Lage lonen, geen voltijdse contracten, wisselende uren,… en een recordwinst van 2,5 miljard euro is blijkbaar niet genoeg voor de directie van Ahold-Delhaize. Alle 128 winkels van Delhaize worden gefranchiseerd. Ze willen 1 miljard euro besparen. Zo kunnen alle werkenden aan nog slechtere voorwaarden tewerkgesteld worden: goedkoper en vaker open op zondag, nog lagere lonen en met minder vast en flexibel inzetbaar personeel. Ze kunnen hun naam beter veranderen in Holdup-Delhaize!
Door een delegee in de sector
Van spontane staking naar alle winkels dicht
Op 7 maart, toen het verschrikkelijke nieuws bekend werd, gingen de werkenden bij Delhaize winkel na winkel in spontane staking. Ook op 8 maart gingen meer dan 100 winkels volledig dicht. Op de internationale actiedag voor vrouwenrechten, blijkt nog maar eens hoe hard die strijd nodig is. Want niet toevallig werken er veel vrouwen en andere onderdrukten in deze sector. Het verklaart de loonkloof en de precaire situatie van hen.
Als je weet dat de inflatie ten volle wordt doorgerekend in de prijzen, kan dit geen excuus vormen om te besparen. Integendeel het versterkt net die precariteit. In december bijvoorbeeld ging het om een prijsstijging met maar liefst 19,67% op jaarbasis, berekend aan de hand van 3000 producten in zeven supermarktketens.
De directie communiceert: “Hoewel alle medewerkers mee de overstap kunnen maken, begrijpen we dat bij zo’n verandering emoties hoog kunnen oplopen.” Dit is een extra klap in het gezicht, want wie wil er overstappen naar onzekerheid waarbij de vakbonden worden uitgeschakeld?
Solidariteit door werkenden uit alle sectoren!
Zo gaat men om met werkenden uit essentiële sectoren. Want wie stond er in de frontlinie tijdens de COVID-pandemie? In DS van 7 maart drukt één van de bedienden het als volgt uit: “In rijen van honderden meters lang stonden de klanten aan te schuiven, meerdere straathoeken ver. We haalden hier makkelijk omzetcijfers van 300.000 euro per dag. Waar is dat geld heengegaan? Naar de aandeelhouders natuurlijk. Wanneer het wat moeilijker wordt, is het de kleine man die als eerste de klap moet verwerken.”
Dit gebeurt direct of indirect in alle sectoren. Wat bij Delhaize gebeurt, zal aangegrepen worden om ook elders aan de werkvoorwaarden te raken. Het zal ook door werkgevers gezien worden als een manier om vakbonden uit te schakelen. We moeten met alle werkenden uit verschillende sectoren opkomen voor het personeel van Delhaize. Een aanval op hun voorwaarden is een aanval op iedereen!
Alle 128 winkels van Delhaize worden gefranchiseerd. Ze willen 1 miljard euro besparen. Zo kunnen alle werkenden aan nog slechtere voorwaarden tewerkgesteld worden: goedkoper en vaker open op zondag, nog lagere lonen en met minder vast en flexibel inzetbaar personeel. Ze kunnen hun naam beter veranderen in Holdup-Delhaize!
De markt leidt tot een eindeloze, neerwaartse spiraal
Door de komst van Albert Heijn en nu ook Jumbo, die tot op vandaag geen extra loon betalen voor zondagwerk, werd een neerwaartse spiraal op vlak van werkvoorwaarden ingezet. Ze zetten druk op de andere bedrijven om hun marktaandeel te behouden. Het is dan ook niet helemaal onverwacht dat ketens zoals Delhaize nog harder gaan beknibbelen op werkvoorwaarden en personeel.
Vorig jaar kwamen er in België netto 75 warenhuizen bij, deze investeringen gebeuren niet omdat er te weinig winkels zijn, maar om anderen kapot te maken. In plaats van hun personeel leefbare lonen te betalen, investeren supermarkten liever in het teloorgaan van hun concurrenten. Dit is wat het kapitalisme ons te bieden heeft: meer miserie en zeker geen vooruitgang. De markt werkt niet, dat is ondertussen wel voor de meeste mensen duidelijk. Zeker als je weet dat de CEO van Ahold-Delhaize zijn eigen jaarloon nog optrok tot 6,5 miljoen euro. De eigenaars van Aldi en Lidl staan zelfs in de top tien van rijkste Europeanen.
Zolang de markt blijft bestaan, zullen bedrijven de uitbuiting vergroten om hun winstmaximalisatie en marktpositie te versterken. Als ze dit niet doen, worden ze kapot geconcurreerd door anderen. We kunnen niet langer aanvaarden dat de markt blijft bestaan. Een gematigde markt bestaat niet. Steeds komen dezelfde mechanismen terug die ons de rekening doen betalen.
Daarom stellen we voor om de economie te plannen. Wanneer het aanbod in publieke handen ligt kan er voor iedereen een winkel dicht bij huis zijn, waar men alle producten tegen een betaalbare prijs vindt. Zo hoef je dan geen 7 verschillende winkels te bezoeken om de beste producten tegen de beste prijzen te vinden.
Betaalbare prijzen hangen echter ook af van de producenten. Uit een studie van Greenpeace bleek dat twintig grote bedrijven uit de voedingssector alleen al in 2020 en 2021 53,5 miljard dollar uitgekeerd hebben aan hun aandeelhouders. Zij profiteerden van de COVID-crisis en de oorlog. Het is daarom belangrijk om zowel de productie en de distributie te nationaliseren. Door controle van werkenden in die sector, vakbonden en een vertegenwoordiging uit de samenleving kan zowel productie als distributie garantie bieden een degelijk leven en goede werkvoorwaarden.
De grootste staking in de private sector in de VS van de afgelopen drie jaar is voorbij. Gedurende elf dagen legden 31.000 werkenden van Stop & Shop in de regio New England het werk neer uit protest tegen aanvallen op de lonen en voordelen. Het ontwerpakkoord, dat wellicht wordt goedgekeurd door alle vijf de afdelingen van de United Food and Commercial Workers (UFCW) in de regio, is beter dan wat op tafel lag. Maar er zijn gemengde gevoelens over wat in het akkoord staat, hoe de vakbondsleiding met de staking omging en hoe er een einde aan kwam.
