Your cart is currently empty!
Tag: stakingsrecht
-
Voorbeeldige strijd bij BM&S
Op woensdag 3 september slaagden de 14 arbeiders van BM&S er opnieuw in om de staking op hun werkplaats in stand te houden. De stakerspost houdt stand ondanks alle aanvallen.Artikel door Laure (Brussel)
Terugblik
Het bedrijf BM&S vervangt sinds 1 april een andere onderaannemer van de NMBS voor de schoonmaak van treinen – overigens een voorbeeld van de geleidelijke privatiseringspolitiek van de openbare diensten waar de NMBS al jarenlang aan meedoet. De werknemers, officieel tewerkgesteld bij BM&S, werken al jaren voor verschillende werkgevers en doen daarbij steeds hetzelfde werk: treinen van de NMBS schoonmaken.
Toen een nieuwe directie werd aangesteld, beloofde deze het personeel dat niet aan de contracten zou geraakt worden en dat de drie interimkrachten snel een contract zouden krijgen. Dat is niet meer dan normaal voor personeel dat al meer dan anderhalf jaar in trouwe dienst was naast de andere collega’s.
Toen de delegees de contracten van nabijer bekeken en wezen op onduidelijkheden en vooral op de valse beloften rond de interimmers, gooide de directie van BM&S het over een andere boeg en werd een tegenaanval ingezet. De delegees kregen valse beschuldigingen naar het hoofd geslingerd om hen te discrediteren.
Midden augustus, toen één van de twee delegees op verlof was, wilde de directie grote kuis houden. De twee werden wegens dringende redenen afgedankt en ook de drie interimmers werden aan de deur gezet. Op dezelfde dag werden acht nieuwe interimmers aangeworven, ongetwijfeld om de ploeg die elkaar te goed begon te kennen aan de kant te schuiven.
Op 21 augustus, na de aankondiging van deze maatregelen, gingen de arbeiders meteen in staking om hun collega’s te ondersteunen en de onmiddellijke reïntegratie te eisen. De directie had hier geen oren naar. De 8 interimmers kregen een tijdelijk contract van een maand zodat de directie geen wetten overtrad (het is immers verboden om interimmers in te zetten om een staking te breken). Maar het was wel degelijk de bedoeling om de stakers te vervangen. Er werd een deurwaarder ingezet en 40 kandidaten voor de job werden opgetrommeld om de stakers te intimideren en duidelijk te maken dat hun job bedreigd was.
Het personeel liet zich gelukkig niet doen en door de solidariteit die ze kregen en hun eigen vastberadenheid is er die dag niemand aan de slag gegaan.
De volgende dag stelde de directie onderhandelingen voor die de maandag erna zouden plaatsvinden. Het personeel stemde daarmee in en hief de stakerspost op. Maar er bleek geen echte onderhandeling te zijn, er was geen sprake van dat de vijf collega’s terug aan de slag zouden kunnen. Hierop bleven de anderen trouw aan hun ordewoord om te staken tot de eisen ingewilligd worden.
Tegelijk was er een nooit geziene rechterlijke uitspraak met een dwangsom van 10.000 euro voor de stad Brussel en de gemeente Schaarbeek. Die dwangsom moeten de gemeenten betalen per dag dat ze de politie geen bevel geven om de stakerspost op te ruimen.
Op woensdag 3 september kwam de directie opnieuw met een deurwaarder naar de stakerspost, ditmaal vergezeld door drie agenten. Ze was vastbesloten om de opgetrommelde tijdelijke personeelsleden aan het werk te krijgen.
In tegenstelling tot wat er in de gevestigde media werd gezegd, heeft geen enkele arbeider een wettelijke regel overtreden, zelfs niet op een ogenblik dat hun stakingsrecht met de voeten werd getreden. Pas na discussies met hun niet-stakende collega’s en de ordediensten, bekwamen de stakers dat er niemand binnen ging.
Vandaag gaat de stakerspost door en is er een actie aan het justitiepaleis. Er wordt daar beroep aangetekend tegen de uitspraak die de stakerspost laat opruimen.
