. De clandestiniteit verhoogt duidelijk deze risico’s en laat de slachtoffers geen echt uitweg ten opzichte van hun agressors, en maakt het ook moeilijker om steun/begeleiding voor de slachtoffers te krijgen. De Ligue heeft vervolgens eisen ontwikkeld die toelaten om hun specifieke vragen/noden te koppelen aan de algemene eisen van de sector: strijd tegen de uitbuiting van gemigreerde werkenden met of zonder papieren, strijd tegen geweld (pesterijen, seksueel en moreel geweld, uitbuiting), toegang tot/dekking van gezondheidszorg, toegang tot degelijke huisvesting, en ook regularisatie door middel van werk, sluiting van gesloten centra en stopzetting van het opsluiten van kinderen en toegang tot onderwijs voor werkneemsters en hun kinderen.

    Wij achten het onmisbaar om de specifieke eisen en strijd van vrouwen zonder papieren te integreren in de algemene strijd voor vrouwenemancipatie. Regularisatie moet centraal staan in onze eisen, omdat clandestiniteit alleen maar meer uitbuiting en geweld mogelijk maakt. We moeten ons verenigen voor de regularisatie van alle mensen zonder papieren, opdat zij dezelfde rechten krijgen als andere werkenden en niet langer geïnstrumentaliseerd kunnen worden om de levensomstandigheden van de hele bevolking te verslechteren.  In de strijd tegen besparingen en uitbuiting zijn onze beste bondgenoten de andere slachtoffers van dit steeds ongelijker wordende systeem. Om de strijd van de verschillende lagen die door deze maatschappij worden onderdrukt met elkaar te verbinden, hebben wij een programma van sociale eisen nodig waarmee marginalisering, armoede en uitbuiting kunnen worden bestreden.

    Slechts één bevolkingsgroep profiteert van de onderdrukking van mensen zonder papieren en de specifieke onderdrukking van vrouwen. Voor de werkgevers/het patronaat is het een gelegenheid om alle arbeidsvoorwaarden en lonen te ondermijnen. Wij moeten elke poging van extreemrechts, de media of de regering om migranten aan te wijzen als zondebokken voor de mislukkingen van het besparingsbeleid en het failliet van het kapitalisme, veroordelen.

    Wij bestrijden racisme en seksisme door solidariteit. We hebben allemaal recht op huisvesting, onderwijs, zorg en waardigheid. Het is de opbouw van eenheid onder strijdbewegingen die ons in staat stelt een krachtsverhouding te ontwikkelen die in staat is de systemische wortels van onderdrukking aan te vechten en te strijden voor echte verandering in de samenleving. De kapitalistische crisis brengt effectief meer verdeeldheid, waaronder racisme en seksisme, en meer geweld met zich mee. Voor ons betekent het beëindigen van onderdrukking het omverwerpen van dit kapitalistische systeem – dat slechts de belangen van een minderheid dient – en het opbouwen van een geheel ander soort samenleving die niet gebaseerd is op uitbuiting, met name een socialistische samenleving.

    Daarom koppelt Campagne ROSA verschillende eisen aan deze strijd:

    • Stop de criminalisering! Onmiddellijke regularisatie van alle mensen zonder papieren!
    • Strijden voor de economische onafhankelijkheid van vrouwen :
      • Voor degelijke jobs voor iedereen
      • Voor een minimumloon van 14 euro per uur
      • Voor een individualisering van rechten en een verhoging van de sociale uitkeringen boven de armoedegrens.
      • Voor betaalbare huisvesting, voor de massale bouw van sociale woningen
    • Meer publieke middelen voor openbare diensten zoals onderwijs, de gezondheidszorg en gezinsondersteuning (crèches, kinderdagverblijven, rusthuizen…), zodat deze taken niet langer alleen op de schouders van gezinnen en vooral van de vrouwen rusten.
    • Strijden voor toegang voor iedereen tot opvangstructuren voor slachtoffers van seksueel geweld.
      • Voor een herfinanciering door de overheid van de sociale sector om slachtoffers van geweld en discriminatie de juiste begeleiding te kunnen bieden, maar ook om echt werk te maken van preventie en bewustmaking.
      • Voor overheidsinvesteringen in het creëren van vluchthuizen voor alle personen die dit nodig hebben.
      • Voor toegang tot centra voor preventie van seksueel geweld en tot opvanghuizen voor alle slachtoffers, met of zonder papieren.
      • Voor de mogelijkheid om een klacht in te dienen voor werkneemsters – met of zonder papieren – die het slachtoffer zijn van geweld op het werk, dit alles inclusief het bieden van bescherming aan elk van hen.

