Your cart is currently empty!
Tag: CD&V
-
CD&V: besparingsbeleid heeft ‘stabiele midden’ weggeveegd
Mahdi. Foto: Wikimedia Commons Diegenen die de crisis bij CD&V herleiden tot een slechte communicatie, gaan voorbij aan een breder fenomeen. Het ‘stabiele midden’ en de vroegere machtspartijen gaan overal in Europa onderuit. In Frankrijk haalden de traditionele rechterzijde en de PS beiden minder dan 5% in de presidentsverkiezingen. Het jarenlange besparingsbeleid heeft niet alleen de sociale, maar ook de politieke stabiliteit ondergraven.
CD&V was jarenlang de machtspartij bij uitstek, gebaseerd op verschillende standen en een inplanting onder verschillende bevolkingsgroepen. Van de bazen over de boeren tot de werkende klasse, overal had CD&V tentakels. De afgelopen jaren werd dat steeds moeilijker. De beroepspolitici van CD&V zijn managers van het systeem en verantwoordelijk voor de vele tekorten. De managers staan mijlenver van de dagelijkse realiteit van brede lagen van de bevolking.
Wouter Beke leek er bij zijn ontslag oprecht van overtuigd dat hij het goed had gedaan en wees met een vingertje naar de media. Er valt veel te zeggen over de rol van de traditionele media – inclusief de door de Vlaamse regering en CD&V-minister Dalle kapot bespaarde openbare omroep. Maar hoe wereldvreemd kan je zijn om na de rampzalige toestanden in de woonzorgcentra en de kinderopvang niet door te hebben dat mensen dat niet vergeten?
Alle onderdelen van het departement ‘welzijn’ botsen op tekorten. Een beetje schuiven met middelen en hier en daar wat oplapwerk veranderen niets aan het globaal beeld van ellende. Waar CD&V vroeger sterk stond bij zowel verantwoordelijken als personeel van de zorgsector, kan dit vandaag niet meer verwacht worden. Dat heeft niets met communicatie te maken, maar alles met het gevoerde beleid van de afgelopen decennia.
In de hoogdagen van de christendemocratie haalde de CD&V scores van 40% en meer. Dit was enkel mogelijk op basis van een beleid van klassenverzoening waarbij verschillende standen bediend werden. Te scherpe kantjes van het burgerlijke beleid werden afgevijld om het verzet van de arbeidersbeweging af te kopen. De afgelopen jaren waren er geen middelen meer voor het afkopen van sociale vrede. Bovendien deden de CD&V-kopstukken amper pogingen om zelfs maar de schijn van enige sympathie voor de ACV-standpunten hoog te houden. Bij CD&V volgen ze aandachtiger wat er bij N-VA gebeurt dan bij het ACV. Deze opstelling maakt dat zelfs doorgaans loyale ACV-leiders CD&V niet langer zien als de enige politieke partner en al helemaal niet als een bondgenoot waarmee ze iets kunnen afdwingen.
Als alternatief voor de falende managers Beke en Coens wordt de hoop nu gevestigd op Sammy Mahdi. Die moet Connor-gewijs de partij op de kaart zetten. Bij Vooruit heerst er euforie naar aanleiding van de peilingen die de partij op 15% zetten, nog steeds een pak onder de resultaten die tot in de jaren 1990 werden gehaald. De Connor-score heeft weinig met enthousiasme voor enig politiek project te maken, maar eerder met entertainmentoptredens van de voorzitter. Wellicht hopen sommige strategen in Rousseau of Mahdi een nieuwe Macron te vinden. Ook bij dat voorbeeld moet echter worden opgemerkt dat het enthousiasme op een erg diep niveau staat en dat Macron er niet in slaagt een stabiele formatie uit te bouwen.
Wat alleszins vaststaat, is dat er met Sammy Mahdi geen grotere opening richting arbeidersbeweging komt. Mahdi verklaarde dat CD&V “meer Daensistisch” moet zijn. Hij lijkt meer te verwijzen naar het succes van de Studio 100-musical dan naar de harde sociale strijd van de Aalsterse werkende klasse tegen uitbuiting en onderdrukking. Eerder omschreef Mahdi zichzelf als conservatief en als staatssecretaris van Asiel en Migratie liet hij zich opmerken als de hardvochtige politicus die hongerstakers nog liever de dood injoeg dan er mee te praten. Uiteindelijk stuurde hij de actievoerende mensen-zonder-papieren met holle en nadien gebroken beloften de kerk uit. In zijn eerste interviews als toekomstige CD&V-voorzitter verklaarde Mahdi onder meer dat verplichte gemeenschapsdienst voor werklozen een speerpunt van zijn partij wordt. Wat zou Daens denken van onbetaalde dwangarbeid in plaats van degelijke contracten en goede arbeidsvoorwaarden?
Mahdi bevestigt uitdrukkelijk dat er geen inhoudelijke breuk komt. Met Coens had hij naar eigen zeggen altijd een heel goed contact, “we hebben alleen een andere manier van aanpak en communicatie.” Dat legde hij verder uit: “Uiteraard is het belangrijk om op een eenvoudige, volkse manier te ‘klappen’. Het heeft geen zin om mensen te overtuigen met de conventie van Genève of de wet-Renault van ‘96. Je moet het gevoel van de mensen meer aanspreken. En je mag de impact van de beeldcultuur op jongeren niet onderschatten. Authentiek communiceren op sociale media is de opdracht.” (Het Nieuwsblad 9 mei) Dat Mahdi de wet-Renault (1998) over collectieve afdankingen verwart met de loonwet van 1996 die onze lonen op een dieet zet, is overigens een indicatie van hoe ver hij van de arbeidersbeweging staat.
Beeldcultuur is inderdaad belangrijk. De beelden van onze ouders en grootouders die aan hun lot overgelaten werden in verschrikkelijk dure woonzorgcentra of de beelden van wantoestanden in de ondergefinancierde kinderopvang zullen niet zomaar naar de vergeethoek gecommuniceerd worden. Uiteindelijk kan ook de meest hippe communicatie niet voorbij aan de sociale realiteit van een ongeziene kloof tussen arm en rijk, waarbij een kleine toplaag stinkend rijk is terwijl steeds meer mensen uit de boot vallen. De managers van die kleine toplaag krijgen het niet meer uitgelegd aan bredere lagen van de bevolking. Dat is de achtergrond van de neergang van traditionele partijen als CD&V.
De arbeidersbeweging kan niet rekenen op de traditionele partijen. Ze moet zelf haar belangen verdedigen en politieke eisen op de agenda zetten voor de koopkracht van de werkende klasse, massale publieke investeringen in openbare diensten (als zorg, onderwijs, openbaar vervoer, sociale huisvesting …) en een rationeel geplande groene transitie om de planeet leefbaar te houden.
-
Quid CD&V? Kan de christendemocratie overleven?
Joachim Coens. Foto: Wikimedia Bij één van de vorige politieke crisissen in dit land, stelde toenmalig CD&V-kopstuk Dehaene voor om geen staatshervorming te doen en slechts een tijdelijke regering op de been te brengen. Dehaene wist dat dit onaanvaardbaar was voor N-VA, in 2007 de kartelpartner van CD&V. Hij schreef op zijn nota de veel besproken woorden: “Quid N-VA?”. Was N-VA bereid om het ‘staatsbelang’ centraal te stellen of niet? Uiteindelijk zou N-VA in 2008 uit de regering-Leterme stappen en was het kartel verleden tijd. Vandaag werpt zich stilaan de vraag op wat het lot van de christendemocratie is: ‘Quid CD&V’?
In de hoogdagen van de christendemocratie – ruwweg tot eind jaren 1960 – werden scores tot boven de 40% gehaald. Dit was het resultaat van een beleid van klassenverzoening waarbij verschillende standen bediend werden. Het verzet van de arbeidersbeweging werd afgekocht door het afvijlen van de scherpe kantjes van de burgerlijke politiek. Daar blijft vandaag niet veel van over. CD&V doet zelfs geen poging meer om het ACV te vriend te houden. In de Vlaamse regering kreeg Wouter Beke de taak om het middenveld aan te vallen. Hij doet dit zonder morren en met een arrogantie die het protest verder aanwakkert. Na de verkiezingen van mei vorig jaar was er voorzichtige kritiek van ACV-toppers op de rechtse koers van CD&V en het asociale karakter van de Zweedse regering, die daarvoor net electoraal was afgestraft. De reactie van de CD&V-top was opmerkelijk hard: zo sterk als het ACV werd bekritiseerd, klonk de kritiek op N-VA de afgelopen weken nooit. De lijm tussen CD&V en N-VA lijkt sterker dan die met het ACV.
