Tag: SP

Deze week werden 33 SP-leden geroyeerd. Met het besluit van de partijraad dat lidmaatschap van Rood (de voormalige jongerenorganisatie van de SP) en het Marxistisch Forum in de SP onverenigbaar zijn met lidmaatschap van de SP, werd de deur opengezet voor een nieuwe golf van royementen. Dit is een nieuwe en grote aanval op de linkervleugel in de SP, nadat eerder al Rood als jongerenorganisatie werd afgestoten en enkele leden van Rood en de SP werden geroyeerd, met als argument dat ze ook lid zouden zijn van het Communistisch Platform. Maar in tegenstelling tot eerdere van dergelijke ondemocratische manoeuvres die plaatsvonden in de SP in het verleden, is er nu veel verzet. Socialistisch Alternatief ondersteunt uiteraard dit verzet en roept alle SP-leden op om dit ook te doen.

Artikel door Barbara Veger, Rotterdam

Onder de 33 geroyeerden bevinden zich SP-leden zoals Tijs Hardam, voorzitter van de afdeling Rotterdam, en Michel Eggermont, Provinciale Statenlid in Utrecht. Beiden hadden zich kandidaat gesteld voor het partijbestuur van de SP; ook de andere tegenkandidaten zijn geroyeerd. Daarnaast is de lijsttrekker voor de gemeenteraadsverkiezingen in Utrecht geroyeerd. Hoe is het zover kunnen komen?

Om te begrijpen wat er gaande is in de SP, moeten we de ontwikkelingen in hun algemene context zien. De SP brak voor het eerst door in de jaren negentig, nadat er een groot vacuüm op links ontstaan was. De algemene tendens in de sociaaldemocratie wereldwijd na de val van de Muur, toen de burgerij een groot ideologisch offensief inzette met de tendens “zie je wel, socialisme werkt niet”, was om scherp naar rechts op te schuiven. Dit bracht links binnen de sociaaldemocratie totaal in verwarring, waardoor de rechtervleugel vrij baan kreeg. In Nederland keerden arbeiders zich massaal van de PvdA af in de jaren negentig, nadat die in diverse regeringen medeverantwoordelijk was voor enorme bezuinigingen en afbraak van de welvaartsstaat. Lenin noemde de sociaaldemocratie “burgerlijke arbeiderspartijen” omdat de leiding liever aanschoof bij de bazen en de regering, maar de achterban uit arbeiders bestond. De PvdA hield op zo’n burgerlijke arbeiderspartij te zijn en werd omgevormd tot een volledig kapitalistische, neoliberale partij met hooguit nog wat sociale retoriek.

In die situatie begon de scherpe kritiek op het neoliberalisme en het activisme van de SP een bepaalde laag arbeiders aan te trekken. In 2006 kreeg de SP 25 zetels in de landelijke verkiezingen, en in 2012 stond de SP in de peilingen zelfs een tijdje op 40% en zou daarmee de grootste partij zijn geworden. Op haar hoogtepunt had de SP zo’n 50.000 leden. De SP leek het potentieel te hebben om de rol van de PvdA over te nemen als massapartij en politiek instrument van de werkende klasse. Maar de SP slaagde er in 2012 niet in om bij de verkiezingen die steun te verzilveren, en sindsdien is het bergafwaarts gegaan, zowel wat betreft steun bij de verkiezingen als ledenaantallen. Hoe kon dit gebeuren?

Daarvoor moeten we in de eerste plaats kijken naar het karakter van de periode waarin we leven. De sociaaldemocratie, in Nederland de PvdA, kon in de periode na de Tweede Wereldoorlog een stabiele basis opbouwen met wortels in de werkende klasse. Maar dat was een totaal andere periode dan de huidige. Het kapitalisme maakte toen een grote economische groei door, de bedrijven maakten forse winsten en er was ruimte voor concessies. De welvaartsstaat werd afgedwongen door de strijd van de werkenden, althans in de geïndustrialiseerde westerse landen, en de PvdA slaagde erin het voor te stellen of dit voornamelijk haar verwezenlijking was.