  • Solidariteit met de werkenden zonder papieren

    Sinds 23 mei zijn meer dan 450 werkenden zonder papieren in hongerstaking voor waardigheid en regularisatie. Ze doen dit in de politieke bezettingen van de Union des Sans Papiers pour la Régularisation (USPR). Na meer dan een maand zijn de gevolgen voor de gezondheid van de bewoners merkbaar en neemt het lijden toe. Tientallen mensen moesten naar het ziekenhuis worden gebracht, velen van hen in ernstige toestand.

    LSP-pamflet op de betoging gisteren (foto vanop de betoging)

    Ondertussen blijft staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi (CD&V) bij zijn standpunt en kondigde hij op Twitter aan dat er geen regularisatie of wijziging van de wetgeving komt. Bovendien heeft hij in de regering een voorstel gedaan dat woonstbetredingen mogelijk maakt om migranten zonder papieren te verwijderen. Hetzelfde beleid voeren als het Vlaams Belang is geen optie!

    De tragische situatie van mensen zonder papieren is het gevolg van het discriminerende beleid van de huidige regering en haar voorgangers. De weigering van Sammy Mahdi om concrete antwoorden te geven op de eisen van de beweging van mensen zonder papieren is de oorzaak van de frustratie die hen tot deze extreme protestactie van de hongerstaking heeft aangezet. Uit het stilzwijgen van de andere politieke krachten in de regering, waaronder PS en Ecolo, blijkt het ontbreken van een concreet politiek alternatief voor mensen zonder papieren. Geconfronteerd met de groeiende wanhoop van mensen zonder papieren, is de regering niet in staat een ander antwoord te geven dan repressie en intimidatie. Voor LSP-leden zonder papieren is regularisatie de enige oplossing!

    Werkenden zonder papieren stonden tijdens de pandemie in de frontlinie: zij verzorgden mensen in hun huizen, maakten maskers, werkten op bouwplaatsen en in essentiële jobs. Zij voorzien in een structureel tekort in deze sectoren terwijl de staat weigert te luisteren naar de eisen van de beweging. In plaats van werknemers zonder papieren via regularisatie te laten bijdragen aan de sociale zekerheid, laat de staatssecretaris hen liever onderduiken. Op die manier worden werknemers zonder papieren uitgebuit door werkgevers die van deze goedkope arbeidskrachten profiteren en tegelijkertijd alle lonen onder druk zetten. Daarom hebben wij altijd verdedigd dat de strijd voor regularisatie niet alleen over mensen zonder papieren gaat: een overwinning in deze strijd zou de hele arbeidersklasse ten goede komen.

    Als activisten die al vele jaren actief zijn in de beweging van mensen zonder papieren, hebben de leden van LSP een kritische houding ten opzichte van de methode van hongerstaking. Hoewel wij, zoals altijd, solidair zijn met de strijd van de mensen zonder papieren en hun frustratie over de onbeweeglijkheid van de regering delen, geloven wij niet dat de hongerstaking een overwinning zal opleveren. We baseren deze vaststelling niet alleen op onze eigen politieke analyse, maar ook op de ervaring van de beweging in 2009. Hoewel de hongerstaking er destijds in slaagde toegevingen van de regering te verkrijgen, waren dit slechts druppels op een hete plaat. Deze overwinningen waren slechts tijdelijk. Dit was het geval bij de regularisatie in 2009, waarbij meer dan de helft van de geregulariseerden nadien geen papieren meer had.