Niets lijkt erop te wijzen dat CD&V opnieuw een brede partij kan of zelfs wil worden, met daarin zowel vertegenwoordigers van de arbeidersbeweging als van de burgerij. CD&V plakt zich vast aan N-VA. Mogelijk doet de partij dit vanuit politieke berekeningen: de hoop om de verantwoordelijkheid voor de politieke crisis naar anderen door te schuiven. Ook in Vlaanderen denkt 40% dat vooral N-VA verantwoordelijk is voor de impasse (peiling in Het Nieuwsblad, 1 februari). Het is echter een erg onzekere gok indien CD&V hoopt dat het daarvan kan profiteren. Er is in de maatschappij gelatenheid tegenover de politieke impasse en tegelijk afkeer van de traditionele politiek. Dat maakt dat CD&V in geen enkel scenario echt kan winnen: als er alsnog een regering zonder N-VA komt, zal de lange duur van de regeringsvorming aan CD&V toegeschreven worden. Bij nieuwe verkiezingen wordt Vlaams Belang wellicht de grote winnaar in Vlaanderen, ten koste van zowel CD&V, N-VA, VLD als SP.a. De laatste peilingen zetten CD&V rond de 11%, nog eens een pak minder dan bij de verkiezingen van mei.
De historische neergang van CD&V is niet louter toe te schrijven aan de huidige generatie partijleiders, er is een breder failliet van de traditionele partijen. Het afkopen van sociale vrede zit vandaag net zoals het sociaal overleg in het algemeen in een impasse: de winsthonger van de kapitalisten laat geen ruimte voor sociale toegevingen. Het maakt dat de ruimte voor een ‘volkspartij’ erg klein is, terwijl tegelijk de concurrentie op de rechterzijde erg groot is. Bij dit alles is de belangrijkste vraag voor de arbeidersbeweging wat de ACV’ers doen. De breuk met CD&V wordt door die partij zelf keer op keer bevestigd. Om de eigen eisen op de politieke agenda te zetten, kan het ACV niet op CD&V rekenen. Het zal enkel door strijd gebeuren en daarin zal de noodzaak blijken van een eigen politiek verlengstuk van werkenden en jongeren.
-
Asociale Beke richt sociaal kerkhof aan
De vele kleine diensten in het Vlaamse welzijnswerk evolueerden de laatste decennia naar grotere, gecentraliseerde organisaties. Door extra opdrachten en minder sociaal werkers nam de werkdruk enorm toe. Tot voor enkele jaren kon er wel nog een heel beperkte toename aan middelen af om het leed bij de steeds sneller stijgende sociale noden toch een beetje te verzachten. De tekorten groeiden, maar er was nog groei in de totale hoeveelheid sociaal werk. Het tij is nu definitief gekeerd: na de subtiele besparingsmethoden van de vorige regering (bijvoorbeeld de portefeuille niet aanpassen aan de groeiende anciënniteit), is Wouter Beke met de hakbijl door het sociaal werk aan het gaan.
Artikel door een sociaal werker, gepubliceerd in maandblad ‘De Linkse Socialist’
Kleine besparingen op diensten die gevoelig liggen bij de publieke opinie, zoals de Zelfmoordlijn en de Vertrouwenscentra Kindermishandeling, worden gecombineerd met grote besparingen op hulp voor mensen die reeds verstoten zijn uit de samenleving, zoals de thuislozenzorg van de CAW’s (Centra voor Algemeen Welzijn) en hun Steunpunt Mens & Samenleving (SAM vzw). De CAW’s waren reeds aan een reorganisatie toe omwille van voorgaande besparingen, waardoor bijvoorbeeld in Oost-Vlaanderen drie opvangcentra en één inloopcentrum sluiten. Eind januari wordt bekend gemaakt welke opdrachten van de CAW’s over heel Vlaanderen zullen sneuvelen. Er zullen honderden mensen letterlijk in de kou staan, voor sommige problemen zal er geen gepaste hulp meer bestaan en alleen al bij de CAW’s verliezen de komende weken 75 mensen hun job.
Deze Vlaamse regering twijfelde echter niet om miljoenen subsidies te geven aan multinationals met massale winsten zoals Ineos om zogezegd ecologisch te produceren terwijl het bedrijf eerst een bos zou kappen om vervolgens plasticdeeltjes te produceren op basis van energie uit Amerikaans schaliegas … Het systeem is zo rot, dat zelfs zoiets wordt bekostigd door de samenleving, met ons belastinggeld. Aandeelhouders kunnen zich verrijken, terwijl mensen in problemen zonder hulp vallen. Deze besparingen zijn in die zin een aanval op al wie afhankelijk is van een job om een leven uit te bouwen. Daarenboven is de besparing op welzijn er ook één om meer controle te verwerven op welzijnsorganisaties en om hulp repressiever in te zetten: ‘Het moet gedaan zijn met mensen betuttelen’ en ‘enkel wie het verdient (bv. wie autochtoon en/of werkende is) krijgt toegang tot hulp’.
In december was er sterk verzet tegen deze besparingen en de aanvallen op het sociaal werk. Op 3 december protesteerden enkele duizenden in Brussel, alle CAW’s sloten de deuren en zelfs de val van de regering werd geëist! De solidariteit groeide ook tussen de verschillende sectoren. Toch is er geen drijvende kracht in deze beweging die een opbouwend actieplan breed kon laten dragen. Zowel de vakbonden als het Sociaal Werk ActieNetwerk (SWAN) namen die rol niet op. Ook Vuurwerk heeft haar sterkste pijlen verschoten. Veel sociaal werkers kwamen voor de eerste keer in actie en willen verder gaan. Het is nu tijd om ons als sociaal werkers te organiseren in verbinding met de werkenden van andere sectoren om de strijd te voeren en resultaten te behalen!
Update: Sinds het schrijven van dit artikel is er een actie aangekondigd op 5 maart (zie: Facebook evenement). Deze actie van Witte Woede komt er onder de slogan: “Geen Beke, maar veel meer middelen voor Zorg en Welzijn!” Laten we van die actie een succes maken om een krachtsverhouding op te bouwen!
[box type=”shadow”]550.000 voor kookapp met gezonde gerechten…
Minister Beke kondigde aan dat de Vlaamse overheid een app lanceert vol met gezonde recepten. Het initiatief kostte ongeveer 550.000 euro. Een sociaal werker reageerde op sociale media: “Dat is ongeveer hetzelfde bedrag dat CAW Antwerpen dit jaar van minister Beke moet besparen. Het betekent de afbouw van psychologische- en schuldhulpverlening voor mensen in armoede. Gelukkig zullen de vele mensen die hun hulpverlener verliezen en nergens anders terecht kunnen gezonde recepten kunnen opzoeken. Merci overheid!”[/box]
-
Asociaal beleid afgestraft: Jambon zet Zweeds door en doet er nog een schep bovenop
Jambon. (Foto vanop Wikipedia) Het asociale beleid van de Zweedse regeringen werd afgestraft. Toch krijgen we op Vlaams niveau een heruitgave van de vorige regering. De verliezende partijen zetten door en doen er nog een schep bovenop. Het asociale karakter van het beleid wordt opgevoerd. Niet alleen migranten worden hard aangepakt, ook werklozen, het middenveld en de ambtenaren. Wie blijft buiten schot? De rijksten, de vastgoedlobby, de grote bedrijven, … Er is inderdaad een VB-stempel op deze regering die als motto lijkt te hanteren: ‘rijk volk eerst’. De sociale beloften in het regeerakkoord worden in de verf gezet, maar het blijkt een dun laagje vernis te zijn.
Door Geert Cool
Sociale klemtonen: onvoldoende middelen zullen problemen niet oplossen
De regering-Jambon probeert zich voor te doen als ‘sociaal’ voor wie hier woont – we schreven bijna ‘voor echte Vlamingen’ – en strenger voor wie er bij wil horen. Een blik op wat als sociale maatregelen wordt voorgesteld, maakt duidelijk dat dit nonsens is. De noden in onder meer de zorgsector, onderwijs en inzake betaalbaar wonen zijn bijzonder groot. De voorgestelde middelen beantwoorden niet aan de noden.
