Tag: Schotland

Gisteren was er in Glasgow een actie voor onafhankelijkheid met 3000 aanwezigen, ook al werd pas een dag voordien tot de actie opgeroepen. De Socialist Party Scotland verkocht 140 exemplaren van haar krant.

Analyse door Philip Stott, Socialist Party Scotland

De mogelijkheid van een meerderheid die voor Schotse onafhankelijkheid stemt leidt tot paniek en zenuwachtigheid bij het Britse kapitalistische establishment en hun internationale medestanders. Peilingen die aangeven dat het een nek aan nek race wordt, leidden tot een nooit gezien offensief van de grote bedrijven, hun politici en hun media tegen onafhankelijkheid. ‘Project angst’ wordt stilaan omgetoverd tot ‘project horror’. Alles wordt in de ring gegooid in een poging om een meerderheid van de bevolking neen te laten stemmen en een ramp voor het Britse kapitalisme te vermijden.

Het wordt moeilijk voor de Britse premier David Cameron om na een nederlaag in het referendum gewoon aan te blijven. Het verlies aan prestige voor het Britse imperialisme – ooit goed voor een kwart van de wereld – zou rampzalig zijn. Van de VS tot Europa – en zeker in Catalonië – zou een meerderheid die voor onafhankelijkheid stemt een nieuwe periode van instabiliteit inluiden waarbij de kapitalistische elite wereldwijd onder vuur wordt genomen.

Zoals we eerder schreven: “In de aanloop naar het referendum is het bij de neen-campagne alle hens aan dek. (…) Waarschuwingen over de dreiging van een financiële ineenstorting en economische neergang houden ook aan.”

Het was voorspeld en het gebeurde samen met het bezoek van Cameron (die wel niet buiten durfde komen), Miliband en Clegg aan Schotland vorige woensdag. De grote banken – waaronder RBS, Lloyds, Tesco Bank, Clydesdale en Standard Life – kondigden allen aan dat ze hun hoofdkwartier naar Londen zouden verhuizen indien de ja-stem het zou halen.

Asda, John Lewiis en andere supermarkten beweerden dat de “prijzen zouden stijgen” in een onafhankelijk Schotland. De rechtse media, eigendom van welwillende miljardairs, speelden hier graag op in met sensationele koppen. “Miljarden waardenverlies voor Schotse bedrijven” of “Pond gaat neer door angst voor Ja-stem.”

Bob Dudley, verantwoordelijke van oliegigant BP, sprak zich uit tegen onafhankelijkheid. Ook de toplui van Shell deden dit. Dudley was in 2013/14 goed voor een jaarloon van 5,2 miljoen pond. Hij stelde dat dat de vooruitzichten voor de olie in de Noordzee het beste gediend zijn met “het behoud van de integriteit van het Verenigd Koninkrijk”.

Sir Mike Rake, voorzitter van BT, vicevoorzitter va Barclays en voorzitter van de werkgeversfederatie CBI (hoeveel jobs kan één persoon aan?), vertelde aan de Financial Times dat het opbreken van Groot-Brittannië “gemakkelijk 10 jaar voor onzekerheid kan zorgen en dit zal leiden tot een vertraging van de investeringen in zowel Groot-Brittannië als Schotland.”

Een aantal patroons voert de druk op het personeel op. Zo was er het bedrijf McAlpine dat een brief naar alle werknemers stuurde met daarin deze boodschap: “Een stem voor onafhankelijkheid zal ongetwijfeld de toekomstige welvarendheid van dit bedrijf onder druk zetten en dit heeft uiteraard gevolgen voor de werkzekerheid.”

Er is een enorme woede, ook onder journalisten en ander mediapersoneel, over de houding van de BBC die als kritiekloze propagandist van Project Fear optreedt. Zelfs iedere schijn van onpartijdigheid en evenwichtigheid wordt overboord gegooid, het mediabedrijf treedt ondubbelzinnig op in het belang van het Britse kapitalisme. Zowel de krant ‘The Scotsman’ als de Financial Times hebben formeel opgeroepen om Neen te stemmen. Slechts de zondagseditie van The Herald steunt Ja.

Zelfs voormalige ‘linksen’ als George Galloway vervoegen het kamp van Project Terror. Galloway beweerde op de BBC vreemd genoeg dat Groot-Brittannië aan het besparingsbeleid is ontsnapt. Hij leeft blijkbaar niet op dezelfde planeet als de werkende mensen, waaronder die van het district Bradford West waar hij verkozen raakte. Gewone werkende mensen zagen hun lonen en uitkeringen bedreigd onder de Conservatief-Democratische regering en ook Labour wil het besparingsbeleid verderzetten.