    Een echte overwinning vereist dat men zich op grote schaal verenigt om een echte krachtsverhouding tot stand te brengen door middel van een nationaal actieplan dat verbonden is met andere sociale bewegingen. Met de hongerstaking moet de USPR de beweging niet op zichzelf richten, maar openstellen naar bredere lagen van de samenleving, in het bijzonder in deze periode van het einde van de beperkende maatregelen. Daarom was het initiatief voor de betoging van 20 juni een zeer goed begin om de beweging tijdens de zomer een impuls te geven, bijvoorbeeld in aanloop naar een nationale mobilisatie in september. De eenheid tussen de sociale bewegingen van allen die door de crisis zijn vergeten, kan worden ontwikkeld door middel van een programma van sociale eisen gekoppeld aan regularisatie om de systemische wortels van onze ellende aan te pakken.

    • Onmiddellijke en permanente regularisatie van alle mensen zonder papieren
    • Stop de straffeloosheid van de politie, stop de criminalisering van mensen zonder papieren
    • Sociale oplossingen voor sociale problemen: investeer in onderwijs, zorg, huisvesting en lonen in plaats van in politierepressie. Belast de rijken in plaats van op de armen te schieten.
    • Malcolm X zei: ‘Er is geen kapitalisme zonder racisme’. We bestrijden het kapitalisme, een systeem van economische uitbuiting van de meerderheid van de bevolking ten voordele van een kleine elite.

  • Werkenden-zonder-papieren in strijd voor werkvergunning

    Interview met Fortunat Kabwebeya, woordvoerder van het Comité van werknemers zonder papieren van ACV-Brussel

    Actie van werkenden-zonder-papieren voor het uitbreken de pandemie.

    Sinds 14 december 2020 is het Comité van werknemers zonder papieren van ACV-Brussel een campagne gestart om mensen-zonder-papieren toegang tot een werkvergunning te verlenen. Op 9 juni 2021 organiseert het comité een actie voor het Brusselse parlement. Daarmee eisen ze de regularisatie van alle mensen-zonder-papieren en een echte aanpak van sociale dumping. Wij steunen deze eisen in het kader van een strijd voor werk en degelijke lonen voor iedereen.

    Interview door Pietro (Brussel) uit maandblad De Linkse Socialist

    Hoe zie je de strijd tegen sociale dumping?

    “Om sociale dumping en concurrentie tussen werknemers te bestrijden, moeten we ons verenigen en betere arbeids- en levensomstandigheden voor iedereen eisen. Migranten zonder papieren zijn in de eerste plaats arbeiders. Om te overleven, worden we gedwongen om goedkoop te werken, en vandaag zonder bescherming. Tijdens de lockdown bleven we doorwerken in de frontlinie. Sloop- en renovatiewerkzaamheden werden niet stil gelegd. We ontfermden ons ook over de bejaarden die niet in het ziekenhuis werden behandeld, of maakten bedrijven en ziekenhuizen schoon.”

    “De regularisatie van het werk van de 100.000 migranten zonder papieren in België zou elke maand netto 65 miljoen euro rechtstreeks bijdragen aan het socialezekerheidsstelsel. In Brussel zijn er bijvoorbeeld ongeveer 80.000 vacatures voor knelpuntberoepen, in heel België zijn dat er 140.000. De gezondheidscrisis vestigde de aandacht op het belang van essentiële jobs, onder meer inzake persoonlijke verzorging (huishoudelijk werk, thuiszorg, werk in verpleeghuizen en ziekenhuizen), waar heel wat mensen-zonder-papieren werken. We steunen dan ook het protest van het zorgpersoneel en al wie door de crisis vergeten is. We zullen er zijn op de zorgbetoging van 29 mei.”

    Welke eisen verdedigt het comité tegen de uitbuiting van werkenden zonder papieren?