Zo is er geen sprake van de benodigde 1,6 miljard euro per jaar om de wachtlijsten in de gehandicaptenzorg weg te werken. Dat was het cijfer waar het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) over sprak. Met 270 miljoen euro komt de nieuwe Vlaamse regering nog niet in de buurt! Om de ouderenzorg betaalbaar te houden, komt er geen maximumfactuur en zal de overheid evenmin fors investeren in degelijke publieke ouderenzorg. Neen: het zorgbudget voor een groot aantal ouderen wordt opgetrokken en er is de belofte van extra personeel op basis van personeelsnormen. Alles samen krijgt welzijn 550 miljoen euro extra, dat is ongeveer hetzelfde als onder de vorige Vlaamse regering en het blijft een pak onder wat nodig is.
Er wordt geen werk gemaakt van tienduizenden nieuwe sociale woningen, ook al is de wachtlijst opgelopen tot 153.910 mensen in Vlaanderen in 2018 (bijna evenveel als het aantal beschikbare sociale woningen: 156.280). De regering beweert te investeren in sociale huisvesting, maar erg ambitieus is ze niet. Het regeerakkoord houdt het op: “De investeringsmachtiging voor nieuwbouw en renovatie wordt de volgende 5 jaar gecontinueerd op het niveau van 2019” met een klemtoon op renovatie. Kortom: er wordt niet extra geïnvesteerd en er komen geen of amper nieuwe sociale woningen bij. De Vlaamse steun voor sociale huisvesting in de grote steden (Antwerpen, Gent) blijft behouden. Het voorstel uit de startnota van De Wever om die financiering te stoppen, was volgens de N-VA-voorzitter bewust naar voren gebracht om het nadien terug te trekken. Zo gaat het met sociale maatregelen van deze Vlaamse regering: we mogen al blij zijn met wat we hadden… Een status-quo dat niet volstaat, wordt als ‘vooruitgang’ voorgesteld. Zonder extra sociale huisvesting wordt enkel gefoefeld aan de toegang ertoe: die wordt moeilijker voor nieuwkomers.
De verlaging van de registratierechten bij de aankoop van een nieuwe woning van 7 naar 6% wordt als een sociale maatregel voorgesteld, maar komt nadat het opgedeeld tarief van 5% (voor klein beschrijf) en 10% (voor groot beschrijf) was afgeschaft. Voor een kleine woning blijft er dus een stijging van de registratierechten. Het afschaffen van de woonbonus wordt door sommigen als een ‘links’ accent voorgesteld. Dat is nonsens: de woonbonus zorgde voor een stijging van de huizenprijzen waarbij wat een gezin terugkreeg als woonbonus eigenlijk al doorgegeven was aan de vastgoedsector. Die sector moet van de regering-Jambon niets vrezen: door niet in extra sociale huisvesting te investeren, wordt de ‘huizenmarkt’ volledig aan de private sector overgelaten. Waar de invoering van de woonbonus tot stijgende prijzen leidde, zal de afschaffing ervan wellicht geen daling veroorzaken. Werkenden die een woning kopen zijn er de dupe van. Een links accent zou bestaan uit massale publieke investeringen in sociale huisvesting en betaalbaar wonen, maar dat vinden we niet in het regeerakkoord.
Blijft nog de maatregel van de jobbonus over: wie minder dan 1.700 euro bruto per maand verdient, zou een nettobonus krijgen van 50 euro per maand. Wie tussen 1.700 en 2.500 euro bruto verdient, zal een kleinere bonus krijgen. Deze opgesmukte jobkorting zou volgens de liberalen van toepassing zijn op één op de drie werkenden. De maatregel kost 350 miljoen euro en is één van de duurste die deze regering neemt. Mensen met een laag inkomen zullen dit zeker verwelkomen, maar het blijft nog even wachten: de maatregel komt er pas in 2021. En we moeten vaststellen dat de regering niet de werkgevers wil laten betalen voor hun personeel maar de gemeenschap. In plaats van een hoger loon dat recht geeft op bijhorende sociale voordelen (bijvoorbeeld inzake pensioenen) wordt een bonus uit de gemeenschapskas betaald.
De ‘sociale’ maatregelen vallen dus mager uit en wegen niet op tegen de nieuwe asociale voorstellen in het regeerakkoord.
Tegen nieuwkomers, werklozen, ambtenaren en al wie ambetant is
Het Vlaams Belang vond terecht dat het regeerakkoord wel degelijk de stempel van de partij droeg. Opmerkelijk was trouwens dat het VB geen kritiek had op het tekortschieten van de voorgestelde ‘sociale’ maatregelen, maar zich beperkte tot de roep om migranten en nieuwkomers nog harder aan te pakken. Het regeerakkoord neemt maatregelen uit het beruchte 70-puntenprogramma van het Vlaams Blok over: Vlaanderen stapt uit gelijkekansencentrum Unia en maakt de toegang tot onder meer de verplichte inburgering moeilijker. Nieuwkomers zullen 180 euro inschrijvingsgeld betalen voor de inburgeringscursus en twee keer 90 euro voor examens Nederlands en maatschappelijke oriëntatie. Met 360 euro is een inburgeringscursus duurder dan een driejarige Bachelor-opleiding voor een beursgerechtigde student.
Hiermee creëert de Vlaamse regering de illusie dat de sociale achteruitgang van de afgelopen jaren het resultaat is van investeringen in nieuwkomers. De lage lonen, tekort aan middelen voor onderwijs, falende infrastructuur of tanende zorgsector zijn echter het resultaat van een transfer van middelen van de gemeenschap naar de grote bedrijven via allerhande belastingvoordelen. Daar weigeren alle regeringen in dit land – inclusief de federale eens die er komt – tegen in te gaan. Met 43.397 nieuwkomers in Vlaanderen in 2017 (de laatste cijfers in de Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor van de Vlaamse overheid) zou een bijdrage van 360 euro in totaal 15 miljoen euro opleveren. Om de wachtlijsten in de gehandicaptenzorg weg te werken, is 1,6 miljard euro nodig of honderd keer meer. Anders gezegd: de aanvallen op nieuwkomers zijn vooral symbolisch om de indruk te wekken dat de regering gaat voor het ‘eigen volk eerst’: ze zullen amper middelen opbrengen maar ondertussen is 360 euro heel veel geld voor wie hier net aankomt.
Wie dacht dat de aanvallen zich tot de nieuwkomers zouden beperken, vergist zich. Werklozen bijvoorbeeld worden harder aangepakt. De VDAB krijgt meer mogelijkheden om werkzoekenden strenger op te volgen met een “verplichte overeenkomst over een persoonlijk traject naar werk” (waarvoor de VDAB overigens geen extra middelen krijgt) gevolgd door een mogelijkheid van verplichte onbetaalde gemeenschapsdienst na twee jaar. Gemeenten kunnen personeel beginnen afdanken: straks komen er onbetaalde dwangarbeiders in de plaats. Dat is letterlijk wat deze maatregel in Nederland heeft betekend: het voorbeeld van de afgedankte straatveger die nadien als gemeenschapsdienst onbetaald de straten moest vegen, is algemeen gekend.
Liggen ook onder vuur: wie voor de Vlaamse overheid werkt. Nieuw personeel wordt voortaan enkel contractueel tewerkgesteld, met uitzondering van het onderwijs. Het ambtenarenstatuut wordt volledig afgebouwd, wat een stap achteruit is voor het betreffend personeel (onder meer inzake jobzekerheid en pensioenen). De Vlaamse regering wil een “slanke” overheid met minder personeel. Inzake de lonen wordt een schot voor de boeg gelost met de stelling dat “het belang van anciënniteit in de loonvorming” wordt “teruggeschroefd.”
Nieuwkomers, werklozen en ambtenaren krijgen het gezelschap van al wie ‘ambetant’ kan zijn voor de rechtse Vlaamse regering. Zo wordt de financiële ondersteuning aan gelijkekansencentrum Unia afgeschaft, moet de VRT de ‘Vlaamse identiteit’ uitdragen en stoppen met kritische opiniestukken te publiceren (de nieuwssite mag enkel ter ondersteuning van beeldmateriaal zijn), het Minderhedenforum verdwijnt en de mutualiteiten worden voorzichtig aangepakt met de suggestie dat de zorgkassen (betaald door de zorgpremie) samensmelten en los komen te staan van de mutualiteiten.