Lessen uit een strijd die nog niet gedaan is
De aanvallen waarmee de arbeiders van BM&S geconfronteerd worden, zowel de willekeurige afdankingen als de pogingen om de staking te breken, tonen tot op welk punt het patronaat vastberaden is om de rechten van het personeel en iedere vorm van verzet te breken.De logica waarmee deze aanvallen worden uitgevoerd passen in de patronale roep om de kosten te verlagen en over flexibele arbeidskrachten in een onzekere positie te beschikken. Dergelijk personeel moet vooral volgzaam zijn en doen wat de bazen zeggen. Dit kadert ook in het beleid dat al jarenlang wordt gevoerd door alle gevestigde partijen die de rode loper uitrollen voor het patronaat.
De geleidelijke privatisering van openbare diensten maakt het mogelijk om de arbeidsvoorwaarden en lonen naar beneden te halen, het personeel te verdelen in kleinere entiteiten en zo de aanvallen nog harder te kunnen uitvoeren.
We zien ook al enkele jaren dat het stakingsrecht onder vuur ligt. Het gebruik van torenhoge dwangsommen en de quasi systematische intimidatie door ordediensten, het toelaten van het inzetten van ander personeel op stakingsdagen,… Het gerecht laat geen kans ongelegen om aan te tonen aan welke kant ze staat: aan die van de kapitalisten tegen de arbeiders.
De vastberadenheid van de arbeiders bij BM&S en hun solidariteit tegenover de aanvallen is opmerkelijk en verdient alle steun. Voor de stakers is het niet evident om de strijd verder te zetten en op te komen voor de reïntegratie van hun collega’s.
We steunen hen volledig in deze strijd en roepen de lezers van deze site op om hetzelfde te doen. Om de strijd tot een overwinning te brengen, is steun noodzakelijk. Deze nieuwe strijd bij een onderaannemer van de NMBS (na onder meer ISS) kan aangegrepen worden voor een bredere beweging onder het spoorpersoneel. De opdeling van het spoorbedrijf in tal van onderaannemers is immers een stap achteruit voor het personeel (zowel inzake arbeidsvoorwaarden, lonen als slagkracht). Bovendien is het duidelijk dat de directie aandringt op steeds meer inspanningen door het personeel. Op tien jaar tijd is de productiviteit verdubbeld terwijl er 3.000 personeelsleden minder zijn. De directie van de NMBS en de opeenvolgende regeringen bereiden een volledige privatisering voor, wat de dienstverlening onder druk zou zetten. Dat is slecht voor de reizigers (duurdere prijzen, afschaffing van stations en lijnen,…) maar ook voor het personeel. BM&S toont dat aan.
De houding van de directie bij BM&S moet ook een signaal zijn voor de volledige arbeidersbeweging. Het patronaat en de kamikazeregering bereiden zich voor op een harde confrontatie waarbij onze syndicale rechten onder vuur zullen liggen. Het veralgemeend inzetten van deurwaarders, minimumdienstverlening bij de NMBS,… De mogelijkheid van verzet tegen het asociale beleid wordt steeds meer ondermijnd.De strijd is dus niet enkel van belang voor de arbeiders van BM&S. Wat daar gebeurt, zal navolging krijgen bij andere onderaannemers. Die beconcurreren elkaar om zo goedkoop mogelijk te zijn door op het personeel te besparen. Het gaat evenwel om een dienst voor de NMBS en dus gaat het ook om spoorpersoneel dat aan dezelfde voorwaarden moet werken.
- Allemaal samen solidair met het personeel van BM&S!
- Voor de onmiddellijke reïntegratie van de vijf afgedankte arbeiders, delegees en interimmers, met echte contracten en degelijke lonen!
- Voor de reïntegratie van de volledige schoonmaakdienst in de NMBS!
- Zelfde werk, zelfde loon, zelfde strijd!
- Stop de privatisering van de publieke diensten!