Maar sinds het midden van de zeventiger jaren is het kapitalisme in crisis beland, fundamenteel verschillend van de periode waarin de sociaaldemocratie haar steun had opgebouwd. Het tijdperk van het Keynesianisme liep ten einde en gaandeweg werd het neoliberalisme de dominante economische politiek van de burgerij. Ook het neoliberalisme kon de contradicties van het systeem niet fundamenteel oplossen, maar het bracht een tijdlang de arbeidersbeweging in het defensief; de ineenstorting van de stalinistische staten gaf het neoliberalisme ook extra adem.

Na de verburgelijking van de oude sociaaldemocratie begonnen nieuwe linkse formaties te ontstaan, die stilaan een aantrekkingskracht begonnen uit te oefenen onder lagen van de werkende klasse. De SP was er één van, Rifundazione Comunista in Italië een andere, later ook Syriza in Griekenland en Die Linke in Duitsland. Echter, die nieuwe formaties trokken niet de juiste lessen uit het verval van de sociaaldemocratie en bleken er niet wezenlijk verschillend van. Het grote verschil is echter dat er geen ruimte meer is voor een middenweg tussen socialisme of kapitalisme en dat nieuwe formaties snel uitgetest worden; de grote recessie van 2008 heeft dat proces nog versneld. Nieuwe linkse partijen probeerden zich al snel aanvaardbaar te maken voor het systeem en probeerden het kapitalisme beter te beheren dan de kapitalisten zelf. De SP deed dit ook, op lokaal vlak, en werd er voor afgestraft. Ook in de oppositie in het parlement probeerde de SP vooral salonfähig over te komen en het politieke spel mee te spelen. In die situatie kon de steun voor figuren als Wilders groeien, die zich opwierp als de anti-establishment rebel.

Inmiddels heeft de corona crisis voor een nieuwe wending gezorgd. De burgerij heeft een totale economische crash kunnen voorkomen door grotere staatsinterventie en enorme investeringen in de economie, die overigens vooral de grote bedrijven en speculanten ten goede kwamen en slechts in geringe mate de werkende klasse. Dit beleid heeft de wezenlijke problemen van het kapitalisme niet opgelost.

Maar het heeft wel illusies binnen sommigen op de linkerzijde aangewakkerd dat er weer meer ruimte is voor hervormingen. Dat is waarschijnlijk ook de reden dat de leiding van de SP juist nu aanstuurt op regeringsdeelname. Echter, een stabiele economische basis voor hervormingen ontbreekt, omdat het voor kapitalisten interessanter is te speculeren met aandelen of vastgoed dan te investeren in de reële productie. De burgerij zal slechts concessies doen aan de werkende klasse als dat nodig is om het systeem overeind te houden. Het is een illusie om te denken dat ze terug zouden willen gaan naar de naoorlogse welvaartsstaat.

Een deel van de werkenden en vooral de jongeren, beseft dit en radicaliseert. Dit weerspiegelt zich in de SP en vooral in Rood, waar veel jongeren op zoek gaan naar marxistische antwoorden op de huidige crisis. Helaas vindt het ongenoegen ook uiting in steun voor populistisch en extreemrechts, bij gebrek aan een duidelijk en sterk socialistisch alternatief.

De SP-leiding is bereid de partij om te vormen tot een “verantwoordelijke” partij, d.w.z. een partij die verantwoordelijk is ten opzichte van het systeem, in ruil voor een paar kruimeltjes die naar ze hopen van de kapitalistische tafel zullen vallen. Daarom willen ze de partij zuiveren van alle krachten die een dergelijke koers in de weg zouden kunnen staan. Dat is de achtergrond van de huidige royementsgolf.

In tegenstelling tot het verleden, toen leden van onze organisatie werden geroyeerd, is er nu een veel breder verzet. Dat valt o.a. te verklaren omdat in het eerste geval de royementen plaatsvonden in een periode dat de SP nog volop groeide, terwijl de SP zich nu in een crisis bevindt. Veel leden hebben nu op zijn minst vragen en twijfels over de gevolgde partijkoers, over het loslaten van socialistische principes en ze staan open voor kritiek op de partijleiding.