Onderwijs: toegang tot hoger onderwijs moeilijker
Er zijn beloften om nieuw personeel in het onderwijs aan te trekken, onder meer door de anciënniteit uit de privésector over te nemen. In het kleuteronderwijs zouden er meer middelen komen. Het M-decreet – een poging tot opname van leerlingen met specifieke noden in het reguliere onderwijs, evenwel zonder de nodige middelen hiervoor te voorzien – wordt opnieuw afgeschaft. De ernstige herfinanciering door meer publieke middelen voor onderwijs, blijft echter uit.
Wat wel verandert, is de grotere nadruk op prestaties. Verplichte standaardproeven in het secundair onderwijs zijn daar deel van. In het hoger onderwijs komt er een harde knip tussen bachelor en masteropleidingen, wat de toegang tot masteropleidingen beperkt (tenzij een student de middelen heeft om langer te studeren). Daarnaast wil de regering een ‘rationalisering’ van de bacheloropleidingen, waarbij opleidingen met minder dan 115 studenten bedreigd zijn.
Geen investeringen in openbaar vervoer
Op De Lijn is er de afgelopen jaren fors bespaard en de Vlaamse regering wil daarmee doorzetten. De regering wil ons meer laten betalen: “Sowieso blijft De Lijn verder een hogere kostendekkingsgraad realiseren en blijft kostenefficiëntie een permanente drijfveer.” Kostendekkingsgraad staat voor het aandeel van de kosten die door de gebruikers rechtstreeks betaald wordt, naast het aandeel dat we onrechtstreeks via de gemeenschapsmiddelen betalen. De regering legt bovendien op dat er in de tweede helft van de regeerperiode in één vervoersregio een volledige liberalisering wordt doorgevoerd: via tendering zal daar een operator aangeduid worden. De weg voor private bedrijven wordt gemakkelijker: “We onderzoeken tevens hoe we de drempels in de regelgeving kunnen wegwerken voor private vervoersinitiatieven.”
Dat dit op protest van het personeel kan botsten, beseft de Vlaamse regering ook. Daarom bepaalt het regeerakkoord: “We zetten een stap verder op het vlak van een gegarandeerde dienstverlening.” Daartoe wordt aangedrongen op overleg met de sociale partners, maar als dat niets oplevert doet de regering het zelf. “Bij gebreke aan resultaten binnen de termijn van zes maanden, zal de regering het initiatief nemen om voormelde doelstelling alsnog te realiseren.”
Vlaamse identiteit
Op het N-VA-congres kregen de kopstukken het meeste applaus voor de nationalistische maatregelen. Waar er in het gemeenschapsonderwijs een volledig verbod op levensbeschouwelijke tekenen, inclusief de hoofddoek, komt in naam van de neutraliteit, geldt de neutraliteit niet voor de burgemeesterssjerp waar er voortaan keuze is tussen de Belgische driekleur en een Vlaamse versie. Voortaan zullen we aan de sjerp zien of er een Vlaams-nationalistische burgemeester is of niet. Er komt een ‘Vlaams canon’. In de Vlaamse rand wordt onderzocht of er een ‘voorrangregel’ komt om voorkeur te geven aan “leerlingen uit de Vlaamse gemeenschap.”
Quid CD&V?
De vorming van de nieuwe Vlaamse regering verliep ondanks dezelfde samenstelling als de vorige niet gemakkelijk. Het duurde vier maanden en er was een lijvig document – zonder exacte cijfers – nodig om de regeringsvorming te bezegelen. Het blijft immers een regering van verliezende partijen, waarbij N-VA de vooruitgang van VB probeert te gebruiken om de eigen stempel te vergroten. De liberalen zijn blij dat ze erbij zijn. CD&V zal het met dit regeerakkoord nog moeilijker krijgen om zich voor te doen als het ‘sociaal gezicht’ binnen een rechtse regering. De partij stond al onder druk door het asociale beleid van de vorige Zweedse regeringen, maar lijkt nu aan de top oprecht enthousiast over een verderzetting van de aanvallen. De enige discussies lijken te gaan over welke rol welk kopstuk zal spelen. Met het tegenvallende resultaat en de nog dramatischer achteruitgang in de peilingen na de verkiezingen, stelt zich stilaan de vraag: ‘quid CD&V’? Wat zal CD&V doen? Na de verkiezingen vlogen al verwijten over en weer tussen ACV-leiders en CD&V-kopstukken, met dit regeerakkoord wordt het voor de ACV-top nog moeilijker om CD&V de hand boven het hoofd te houden.
Verzet nodig!
De maatregelen in het regeerakkoord liggen in de lijn van de vorige Vlaamse regering en gaan nog een stap verder op verschillende vlakken, onder meer tegen nieuwkomers, ambtenaren of personeel en gebruikers van De Lijn. De sociale maatregelen die beloofd worden, voldoen helemaal niet aan de noden en zijn vaak slechts bevestigingen van wat er al was. Deze regering rijdt voor de rijken. Gewone werkenden die dachten dat zij het beter zouden hebben omdat migranten harder aangepakt worden, moeten maar eens becijferen wat de afschaffing van de woonbonus voor hen kost. Het begint met migranten, maar de neoliberale besparingslogica kan zich niet tot deze groep beperken.
Er zal verzet nodig zijn tegen de regering-Jambon. We mogen ons niet langen vangen aan de racistische verdeel-en-heersmethode die vandaag prominent verdedigd wordt door de regering, in een poging om het sociale falen op andere vlakken te verbergen. De rechtse partijen werden afgestraft omwille van hun asociaal beleid, meer nog meer asociaal beleid zullen ze daar geen antwoord op bieden. Collectieve strijd van de arbeidersbeweging rond de noden voor de meerderheid van de bevolking, is nodig. Als de arbeidersbeweging haar stempel niet op de discussies drukt, zal het publieke debat beperkt zijn tot racisme-light versus hard racisme, tussen keiharde besparingen op onze levensstandaard versus een zachtere variant ervan.
-
ACV: breek wat nog rest van banden met CD&V
Binnen het ACV haalt de ene strekking al wat meer de banden aan met de historisch bevoorrechte partner –CD&V en voorheen CVP – als politiek verlengstuk dan de andere. Toch lijken sommige CD&V’ers het als een plicht van ACV te beschouwen dat het CD&V steunt en zelfs oproept om voor deze partij te stemmen. Het bijzonder slechte resultaat van CD&V werd door Etienne Schouppe, voormalig gedelegeerd bestuurder van de NMBS en gewezen staatssecretaris voor CD&V, aangegrepen om kritiek te uiten op ACV-voorzitter Leemans.door een ACV-militant
Volgens Schouppe gaf het ACV te veel kritiek op de regering-Michel, waarin CD&V een prominente rol speelde. Bovendien verwijt Schouppe Leemans dat hij “Vlaams Belang-taal” gebruikt. Laat het duidelijk zijn: niet de vakbonden namen VB-retoriek over, het Vlaams Belang kwam met een zogezegd sociale retoriek. Het ACV nam de eis voor pensioen op 65 jaar en een menswaardig pensioen van minstens 1.500 euro per maand niet over van het Vlaams Belang. Integendeel: het Vlaams Belang kopieerde dit van de vakbonden omdat deze eisen populair zijn. En laten we wel wezen: het Vlaams Belang heeft niet de bedoeling om dit ook ten uitvoer te brengen. Waarom zou de partij anders in het Europees parlement tegen een Europees minimumloon stemmen? En tegen eender welke sociale maatregel overigens! Maar het spreekt wel een laag van de bevolking aan: mensen die niet meer rondkomen aan het einde van de maand en die in vreemdelingen concurrenten zien voor de eigen welvaart.