-
BM&S. Met Brusselse rechters terug naar het ‘stakingsrecht’ van de 19de eeuw
Foto door Collectif Krasnyi Het conflict bij de schoonmakers van de NMBS bij onderaannemer BM&S in Schaarbeek houdt aan. Het Brusselse gerecht maakte nog eens duidelijk waarom er in dit land over klassenjustitie wordt gesproken en zet een nooit geziene aanval op het stakingsrecht in. Zullen we dit laten passeren?
Even ter herinnering: het conflict bij BM&S begon op 21 augustus met een spontane staking na het ontslag van twee vakbondsafgevaardigden en het stopzetten van de contracten van drie interim-medewerkers. De directie probeerde de staking op alle mogelijke wijzen te breken. Er werden interimmers ingezet om de plaats van de stakers in te nemen, een praktijk die onwettelijk is. En er werd ook beroep gedaan op het gerecht om een dwangbevel te krijgen om de stakerspost te breken.
Terwijl de directie van BM&S door de autoriteiten geen strobreed in de weg werd gelegd bij het onwettelijk inzetten van interimmers als stakingsbrekers, kreeg ze wel alle mogelijke instrumenten in handen om de stakerspost te breken. Zo werkt het gerecht blijkbaar: de rechten van gewone werkenden, waaronder het recht op collectieve actie, worden met de voeten getreden terwijl de rode loper wordt uitgerold voor werkgevers.
Toen de gemeenten Brussel en Schaarbeek weigerden om de politie als privémilitie van de directie van BM&S in te zetten om de stakerspost op te ruimen, kreeg BM&S van de rechter een nieuw dwangbevel voor de gemeenten Brussel en Schaarbeek. Per dag dat ze de beslissing weigeren uit te voeren, krijgen ze een dwangsom van 10.000 euro.
Een dergelijke uitspraak waarbij de rechter open en bloot bevel geeft aan de politie om een stakerspost te breken, is opmerkelijk. Het is een verdere ondermijning van het recht op collectieve actie, een recht waar het opzetten van een stakerspost uitdrukkelijk deel van uitmaakt. Een stadsbestuur heeft het recht om zich niet in een collectief conflict te mengen. De rechter die zelf eigenlijk ook niets te zoeken heeft in een collectief conflict keer dit nu om en verplicht de gemeenten Brussel en Schaarbeek om zich tegen het stakende personeel te keren en komaf te maken aan een essentieel onderdeel van hun stakingsrecht.
Dit is een aanval op het stakingsrecht van ons allemaal. Met de provocaties die er van de rechtse regering zitten aan te komen, zullen we al onze syndicale rechten nodig hebben. Collectieve acties zijn onvermijdelijk. Als we toelaten dat het recht op collectieve actie steeds verder ondermijnd wordt, dan ondergraven we onze eigen mogelijkheden van verzet. Het doel van de rechtse regering, daarin bereidwillig bijgestaan door rechters zoals die in Brussel, is om ‘linkse taboes’ te doorbreken. Opkomen voor onze levensstandaard is zo’n taboe. In naam van de verandering gaan we zo terug naar de tijd van Charles Woeste en andere conservatieve industriëlen die zich in de 19de eeuw met alle mogelijke middelen hebben verzet tegen de afschaffing van kinderarbeid, de toekenning van collectieve rechten, een leefbaar inkomen en het recht van de arbeidersbeweging om zich te organiseren. Met de uitspraken van de Brusselse rechters in de zaak van BM&S gaan we regelrecht terug naar het ‘stakingsrecht’ van de 19de eeuw, een ‘recht’ waarbij werkenden niets mogen.
Wie aan een deel van de arbeidersbeweging raakt, treft ons allemaal. Een krachtig en gezamenlijk antwoord hierop is aan de orde. Als we niet reageren, zullen regering, gerecht en patronaat des te harder doorgaan met hun aanvallen op onze rechten. Uiteraard is solidariteit tegen deze aanslag op het stakingsrecht vereist. Waarop wordt gewacht om de staking bij BM&S uit te breiden?
UPDATE. Er is een oproep voor een protestactie op donderdag 4 september om 15u aan de rechtbank in Brussel (aan het Poelaertplein, kant van Rue Quatre Bras).