De waarschuwingen voor een “economisch Armaggedon”, “kapitaalvlucht”, “bedrijven die wegtrekken”,… hebben in tegenstelling tot de wanhoopskreten van Cameron en Miliband wel een zeker effect. Er is de laatste dagen in de peilingen een tendens waarbij het Ja-kamp aan steun verliest. De chantage, intimidatie en angstcampagne kunnen, indien ze niet beantwoord worden, leiden tot twijfel bij diegenen die erover denken om Ja te stemmen.

Peilingen gaven regelmatig aan dat de meeste mensen denken dat een onafhankelijk Schotland er economisch slechter van af zou zijn. Een peiling van YouGov vorige donderdag gaf aan dat 48% dacht dat Schotland economisch zwakker zou staan, tegenover 37% die dacht dat het land economisch sterker zou worden. Op de vraag of de gepeilden dachten dat ze er zelf beter zouden voorstaan na onafhankelijkheid antwoordde 42% negatief tegenover 21% positief.

Dit is een weerspiegeling van de impact van Project Fear aan de ene kant, maar ook van het gebrek aan vertrouwen in het beleid van de Scottish Nationalist Party (SNP) dat doet wat de grote bedrijven willen, met inbegrip van besparingen en aanvallen op de werkende bevolking.

De SNP-leiding heeft amper iets ingebracht tegen het offensief van de grote bedrijven. Er wordt wanhopig geprobeerd om een confrontatie met de kapitalisten te vermijden. De SNP belooft om met hen samen te werken na onafhankelijkheid en belooft nu al belastingverlagingen voor de grote bedrijven.

Strijd tot het einde voeren

SNP-leiders zoals Alex Salmond en co lijken nog steeds niet te beseffen dat er voor het Britse kapitalisme heel wat op het spel staat. Er wordt een openlijke strijd voor de klassenbelangen van de grote bedrijven gevoerd en daarbij is het establishment bereid om heel ver te gaan om de roep naar onafhankelijkheid een nederlaag toe te brengen.

De enige wijze om Project Fear een nederlaag toe te brengen is door een meerderheid van de werkende bevolking te overtuigen van het feit dat onafhankelijkheid een einde zal maken aan het besparingsbeleid. Dat kan door de sleutelsectoren van de economie uit de handen van de chanterende elite te halen en onder democratisch publiek bezit te plaatsen. Het gaat onder meer om de oliesector en de banken. De winsten van deze sectoren kunnen gebruikt worden voor een massaal publiek investeringsprogramma in betaalbare huisvesting, werk, openbare diensten en een leefbaar loon en inkomen voor iedereen.

Het is de arbeidskracht van de werkende bevolking die alle rijkdom produceert. Door de productiemiddelen in de handen van de werkende bevolking te plaatsen, zou het mogelijk zijn om de economie te plannen om te voldoen aan de behoeften van iedereen in plaats van de winsthonger van een kleine minderheid.

Als er pogingen zijn om bedrijven of kapitaal uit Schotland weg te halen, moet dit beantwoord worden met de nationalisatie ervan onder democratische arbeiderscontrole. Steun aan arbeiders die hun bedrijven bezetten om het leegplunderen ervan door de kapitalisten te stoppen, zou eveneens belangrijk zijn. Een socialistische regering zou de controle op het kapitaal garanderen en een monopolie op buitenlandse handel vestigen om een vlucht van kapitaal en winsten tegen te gaan.

Dergelijke maatregelen zouden uiteraard moeten gekoppeld worden aan een oproep aan de arbeiders van Engeland, Wales en Ierland om gelijkaardige stappen te ondernemen. Het zou de basis leggen voor een vrijwillige en democratisch socialistische confederatie als stap naar een socialistisch Europa.

Dergelijke stappen zijn niet alleen mogelijk, maar ook de enige uitweg uit het rotte en verspillende kapitalisme dat de meerderheid van de bevolking tot besparingen en armoede veroordeelt. De arbeidersklasse heeft nood aan een nieuwe massale partij om samen met strijdbare vakbonden een leidinggevende rol te spelen in het verzet.

Bouwen aan een alternatief

De afkeer tegenover de gevestigde politici is evident in Schotland. Het werd nog meer in de verf gezet tijdens de campagne voor het referendum. Dezelfde YouGov peiling van afgelopen donderdag stelde dat het algemene vertrouwen in David Cameron gezakt was tot -46% en in Miliband tot -45%. De drie Schotse leiders van de drie gevestigde partijen Labour, Tories en LibDems, staan samen op -96%. Zelfs Alex Salmond komt maar aan -20%.