Analyse door Elan Axelbank, Socialist Alternative
De staking maakte een einde aan het dreigement van het bedrijf om de bijdragen van de werkenden voor de gezondheidszorg aanzienlijk op te drijven, iets wat andere bedrijven ook proberen op te leggen. Het zet een voorbeeld voor werkenden: aanvallen op de bijdragen aan de gezondheidszorg kunnen gestopt worden door strijd ertegen. Maar het ontwerpakkoord voorziet wel in verschillende lonen en pensioenrechten voor deeltijdse en voltijdse personeelsleden alsook voor nieuwkomers en reeds bestaand personeel. We mogen ons hier niet aan laten vangen: het is een poging van de directie om het personeel te verdelen en de vakbond te verzwakken tegen de volgende collectieve onderhandelingen binnen drie jaar. We mogen dit niet aanvaarden.
Ondanks gemengde gevoelens over het resultaat, wordt deze staking door werkenden in heel het land gezien als een voorbeeld van strijd tegen hebzuchtige bazen. Werkenden van andere bedrijven die het voorbeeld van het personeel van Stop & Shop volgen, kunnen best ook lessen trekken uit deze staking. In de loop van de staking verloor Stop & Shop maar liefst 100 miljoen dollar. Klantenbalies, bakkerijen en verstogen bleven dicht. De opslag begon te ruiken omdat vlees en zuivelproducten vervielen en verse producten bleven liggen. Het werd voor iedereen heel erg duidelijk: zonder personeelsleden gebeurt er bij Stop &Shop niets.
Voor de staking publiceerde Socialist Alternative een interview met een personeelslid van Stop & Shop, we verdeelden pamfletten aan winkels in Boston en hielden een lokale meeting in Worcester om de steun voor de staking mee op te bouwen. Tijdens de staking namen leden van Socialist Alternative deel aan piketten in Boston, Worcester, Grafton, Amherst en Holyoke in Massachusetts, maar ook in Providence (Rhode Island) en Norwich (Connecticut).
Het begin van de staking
De staking begon op donderdag 11 april om 13u. Het personeel kreeg dan een SMS dat de staking begon met een oproep om het werk neer te leggen. Jammer genoeg was dit voor sommige personeelsleden het eerste dat ze hoorden over het sociaal conflict. Veel werkenden hadden liever gezien dat de vakbondsleiding meer had gedaan om de staking voor te bereiden. Aanvankelijk dachten de meesten dat de staking na een dag of twee wel zou gedaan zijn, maar het werden uiteindelijk 11 dagen.
Bij het begin van de staking besliste de directie om heel wat kleinere winkels sowieso te sluiten om het personeel in te zetten in grotere winkels die met beperktere dienstverlening openbleven. Er werden managers, stakingsbrekers en zelfs gevangenen ingezet. Gezien de verschillen tussen gesloten en open winkels, drukke stadswinkels en minder drukke buurtwinkels of plattelandswinkels, zagen de piketten er overal anders uit. Voor de meeste personeelsleden was dit de allereerste staking: de laatste staking bij Stop & Shop was in 1988 en duurde toen slechts vier uur. Overal was er dus wel wat werk om te leren hoe een piket kan gevormd worden.
Opzetten van effectieve piketten en het stoppen van vrachtwagens
Om een staking te winnen, moet de productie of dienstverlening van het betreffende bedrijf, in dit geval het maken en verkopen van voedsel en levensmiddelen, worden stopgezet. Bij de staking van Stop & Shop waren hiertoe vereist: sterke piketten die klanten ervan weerhielden om winkels te betreden en die vrachtwagenchauffeurs tegenhielden bij het leveren, opbouw van brede steun van klanten en de lokale gemeenschap, en de actieve betrokkenheid van andere vakbonden en de bredere arbeidersbeweging.
In de loop van de 11 dagen durende staking leerden de werkenden enorm veel over stakingen en de arbeidersbeweging, en niet in de laatste plaats hoe ze een effectief piket kunnen organiseren. Werkenden leerden dat mobiele piketten veel effectiever zijn om klanten te stoppen dan louter staande piketten. Ook het respectvol praten met klanten over wat er op het spel staat voor Stop & Shop-medewerkers, wat het bedrijf probeerde te doen en hen beleefd maar vastberaden vragen om ergens anders te gaan winkelen, bleek effectief te zijn. Creatieve slogans hielpen om de energie op de piketten vast te houden. Ook dat was belangrijk. Ook al probeerden sommigen de piketten gewoon te negeren en er voorbij te lopen, toch was het in het algemeen duidelijk dat de piketten bijzonder effectief waren. Het bedrijf verloor meer dan 2 miljoen dollar per dag.
Vrachtwagenchauffeurs die bij de vakbond van de Teamsters aangesloten zijn, beloofden om niet langs een piket te rijden om tijdens de staking te leveren. Het bedrijf zette echter chauffeurs in die geen lid van de vakbond zijn. Deze chauffeurs overtuigen om niet te leveren, was essentieel om het bedrijf te treffen. Al doende leerden veel stakers hoe dit moest met een tweeledige aanpak: het fysiek blokkeren van de vrachtwagens zodat ze niet in het laadperron konden rijden en het daadwerkelijk praten met de chauffeurs om hen te overtuigen van de redenen waarom ze moesten terugdraaien.
Tijdens de tweede avond van de staking werd een eerste vrachtwagen teruggestuurd van de winkel aan Jamaica Plain in Boston. Dit leidde tot een feestelijke stemming aan het piket. Daarna verzamelden stakers om te bespreken hoe de levering kon aangepakt worden. De video van een lid van Socialist Alternative, een lid van de vakbond van elektriciens, die met Spaanse vertaling uitlegde hoe de chauffeur gestopt werd, verspreidde zich al gauw onder werknemers van heel wat andere winkels.