De uitspraken van Schouppe geven aan dat CD&V een zondebok zoekt bij het ACV in plaats van de analyse te maken waarom de partij zo’n zwaar verlies leed. De redenen moeten niet ver gezocht worden. Marc Leemans heeft gelijk als hij zegt dat alle regeringspartijen afgestraft zijn. CD&V probeerde – zeker naar het ACV toe – tot de allerlaatste minuut de kaart te trekken dat zij er in de regering voor zorgde dat het allemaal niet nog rechtser en asocialer aan toeging. Maar het ontging geen enkele werkmens: zonder CD&V was er van de Thatcheriaanse afbraakregering de afgelopen vijf jaar geen sprake geweest. Dat weet de basis van het ACV maar al te goed. De vakbondsleiders lieten na het actieplan van 2014 overigens een kans schieten om het protest verder op te bouwen en de regering die wankelde effectief ten val te brengen. Als er één kritiek moet gegeven worden, dan is het dat de ACV-leiding de rechtse regering consequenter had moeten bestrijden!
De ACV-campagne “Een ander beleid is mogelijk” bood een kans om de banden met de historisch bevoorrechte partner verder los te laten. Het ACV mag zich niet laten chanteren door het ARCO-dossier en andere zogenaamde privileges die CD&V de vakbond bezorgt. Het ACV moet volledig breken met CD&V: een partij die niet de belangen van de gewone werkmens verdedigt, maar enkel de Belgische burgerij dient.
-
Massabeweging voor klimaat leidt tot ontslag van Schauvliege
Betoging van 27 januari. Foto door Liesbeth Het is mogelijk om met aangehouden protest ministers weg te krijgen. Dat heeft het jongerenprotest aangetoond: na twee maanden van klimaatbetogingen moet Joke Schauvliege (CD&V) ontslag nemen. Een poging om het protest af te doen als een complot was een brug te ver. Eerdere misstappen van de minister werden nog toegedekt, maar tijdens een massabeweging is dat veel moeilijker.
Door Kenzo (Gent) – overgenomen vanop actieflinks.be
De klimaatstrijd is vanaf 2 december terug van even weggeweest. De eerste massabetoging op 2 december was historisch: tienduizenden trokken door Brussel. Minister Marghem beantwoordde de massaal gedragen ongerustheid rond het klimaat met een “njet” op de klimaattop van Katowice. Na de examens en kerstvakantie barstte het scholierenprotest los: eerst 3.500, dan 15.000 en vervolgens 35.000 scholieren betoogden in Brussel. Op zondag 27 januari was er opnieuw een nationale betoging met nogmaals tot 100.000 aanwezigen. Vorige week betoogden 15.000 scholieren in Brussel, evenveel in Luik en 3.000 in Leuven, naast andere lokale acties. Op 14 februari komen de studenten voor het eerst in actie.
Joke Schauvliege (CD&V) was sinds 2009 Vlaams minister van Leefmilieu en Natuur. Vanaf 2014 kwamen daar Landbouw en Omgeving bij. Ze moet oneervol ontslag nemen. Ze stond eerder bekend van bizarre uitspraken zoals: “Een boom heeft altijd de functie gehad om gekapt te worden” of als minister van cultuur: “Je moet als minister van cultuur geen cultuurkenner zijn.” Het brokkenparcours werd altijd toegedekt: Schauvliege haalde immers veel stemmen. Het massaprotest maakte de positie van Schauvliege onhoudbaar: omwille van het gevoerde beleid en de blunderende reacties op het protest was ze het voorwerp van bijtende kritiek en spot. “What a joke,” schreven de scholieren op hun kartonnen borden.
De stelling dat ze zich door het protest gesterkt voelde in haar beleid, werd op gelach ontvangen. Het voorstel van klimaatcoaches vond geen gehoor bij de scholieren: zij hadden snel begrepen dat die coaches zouden aangebracht worden door een vzw die gefinancierd wordt door grote bedrijven. Het voorstel van hogere vliegtaksen was een doorzichtige poging om bredere lagen van de bevolking tegen de jongeren op te zetten. De werkgeversfederatie VBO sprong meteen op de kar met de eis om de indexering van de lonen af te schaffen en het idee te vestigen dat klimaatmaatregelen sowieso botsen op de roep naar koopkracht. Dat veel jongeren maatregelen als gratis en meer openbaar vervoer eisen, werd uiteraard niet opgenomen door de minister of de werkgevers. Tenslotte was er de poging om het protest te sussen met het voorstel om leerlingen van het 5de en 6de jaar een lesuur of twee te informeren over het klimaatbeleid en de verdiensten van het beleid de afgelopen jaren. Ook dit kon op weinig applaus rekenen.
Recuperatie lukte niet, dus werd geprobeerd om het protest te criminaliseren. Schauvliege stelde dat het protest een complot was van natuurorganisaties. Dat complot werd volgens de ex-minister bevestigd door de staatsveiligheid. De basis van het complot lag volgens Schauvliege in het protest tegen voormalig minister van leefmilieu Vera Dua (Agalev, nu Groen) in 2003, toen de jonge klimaatactivisten ofwel nog niet geboren waren ofwel nog in de pampers zaten. Op deze bizarre uitspraken volgden excuses: Schauvliege moest erkennen dat de staatsveiligheid niets over zo’n complot had gemeld. Ze kon moeilijk anders: de staatsveiligheid ontkende het zelf. Enkele uren later volgde het onvermijdelijke ontslag. Voor elke volgende poging tot minder doorzichtige recuperatie – bijvoorbeeld via denktanks gefinancierd door grote bedrijven maar met deelname van klimaatorganisaties – was Schauvliege een te groot obstakel geworden. Haar ontslag is een zware slag voor de Vlaamse regering, die tot hiertoe steeds redelijk stabiel was.
Met het ontslag van Schauvliege heeft de beweging een eerste overwinning geboekt, ook al is de strijd nog maar net begonnen. Dit is geen concrete overwinning inzake maatregelen tegen klimaatverandering, maar het geeft wel aan dat strijd vruchten afwerpt. Nu is het tijd voor een echt offensief. De oproep voor een internationale schoolstaking op 15 maart kan daar een rol in spelen. Zeker als de vakbonden inspelen op de dynamiek van het jongerenprotest om mee op de kar te springen en te gaan voor een staking van de volledige samenleving. Dat is het beste antwoord op politici en werkgevers die klimaat en koopkracht tegenover elkaar stellen om de eigen verantwoordelijkheid te ontlopen.
Het ontslag van Schauvliege zal het zelfvertrouwen van de beweging versterken. Het establishment hoopt om de discussie zo snel mogelijk van de straat weg te krijgen. Er wordt gehoopt dat het jongerenprotest doodbloedt en dat allerhande experten, al dan niet gefinancierd door grote bedrijven, het initiatief in handen krijgen. Lobbyen voor een klimaatwet kan dan tegenover straatprotest geplaatst worden. De beweging moet zich daar bewust van zijn en zich organiseren om volgende stappen voor te bereiden: een oplopend actieplan en discussies over eisen die echt een verschil maken. De vakbonden kunnen daar een grote rol in spelen door zich open te stellen naar de jongeren en bijvoorbeeld mee de eis van gratis en meer openbaar vervoer offensief te verdedigen. Dat is een eis waarmee de roep naar koopkracht, betere mobiliteit en de vraag naar propere lucht samenkomen.
Het aanstekelijke jongerenprotest toont aan dat vastberaden acties waarbij we ons niet laten sussen door halfslachtige beloften de politieke agenda kunnen omgooien. Waar de regeringscrisis in december nog alle aandacht vestigde op migratie en de N-VA al klaar stond om daar het confederalisme aan toe te voegen, gaan veel discussies nu over klimaat. We kunnen daar koopkracht aan toevoegen: de nationale staking van 13 februari biedt die kans. Maar we staan nog veel sterker als we koopkracht en klimaat samenbrengen: het enthousiasme van de jongeren en de economische slagkracht van de arbeidersbeweging als basis voor een echt offensief.
-
Rechtse regeringspartijen verloren ook in Vlaanderen
Met dit resultaat verliezen N-VA, CD&V en Open VLD 16 van hun 89 zetels in het Vlaams Parlement…
De Wever en Bracke. Foto: Jean-Marie Op 14 oktober haalde N-VA opnieuw erg hoge scores, zeker in Antwerpen en omgeving. In heel wat gemeenten halen N-VA en het extreemrechtse VB samen meer dan de helft van de stemmen. Dit fenomeen is niet nieuw. Bij de nationale verkiezingen van 2014 haalde de N-VA in de Antwerpse rand nog een pak meer dan nu. In Antwerpen zelf werd het verlies beperkt waardoor er nipt geen zetel verloren ging en de rechtse coalitie van De Wever over een erg krappe meerderheid bleef beschikken.