Een nieuwe massale arbeiderspartij met een strijdbaar socialistisch programma en een democratische structuur kan heel snel een massakracht worden. Het zou een antwoord vormen op de leugens, de chantage en de angst die door de grote bedrijven, de media en de grote partijen naar voor worden gebracht. Wat ook het resultaat van het referendum zal zijn, socialisten en syndicalisten moeten dringend discussiëren over de volgende stappen in de opbouw van een arbeiderspartij of alliantie om tegen de besparingspartijen in te gaan.

Het potentieel bleek onder meer uit de meetings ‘Hope over Fear’ met Tommy Sheridan. De Socialist Party Scotland speelt een belangrijke rol in deze meetings die tienduizenden mensen doorheen Schotland op de been brachten. Maar liefst 97% van de Schotten, 4,2 miljoen mensen, hebben zich geregistreerd om te stemmen. Dat zijn er 370.000 meer dan bij de Europese verkiezingen. Ondanks de angstcampagne zal het brede verzet tegen de besparingen en de politieke elite tot uiting komen.

Het toont het potentieel om niet alleen Project Fear en de kapitalistische elite die de Neen-campagne organiseert een nederlaag toe te brengen, maar ook de mogelijkheid om na het referendum te bouwen aan een massale beweging tegen de besparingen en voor socialistische verandering.

Morgen is er in Schotland het langverwachte en druk becommentarieerde referendum over onafhankelijkheid. Op deze site hebben we steeds een duidelijk standpunt verdedigd: wij steunen de roep naar onafhankelijkheid maar koppelen dit meteen aan de noodzaak van een breuk met het kapitalisme. De brede steun voor het Ja-kamp komt voort uit een afwijzing van het asociale besparingsbeleid van zowel de conservatieven als New Labour. Hieronder een reeks verwijzingen naar archiefartikels die onze standpunten doorheen de afgelopen maanden verduidelijken.

2011. Schotse nationalisten winnen verkiezingen en maken zich op voor harde besparingen

2012. Spanningen rond referendum over Schotse onafhankelijkheid

2013. Referendum over Schotse onafhankelijkheid. Een socialistisch standpunt

februari 2014. Operatie ‘bangmakerij’ draait op volle toeren

maart 2014. 10 vragen over het referendum over Schotse onafhankelijkheid

augustus 2014. Aftellen naar het Schotse referendum over onafhankelijkheid

september 2014. Tien dagen die het Britse kapitalisme op zijn grondvesten doen daveren

Video van een toespraak door Philip Stott van Socialist Party Scotland in 2012

Video van een toespraak door John McInally, vice-voorzitter van de ambtenarenbond PCS, op een bijeenkomst van TUSC (Trade Unionist and Socialist Coalition)

Analyse door Philip Stott, Socialist Party Scotland

“De afgelopen vier weken is de steun voor de Britse unie opmerkelijk snel verdwenen. De ja-campagne komt niet alleen op het neen-gebied, het voert een ware blitzkrieg.” Dat is hoe Peter Kellner van YouGov het resultaat van de laatste peiling samenvatte.

Voor het eerst in de campagne was er een peiling waar het ja-kamp voor lag, in deze peiling op 51% tegenover 49% voor het neen-kamp. De peiling in opdracht van de Sunday Times verscheen op 6 september en zorgde voor een schok onder het Britse politieke establishment.

Enkele uren na de peiling kondigde George Osborne al aan dat de Tories, Labour en de LibDems instemden met een “actieplan” dat “meer bevoegdheden aan Schotland” zou overdragen, onder meer inzake belastingen, uitgaven en de sociale zekerheid. De angst in het neen-kamp wordt helemaal duidelijk door het feit dat deze paniekerige toegevingen er komen op een ogenblik dat naar schatting 500.000 mensen al hun stem via de post hebben uitgebracht.

Enorme misrekening

De leiding van de nationalistische SNP stelde in 2012 een referendum met verschillende opties voor, waaronder de mogelijkheid van een hoge graad van autonomie. De gevestigde partijen van zowel de conservatief-liberale regering als de sociaaldemocratische oppositie weigerden dit voorstel. Ze dachten dat ze de SNP een nederlaag konden toebrengen en de dreiging van onafhankelijkheid aan de kant konden schuiven met een referendum rond de vraag van onafhankelijkheid. Dit was een serieuze misrekening die nu in hun gezicht ontploft.