Toen de personeelsleden van de winkel in West Boylon Street in Worcester het gerucht hoorden dat een privaat beveiligingsbedrijf zou ingezet worden om een vrachtwagen te begeleiden, organiseerden personeelsleden en leden van Socialist Alternative het grootste piket in de stad tot hiertoe. Leden van de the International Brotherhood of Electrical Workers, Teamsters, United Auto Workers, ACLU en andere sympathisanten namen hieraan deel. Er was een groot en dynamisch piket waardoor de stakers heel veel succes hadden bij het overtuigen van klanten om elders te winkelen.
Een andere belangrijke les die in deze staking werd geleerd, was hoe de politie gebruikt wordt om de belangen van de directie te verdedigen en niet die van de werkenden. Dit is niet alleen zo in deze staking, het is steeds zo in alle ernstige collectieve bewegingen tegen de bazen.
Coördinatie tussen de winkels
Jammer genoeg organiseerde de vakbondsleiding tijdens de staking geen deskundigen van gewone werkenden en waren er geen structuren om met personeel van verschillende winkels te communiceren over effectieve tactieken en om coördinatie op te bouwen zodat acties van verschillende winkels mogelijk waren. Om bij te dragen aan het creëren van een ruimte om dit te doen, hielp Socialist Alternative op de eerste zondag tijdens de staking een openbare bijeenkomst organiseren onder de titel: “Stop & Shop verslaan: hoe kunnen we deze staking winnen?”
Dertig personeelsleden waren aanwezig naast een 20-tal sympathisanten en leden van andere vakbonden waaronder Massachusetts Nurses Association, Massachusetts Teachers Association, AFSCME en de International Brotherhood of Electrical Workers. Op de bijeenkomst werd gediscussieerd over wat de meest effectieve piketten zijn en over wat nodig is om een staking te winnen, waaronder een verdere opbouw doorheen meetings en grotere piketten.
Na de vergadering trokken de 50 aanwezigen meer dan een kilometer door een hoofdstraat naar een nabijgelegen Stop & Shop, ze trokken door de winkel en naar de parkeerplaats voor een meeting en een groot piket. Het nieuws hiervan verspreidde zich in heel de regio van Boston en werd een voorbeeld van wat voor soort actie nodig was.
Uit deze bijeenkomst en de actie aan de winkel van Brigham Circle werd een comité opgericht van werkenden van drie verschillende winkels en leden van Socialist Alternative die actief zijn bij andere vakbonden. Het doel was om plannen te maken voor toekomstige gecoördineerde actie.
Grote piketten
Op de achtste dag van de staking hield de vakbond een bijeenkomst in Boston met de aanstaande presidentskandidaat Joe Biden. Veel arbeiders waren blij met de steun van Joe Biden en wisten dat het hen goede publiciteit en media-aandacht zou geven, maar velen hadden ook een gezonde scepsis over Biden’s bedoelingen en begrepen dat hij niet vertrouwd kon worden om de staking voor hen te winnen. Joe Biden kon mensen op de been brengen, maar hij kon tegelijk mensen ook niet buiten houden uit zijn meeting.
Het comité dat eerder was opgezet, besliste om de meeting met 2.000 mensen te gebruiken om te bouwen aan een nieuw momentum en opbouw van de staking. Er werden 1.500 pamfletten verdeeld voor een megapiket aan de winkel van South Bay tijdens het paasweekend met als doel om de winkel dicht te houden. Deze vestiging is de tweede meest winstgevende van Stop & Shop in de regio New England. Het personeel wist dat dit een grote impact zou hebben op het bedrijf. De personeelsleden van Jamaica Plan zagen dit en beslisten om zelf ook een megapiket te organiseren om te vermijden dat de directie hun winkel zou openen in het paasweekend (deze winkel was dicht sinds het begin van de staking).
Op vrijdag 19 april, de dag tussen de meeting met Joe Biden en de megapiketten, trokken personeelsleden van South Bay naar winkels in de hele regio om te mobiliseren voor hun megapiket. In Jamaica Plain werden 1.000 pamfletten verdeeld aan een lokaal metrostation en in de centrale winkelstraat in de buurt. Op zaterdag verzamelden 250 mensen voor de winkel Jamaica Plain, waardoor deze niet kon openen. Na toespraken voor de aanwezigen (één in het Spaans en één in het Engels) werd in betoging door de centrale winkelstraat getrokken om vervolgens het megapiket aan South Bay te versterken.
Aan South Bay waren er 150 aanwezigen, zowel personeelsleden als sympathisanten en leden van andere vakbonden. Er was een groot piket langs de volledige voorkant van het grote gebouw waarbij beide ingangen geblokkeerd waren. De directie was furieus. We kwamen er de volgende dag achter dat deze vestiging die dag slechts 30.000 dollar omzet had, terwijl dit normaal op de dag voor Pasen tussen 300.000 en 400.000 dollar is. Deze grote piketten waren beperkt tot twee winkels, maar toonden wat nodig is om de staking verder uit te breiden en wat mogelijk is bij coördinatie en organisatie over verschillende winkels heen. De vakbondsleiding had kunnen oproepen tot dergelijke grote piketten bij winkels in de hele regio. Dit had meer werkenden gemotiveerd om aan een piket deel te nemen en het had een concrete aanleiding gegeven voor leden van andere vakbonden en sympathisanten om de piketten te versterken. Bovendien zou dit het voor de directie moeilijker gemaakt hebben om winkels open te houden. Een belangrijke les van deze staking is dat zelfs indien de vakbondsleiding nalaat om dergelijke initiatieven te nemen, de basis in staat is om zich te organiseren en zelf stoutmoedige stappen te zetten.
Ontwerp van akkoord
De dag na de grote piketten, op paasdag, sloten de directie en de vakbondsleiding een ontwerpakkoord. Onder de meeste werkenden was er een gevoel van opluchting. Anderhalve week staking betekende ook anderhalve week geen loon. Veel personeelsleden waren erg gefrustreerd over hoe de vakbondsleiding de onderhandelingen aanpakte. Er kwam een oproep om de piketten meteen te stoppen en de volgende ochtend het werk te hervatten, nog voor er een stemming was over het ontwerpakkoord. Er werden op dat ogenblik zelfs nog geen details over het ontwerpakkoord vrijgegeven.