-
Staking bij BMS gaat door ondanks patronale provocaties
Vandaag is het personeel van BMS, een schoonmaakbedrijf dat als onderaannemer voor de NMBS werkt, al meer dan een week in staking tegen het ontslag van twee delegees en drie interimmers die al lange tijd voor het bedrijf werkten. (zie dit artikel op dewereldmorgen.be over de achtergrond)De directie ging niet alleen over tot het ontslag van delegees, maar doet er ook alles aan om de staking te breken. Gisteren kwam de directie met een klein leger aan werknemers om de stakers te vervangen. Ze brachten ook een gerechtsdeurwaarder mee die de stakers bedreigde met een dwangsom van 500 euro per vastgestelde inbreuk.
Het personeel hield goed stand, de stakerspost staat er nog steeds. Het maakt eens te meer duidelijk hoe het patronaat het stakingsrecht volledig van de kaart wil vegen.
Aarzel niet om het personeel van BMS te ondersteunen in hun strijd, de stakerspost bevindt zich vlakbij het station van Schaarbeek. We hopen in de komende dagen op de situatie bij BMS terug te komen.
Fotoreportage door Collectif Krasnyi vanop de stakerspost
-
Geen minimumdiensten maar recht op actie voor maximale dienstverlening
Artikel voor de septembereditie van maandblad ‘De Linkse Socialist‘ die momenteel wordt voorbereid.
Kenmerkend voor rechtse regeringen is dat ze alle mogelijkheden van protest tegen hun beleid moeilijker willen maken. Een aanval op het stakingsrecht is daar een onderdeel van. Ook nu dreigt de discussie over minimumdienstverlening bij spoorstakingen terug op de agenda te komen. De wijze waarop spoorbaas Jo Cornu uithaalde naar de stakingsactie van eind juni was daar al een indicatie van.
Het telkens terugkerende argument is dat minimale dienstverlening het personeel zou toelaten om actie te voeren zonder de reizigers te raken, of toch minstens diegenen die op hun werk moeten geraken. Een staking is echter net bedoeld om de werking plat te leggen. Het toont aan dat niet de directie de treinen doet rijden, maar het personeel. En als het personeel het wil, ligt het volledige raderwerk stil. Het feit dat een staking betekent dat de werking van andere bedrijven verstoord wordt, voert de druk op de NMBS-directie op om aan de eisen van het personeel toe te geven.
De rechtse partijen, met N-VA op kop, pleiten doorgaans voor een afbouw van de bestaande reeds erg minimalistische openbare dienstverlening. Het is pas als er gestaakt wordt, dat ze plots een minimale dienstverlening willen. Door de afbouw van de dienstverlening de afgelopen jaren zou er voor een veilige minimale dienstverlening minstens twee derden van het personeel moeten ingezet worden, als de afbraak verder gaat is er straks extra personeel nodig om een minimale dienstverlening te garanderen. Het zou een staking in de praktijk zo goed als onmogelijk maken. En dat is natuurlijk net het doel van de neoliberalen.
Het is door stakingsacties dat alle sociale verworvenheden zijn afgedwongen, van de achturendag over het betaald verlof tot de sociale zekerheid. Het stakingsrecht aan banden leggen, heeft uiteindelijk als doel om die sociale verworvenheden te kunnen inperken.
Met acties komt het personeel niet op voor een minimale, maar wel een maximale dienstverlening. Voldoende personeel dat aan degelijke voorwaarden werkt – zowel inzake veiligheid, werkdruk als wat loon betreft – is samen met voldoende goed onderhouden materieel een vereiste om de dienstverlening te verbeteren. Moesten de regeringspartijen echt bezorgd zijn om de dienstverlening, dan zouden ze net investeren in openbaar vervoer en andere openbare diensten in plaats van ze verder af te bouwen.