Andrew Rawnsley, een commentator, schreef vorig weekend in ‘The Observer’: “Als de keuze op tafel had gelegen, zou er ongetwijfeld een grote meerderheid voor ‘sterke autonomie’ gestemd hebben. Ik leid daar het volgende uit af. Als Schotland beslist om de unie te stoppen, dan zal een generatie van politici uit Westminster moeten nadenken hun ze hun memoires na hun ontslag zullen uitleggen waarom ze het zo traag zagen komen en te laat erop reageerden.”

Zelfs indien volgende week donderdag het neen-kamp het haalt, dan nog zijn nieuwe uitgebreide bevoegdheden voor Schotland onvermijdelijk. De eis voor een nieuw referendum kan dan heel snel op de agenda komen, net zoals dit in Québec in de jaren 1990 het geval was.

Revolte tegen politieke establishment

Zoals het er nu naar uitziet, is een meerderheid voor onafhankelijkheid een mogelijkheid. Er is zonder enige twijfel een grote vooruitgang voor het ja-kamp, zeker in de arbeidersbuurten van Schotland.

Met Socialist Party Scotland hebben we meermaals herhaald hoe honderdduizenden mensen het referendum zien als een mogelijkheid om de gevestigde politici wandelen te sturen en met hen hun besparingsbeleid in opdracht van de grote bedrijven. De peiling van YouGov bevestigt deze stelling. De afgelopen vier weken ging Ja onder de kiezers van Labour vooruit van 18% tot 35%. Onder de kiezers jonger dan 40 jaar was er een stijging van 39% tot 60%. Onder gewone werkenden van 41% naar 56%. De steun voor onafhankelijkheid is onder vrouwen toegenomen van 33% tot 47%.

De mogelijkheid om ja te stemmen wordt door grote delen van de arbeidersklasse gezien als een kans om de gehate elite uit Westminster te raken, de politici die verantwoordelijk zijn voor de aanvallen op de uitkeringen, de loonstop en de harde besparingen in de openbare sector. Het referendum is omgevormd tot een massale revolte van de slachtoffers van het besparingsbeleid tegen hun klassenvijand.

Er is tijdelijk geen sprake van massale actie van de vakbonden tegen het besparingsbeleid – de Socialist Party ziet dergelijke actie als een essentiële strategie in de strijd tegen de besparingen – waardoor het referendum door velen wordt gezien als een mogelijkheid om alsnog de klassenstrijd te voeren en uitdrukking te geven aan de enorme woede en de roep naar economische en sociale verandering.

Massale deelname

In de aanloop naar de deadline voor de registratie, stonden vorige week duizenden mensen in de rij aan de kantoren van de lokale besturen om er zeker van te zijn dat ze op de kieslijst staan. Zowat 300.000 kiezers hebben zich de afgelopen twee maanden nog geregistreerd. De opkomst zal naar verwachting nooit gezien zijn, meer dan 80% zou gaan stemmen.

De erfenis van het Thatcherisme, de criminele Poll Taks, de mijnwerkersstaking, de massale werkloosheid en de vernietiging van gemeenschappen door de conservatieven, zijn centrale elementen in de steun voor het ja-kamp. “Nu is het aan ons”, is de breed gedragen visie. Het Britse kapitalisme betaalt de prijs voor zijn vroegere en actuele misdaden.

Verwerping van het establishment

De leiders van Labour beloven om hetzelfde conservatieve besparingsbeleid te voeren als ze verkozen worden. Ze worden stilaan even hard gehaat als de Tories. Op de ene na de andere publieke meeting komt de woede en de afkeer tegenover partijleider Ed Miliband, de Schotse verantwoordelijke Alistair Darling en de voormalige premier Tony Blair tot uiting.

De peilingen zijn vernietigend voor Labour. 61% zegt geen vertrouwen te hebben in wat Alistair Darling, de verantwoordelijke voor de campagne ‘Better Together’, te zeggen heeft. 67% heeft geen vertrouwen in Ed Miliband, die hiermee amper beter scoort dan premier David Cameron die kan rekenen op het wantrouwen van 73% van de Schotten.

Dit betekent evenwel niet dat de leiders van de SNP sterk vertrouwd worden. 58% zegt geen vertrouwen te hebben in SNP-leider Alex Salmond. Het politieke platform van de SNP belooft belastingverlagingen voor de grote bedrijven en wil een besparingspact met de Britse nationale bank om uiteindelijk hetzelfde beleid te voeren als de Tories. Dat alles maakt dat het vertrouwen onder de werkende bevolking in de SNP bijzonder beperkt is.