Dat is een zeer slechte praktijk voor een vakbondsleiding. Een ontwerpakkoord betekent dat het om een ontwerp gaat. De piketten waren beter gebleven en het werk was best pas hervat nadat de vakbondsleden over het ontwerp hadden gestemd zodat het een echt akkoord werd. Door eerst het werk te hervatten, wordt het heel moeilijk om het ontwerpakkoord weg te stemmen. Het zet grote druk op de vakbondsleden om het ontwerp goed te keuren, zelfs indien er bedenkingen zijn.
In plaats daarvan zou het veel beter zijn geweest als de vakbondsleiding een voorlopig akkoord had aangekondigd, onmiddellijk de details had vrijgegeven en een periode van 24 uur had toegestaan waarin de vakbondsleden samen konden komen om de details ervan te bespreken en vervolgens een stemming te houden. Tijdens deze tijd, zouden de piketten moeten behouden blijven. Pas als het ontwerpakkoord goedgekeurd werd, zouden de piketten gestopt moeten worden en kan het werk hervat worden. Dit zou veel beter zijn om de druk op het bedrijf hoog te houden tot de staking officieel voorbij is.
De eerste vergadering over het ontwerpakkoord werd op woensdagavond gehouden en de laatste was op de daaropvolgende maandagavond. Helaas werd daarbij niet gestemd over het akkoord. Er was een oproep om “op te staan als je het ermee eens bent” en dat was het dan. Veel werkenden waren verward over wat er gebeurde, sommigen gingen rechtstaan ook al waren ze het niet eens met het ontwerpakkoord.
Het personeel discussieert nu over wat het ontwerpakkoord inhoudt. Dit ontwerp zal ongetwijfeld snel een nieuwe collectieve arbeidsovereenkomst vormen. Er wordt gediscussieerd over de staking nuttig was. Socialist Alternative meent dat de staking absoluut nuttig was. De nieuwe overeenkomst is beter dan wat de directie voor de staking op tafel legde. Zo zijn de forse verhogingen van de werkenden voor de gezondheidszorg ingetrokken en is het overloon (anderhalf loon) op zondagen en feestdagen voor iedereen van tafel. Althans voor wie voltijds werkt: deeltijds personeel (80% van alle werkenden) verliest dit voordeel in de eerste drie jaar. Het bedrijf zal dit gebruiken om nieuwe deeltijdse personeelsleden zoveel mogelijk op zondagen en feestdagen in te plannen zodat geen extra loon moet betaald worden. De nieuwe overeenkomst omvat loonstijgingen, maar deze zijn slechts minimaal en niet genoeg om de stijgende levenskost in de regio op te vangen. Huisvesting, voedsel en onderwijs worden immers fors duurder.
Als de vakbondsleiding de personeelsleden beter had voorbereid op de staking, met onder meer een openbaar stakersfonds in de weken voor de staking, en was overgegaan tot stoutmoediger tactieken zoals grote piketten en meer publieke meetings voor een breder publiek, dan was het ongetwijfeld mogelijk geweest om meer uit de staking te halen.
Verschillende contracten en voorwaarden voor nieuwe personeelsleden worden overal toegepast als onderdeel van een verdeel-en-heersagenda. Binnen drie jaar zijn er nieuwe onderhandelingen over een collectieve arbeidsovereenkomst. Stop & Shop zal de verschillende voorwaarden tegen elkaar uitspelen om de vakbond te verzwakken. Het personeel moet daar duidelijk over zijn en maatregelen nemen om de vakbond te versterken, op te komen voor meer interne democratie en om toekomstige strijd voor te bereiden. Daartoe moeten basismilitanten die het eens zijn over de noodzaak om de vakbond om te vormen een actievere rol spelen en zich organiseren over de verschillende winkels heen.
Wat nu?
Uit de ervaring van deze staking kunnen belangrijke lessen gehaald worden. Om te beginnen hebben werkenden geleerd hoe ze efficiënte stakersposten kunnen opzetten en leerden ze wat de rol van de politie is in het verdedigen van de belangen van de bedrijven. De stakers zagen het belang van een vakbond, maar begonnen zich vragen te stellen over welke strategie en leiding de vakbond nodig heeft. Het feit dat de lokale vakbondsleiding geen gedurfde leiding gaf en geen duidelijke strategie om te winnen had, vormde een obstakel om de staking te versterken. Ook het ontbreken van democratische structuren om personeelsleden van verschillende vestigingen bijeen te brengen en de staking te coördineren speelde een rol. De wijze waarop de vakbondsleiding het einde van de staking aanpakte, was eveneens een duidelijke fout.
Nu de staking voorbij is, moeten werkenden die het eens zijn over de tactieken die de staking hadden versterkt en hoe het beter had kunnen aangepakt worden, zich verenigen om te bespreken hoe ze samen kunnen opkomen voor een meer democratische en meer strijdbare vakbond.
Een belangrijk voorstel van Socialist Alternative in alle vakbonden is dat functionarissen niet meer mogen verdienen van het gemiddeld loon van het personeel dat ze vertegenwoordigen. Leden moeten het recht hebben om verantwoordelijken af te zetten indien ze hun job niet naar behoren doen. Er zijn veel meer bezoeken van vakbondsafgevaardigden aan de winkels nodig naast maandelijkse vergaderingen van vakbondsleden om alle kwesties op de werkvloer te bespreken en zich organiseren. Dit zou de vakbond in een veel sterkere positie plaatsen de komende jaren. Hierdoor kan de strijd binnen drie jaar gevoerd worden voor een betere collectieve arbeidsovereenkomst.
Socialist Alternative is blij dat het tijdens deze staking de kans had om samen met personeel van Stop & Shop in Massachusetts, Rhode Island en Connecticut te strijden. We hebben veel geleerd van deze werkenden en halen er hernieuwde strijdbaarheid uit. We hopen deze banden verder te versterken in de strijd tegen de inhaligheid van het bedrijf.