    “Zodra een werknemer klacht indient of zodra een controle van de sociale inspectie werkenden-zonder-papieren aantreft, moet het informeel werk geregulariseerd worden. Dat vereist een eenmalige werkvergunning, zoals dat ook in Frankrijk, Zwitserland of Italië gebeurt. Het economisch herstelplan voor 2020-2030 houdt echter geen rekening met het advies van de sociaaleconomische raad van het Brussels Gewest van 2016, een advies dat er op initiatief van ons comité kwam. In dit advies werd erop aangedrongen om wie een klacht indient gedurende de hele procedure een verblijfsvergunning te verstrekken.”

    “Om onze uitbuiting te bestrijden en om uiteindelijk sociale dumping te stoppen, moeten de bazen die misbruik maken bestraft worden. Dat kan enkel als de werkenden beschermd worden. We hebben een campagne onder de titel ‘Moeten We Sterven Om Papieren Te Krijgen?’ Hoeveel mensen-zonder-papieren zijn na een arbeidsongeval niet gewoon aan hun lot overgelaten? Hoeveel huishoudhulpen zijn lastig gevallen of werden door hun opdrachtgevers vastgehouden in de lockdown-periode?”

    “We eisen ook het recht op een opleiding. We voeren een campagne gericht op Actiris in Brussel. Het directiecomité van Actiris heeft in januari 2019 een nota geschreven waarin de hypothese wordt onderzocht om mensen zonder verblijfsvergunning toegang te geven tot beroepsopleidingen voor jobs waar een tekort aan is. Dat is wat wij willen! We zijn van mening dat de lijst van knelpuntberoepen moet worden herzien in het kader van de gezondheidscrisis en de essentiële noden, waarbij de vaardigheden van mensen-zonder-papieren moeten erkend worden.”

    “Tenslotte hebben we een campagne “Werkvergunning nu!”. De EU-richtlijn betreffende een gecombineerde vergunning verplicht de lidstaten één enkele procedure (werk en verblijf) in te voeren voor onderdanen van derde landen. Wij stellen voor deze flexibeler te maken, zodat ook mensen-zonder-papieren toegang krijgen. Om het advies van de Economische en Sociale Raad van het Brusselse Gewest over te nemen, dat door ons werd geïnitieerd, moet de door het Gewest afgegeven arbeidsvergunning rechtstreeks het recht op verblijf bevatten.”

    “De regularisatie van mensen-zonder-papieren blijft onze belangrijkste eis. Dit is een bevoegdheid van de federale regering, maar de gewesten zijn niet machteloos, zoals blijkt uit de thema’s van onze drie campagnes. Wij nodigen je uit om onze eisen te steunen op 9 juni om 12u voor het Brussels parlement op het Sint-Jansplein.”

  • Geen groepsimmuniteit zonder regularisatie van mensen-zonder-papieren

    Sinds het begin van het vaccinatieplan in België hebben politici de nadruk gelegd op de wil om alle burgers te vaccineren, ook de meest precaire, waaronder daklozen en mensen-zonder-papieren. Dit is niet gemakkelijk te realiseren zonder hen rechten te geven.

    Artikel door Pietro (Brussel) uit maandblad ‘De Linkse Socialist’

    De gezondheidscrisis slaat ook toe onder mensen-zonder-papieren. Er zijn weinig maatregelen genomen om daar iets aan te doen.

    Op initiatief van hulporganisaties is de procedure voor dringende medische hulp versoepeld. Het doel van die dringende medische hulp is om mensen zonder wettig verblijf toch toegang te verlenen tot zorg. De versoepeling moet ervoor zorgen dat mensen-zonder-papieren met symptomen sneller een dokter raadplegen en zo de verspreiding van het virus voorkomen. Toch schrikken veel mensen-zonder-papieren nog steeds terug voor een bezoek aan de dokter of stellen ze dit uit. Ze zijn vaak niet op de hoogte van de nieuwe bepalingen en vrezen later een gepeperde rekening te krijgen of zelfs om opgepakt te worden als ze hulp zoeken. De medische voorzieningen die gewoonlijk door mensen-zonder-papieren bezocht worden, zijn bovendien erg beperkt. Het aanbod van informatie en zorg schiet tekort.