Het zorgt ervoor dat er, zoals de Socialist Party Scotland twee jaar geleden al stelde, een enorme ruimte is links van de SNP en links van de verantwoordelijken van de officiële ja-campagne. Het debat rond het referendum heeft een brede interesse in politieke ideeën losgeweekt. Velen vragen zich af hoe een ‘beter en rechtvaardiger Schotland’ mogelijk is? Of nog hoe de besparingen kunnen gestopt worden, het minimumloon opgetrokken en de openbare diensten verbeterd?

De reacties op de tour ‘Hoop in plaats van angst’ (Hope over Fear) met Tommy Sheridan en de Socialist Party Scotland wijzen op de roep naar veranderingen. De meetings kregen het karakter van massale bijeenkomsten van een woedende en energieke arbeidersklasse. De veroordeling van het kapitalistische establishment, de roep om van de onafhankelijkheid gebruik te maken om de besparingen te stoppen, het standpunt om de economische rijkdom van de olie en de geprivatiseerde energiebedrijven onder publieke controle en bezit te plaatsen om een leefbaar loon mogelijk te maken, het zijn allemaal standpunten die op enthousiasme konden rekenen.

De wijze waarom Tommy Sheridan in de campagne een referentiepunt is geworden, wijst op het enorme vacuüm en de mogelijkheden voor een nieuwe strijdbare arbeiderspartij. Tommy kon deze rol ook spelen omwille van zijn verleden als leider van het verzet tegen de Poll Taks eind jaren 1980, begin jaren 1990.

Geen oplossing op kapitalistische basis

Socialist Party Scotland komt actief op voor het soort hervormingen en verbeteringen die door Tommy Sheridan geëist worden. We leggen echter ook uit dat een onafhankelijk kapitalistisch Schotland geen einde zal maken aan het besparingsbeleid. Alex Salmond en de SNP zijn bereid om na het referendum en los van het resultaat in dat referendum door te gaan met een besparingsbeleid.

Een socialistisch beleid is noodzakelijk om een einde te maken aan het besparingsbeleid. Dat is de basis van ons programma voor een socialistisch Schotland dat doorheen de campagne breed werd verspreid. Een centraal element in dit programma is de noodzaak van een verenigd antwoord van de arbeidersklasse op het kapitalistisch besparingsbeleid, niet alleen in Schotland, maar ook in Engeland, Wales en Noord-Ierland. De klassensolidariteit van syndicalisten doorheen een gecoördineerde en massale campagne van stakingsacties doorheen Groot-Brittannië is essentieel om de besparingen en privatiseringen te stoppen. Daarnaast is er ook nood aan een nieuwe massale arbeiderspartij die opkomt voor de belangen van de meerderheid.

Velen ter linkerzijde, waaronder ook Tommy Sheridan, denken dat het mogelijk is om een overgang te maken naar een rechtvaardiger vorm van kapitalisme. Daarbij wordt vaak verwezen naar het Scandinavische model van Noorwegen, Denemarken en Zweden als toonbeeld voor een nieuw en rechtvaardiger Schotland. Wij hebben daarop geantwoord dat de schaal van de economische crisis geen ruimte laat voor langdurige en verregaande verbeteringen voor de arbeidersklasse.

Een massabeweging van syndicalisten en van de arbeidersklasse in zijn geheel is nodig om de besparingsagenda te stoppen en deze strijd te verbinden aan het beëindigen van het kapitalisme door de invoering van socialistische maatregelen. Een terugkeer naar de nooit geziene periode van groei na de Tweede Wereldoorlog, de basis waarop het sociaaldemocratische Scandinavische model werd gebouwd, is niet mogelijk. Het kapitalisme maakt nu zelf een einde aan verworvenheden die in het verleden zijn afgedwongen, ook in de Scandinavische landen is dit het geval.

Wat nu?

Op 10 dagen van het referendum [dit artikel werd op maandag 8 september geschreven] is het resultaat niet te voorspellen. De gevolgen van een meerderheid die Ja stemt zouden enorm zijn voor het Britse establishment. Het zou verregaande gevolgen hebben. Cameron zou mogelijk verplicht zijn om ontslag te nemen en de Tories kunnen er een crisis door kennen, mogelijk met een nieuwe afsplitsing in de richting van het rechts-populistische UKIP.

De politieke analist Martin Kettle schreef op 8 september: “Dit weekend heeft het ondenkbare zich centraal op de voorgrond geplaatst in de Britse politiek. Geen enkel ander thema doet er nu toe in de Britse politiek. Dit zijn misschien niet de tien dagen die wereld doen wankelen, zoals John Reed de Russische revolutie omschreef. Maar het zullen 10 dagen zijn die ons leven veranderen, de Britse staat en de bevolking tot op de grondvesten doen beven.”