-
Lanxess. Rechter verwerpt vordering werkgever
Bij Lanxess in Zwijndrecht wordt al wekenlang gestaakt tegen een onaanvaardbaar cao-voorstel van de directie. Die directie speelt het hard, arrogantie en intimidatie gaan hand in hand. Het was dan ook niet verwonderlijk dat de directie al snel naar de rechter trok om de stakersposten te verbieden. Zes arbeiders, delegees, werden eruit gepikt en moesten voor de rechter verschijnen.In het vonnis van 31 maart krijgt de directie geen gelijk. De rechter merkt op dat wel een beslissing kan genomen worden, maar dat een rechter geen collectief geschil kan beslechten. De bevoegdheid van de rechter is beperkt tot ‘feitelijkheden’ die niet eigen zijn aan een normale uitoefening van het stakingsrecht, denk maar aan geweld. Ook wordt opgemerkt dat het argument van het recht op arbeid door werkwilligen niet door de werkgever kan ingeroepen worden. Dit recht komt enkel de individuele werknemer toe, stelt de Antwerpse rechter.
Meer fundamenteel stelt het vonnis dat een gerechtelijke tussenkomst met de nodige omzichtigheid dient te gebeuren omdat het stakingsrecht een grondrecht is. “Enkel wanneer voldoende bewezen is dat de grenzen van de normale en gangbare uitoefening van de stakingsactie kennelijk overschreden worden, zal een rechtelijk optreden verantwoord zijn”, aldus het vonnis. Dat is een belangrijke, maar tegelijk een vage omschrijving. Wat is immers een normale en gangbare uitoefening van het stakingsrecht? Voor de arbeidersbeweging omvat dat uiteraard ook het recht om stakersposten op te zetten, voor de werkgevers wordt dat liefst zoveel mogelijk beperkt.
De rechter in Antwerpen oordeelt dat het stakingsrecht een grondrecht is en dat het eigen aan dit recht is dat “de uitoefening ervan gepaard gaat met ongemakken voor het bedrijf.” En nog: “Het recht op collectieve actie is waardeloos indien het onmiddellijk zou kunnen geneutraliseerd worden door zich te beroepen op het eigendomsrecht of het recht op ondernemen.” Een vreedzame stakerspost is volgens het vonnis geoorloofd en past binnen de normale grenzen van het stakingsrecht, maar dit wordt wel beperkt tot een stakerspost “beperkt tot het bedrijf waar het conflict zich afspeelt”. Wat met een stakerspost die een volledig industrieterrein blokkeert?
De uitspraak is uiteraard positief voor de arbeidersbeweging. Het bevestigt het stakingsrecht en indirect ook dat de omvang van dat stakingsrecht afhankelijk is van de krachtsverhoudingen op het terrein. Het is aan ons, de arbeidersbeweging, om te bepalen wat een “normale en gangbare uitoefening” van het stakingsrecht is. Op basis van solidariteit en vastberaden acties moeten we onze rechten afdwingen!
-
Eenzijdige verzoekschriften zijn onaanvaardbaar
Na een klacht van de Belgische vakbonden heeft het Europees Comité voor de Sociale Rechten een beslissing geveld waarin het zich uitspreekt tegen het gebruik van eenzijdige verzoekschriften om stakingen te verbieden. De afgelopen jaren maakten werkgevers steeds meer gebruik van dergelijke eenzijdige verzoekschriften om stakersposten te breken of andere maatregelen tegen stakingsacties op te leggen.
Het stakingsrecht is afgedwongen door arbeidersstrijd. Het omvat het recht om in actie te gaan en die actie ook te organiseren. Het Europees Comité voor de Sociale Rechten besliste eerder dat vreedzame stakersposten integraal onderdeel vormen van het gewaarborgde recht op collectieve acties. Het recht op collectieve actie wordt internationaal erkend als onderdeel van de mensenrechten. (Meer over het stakingsrecht vind je in dit artikel).
Toch doen de werkgevers er alles aan om stakingsacties onmogelijk te maken. Bij de laatste staking van 30 januari werd aangehaald dat het afzetten van industriezones niet zou mogen, de basis voor die uitspraak is niet duidelijk. Het ziet er naar uit dat de werkgevers ook op dat vlak eenzelfde methode gebruiken als bij het volledige antistakingsoffensief: als je een standpunt vaak genoeg herhaalt, zal er wel iets van blijven plakken.