    Eind maart werd in Tour & Taxis in Brussel een gezondheidscentrum ingericht waar daklozen en vluchtelingen, in het bijzonder mensen-zonder-papieren, worden getest. Dit centrum kwam er in samenwerking met het burgerplatform Refugees Welkom en Dokters van de Wereld. In het centrum werden 163 mensen ontvangen, wat heel weinig is in verhouding tot het aantal mensen-zonder-papieren.

    Zonder massale overheidsinvesteringen in opvangcentra, begeleiding en verenigingen in de sector, maar ook in medische centra en de zorg in het algemeen, is het niet mogelijk om deze precaire groep te bereiken.

    Vaccinatie van mensen-zonder-papieren

    Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi (CD&V) verklaarde dat alle mensen-zonder-papieren gevaccineerd moeten worden. Op vragen van Dries Van Langenhove (Vlaams Belang) over de kosten hiervan, reageerde Mahdi in De Kamer met extreemrechtse argumenten: vaccinatie zou de uitzetting van mensen-zonder-papieren vergemakkelijken aangezien de landen van herkomst Covid-19 inroepen als excuus om een terugkeer te weigeren.

    In het Brusselse Gewest is het de bedoeling om mobiele teams in te zetten waarbij deze groep met één dosis wordt gevaccineerd. Hieruit blijkt een totaal gebrek aan wil om de mensen-zonder-papieren ernstig op te volgen in de vaccinatiecampagne. In de feiten worden mensen-zonder-papieren van de traditionele gezondheidszorg uitgesloten.

    De enige manier om de meest kwetsbaren te vaccineren, en zo de hele bevolking te beschermen, is de regularisatie van alle mensen-zonder-papieren. Als er geen oplossing is voor mensen-zonder-papieren in deze pandemie, dan brengt dit niet alleen hun gezondheid in gevaar maar ook die van alle andere inwoners van het land. Een echte vaccinatiestrategie met een langetermijnplan voor de volksgezondheid is nodig. Burgerschap verlenen aan mensen-zonder-papieren moet daar onderdeel van zijn.

    Militanten-zonder-papieren van LSP voeren daarom campagne in de politieke bezettingen om deel te nemen en te mobiliseren naar de nationale zorgbetoging van 29 mei in Brussel. Eenheid van werkenden-zonder-papieren en het personeel in de zorg en andere essentiële sectoren, is belangrijke om een krachtsverhouding uit te bouwen voor een regularisatie en toegang tot goede en gratis zorg voor iedereen.

    Het kapitalisme is rampzalig voor de arbeiders en hun gezondheid. Het zal ons meer pandemieën brengen en is een rem op de aanpak ervan. Er is dringend nood aan een socialistisch alternatief: een samenleving gebaseerd op de behoeften en eisen van de werkende mensen en hun gezinnen.

  • Mensen-zonder-papieren. Waar staan we na twee maanden bezetting van de Begijnhofkerk?

    Collectieven van mensen-zonder-papieren bezetten sinds 31 januari de Begijnhofkerk. Ze hebben zich verenigd in de Union des Sans-Papiers pour la Régularisation (USPR). Sinds 8 februari bezet de beweging ook nieuwe plaatsen, zoals de ULB en de VUB. Waar staan we na twee maanden en hoe kunnen we onze strijd versterken met een actieplan en een duidelijke strategie?

    door Lahoucine en Pietro (Brussel)

    Mensen-zonder-papieren botsen op muur van stilte

    Onder de regering-Michel lagen mensen-zonder-papieren onder vuur van een brutaal migratiebeleid. Het institutioneel racisme is sterk toegenomen. We hadden niet de illusie dat de nieuwe regering daar verandering in zou brengen. Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mehdi (CD&V) weigert te luisteren naar de mensen-zonder-papieren. Hij verklaart dat er van een algemene regularisatie geen sprake kan zijn en dat elk geval apart bekeken wordt. Opnieuw worden mensen-zonder-papieren aan hun lot overgelaten.