Om deze ramp te vermijden, zullen er nieuwe toegevingen komen. In de aanloop naar het referendum is het bij de neen-campagne alle hens aan dek. Zelfs de koningin werd boven gehaald om te verklaren dat ze de peilingen ‘verschrikkelijk’ vindt en ‘bezorgd’ is over haar grondwettelijke positie indien er een meerderheid ja stemt. Een militaire interventie in Syrië of Irak is mogelijk voor het referendum plaats vindt en dit kan een impact hebben op het resultaat. Waarschuwingen over de dreiging van een financiële ineenstorting en economische neergang houden ook aan. Labour zou bij een meerderheid van ja-stemmen een crisis kennen.

Commentator Paul Mason stelde: “Als we op 19 september ’s ochtends wakker worden en de onafhankelijkheid het gehaald heeft, dan zal de schok in de officiële kringen extreem zijn. Labour zal des te getraumatiseerder zijn. Het vooruitzicht van een meerderheid voor Labour na de algemene verkiezingen van 2016 zal dan veraf staan.” Als Labour een strijdbaar socialistisch programma met een duidelijk alternatief naar voor zou schuiven, dan zou het gemakkelijk een meerderheid halen, zelfs zonder de Schotse verkozenen. Het is de slaafse neoliberale politiek van Miliband en co die de mogelijkheid van een meerderheid van Labour ondermijnen. Dat is waarom de vakbonden dringend werk moeten maken van de opbouw van een nieuwe massale arbeiderspartij.

Team Schotland

De SNP-leiding probeert al om leidinggevende figuren van Labour, zoals Alister Darling en Johann Lamont, op te nemen in ‘Team Schotland’ waar ook ruimte is voor de Liberaal-Democraten en de Tories. Dit orgaan zou de onderhandelingen met de Britse regering voeren indien er een meerderheid voor onafhankelijkheid is.

Het is onderdeel van de pogingen van SNP om de verwachtingen van brede lagen van de werkende bevolking in echte verandering na het referendum de kop in te drukken. Socialisten en syndicalisten verzetten zich tegen de benadering die dergelijke onderhandelingen over de bevoegdheden van een onafhankelijk Schotland overlaat aan besparingspolitici. In de plaats daarvan eisen we democratische verkiezingen voor een onderhandelingsorgaan dat openstaat voor iedereen, waaronder syndicalisten en socialisten, om de eisen van de werkende bevolking in de onderhandelingen te brengen. Zo zouden we moeten eisen dat de meer dan 4 miljard pond die uit de openbare diensten werd weg gehaald als gevolg van het besparingsbeleid sinds 2010 wordt terug betaald.

Wat ook het resultaat van het referendum zal zijn, de eis om geen cent meer aan besparingen uit Londen te geven zal sterker worden. Tot twee miljoen mensen zullen voor onafhankelijkheid stemmen in een poging om het besparingsbeleid en de daling van de levensstandaard te stoppen. De leiding van de SNP zal echter met de besparingen doorgaan, de komende twee jaar wordt nog eens 3 miljard bespaard. De vakbonden moeten voor het onmiddellijke einde van de besparingen opkomen en dit koppelen aan een massale campagne van algemene en gecoördineerde stakingsacties.

Op het potentieel bouwen

We moeten op het enorme potentieel dat bleek in de referendumcampagne verder bouwen, honderdduizenden werkenden zoeken een uitweg uit de kapitalistische besparingen. De enorme steun voor de campagne ‘Hope over Fear’ en de terugkeer van Tommy Sheridan als centrale publieke figuur moet gebruikt worden om aan een sterke politieke stem voor socialisme te bouwen na het referendum.

Socialist Party Scotland neemt mee het initiatief voor een Schotse conferentie van syndicalisten en socialisten op 1 november. Het doel is om diegenen bijeen te brengen die willen bouwen aan een electorale alliantie die tegen het besparingsbeleid ingaat. Mogelijk zullen er na een ja-overwinning stappen komen in de richting van een nieuwe linkse partij of een alliantie van sommige krachten die voor onafhankelijkheid zijn. Mogelijk zal het initiatief hiervoor komen uit eerder academische kringen waar een oriëntatie op de arbeidersklasse ontbreekt. Het is niet zeker dat elk initiatief in deze richting ook effectief een stap vooruit zal betekenen voor de politieke vertegenwoordiging van de arbeidersklasse.