Naast het bestrijden van de hebzucht van individuele bedrijven, komt Socialist Alternative op voor een samenleving die vrij is van alle hebzucht en uitbuiting. We komen op voor een samenleving waarin de economie niet bepaald wordt door de winsten, maar door de behoeften van de mensen, en waarin de werkenden het laatste woord hebben in de manier waarop alles wordt beheerd. Het personeel van Stop & Shop en alle werkenden die voor dit soort samenleving willen strijden, moeten overwegen om de rangen van Socialist Alternative te vervoegen.
Ahold Delhaize wordt geconfronteerd met een grote staking in de VS. Vanaf donderdag staken 31.000 personeelsleden van Stop and Shop in New England. Hieronder een verslag door Elan Axelbank van Socialist Alternative, onze Amerikaanse zusterorganisatie.
Elke werkende moet vechten om eerder bekomen voordelen te behouden. We zijn altijd in de verdediging, maar nu beginnen werknemers terug te vechten. Er waren al acties van leerkrachten en in de fastfoodsector. Heel wat werkenden grijpen terug naar stakingen om lonen en voordelen te verdedigen, maar ook om nieuwe verworvenheden af te dwingen. Donderdag begon een staking van 31.000 personeelsleden van de supermarktketen Stop and Shop in New England. Het was hun eerste staking sinds 1988.
Stop and Shop is eigendom van de multinational Ahold Delhaize. In de VS is het de 11de grootste speler op de distributiemarkt en de derde grootste supermarkt. De groep bezit heel wat grote winkels aan de oostkust, waaronder Hannaford en Food Lion. Vorig jaar was Ahold Delhaize goed voor meer dan 2 miljard dollar winst.
De staking is een reactie op een aantal aanvallen van de directie in de collectieve onderhandelingen. Stop and Shop wil de bijdrage van de werknemers aan de gezondheidsverzekering vervijfvoudigen van 13 tot 100 dollar per week. Het bedrijf wil de extra verloning (anderhalf loon) op zon- en feestdagen afschaffen. Verder wil het een einde maken aan het bestaande pensioensysteem, de betaalde vakantie inkorten en een loonstop voor alle werknemers invoeren. De topmanagers vallen daar uiteraard niet onder: zij krijgen elk jaar meer!
Sterke piketten en brede steun: vechten om te winnen!
Alle werkenden moeten deze staking steunen. Als Stop and Shop deze staking kan neerslaan, zal het andere grote bedrijven aanzetten om overal dezelfde aanvallen in te zetten. Als de werkenden sterke piketten organiseren en de steun van de bredere arbeidersbeweging kunnen mobiliseren, is het mogelijk om de aanvallen te stoppen. Andere vakbonden – zoals de Teamsters – moeten beloven om niet langs een piket te gaan. Dit betekent dat er geen diensten verleend worden bedoeld om een winkel open te houden, zoals leveringen of reparaties aan nutsvoorzieningen. Bovendien kunnen de vakbonden hun leden oproepen om als consument niet langs een piket te gaan. Eerder was er een dergelijke oproep van de Massachusetts Nurses Assocation tijdens een zorgstaking.
Leden van Socialist Alternative nemen dagelijks deel aan de piketten en dragen hun steentje bij om de piketten levendig en sterk te houden. Aan de piketten moeten we klanten vragen om niet binnen te gaan in de winkel. Dat kan door uit te leggen wat er op het spel staat en op te roepen om elders te winkelen. Piketten zijn het meest efficiënt als ze dicht bij de ingang van de winkel staan. Om de staking te versterken, zouden meetings van de vakbond UFCW voor de winkels nuttig zijn. Zo kunnen klanten aangemoedigd worden om hun solidariteit te betuigen. Andere vakbonden kunnen oproepen voor deze meetings. De werkenden staan sterker als ze verenigd zijn!
Discussies aan de piketten tonen dat veel personeelsleden boos zijn omdat het zo lang duurde vooraleer de vakbondsleiding tot een staking opriep. Deze staking kan gebruikt worden om de interne democratie in de vakbond UFCW te versterken op basis van een grotere betrokkenheid. Het zou de vakbond versterken om toekomstige aanvallen te stoppen en om nieuwe verworvenheden af te dwingen.
Een grotere betrokkenheid zou het mogelijk maken voor delegees om de winkels regelmatiger te bezoeken en leden op de hoogte te houden. Meer regelmatige vergaderingen van afgevaardigden en leden zouden dit ook versterken. Alle verkozen vertegenwoordigers van de vakbond zouden niet meer mogen verdienen dan het gemiddeld loon van de werkenden die ze vertegenwoordigen zodat ze de band met de vakbondsleden en hun belangen behouden. Dit soort verandering bekomen, kan enkel als de basis zich organiseert en de druk opvoert.
Van leraars tot supermarktpersoneel: de arbeidersbeweging in de VS kent een nieuwe opgang. Als het personeel van Stop and Shop deze staking wint, zal het de kracht van de werkende bevolking te tonen in de strijd tegen schaamteloze aanvallen door het patronaat. Het zou duidelijk maken dat de werkenden vechten om te winnen. Een overwinning is echter niet gegarandeerd. De personeelsleden en hun sympathisanten moeten de piketten volhouden om het bedrijf zoveel mogelijk pijn te doen. De vakbondsleiders mogen niet toegeven aan de onderhandelingstafel. Iedereen moet meedoen om deze staking te winnen!
We zeggen:
GEEN loonsverlagingen, GEEN besparingen op vakantie;
BEHOUD van het pensioenstelsel, BEHOUD van betaalbare gezondheidszorg;
BEHOUD het anderhalve loon op zon- en feestdagen;
Werkenden en klanten: ga niet langs een piket! Sluit de winkels;
UFCW: organiseer meetings voor winkels om de kracht van de vakbond en de bredere steun voor de acties te tonen;
Vanuit deze staking kunnen we bouwen aan een meer democratische en strijdbare vakbond met grotere betrokkenheid van onderuit om het verzet tegen aanvallen te organiseren en om in het offensief te gaan.
Vandaag voerde de vakbond BBTK een protestactie aan de aandeelhoudersvergadering van Delhaize. Een 70-tal militanten van Delhaize en Albert Heijn verzamelden er om te protesteren tegen de onzekerheid voor de 400 medewerkers van Albert Heijn in de te verkopen winkels en ook tegen de extreme premie die topman Frans Muller zichzelf toeëigende, een premie van maar liefst 1,5 miljoen euro.