Dit resultaat is natuurlijk erg anders dan in Brussel en Wallonië waar het asociale regeringsbeleid van de MR duidelijk werd afgestraft. Dit ging gepaard met een opgang van Ecolo en PTB (de Franstalige PVDA). Er werd uitdrukkelijker links gestemd wat de mogelijkheid van linkse regionale regeringen in Wallonië en Brussel op de agenda plaatst.
Als Vlaanderen nog wat achterblijft op deze ontwikkeling heeft dit veel te maken met de zwakkere tradities van de arbeidersbeweging in het noorden van het land. Dat heeft een impact op het bewustzijn van bredere lagen die gemakkelijker vatbaar zijn voor schijnoplossingen voor sociale problemen. Dat sociale thema’s de belangrijkste zijn, wordt ook in Vlaanderen erkend door de kiezers. Maar dat uit zich op een verwrongen manier in stemmen tegen de gevestigde politiek en een grotere openheid voor racistische vooroordelen. N-VA weet daar goed op in te spelen. De partij van De Wever doet dit zelfs in die mate dat het de weg vrijmaakt voor hernieuwde groei van het Vlaams Belang.
Maar zelfs in deze gemeenteraadsverkiezingen was er in Vlaanderen een verschuiving naar links zichtbaar. In vergelijking met 2014 gingen zowel N-VA, Open Vld als CD&V achteruit in de provincieraadsverkiezingen (die het gemakkelijkst met nationale verkiezingen kunnen vergeleken worden). Samen zouden ze 16 van hun 89 zetels in het Vlaams Parlement moeten prijsgeven. Ten onrechte stelden ze zich allemaal voor als overwinnaars van 14 oktober…
De verloren stemmen gingen naar VB en Groen. De erg zwakke SP.a verloor verder terrein. Niet omdat een te links beleid gevoerd werd, maar net door een gebrek daaraan. Het Gentse drama van de onbewoonbare huizen in de Sint-Bernadettewijk was daar een schrijnend voorbeeld van.
Het verlies van SP.a was echter beperkter dan de groei van Groen dat van 308 naar 541 verkozenen gaat. Daarnaast is er de doorbraak van PVDA die verkozenen haalt in 13 Vlaamse gemeenten. Zonder programma waarmee het kapitalisme in vraag gesteld wordt, zal Groen de verwachtingen niet inlossen. Maar de electorale groei is wel een uitdrukking van een zoektocht naar alternatieven op het rechtse beleid.
-
Kris Peeters opgeofferd om CD&V in Antwerpen (en de rechtse coalitie) te redden?
Foto: Liesbeth De zoektocht naar een lijsttrekker bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 in Antwerpen heeft CD&V bij Kris Peeters gebracht. De minister van werk moet hiervoor nog verhuizen vanuit Puurs. Er wacht hem een ondankbare taak: CD&V overeind houden in Antwerpen.
Door Geert Cool
De voorbije jaren is de steun voor zowel CD&V als Open Vld in Antwerpen bijzonder diep weggezakt. Bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen kon Annemie Turtelboom als binnengehaalde lijsttrekker voor Open Vld de meubels niet redden. Naast haar eigen zitje was er slechts één partijgenoot verkozen. CD&V moest de wagon aan het karretje van SP.a hangen om een groter aantal verkozenen te bekomen.
In verschillende districten waar CD&V in 2012 wel afzonderlijk opkwam, was het resultaat niet bepaald positief. Nergens werd de kaap van de 10% overschreden, in sommige districten haalde de partij nog amper 5%. Een kartel vormen zoals in 2012 met SP.a of zoals in 2008 met N-VA zit er voor 2018 niet in. Gedoodverfd kopstuk Philip Heylen koos bovendien het zekere voor het onzekere en trekt naar de private sector. Als CD&V niet helemaal kopje onder wil gaan in de Antwerpse gemeenteraadsverkiezingen was er een ingreep nodig. Zoals de eerdere ervaring van Annemie Turtelboom aantoonde, is de kans op succes echter beperkt. De internationale tendens van het verdwijnen van het politieke centrum is al langer zichtbaar in de Antwerpse kiesresultaten en het is weinig waarschijnlijk dat Peeters die tendens zal kunnen keren.
Een tussentijdse peiling na drie jaar gemeentebestuur in 2015 gaf CD&V 7,4% waardoor het twee van de huidige vijf zetels zou verliezen. Open VLD haalde in deze peiling 7,1% waardoor het een zetel zou winnen. Problematisch voor N-VA is dat het met 34,4% en 21 zetels (twee minder) met de zes zetels van CD&V en Open Vld niet langer aan een meerderheid zou komen: 27 van de 55 zetels tegenover 30 vandaag. Het model voor de rechtse regering op federaal en Vlaams niveau zou volgens deze peiling dus ook in het eigen bastion zijn meerderheid verliezen. Niet alleen CD&V heeft een Antwerps probleem, ook De Wever en de N-VA hebben er één.
De komst van Kris Peeters wordt in de media voorgesteld als een uitdaging voor Bart De Wever waarbij de strijd tussen Peeters en De Wever nu ook openlijk in Antwerpen zal gevoerd worden. Ongetwijfeld zijn er spanningen, maar beide partijen vormen wel samen een meerderheid in zowel de federale als de Vlaamse regering en ook op Antwerps niveau. Indien de rechtse coalitie in Antwerpen in 2018 zijn meerderheid verliest, zal dit gevolgen hebben voor de regeringsvormingen in 2019. Indien De Wever burgemeester wil blijven, zou hij wel eens Kris Peeters nodig kunnen hebben. De enige andere optie lijkt een atypische coalitie van N-VA en Groen (volgens de peiling van 2015 goed voor een meerderheid van 30 zetels) naar het voorbeeld van de lokale coalitie in Deurne. Of Groen bereid zal zijn om een jaar voor de parlementsverkiezingen Wouter Van Besien en voorzitter Almaci in zo’n coalitie te sturen, is echter betwijfelbaar.
De transfer van Kris Peeters naar Antwerpen is vooral voor Peeters zelf een risico: de voorstelling van de campagne als een strijd tussen De Wever en Peeters start met een achterstand van 27% voor Peeters op basis van de peiling uit 2015, ‘scoren’ wordt dus moeilijk. Als lijsttrekker wordt Peeters kandidaat-schepen in een volgende coalitie, maar CD&V heeft een cumulverbod voor schepenen in een grote stad als Antwerpen. Hierdoor is niet alleen een ministerpost onmogelijk, maar zelfs een zitje in het parlement kan niet meer. Van minister naar schepen van een wel erg kleine CD&V-fractie in Antwerpen, is niet bepaald een promotie. Het lijkt eerder op een wanhoopsdaad.
De linkerzijde mag geen illusies hebben in de komst van Peeters. De fabel van Peeters als ‘sociaal gezicht’ in de rechtse regering is al meermaals doorprikt. Volgens de peiling van 2015 komt een grote ‘centrumcoalitie’ van SP.a, Groen, CD&V en Open Vld niet aan een meerderheid (26 zetels). Bovendien zou een dergelijke coalitie geen fundamentele breuk met het huidige beleid betekenen. Een ‘linkse’ coalitie van SP.a, Groen en PVDA zou zowel CD&V als Open Vld nodig hebben om aan een meerderheid te komen. We hopen dat de PVDA zich niet geroepen zal voelen om een dergelijke centrumcoalitie te ondersteunen en evenmin zal meestappen in de wel erg louter gepersonaliseerde publiciteitscampagne die de gemeenteraadsverkiezingen dreigt te worden.
Er zijn heel veel inhoudelijke noden en behoeften die centraal moeten staan: het nijpende tekort aan betaalbare huisvesting, de mobiliteitsproblemen die tot stilstand leiden, het gebrek aan werk voor jongeren, het verzet tegen de vermarkting van het sociaal werk, … bovenop het ongenoegen als gevolg van het besparingsbeleid op alle andere niveaus. Een campagne rond dergelijke thema’s met offensieve eisen voor massale publieke investeringen is nodig. LSP wil dat versterken waarbij we het meteen koppelen aan de noodzaak van maatschappijverandering en concrete stappen in de opbouw van krachtsverhoudingen op straat om tot dergelijke verandering te komen.