Het zal erop aankomen de linkervleugel bijeen te houden en verder te versterken. Weigeringen om mee te werken aan royementen, zoals een aantal grote afdelingen al hebben aangekondigd, is uiteraard nodig. Het is ook een goede zaak dat Rood, hoewel het als jongerenorganisatie afgestoten is, zich blijft oriënteren op de gewone SP-leden die met de beste intenties lid zijn geworden en overgewonnen kunnen worden naar de linkervleugel. Een goed georganiseerde campagne naar de afdelingen toe is noodzakelijk, alsmede het verder opbouwen van Rood onder nieuwe lagen van jongeren. Daarnaast roepen we natuurlijk ook op om de petitie van SP tegen de Heksenjacht te ondertekenen.

Maar er zijn geen garanties dat de linkervleugel de strijd zal kunnen winnen. De rechtervleugel lijkt vastberaden om de linkervleugel via bureaucratische manoeuvres uit te partij te verwijderen. We hebben in het verleden gezien hoever de bureaucratische leiding van de oude sociaaldemocratie soms bereid was te gaan om interne kritiek de mond te snoeren. Daarom moeten we ook voorbereid zijn op een scenario waarbij de linkervleugel buiten de SP verder zal moeten gaan. Hoe dan ook zal de strijd voor het socialisme verder gezet moeten worden. Socialistisch Alternatief wil daar aan bijdragen, zowel binnen als buiten de SP.

Verklaring van Socialistisch Alternatief (onze Nederlandse zusterorganisatie)

Op de partijraad van de SP van 4 december jl. heeft de SP in feite besloten haar jongerenorganisatie Rood op te heffen. Gelukkig weigeren de Rood jongeren dat te accepteren en blijven zij zich organiseren en terugvechten. Zij verdienen daarbij onze volledige steun!

Een belangrijke minderheid van 30% van de partijraad, het hoogste orgaan van de SP, stemde tegen de voorstellen van het partijbestuur. Dit is een weerspiegeling van de brede onvrede in de partij met de ramkoers van de partijtop ten opzichte van Rood.

Concreet is er op de partijraad beslist om de opschorting van alle steun aan Rood te bekrachtigen en een nieuwe jongerenwerking op te zetten via de afdelingen, onder leiding van een jongerensecretaris. We mogen geen illusies hebben: de partijtop zal proberen deze jongerenwerking volledig onder controle van het partijapparaat te brengen. Ook is er een commissie ingesteld, die moet onderzoeken waar het fout is gegaan tussen SP en Rood en hoe het verder moet. Deze zal op 1 mei (!) met een eindverslag komen. Ook daar mogen we geen illusies in hebben: feitelijke doel van de commissie is, te onderzoeken hoe voorkomen kan worden dat de jongerenorganisatie radicaliseert. Ons antwoord daarop zou zijn: dat kan je alleen doen door de jongeren op een onbewoond eiland te zetten. Het zijn niet “zolderkamercommunisten” die jongeren doen radicaliseren, het is de diepe crisis van het kapitalisme waar ze mee geconfronteerd worden!

Wie zijn de echte infiltranten?

Partijvoorzitter Jannie Visscher heeft gezegd: “We zijn gekke Henkie niet. We laten onze jongerenorganisatie niet kapen door communisten”. Om dit te onderbouwen, is een heel dossier gemaakt van bijna 200 pagina’s, soms op betwistbare manier verkregen, die moet bewijzen dat het Communistisch Platform geïnfiltreerd zou zijn in de SP en op snode wijze jongeren voor zich probeert te winnen. Het zogenaamde “Feitenrelaas” gaat zelfs terug tot de oprichting van het CWI, onze Internationale (tegenwoordig ISA), in 1974! Ook zijn er verschillende documenten in het “Feitenrelaas” opgenomen over Offensief, de voorloper van Socialistisch Alternatief. Offensief en Socialistisch Alternatief zijn nooit betrokken geweest bij de oprichting of werking van het Communistisch Platform. Maar ook tegen ons is het argument gebruikt om ons te royeren dat we “infiltranten” zouden zijn.