De aandeelhouders kregen van de vakbondsmilitanten een ‘cheque’ van 1,5 miljoen euro met op de achterkant kort enkele pijnpunten. Een kleine delegatie werd ontvangen door een bestuurslid van de Delhaize-groep. Hier kregen ze enkel te horen dat het personeel over de fusie zou gehoord worden. En ook dat de bonus nodig is omdat Muller zou blijven, dat de verhoging van de dividenden voor de aandeelhouders er kwam omdat het goed gaat met het bedrijf en dat dit allemaal logisch is. Dat het personeel hiervoor opdraait, komt bij deze mensen zelf niet op.
De actie buiten was strijdvaardig, er werden banden gesmeed tussen delegees van Albert Heijn en Delhaize. Er is immers een besef dat we deze strijd enkel samen kunnen winnen.
Na de actie spraken we met een BBTK-militant van Albert Heijn. Hieronder een videoweergave hiervan gevolgd door enkele foto’s.
Eerder deze week werd in verschillende bedreigde vestigingen van Albert Heijn gestaakt.
Op maandag 22 februari raakte bekend dat er volgens een voorlopig rapport van de Belgische mededingsautoriteit door de fusie van Delhaize en Ahold een aantal probleemzones zijn waar de markt door de fusie verstoord zou worden. Hierdoor moeten de twee ketens winkels verkopen, voor Albert Heijn zou het om 8 winkels gaan, voor Delhaize is er nog geen duidelijkheid maar het cijfer van 5 franchisewinkels doet de ronde.
Door een BBTK-militant bij Albert Heijn
Deze beslissing is genomen door de Belgische mededingsautoriteit, niet door de bedrijven maar toch zijn zij volgens mij verantwoordelijk. De top van de twee winkelketens hebben op 24 juni 2015 bekendgemaakt dat ze samen zouden gaan. Volgens analisten kunnen de kostenbesparingen die uit deze operatie voortvloeien tot 1 miljard euro oplopen. Specifiek in België spreken analisten van Rabo Securities voor Delhaize over een besparing van 120 miljoen euro. Voor de toplui en aandeelhouders van deze twee bedrijven is dit alles wat telt: winstmaximalisatie. Dat daar in België meer dan 400 jobs door in de onzekerheid vallen, is slechts ‘collateral damage.’
De winsthonger van deze bedrijven zal hier waarschijnlijk niet bij stoppen, ze zullen verder zoeken om de systemen zo optimaal mogelijk op elkaar af te stemmen. Daarbij zullen waarschijnlijk nog jobs sneuvelen. Deze fusie zal de werkdruk enkel verder opdrijven als er geen strijd komt, want winstmaximalisatie is het enige wat deze bedrijven kennen.
Door de stakingen die spontaan ontstonden na de aankondiging heeft het personeel van de te verkopen winkels al laten zien dat het zich niet zomaar als machines mee wil laten verkopen met de winkel. Dit versterkt de onderhandelingspositie van de vakbonden enorm om zoveel mogelijk opties voor het personeel open te houden.
Maar ook voor de rest van de distributiesector zijn de ontwikkelingen niet onbelangrijk. Toen Albert Heijn naar België kwam, was de schrik er al voor de loons- en arbeidsvoorwaarden in een sector waar het personeel enorm flexibel en laagbetaald is. Albert Heijn gebruikte ook het feit dat ze bij de opstart nog geen vakbonden hadden om onder andere zondagwerk in te voeren. Toen Delhaize haar herstructurering aankondigde, werd ook naar Albert Heijn gewezen. Nu de marktpositie sterker is, zal dit waarschijnlijk gebruikt worden om de regering onder druk te zetten om nog meer gunstmaatregelen toe te kennen. Sterke vakbonden zullen nodig zijn om dit tegen te houden.
Bij de fusie werd gejubeld dat dit de klanten ten goede zou komen. Nu blijkt dat die klanten toch beschermd moeten worden. Dergelijke bescherming is onder het kapitalisme slechts tijdelijk, verschillende groepen worden weggeconcurreerd of moeten aansluiting bij elkaar zoeken. Het maakt dat de warenhuizen hun prijzen kunnen kiezen. Er wordt verwacht dat het voordeel uit de fusie, onder meer bij de aankoop van producten aan gunstiger voorwaarden, zal gebruikt worden om de winsten op te krikken en niet om prijsverlagingen door te voeren.
Het enige antwoord op dit rot systeem is een gemeenschappelijke strijd van personeel en klanten tegen de winsthonger van de 1% en voor een systeem waar de 99% centraal staat, socialisme volgens ons.
Dure Ferrari’s voor de top, personeel aan de dopWanneer we dit schrijven weten we nog niet wat het resultaat zal zijn van de sociale onderhandelingen bij Delhaize. We weten wel wat Delhaize graag gerealiseerd zou zien: winkelsluitingen, ontslagen, inleveren voor wie blijft enz… Wat we ook weten is dat er bij Delhaize mooie voorbeelden te rapen zijn van inkomensongelijkheid.
Artikel door Wilfried uit de lokale nieuwsbrief van LSP-Keerbergen
Zo verscheen er in SABATO, het weekendmagazine van de Tijd, op 13 september vorig jaar een artikel over een fervente autoverzamelaar: Nicolas Hollanders de Ouderaen, die tot februari van verleden jaar nog executive vicepresident van Delhaize was. Hij verliet de firma met een riante vergoeding van 1.800.000 euro (nog geen record trouwens) om zoals hij zelf zegt een ‘sabbatical jaar‘ te nemen om zich te kunnen toeleggen op zijn autoverzameling die hij samen met twee vrienden heeft samengesteld.
Het pronkstuk uit deze verzameling is een Ferrari 250 met als bijzonderheid dat er maar 40 van bestaan. Desgevallend door de reporter gevraagd naar de waarde ervan luidde het discrete en vage antwoord: ‘een paar villa’s.’ Maar niet iedereen heeft hetzelfde idee als het over de waarde van een villa gaat! Een beter beeld kregen we doordat er een veiling in Californië plaatsgreep in augustus; dit is iets voor het tijdstip van de reportage (De Tijd 16 augustus 2014, pg 14). En daar werd eveneens een Ferrari 250 (een Ferrari 250 GTO Berlinetta uit 1962) verkocht voor 38 miljoen dollar of 28 miljoen euro. (u leest het goed!)