De Antwerpse gemeenteraadsverkiezingen van 2018 worden interessant op verschillende vlakken. Maar ondertussen zijn er dringende kwesties die niet op die verkiezingen kunnen wachten. De strijd rond de vermarkting van het sociaal werk, de mobiliteitsknoop, de oprukkende repressie om de sociale problemen toe te dekken, … moet nu opgedreven worden.
-
Terwijl superrijken hun miljarden laten slapen op de Bahama’s of in Panama, laat Michel de zieken en werkenden betalen
Vakbondsbetoging van 29 september. Foto: Jean-Marie Eens te meer laat de regering de werkenden en uitkeringstrekkers betalen voor de tekorten. Ook nu kon er geen tegenprestatie in de vorm van een meerwaardetaks van af. Daarvoor was het gelobby van de rijksten te sterk. Voorlopig wordt de verlaging van de vennootschapsbelasting uitgesteld, zo blijft ook de discussie over het afschaffen van aftrekposten open. Zoals professor De Grauwe vorig weekend in De Standaard opmerkte: “Achter elke aftrekpost schuilt een legertje lobbyisten.” Met een regering die voor de rijken rijdt, doen deze lobbyisten goede zaken. Onze levensstandaard daarentegen is er slecht aan toe.
Zware besparing in sociale zekerheid
Van de 2,1 miljard euro aan besparingen moet er maar liefst 1,4 miljard euro uit de sociale zekerheid komen. Terwijl het steeds flexibeler en langer werken regelrecht leidt tot een onvermijdelijke en forse toename van gezondheidsproblemen, wordt er bijna 1 miljard euro bespaard op gezondheidszorg. Dit zal uiteraard gevolgen hebben voor zowel personeel als patiënten.
Dat erkende ook minister De Block toen ze begin dit jaar reageerde op de uitspraak van Bart De Wever dat er enkel in de sociale zekerheid nog fors bespaard kon worden. De Block stelde toen: “Als er wordt bespaard bovenop het afgesproken besparingstraject, dan dreigen er gaten te vallen in de sociale zekerheid.” De verontwaardiging over de uitspraken van De Wever heeft bij de regeringspartijen plaats gemaakt voor de uitvoering van wat De Wever vroeg. Ook de werkgevers zijn tevreden, begin dit jaar verklaarde VBO-topman Timmermans dat er “gemakkelijk over een periode van drie tot vijf jaar tussen de 800 miljoen en 1,5 miljard euro” in de sociale zekerheid kan gevonden worden. Timmermans moet er geen drie of vijf jaar op wachten, hij krijgt het meteen.
Gewone werkenden moeten nogmaals inleveren
Michel zoekt niet alleen geld bij de zieken, hij kijkt ook naar de armen (door te snoeien in de welvaartsenveloppe), bruggepensioneerden die minder pensioen zullen krijgen of zwangere vrouwen die meteen moeten stoppen met werken in een risicovol beroep (waarbij de werkgever 10% van de uitkering zal moeten betalen en dus minder snel zal overgaan tot de aanwerving van jonge vrouwen die zwanger kunnen worden…). Dit alles wordt verkocht met het argument dat wie werkt wint en wie niet werkt verliest. Wat een nonsens!
Gewone werkenden verliezen evenzeer. Bij de minste tegenslag worden ze tot armoede veroordeeld en een tegenslag kan er sneller komen met de opgedreven flexibiliteit door de wet-Peeters. Jonge werkenden moeten niet denken dat ze wat kunnen sparen om op tegenslagen voorbereid te zijn, de huidige minimumlonen voor jongeren vindt deze regering immers niet realistisch en dus gaat dit minimum tot een derde naar beneden! Volgens Peeters zal dit extra jobs opleveren…
De wet-Peeters voorziet bovendien in het verlagen van overloon voor overuren die naargelang de werkgever het wil moeten gepresteerd worden. Als dit allemaal nog niet volstaat om onze levensstandaard te kelderen, dan wordt het argument van de ‘loonhandicap’ nog eens bovengehaald. Aangezien er met de vorige berekening op basis van de wet van 1996 geen ‘handicap’ meer is, wordt de berekeningswijze veranderd tot er wel weer op onze lonen en uitkeringen kan bespaard worden. Voor de regering is dit het ‘redden van de index’, terwijl die index overigens verder ondermijnd wordt. De werkgevers zijn alvast tevreden en hebben het over “slimme hervormingen.”
Het overheidspersoneel moet opnieuw een zware opdoffer incasseren met een afbouw van de pensioenrechten. Nadat de regering het leger voor zowat alles heeft ingezet, worden de militairen ‘bedankt’ met een drastische verhoging van hun pensioenleeftijd. Wil deze regering echt alle werkenden tegen zich in het harnas jagen? Ook het rijdend treinpersoneel moet veel langer aan de slag. Over de gevolgen hiervan voor de veiligheid op het spoor, wordt uiteraard gezwegen.
Bovenop de nieuwe besparingen zijn er ook nog de extra taksen die we de afgelopen jaren te verduren kregen, zo blijkt de BTW-verhoging op elektriciteit in deze begroting goed voor 162 miljoen euro ‘onverwachte inkomsten’. Elke energiefactuur of tankbeurt zijn stilaan nieuwe belastingrondes geworden. Wie daar nog aan ontsnapte met een tankkaart kan het binnenkort vergeten: de regering wil ook daar 100 miljoen euro op besparen. Wij zijn op zich geen voorstander van bedrijfswagens en tankkaarten, maar het zijn verworven rechten die in ruil voor gemiste loonsverhogingen werden toegekend. Loonsverhogingen zitten er nu niet in en de verworven rechten worden afgebouwd. Zo verliezen werkenden twee keer.
Rijken blijven eens te meer buiten schot
Foto: Jean-Marie Zelfs een beperkte meerwaardebelasting was onaanvaardbaar voor de liberale regeringspartijen N-VA en Open VLD. Nochtans zou zo’n belasting het asociale beleid niet recht trekken. Maar zelfs de schijn van een pijnlijke maatregel voor de rijksten kon er niet door. De herhaling van de belofte van een oplossing rond Arco volstaat misschien voor voormalig Unizo-kopman Peeters, maar hoeveel keer zal die belofte nog gebruikt worden als pasmunt voor een asociaal beleid? Hoeveel begrotingsrondes zullen er nog volgen waarin gewone werkenden en uitkeringstrekkers betalen terwijl de superrijken vrijuit gaan? Hoelang nog kan het neoliberale opbod zelfs de schijn van ‘evenwichtigheid’ op arrogante wijze aan de kant schuiven?
De werkgeversfederaties reageerden allemaal tevreden. Ze maakten bovendien van de gelegenheid gebruik om meer te eisen: geen meerwaardebelasting en een snelle daling van de vennootschapsbelasting. De werkgevers krijgen het stilaan moeilijk om nog een beetje kritisch uit de hoek te kunnen komen tegenover deze regering: alles wat ze vragen, krijgen ze immers op een gouden schoteltje aangeboden. Dat belooft voor de hervorming van de vennootschapsbelasting.
In De Standaard van afgelopen weekend pleitte econoom Paul De Grauwe voor een “echte vermogensbelasting” – “En als dat Marc Coucke niet aanstaat, moet hij maar een voetbalploeg in Zuid-Afrika kopen” – waarbij alle vermogens boven 1 miljoen euro aan 1 à 2% belast worden en vanaf 5 miljoen euro aan 3 à 4%. Op de vraag waarom een dergelijke miljonairstaks er niet komt, antwoordde De Grauwe: “Ik denk dat die grote vermogens te veel politieke macht hebben. Een heel grote meerderheid van de bevolking is, zo blijkt uit peilingen, voor een vermogensbelasting. Als politicus weet je dan toch wat je te doen staat? En toch gebeurt het niet. Het moet zijn dat mensen met grote vermogens veel invloed hebben.” Kortom, zelfs een liberaal als De Grauwe erkent dat de superrijken het voor het zeggen hebben en dat deze regering voor hen rijdt. Niet dat hij het liberalisme afzweert, zijn voorstel van een miljonairstaks heeft als doel om het kapitalisme te redden. “Te grote ongelijkheid is een gevaar voor het kapitalisme,” stelt hij verwijzend naar Keynes.