Wat ook het resultaat op donderdag zal zijn, het politieke toneel in Schotland is veranderd. Het komt er nu op aan om de enorme woede te kanaliseren in massastrijd om de besparingen te stoppen en te bouwen aan een sterke socialistische kracht in Schotland.

Socialist Party Scotland roept op om Ja te stemmen en de bevoegdheden van het onafhankelijke Schotland te gebruiken om:

• De olie-en gassector onder democratische arbeiderscontrole en –beheer te nationaliseren, net als de hernieuwbare energie en andere belangrijke sectoren van de Schotse economie. Dit zou miljarden vrijmaken om te investeren in een massaal programma van jobcreatie en heropbouw van openbare diensten.
• De banken en de financiële sector in publieke handen en democratische arbeiderscontrole te brengen. Gas, elektriciteit, transport en de geprivatiseerde sectoren terug in publieke handen te brengen.
• Belast de rijken en de grote bedrijven. Verhoog het minimumloon en stop de aanvallen op de sociale zekerheid
• Voor een leefbaar loon en stopzetting van de nulurencontracten
• Neen aan de NAVO. De kernwapens en andere massavernietigingswapens moeten weg uit Schotland. Investeer in sociaal nuttige jobs.
• Afschaffing van antivakbondswetten
• Vakbonden moeten breken met Labour om een nieuwe massale arbeiderspartij op te zetten
• Terugdraaien van de besparingen. Voor een Schotse regering die de werkende bevolking, de werklozen en de armen vertegenwoordigt en opkomt voor werk, openbare diensten en pensioenen en dus weigert om te besparen om de crisis van het kapitalisme te betalen.
• Voor een socialistische planning van de productie in een onafhankelijk socialistisch Schotland als onderdeel van een vrijwillige confederatie met Engeland, Wales en Ierland als stap naar een socialistisch Europa.

Door Matt Dobson, Socialist Party Scotland

De meetings met onder meer Tommy Sheridan brachten in totaal reeds 18.000 mensen op de been.

Op twee weken van het Schotse referendum over onafhankelijkheid liggen de resultaten in de peilingen erg dicht bij elkaar. De steun voor onafhankelijkheid was nog nooit zo groot.

Op 1 september verscheen een peiling van YouGov waarin de onbesliste kiezers buiten beschouwing werden gelaten. De steun voor onafhankelijkheid ging in deze peiling met 8% vooruit op een maand tijd. Het ja-kamp staat hierdoor op 47%. De steun voor het neen-kamp ligt amper 6% voor met 53%, terwijl het midden augustus nog 14% voorop lag.

In plaats van een vervelend element voor de meerderheid van het Britse kapitalistische establishment, kan de steun voor het ja-kamp een belangrijke crisis worden. Premier David Cameron heeft het openlijk over zijn “bezorgdheid” en “zenuwachtigheid” voor het vooruitzicht van onafhankelijkheid.

De campagne van het neen-kamp, de door voorstanders van onafhankelijkheid tot ‘Project Fear’ omgedoopte campagne van de gevestigde partijen (zowel Tories, New Labour als Liberaal Democraten), draait op volle toeren. Het volledige spectrum van het establishment met tal van bekende autoriteiten, van de werkgeversfederatie over celebrities tot het bestuur van Schotse elite-universiteiten, vormen samen een steeds schriller klinkend waarschuwingskoor voor de harde gevolgen van onafhankelijkheid.

Labour-leider Ed Milliband kondigde aan dat hij tot het einde van het referendum in Schotland zal verblijven. Hij wil geen premier van Groot-Brittannië zonder Schotland worden, zo stelde hij. De steun van Labour voor de neen-campagne doet wat de partij nog rest aan reputatie onder de werkende bevolking geen goed.

De chantage is nooit gezien, maar toch blijkt ‘Project Fear’ een wanhopige operatie die er niet in slaagt om de toenemende steun voor het ja-kamp af te blokken.

De vrees van Cameron en Milliband is gerechtvaardigd. Er is een duidelijke en zichtbare steun voor onafhankelijkheid. Dit blijkt in de steden en dorpen met stickers, stands, affiches, spandoeken,… voor onafhankelijkheid. Het gaat niet enkel om officieel campagnemateriaal maar ook veel zelfgemaakte zaken. Het wijst op een roep naar een fundamentele sociale en economische verandering voor miljoenen gewone werkenden en jongeren.

De recente peiling van YouGov wees er overigens op dat de steun voor het ja-kamp onder gewone werkenden het sterkste was toegenomen, een vooruitgang met 9%. Er wordt al voorspeld dat het ja-kamp het zou halen in arbeidersbuurten van Schotland, waaronder de steden Dundee en Glasgow.