En in de reportage verklapte Nicolas dat hij pas terug was van een autoconcours in… jawel, Californië. Toeval? Zou het kunnen dat hij daar was gaan zien wat de verkoop van een gelijkaardig type wagen thans opbrengt? Zelfs indien zijn Ferrari een pak minder waard is, blijven het opmerkelijke bedragen.
Als we uitgaan van wat een kassierster bij Delhaize maandelijks verdient (1500 euro) en dit vergelijken met de verkoopprijs van de wagen, dan komen we tot het besluit dat een kassierster meer dan 18.600 maanden zou moeten werken om zo’n wagen te kopen (en dan mag men natuurlijk niets uitgeven maar alles sparen!). Anders gezegd: meer dan duizend vijfhonderd jaar elke maand 1500 euro sparen!
Zaterdagmorgen trokken we naar de Delhaize in Elsene. Zoals in juni spraken we op de stakerspost met het personeel en besloten we om de solidariteit voor de winkel te organiseren. We maakten een steunpetitie en verdeelden een pamflet en solidariteitsaffiche om voor de ramen te hangen. We haalden een honderdtal handtekeningen op voor de winkel en hadden goede discussies. Hieronder de tekst van het solidariteitspamflet.
[divider]
Solidariteit met het personeel van Delhaize
Solidariteitspamflet van LSP-Elsene
Beste buurtbewoners, jullie hebben de afgelopen maanden ongetwijfeld al gehoord van het sociale conflict bij Delhaize. Dat conflict begon op 11 juni toen de directie van het bedrijf aankondigde dat het 14 winkels wil sluiten, 2.500 personeelsleden wil afdanken en de arbeids- en loonvoorwaarden van de andere werkenden drastisch naar beneden wil herzien.
De distributiesector staat er al enige tijd voor bekend dat ze de lonen naar beneden trekt. Denk maar aan de herstructurering bij Carrefour in 2010. Toen werden 21 winkels gesloten en 1.672 jobs geschrapt, waarna die winkels terug open gingen onder een ander paritair comité met slechtere voorwaarden voor het personeel.
Bij Delhaize zijn slechts 138 van de 852 winkels in eigen beheer, de anderen zijn franchises met een zelfstandige uitbater. Delhaize is een winstgevend bedrijf, in 2013 kende het de grootste omzet uit zijn geschiedenis en werd 160 miljoen euro aan dividenden uitbetaald aan de aandeelhouders. De managers die dat jaar vertrokken deden dat met een gouden parachute.
Maar de winsthonger is niet te stoppen, de aandeelhouders willen steeds meer, zelfs indien het enkel kan door het personeel nog verder onder druk te zetten.
Dat mensen zeker in tijden van crisis meer op hun centen moeten letten en gemakkelijker naar goedkopere supermarkten gaan, wordt als excuus gebruikt om een sociaal bloedbad onder het personeel aan te richten. Het is met dezelfde logica dat gezegd wordt dat het personeel te duur is in plaats van het te hebben over de enorme dividenden voor een handvol aandeelhouders.
Natuurlijk voelen de supermarkten de gevolgen van de crisis en de dalende koopkracht. Maar die impact is relatief, de winsten bleven stijgen. De neerwaartse druk op de lonen zal de koopkracht geen goed doen. Door af te danken en de lonen van het overblijvende personeel aan te pakken, zal de directie van Delhaize daar zelf aan bijdragen.
De strijd van het personeel bij Delhaize staat niet geïsoleerd. Het is het resultaat van de crisis. Er wordt algemeen geprobeerd om ons te laten opdraaien voor deze crisis, zelfs indien wij ze niet veroorzaakt hebben. Duizenden mensen verloren al hun werk sinds het begin van de crisis, honderdduizenden anderen moesten inleveren op hun lonen en arbeidsvoorwaarden.
Als we winkel per winkel of bedrijf per bedrijf de strijd aangaan, zullen we niet winnen. Enkel solidariteit over de verschillende sectoren heen kan ons vooruit helpen. Het einde van de besparingstunnel is nog niet in zicht met de rechtse regering die er nog een zware schep bovenop wil doen.
We moeten onze solidariteit betuigen en mee in verzet gaan. Dat kan op verschillende manieren: met raamaffiches, aanwezigheid op acties, betogingen en stakingen, mobilisatie voor deze acties. Allemaal samen, kunnen we onze stem laten horen!
Opschorting van de plannen van de directie: voor het behoud van iedere job, handen af van de lonen!
Voor betere arbeidsvoorwaarden en de uitbouw van syndicale delegaties in de franchisewinkels! Harmonisatie naar boven van de arbeidsvoorwaarden en lonen in de hele sector!
[divider]
Strijd loont!
De eerste massale stakingsactie in zowel de depots in Zellik en Ninove als in meer dan honderd vestigingen van Delhaize op 16, 17 en 18 oktober miste zijn effect niet. De actiebereidheid op de stakersposten was groot, door overal tegelijk actie te voeren werd de solidariteit versterkt. En het heeft de directie ook meer pijn gedaan. Tegen de achtergrond van een hete herfst beseft de directie van Delhaize dat er wel nog eens wat stakingsdagen kunnen volgen. De directie stelde dat het met een “aangepast voorstel” zal komen voor de arbeiders. Het geeft aan dat strijd kan lonen. In november en december zijn overlegmomenten gepland. Een brede solidariteitscampagne kan de basis leggen om niet alleen de maatregelen voor de arbeiders af te zwakken, maar het volledige besparingsplan van tafel te vegen.
Afgelopen zaterdag hielden verschillende winkels van Delhaize hun tweede stakingsdag tegen het sociale bloedbad dat door de directie werd aangekondigd. We trokken in juni al naar de Delhaize in Elsene toen het plan net was aangekondigd. Vandaag hebben de onderhandelingen niets opgeleverd, integendeel. Delhaize wil de brutolonen met 90 euro per maand naar beneden halen. De werknemers op de stakerspost waren vastberaden, ze willen zich niet laten doen en hadden het al over volgende acties.