    Tijdens de pandemie stonden veel werkenden-zonder-papieren in de frontlinie: ze verzorgden mensen thuis, maakten mondmaskers, werkten op bouwplaatsen en in essentiële jobs. Ze vulden de tekorten in deze sectoren in, terwijl de staat de andere kant opkeek. In plaats van werkenden-zonder-papieren via een regularisatie te laten bijdragen aan de sociale zekerheid, verkiest de staatssecretaris hardnekkig hun ‘clandestien’ karakter. Dat maakt van de werkenden-zonder-papieren goedkope arbeidskrachten die niet dezelfde sociale bescherming genieten en bovendien druk zetten op alle lonen en arbeidsvoorwaarden.

    Discussies in de beweging

    De pandemie kwam op een moment dat de beweging van mensen-zonder-papieren op zoek was naar een nieuwe strategie. De crisis heeft de beweging geradicaliseerd. Tegelijk zijn er verschillende benaderingen ontwikkeld.

    Er zijn de mensen-zonder-papieren die zich hebben verenigd in de USPR omdat ze het wachten beu zijn. Zij zijn overgegaan tot nieuwe bezettingen voor de regularisatie. Hun energie heeft deze strijd weer zichtbaar gemaakt in de publieke opinie. Het uitbouwen van een brede solidariteit rond de bezettingsacties zal bepalend zijn. Als ze geïsoleerd staan, zullen de mensen-zonder-papieren niet winnen.

    Er is al jarenlang werk verricht door verschillende groepen en organisaties van mensen-zonder-papieren. Er is de afgelopen jaren echter een zekere vermoeidheid opgetreden, samen met een onvermogen om massale acties op te zetten.

    De politieke bezettingen van de USPR boden een antwoord op het probleem van mobilisatie in de moeilijke context van de pandemie. De eisen van de mensen-zonder-papieren kregen opnieuw zichtbaarheid met de mensenketting rond de Begijnhofkerk en de organisatie van verschillende bijeenkomsten en manifestaties, waaronder een actie die samen met Campagne Solidarity werd georganiseerd op 21 maart, de internationale dag tegen racisme.

    Onze benadering

    Er heeft zich een nieuwe kans voorgedaan, die niet mag worden verkwanseld door een gebrek aan strategische duidelijkheid. De activisten zonder papieren van LSP hebben een belangrijke rol gespeeld in deze beweging. Zij trachten systematisch de nadruk te leggen op de noodzaak om aansluiting te zoeken bij de arbeidersbeweging en bij het recente jongerenprotest langs Franstalige kant, ‘Jeunesse en lutte’ (zie pagina 14). Naar aanleiding van 8 maart hebben vrouwen-zonder-papieren zich samen met Campagne ROSA gemobiliseerd.

    De huidige fase van de strijd is moeilijk. De enige uitweg is het opbouwen van een sterke eenheid tussen werkenden – met of zonder papieren – om samen te strijden voor regularisatie. Want ja, mensen-zonder-papieren zijn ook werkenden. Velen van hen zijn betrokken bij de staking van 29 maart. Er is geen antwoord op sociale dumping mogelijk zonder de strijd voor regularisatie van mensen-zonder-papieren te voeren.

    Door de beweging open te stellen voor iedereen die dit wil en haar te structureren op basis van democratische en transparante algemene vergaderingen, is het mogelijk om alle betrokkenen te politiseren en om de verdeeldheid die ons verzwakt terug te dringen. Een overwinning vereist dat alle mogelijke krachten worden gebundeld in de opbouw van een echte krachtsverhouding door middel van een nationaal actieplan dat verbonden is met andere sociale bewegingen.

    De volgende stappen zijn een mensenketting op 2 april tussen de Begijnhofkerk en de Dienst Vreemdelingenzaken. Op 24 april is er een mars naar Vilvoorde, waar staatssecretaris Sammy Mehdi tevens fractievoorzitter in de gemeenteraad is. Deze actiemomenten zullen de eisen van de beweging populariseren en een aanzet vormen naar een nationale mobilisatie begin juni, na de zorgbetoging van ‘De Zorg in Actie’.

0
    0
    Your Cart
    Your cart is emptyReturn to Shop
    Continue Shopping