Een ja-stem zou een uitdrukking zijn van protest tegen het aanhoudende besparingsbeleid van de voorbije periode, een mogelijkheid om in te gaan tegen de ongelijkheid en de aanvallen waar de gevestigde partijen voor staan.

In de krant The Guardian stelde commentator Paul Mason: “Er gebeurt iets ongelofelijk in Schotland. Als het politieke enthousiasme de relatief apolitieke wereld van de sociale woningen, de cafés en de nachtclubs bereikt en mensen energie heeft, dan kan de opkomst de peilingen doorkruisen. De mensen hebben alle harde macro-economische waarschuwingen gehoord – over het pond, de banken, de schuld, de onbetrouwbaarheid van het oliegeld. Tegenover het idee van een duidelijke breuk met het beleid van Westminster en de neoliberale economische koers, zijn dat risico’s die velen bereid zijn om te nemen. Als het gebeurt, zal er duchtig naar schuldigen gezocht worden. Maar het is op voorhand duidelijk waar het grootste probleem zich bevindt: het is onmogelijk geworden om met de grote partijen uit Westminster tegen het vrijemarktbeleid in te gaan.”

Paul Mason vergist zich als hij stelt dat arbeidersbuurten “relatief apolitiek” zijn. De meeste mensen zijn er totaal vervreemd van het kapitalistische politieke establishment, maar er is wel een intense woede tegenover de besparingen en de dalende levensstandaard. Er is een wil tot verandering aanwezig.

Steeds meer mensen voeren actief campagne voor een ja-stem en de publieke meetings zijn bijzonder groot. Dat staat in een scherp contract met voorbije verkiezingen die een steeds verder afkalvende deelname kenden en weinig enthousiasme voor de discussies die door de gevestigde partijen werden opgeworpen. Het enthousiasme vandaag wijst op de hoop dat een ja-stem een realistische mogelijkheid wordt en voor het eerst in het leven van veel mensen een kans vormt om de levensomstandigheden te veranderen.

De verwachtingen zijn hooggespannen ondanks de pogingen van SNP-leider Salmond en de leiding van de officiële ja-campagne om niet teveel hoop te creëren in wat onafhankelijkheid op kapitalistische basis zou betekenen.

Het resultaat van het referendum valt moeilijk te voorspellen. De spanningen op straat nemen toe, de neen-campagne beweert dat voorstanders van onafhankelijkheid tot intimidatie overgaan. De rechtse Labour-politicus Jim Murphy trekt met de campagne ‘No Thanks’ door stadscentra en werd meermaals door omstaanders lastig gevallen, er werd zelfs met eieren naar hem gegooid.

Er zijn elementen van de neen-campagne die inspelen op racistische en sectaire spanningen. Nigel Farage van het rechts populistische UKIP komt naar Schotland in de laatste week van de campagne. Hij wil opkomen voor het behoud van de eenheid. De Orange Order houdt een nationale betoging tegen onafhankelijkheid in Edinburgh.

Het belangrijkste reden waarom de neen-campagne nog voorop ligt, moet gezocht worden bij de terechte twijfel over wat een onafhankelijk kapitalistisch Schotland zou betekenen voor de meerderheid van de bevolking. De beloften van de SNP over lagere belastingen voor de grote bedrijven en aanhoudende besparingen zijn een grote hinderpaal voor een meerderheid van ja-stemmen.

De reeks meetings ‘Hope over Fear – Socialist Campaign for Independence’ trekt steeds meer mensen. Op de meetings spreekt de bekende socialist Tommy Sheridan naast anderen, waaronder de Socialist Party Scotland. De grote socialistische meetings tonen dat er een groeiende steun is voor ideeën zoals het gebruiken van de bevoegdheden van de onafhankelijkheid om de besparingen te stoppen, de olie en gassector alsook de bankensector in publieke handen te nemen en iedereen een degelijk loon te geven. Deze campagne versterkt de ja-stem.

Socialist Party Scotland komt actief op voor een ja-stem, maar koppelt dit aan het verzet tegen het besparingsbeleid en voor democratisch publiek bezit en controle over de sleutelsectoren van de economie. Enkel met een socialistisch beleid kan een onafhankelijk socialistisch Schotland als onderdeel van een bredere vrijwillige socialistische confederatie de levens- en arbeidsvoorwaarden van de meerderheid van de bevolking echt veranderen. Werkenden en jongeren hebben nood aan een eigen massale partij om daarvoor te strijden.