Verslag door Laure (Brussel)
Er werd natuurlijk uitgekeken naar de voorstellen die de vakbondsleiding zal doen. Het vertrouwen in de vertegenwoordigers is erg groot. Maar dat mag het personeel er niet van weerhouden om zelf ook bijeen te komen, niet alleen per winkel maar ook met personeel van andere winkels om democratisch over concrete acties te discussiëren en over te gaan om de directie onder druk te zetten.
Op de stakerspost was er het besef dat een overwinning niet gemakkelijk zal zijn, maar wel een enorme stap vooruit zou zijn voor alle werkenden die onder druk worden gezet en te maken krijgen met directies die steeds meer winst willen maken op de kap van het (professionele) leven van het personeel.
We zullen het personeel blijven ondersteunen. Komende zaterdag trekken we opnieuw naar de Delhaize in Elsene met steunaffiches en een pamflet dat aan de klanten vraagt om het personeel te ondersteunen.
Aan de Watersportbaan lag de vestiging van Delhaize vandaag plat. Hieronder een foto vanop de stakerspost.
Langs de andere kant van Gent, in Ledeberg, stond eveneens een stevig piket.
Het ongenoegen onder het personeel is bijzonder groot. De arrogantie van de directie kent geen grenzen en botst op protest. Deze stakingsdag was daar een uitdrukking van en het zal niet de laatste actie zijn.
De Delhaize op het Zuid is één van de grootste in die buurt van Antwerpen. Als we er met LSP campagne voeren, onder meer tegen racisme, krijgen we er steevast goede reacties van klanten en personeel.
Het personeel van Delhaize is vandaag in ruim 100 winkels in Vlaanderen aan het staken tegen de aankomende zware herstructureringen en ook tegen de asociale houding van de directie in de onderhandelingen. Ondanks het feit dat de Delhaizegroep steeds meer winsten boekt, kiest de directie toch voor een frontale aanval op de werkomstandigheden en verloning van het personeel.
Er staan een pak hervormingen op de door winst beheerste agenda van de directie. Er moet meer gewerkt worden voor hetzelfde loon, de betaalde pauzes worden afgeschaft, gemiddeld 10 mensen minder personeel per winkel, gemorrel aan de anciënniteitregeling en een herziening van de pensioenregeling, afschaffing van premies voor feestdagen en weekenddagen. Dit staat in schril contrast met de reeds gedane inleveringen van het hardwerkende personeel.
Wat de arbeiders en bedienden van de supermarkt vooral doet koken van woede is de houding van de directie tijdens het sociaal overleg. De directie weigert concreet mee te delen waar de ontslagen zullen vallen, hoeveel en vooral op basis van welke criteria. De militanten van de vakbonden vrezen dat dit een tactiek is om het personeel te breken vooraleer men er met het botte mes invliegt.
De discussie aan het piket ging dan ook vooral over hoe de strijd verder moet worden gevoerd. Verschillende opties werden bediscussieerd. Eerst en vooral vragen de personeelsleden aan omstaanders, klanten en buurtbewoners om de verantwoordelijkheid voor de imagoschade en het verlies door de staking bij de directie te leggen. Hiervoor roepen de stakers iedereen op zoveel mogelijk hun strijd, en de daarmee gepaarde argumenten, te verspreiden via sociale media zoals Facebook en Twitter.
Voor velen van de Delhaize op het Zuid in Antwerpen was dit één van hun eerste sociale acties. Ook al zijn sommigen nog wat onwennig of onzeker, de vastberadenheid en solidariteit is groot. Een vakbondsafgevaardigde meende dat de aanvallen op het personeel van de GB’s in het verleden een teken aan de wand was, samen met de komst van Albert Hein, en dat de reactie op die aanvallen toen te slecht werd opgevolgd door de vakbonden. Desondanks vertelde een andere werkneemster dat er bij een vorige sociale actie wel een solidariteitsbezoek was van werknemers van de Albert Hein. Dit kon op veel sympathie en steun rekenen.
Er werd ook besproken of er buiten verdere stakingen geen andere acties konden ondernomen worden. Een steunaffiche-campagne in de buurt, een opmars met verschillende winkels door Antwerpen, kwam aan bod. De ervaringen en de moed van de fastfoodarbeiders uit de VS kwamen ook aan bod in deze discussie. Het personeel dat zoekende is naar de volgende stap in hun strijd kijkt op naar de fastfoodbeweging die zoals in Seattle hun loon verdubbelde door sociale strijd.
Een afgevaardigde besloot het gesprek door te stellen dat dit nog maar het begin is van het verzet tegen de directie en dat ze niet zullen inbinden, in één adem waarschuwde ze hiermee ook de nieuwe federale regering. Met LSP zullen we verder hun strijd ondersteunen.
Zaterdagmorgen trokken we naar de Delhaize in Elsene. Zoals in juni spraken we op de stakerspost met het personeel en besloten we om de solidariteit voor de winkel te organiseren. We maakten een steunpetitie en verdeelden een pamflet en solidariteitsaffiche om voor de ramen te hangen. We haalden een honderdtal handtekeningen op voor de winkel en hadden goede discussies. Hieronder de tekst van het solidariteitspamflet.
Afgelopen zaterdag hielden verschillende winkels van Delhaize hun tweede stakingsdag tegen het sociale bloedbad dat door de directie werd aangekondigd. We trokken in juni al naar de Delhaize in Elsene toen het plan net was aangekondigd. Vandaag hebben de onderhandelingen niets opgeleverd, integendeel. Delhaize wil de brutolonen met 90 euro per maand naar beneden halen. De werknemers op de stakerspost waren vastberaden, ze willen zich niet laten doen en hadden het al over volgende acties.
De Delhaize op het Zuid is één van de grootste in die buurt van Antwerpen. Als we er met LSP campagne voeren, onder meer tegen racisme, krijgen we er steevast goede reacties van klanten en personeel.