De superrijken hebben een grote politieke macht en krijgen alles gedaan van deze regering. We zullen met deze regering niet tot ‘onderhandelde’ evenwichten komen, zelfs het afvijlen van de allerscherpste kantjes van de besparingen wordt afgeblokt. Deze regering moet weg. Dat vereist een ernstig actieplan met een duidelijk doel: de val van de regering en het besparingsbeleid. Op de betoging van 29 september – die eens te meer groter dan verwacht was – pleitte ABVV-topman Goblet terecht voor een algemene staking nog voor het einde van het jaar. Als er geen algemene oproep tot actie komt, zullen diverse sectoren of bedrijven afzonderlijk in actie gaan. Op 24 november is er al een staking van de non-profit. Deze acties kunnen we goed gebruiken in opbouw naar een algemene staking.
Verder zal de kwestie van een politiek alternatief zich blijven stellen. LSP is verheugd met de vooruitgang van de PVDA langs Franstalige kant en in Brussel. Het toont het potentieel voor een consequente linkse kracht. Het samenbrengen van alle krachten ter linkerzijde en de vele duizenden strijdbare syndicalisten kan een brede linkse strijdformatie tot stand brengen waarin zowel de PVDA als andere linkse krachten een grote rol kunnen spelen. Het verdedigen van een strijdbaar socialistisch programma als antwoord op de kapitalistische crisis kan niet wachten tot er een brede strijdformatie bestaat, maar kan er juist toe bijdragen om de nood eraan op te helderen. Dat programma telkens weer op de agenda plaatsen en verdedigen, is wat LSP doet en waarvoor we ieders hulp kunnen gebruiken.
-
Beperkte meerwaardebelasting kan asociaal beleid niet recht trekken
Foto: Liesbeth CD&V zit in een lastig parket: de neoliberalen in de regering lijken door hun onderling opbod steeds verder te radicaliseren terwijl een groot en groeiend deel van de bevolking daar niets van moet weten. De regeringspartijen verliezen in de peilingen, maar elk voorstel van CD&V om minstens de schijn van een evenwichtig besparingsbeleid hoog te houden, wordt op arrogante wijze afgeblokt. Wellicht leidt het niet tot de val van Michel 1, maar het wijst wel op problemen voor de vorming van een regering-Michel 2.
Het filmfestival in Gent draait op volle toeren, maar ook in de Brusselse Wetstraat lijken er acteurs aan het werk. De inzet: het eigen profiel in de media wat bijsturen of aanscherpen, bij zowel CD&V als Open VLD aangevuld met een portie wanhoop wegens rampzalige opiniepeilingen. Over de kern van het beleid zijn ze het immers allemaal eens: cadeaus aan de grote bedrijven (eventueel aangevuld met de kleine bedrijven) moeten ruimte voor investeringen en jobs creëren waarop de economie kan aantrekken. Zelfs oppositiepartijen als SP.a en Groen gaan een heel eind mee in die richting. In Ter Zake kroop Calvo (Groen) bijna op de schoot van Marc Coucke en diens liberale argumenten. In De Tijd bracht Crombez (SP.a) zijn ‘alternatief’ dat eveneens uit lastenverlagingen bestond. Bij zoveel eensgezindheid, ondanks het evidente falen van deze in essentie neoliberale dogma’s, kan de discussie verlegd worden naar symbolische maatregelen en imagodiscussies.
Het voorstel van CD&V voor een meerwaardebelasting is een symbolisch voorstel in de zin dat het om een beperkte maatregel gaat die, zoals het voorbeeld van de speculatietaks aangaf, heel veel achterpoortjes openlaat om eraan te ontsnappen. De speculatietaks dreigt afgeschaft te worden nu blijkt dat deze maatregel om de rijken te laten bijdragen de overheid via een lagere beurstaks meer kost dan opbrengt… (anders gezegd: de rijken meer oplevert dan kost). Dergelijke maatregelen dienen blijkbaar vooral voor de aankondiging ervan en de bijhorende ‘perceptie,’ maar de rijken echt raken doen ze niet. Daarvoor zijn er teveel uitwegen en ontbreekt het aan een opening van de boekhouding, een vermogenskadaster en een stok achter de deur om het ontduiken van die maatregelen te stoppen.
Het voorstel van CD&V is om meerwaarde op aandelen te belasten tegen 7,5% voor zover er per persoon op 10 jaar tijd meer dan 50.000 euro winst geboekt is. Het tarief stijgt tot 30% indien aandelen binnen het jaar verkocht worden. Volgens Rutten (Open VLD) zou dit de middenklasse raken, zoals gepensioneerden die hun groepsverzekering in aandelen omzetten. Het maakt meteen duidelijk dat Rutten meer mensen kent onder de 15% Belgische gezinnen die aandelen bezitten (waarvan slechts een minderheid meer dan 5.000 euro winst per jaar boekt) dan onder de 15% Belgische gezinnen die onder de armoedegrens leven.
Met dit voorstel wordt geen ernstige bijdrage van de superrijken gevraagd, het komt nog niet in de buurt van een vermogensbelasting. Tegelijk is de regering van plan om erg hard toe te slaan in de gezondheidszorg. Dat ondermijnt onze levensstandaard verder of dacht iemand dat bijna 1 miljard euro besparingen niet gevoeld worden door de overgrote meerderheid van de bevolking die wel eens beroep doet op die gezondheidszorg en dat 600 miljoen besparen op de overheid kan zonder dat er gevolgen aan verbonden zijn? Er zijn ook nog de maatregelen die eerder genomen zijn (hogere pensioenleeftijd, indexsprong, ….) en nu wil de regering daarbovenop de flexibiliteit opvoeren (terwijl we nu al zo flexibel zijn dat jongeren steeds meer genoodzaakt zijn om vier vijfde te werken of beter gezegd: voltijds werken voor een vier vijfde loon) en de discussie starten over de berekening van de ‘loonhandicap’ om een stijging van de lonen te vermijden. Tegenover die horrorcatalogus volstaat geen zoethoudertje.
Het mag dan al een beperkt voorstel zijn, voor Open VLD is een meerwaardebelasting op aandelen onaanvaardbaar. Alexander De Croo vertelde doodleuk dat de opstelling van CD&V hem overkomt alsof de PS in de regering zit. In liberale kringen is dat zowat het ergste verwijt dat er is. De arrogante wijze waarop CD&V afgeblokt wordt, ook al slikte die partij alle andere maatregelen en haalde Kris Peeters nog uit naar de vakbonden die niet zullen betrokken worden bij de aanpassing van de wet van 1996 over de loonvorming in vergelijking met de buurlanden, wijst op een neoliberaal opbod. Zal die radicalisering onder de Vlaamse Thatchers zo ver gaan dat het na volgende verkiezingen onmogelijk wordt om nog partners te vinden? Alleen komen ze immers niet langer aan een Vlaamse meerderheid en langs Franstalige kant was de steun voor de regering al van bij het begin problematisch aangezien enkel MR, een partij van ongeveer 25%, deelneemt.
De neoliberale recepten falen en leiden tot grotere tekorten. Dat blijkt uit alle cijfers en vooral uit de levensstandaard van de overgrote meerderheid van de bevolking. Het volstaat niet om dit gewoon vast te stellen, het zal erop aankomen om het verzet tegen de rechtse regering verder te zetten waarbij de strijd niet halfslachtig maar goed voorbereid wordt gevoerd. Het potentieel zagen we bij zowat alle vakbondsacties van de afgelopen maanden en jaren, ook de laatste betoging eind september was weer groter dan verwacht. Het ongenoegen is groot, elke vonk kan tot een nieuwe explosie leiden. Dit organiseren is de uitdaging en vereist ook een politiek programma zodat we het debat niet aan het rechtse opbod overlaten.
De eis van een vermogensbelasting of miljonairstaks is daar een onderdeel van. Maar dit vereist volledige opheffing van het bankgeheim, een sluitend vermogenskadaster en de mogelijkheid om te onteigenen. Gezien hun gewicht in de maatschappij zou het absurd zijn daar niet meteen de nationalisatie van de financiële sector en de grote bedrijven onder democratische controle en beheer van de werkende bevolking aan te koppelen. Dan pas zou een miljonairstaks zijn reële betekenis krijgen: niet als illusie voor een sociaal beheerd kapitalisme, maar als overgangsmaatregel in het kader van de socialistische omvorming van de maatschappij.