Nu komt het Europees Comité voor de Sociale Rechten met een uitspraak dat eenzijdige verzoekschriften tegen stakersposten niet zomaar kunnen. De werkgevers reageren naar eigen zeggen verbaasd. Nochtans ligt deze uitspraak volkomen in de lijn van eerdere uitspraken. De beslissing van het Europees Comité voor de Sociale Rechten komt weinig verrassend overeen met wat dit Comité enkele jaren terug in een verslag over België stelde: vreedzame stakersposten maken deel uit van het recht op collectieve actie, dwangsommen tegen een dergelijke stakerspost zijn niet aanvaardbaar.
Er wordt op internationaal vlak niet zomaar aanvaard dat een algemene en zelfs een preventieve maatregel eenzijdig wordt opgelegd zonder dat diegene tegen wie de maatregel wordt genomen zich kan verdedigen. Dat bevestigden eerder ook twee Gentse professoren (Dirk Voorhoof en Eva Brems in dit opiniestuk op De Standaard online). Een beslissing “erga omnes” waardoor de “rechter zich even gaat gedragen als een wetgever” kan volgens die professoren niet. Ze noemen het een “zeer omstreden vorm van rechterlijk activisme.” Dwangsommen die algemeen worden opgelegd op basis van een eenzijdig verzoekschrift kunnen niet zomaar. Bovendien laat dit volgens de professoren “wel erg veel ruimte aan een gerechtsdeurwaarder om te interpreteren wat zoal als rustverstorend kan worden beschouwd”.
Europees wordt dus aanvaard dat een stakerspost tot de normale uitoefening van het stakingsrecht behoort. Ook wordt erkend dat eenzijdige verzoekschriften tegen een dergelijke stakerspost niet kunnen. Dit werd nogmaals bevestigd door het Europees Comité voor Sociale Rechten. De drie vakbonden kondigden meteen aan dat ze met de regering willen samen zitten om “te onderzoeken welke de beste manier is om ervoor te zorgen dat het Herziene Europees Sociaal Handvest in ons land niet meer geschonden wordt wanneer zich collectieve conflicten voordoen.” De werkgevers reageren uiteraard negatief en stellen dat de Europese beslissing “in het Belgische recht onuitvoerbaar is”.
Het klopt dat in de beslissing wordt uitgehaald naar de Belgische overheid en dat overleg nodig is om de uitoefening van het stakingsrecht in ons land te garanderen. Maar wij denken dat we in de verdediging van het recht op collectieve actie niet alle hoop moeten vestigen op een regering die voldoende heeft aangetoond aan welke kant ze staat. De afgelopen weken liet de regering geen kans onbenut om het antistakingsoffensief van de werkgevers en hun media te ondersteunen. Indien de regering haar besparingsbeleid wil opvoeren, is het breken van protest daartegen belangrijk.
In de verdediging van ons protest kunnen we ons best baseren op de enige kracht waarvan we zeker zijn: onze eigen kracht. De afgelopen maanden hebben we meermaals opgeroepen om werk te maken van een nationale campagne om het stakingsrecht en andere syndicale vrijheden (zoals de bescherming van delegees) op een offensieve wijze te verdedigen. Uitspraken zoals deze van het Europees Comité voor Sociale Rechten kunnen een dergelijke offensieve campagne versterken. Met sociale verkiezingen in het vooruitzicht en een hernieuwde mediatieke discussie over het stakingsrecht, is er dringend nood aan een syndicale campagne.
-
Stop eenzijdige verzoekschriften en dwangsommen!
Stakingsrecht onder vuur
Bij een aantal recente sociale conflicten (AGC – Splintex, AIS-Genk, Fnac,…) werd door het patronaat het gerechtelijk apparaat ingezet tegen stakingsacties. Telkens werd met een eenzijdig verzoekschrift afgedwongen dat er dwangsommen (boetes) opgelegd werden aan stakers die werkwilligen tegenhouden. De verontwaardiging onder syndicalisten blijft enorm groot, maar valt er ook iets te doen tegen de eenzijdige verzoekschriften?
Geert Cool
Eerst en vooral moet opgemerkt worden dat eenzijdige verzoekschriften erop gericht zijn om dringende (en “voorlopige”) maatregelen te bekomen op een ogenblik dat het omwille van de omstandigheden niet mogelijk is om een procedure op tegenspraak te voeren (een procedure waarin zowel werkgever als werknemers aanwezig zijn). Het feit dat met een eenzijdig verzoekschrift maatregelen opgelegd worden aan werknemers die niet op de hoogte zijn van de procedure en zich dus niet kunnen verdedigen, wordt in de rechtspraak niet gezien als een inbreuk op de rechten van verdediging.
Het opleggen van dwangsommen aan een stakingspikket wordt algemeen toegepast, maar is in strijd met het stakingsrecht. Het Europees Comité van Sociale Rechten oordeelde enkele jaren geleden in een verslag over België dat vreedzame stakingspikketten een onderdeel zijn van het gewaarborgd recht op collectieve actie, waardoor dwangsommen tegen zo’n stakingspikket niet aanvaardbaar zijn. Zonder een stakingspikket wordt het stakingsrecht volledig ondermijnd.
In 2002 werd een petitie opgezet voor het stakingsrecht die getekend werd door 80.000 mensen. Dit vormde mee de aanleiding voor een “herenakkoord” (een niet afdwingbaar akkoord) met het patronaat, waarin die beloofden om bij stakingen een gerechtelijke tussenkomst te vermijden. Dit bleek een lege doos te zijn. Een wetsvoorstel om dwangsommen in sociale conflicten te verbieden, is sinds 26.6.2003 “hangende” in het parlement.
Het is met andere woorden duidelijk dat we voor de verdediging van het stakingsrecht niet kunnen rekenen op het gerecht, de goodwill van het patronaat of de ijver van “onze” politieke vertegenwoordigers. Terwijl we uiteraard iedere stap voor de verdediging van het stakingsrecht steunen, zal het nodig zijn om een krachtsverhouding uit te bouwen waarmee in de praktijk afgedwongen wordt dat de patroons niet langer durven over te gaan tot het gebruik van eenzijdige verzoekschriften.
Dat is de centrale les die kan getrokken worden uit het afdwingen van het stakingsrecht op zich. Ook dat was juridisch geen evidentie, werd politiek niet aanvaard,… Het is pas in 1921 dat in voorzichtige bewoordingen het stakingsrecht wettelijk erkend werd en tot op vandaag is er geen wetgeving rond het stakingsrecht. Bepaalde politieke formaties zouden dat wel wel willen. Zo was er in april een wetsvoorstel van de VLD om bij stakingen een referendum te organiseren onder de werknemers, waarbij arbeiders die zich niet neerleggen bij de uitslag van het referendum gemakkelijker kunnen afgedankt worden. Dit wetsvoorstel maakt geen kans, maar het geeft wel aan in welke richting gedacht wordt bij het patronaat.
De reden waarom er nu quasi geen wetgeving bestaat over het stakingsrecht, is omdat een sociaal conflict afhankelijk is van de krachtsverhouding aan de basis: de actiebereidheid en organisatiegraad van de arbeiders versus het patronaat. Het stakingsrecht is afgedwongen door het recht uit te oefenen, waarbij iedere inbreuk op dat recht zou leiden tot een dermate sterke reactie van de arbeiders, dat het patronaat het niet waagt om te raken aan het stakingsrecht.
Ook nu is er een bereidheid om te protesteren tegen de inbreuken op het stakingsrecht via eenzijdige verzoekschriften. Maar dat mag niet geïsoleerd blijven per bedrijf. In 2002 werd de woede gekanaliseerd met een petitie voor het stakingsrecht. Dat heeft geleid tot het ‘herenakkoord’ waarmee echter geen stap vooruit gezet is. Een brede campagne over de verschillende sectoren heen blijft nodig; om op die basis voortaan bij ieder eenzijdig verzoekschrift tegen een staking te antwoorden met een uitbreiding van de staking en interprofessionele mobilisatie.