We zijn toegetreden tot de SP omdat we het enorme potentieel van de SP zagen, nadat de PvdA gekaapt werd door carrièremakers die wat ooit de grote arbeiderspartij was, veranderden in een pro-kapitalistische partij die in regeringen enorme bezuinigingen doorvoerde. We erkenden de mogelijkheid, dat de SP de historische rol van de PvdA kon overnemen en zich kon ontwikkelen tot een nieuwe massa partij van de arbeiders. Als onderdeel van de arbeidersbeweging vinden wij dat we daar moeten zijn waar arbeiders zich als arbeider organiseren. Door de enorme verrechtsing van de PvdA waarin we voorheen actief waren, was dat vanaf begin negentiger jaren niet langer in de PvdA.

De ideeën van het marxisme staan aan de basis van de arbeidersbeweging. Dat geldt voor de vakbeweging, de oude sociaaldemocratie, maar ook voor de SP (al was het op een vervormde manier, met illusies in het maoïsme). Het zijn niet de marxisten, maar degenen die slechts de scherpe kantjes van het kapitalisme willen afhalen, zoals de huidige SP top, die de arbeidersbeweging en onze partij gekaapt hebben! Ze hebben het potentieel dat de SP had, voor een groot deel verspeeld en leiden de SP naar een doodlopende weg om een soort PvdA 2.0 te worden. Ze hebben niets geleerd van de fouten die de PvdA heeft gemaakt. De SP en Rood zijn niet opgebouwd door al die hardwerkende leden om een nieuwe versie van de PvdA te worden, maar om te vechten voor een socialistische maatschappij. Het marxisme biedt daar een onvervangbaar instrument voor.

We zijn het niet met alle standpunten en methoden van Communistisch Platform eens, maar uiteraard verdedigen we hun recht om als georganiseerde groep binnen de SP aanwezig te zijn. We zijn steeds bereid tot samenwerking met andere linkse krachten en zijn voorstander van een pluralistische SP, waar plaats is voor een verscheidenheid aan linkse stromingen. Het is volkomen gerechtvaardigd en niet meer dan logisch dat marxistische stromingen ook onderdeel uitmaken van de SP.

Zal het tot een breuk komen?

Er is brede onvrede in de partij, en helaas lopen veel leden boos weg. Er zijn diverse initiatieven genomen om de strijd voor democratisering van de SP te voeren: de petitie SP tegen de heksenjacht en de petitie SP voor Rood. Het congres van de SP over het verkiezingsprogramma zal over enige dagen plaatsvinden, waar ook gepoogd zal worden de discussie over democratisering te voeren. En last but not least: Rood is bezig haar structuren (her) op te bouwen en te vechten voor heropname als de jongerenorganisatie van de SP.

Socialistisch Alternatief ondersteunt al deze initiatieven van harte. We moeten tot het uiterste vechten om de SP te democratiseren. Die strijd aangaan is ook nodig om de Rood-jongeren en de linkervleugel bij elkaar te houden en verder te versterken.

Maar we moeten ook naar de achterliggende politieke redenen kijken en een inschatting van de krachtsverhoudingen maken. Het gaat niet alleen om een strijd over democratisering, maar om de politieke koers van de SP. Gaat de SP verder op de weg naar steeds meer parlementarisme, waarbij het doel slechts is om tot regeringsdeelname te komen en het kapitalisme ”socialer” te beheren? Of wordt de SP een strijdpartij, die zich vooral richt op het opbouwen van massabewegingen, niet alleen om verbeteringen af te dwingen, maar tegelijkertijd ook om fundamentele socialistische verandering te promoten?

De SP top wil helaas steeds meer het eerste, en is naar onze inschatting bereid heel ver te gaan om dat te bereiken: desnoods alle georganiseerde linkse krachten uit de partij gooien, of zorgen dat ze door demoralisatie vanzelf vertrekken. Liever hebben ze nog een partij van de helft van het huidige aantal leden, waarmee ze toch toe kunnen treden tot een coalitie, dan een partij met 31.000 leden met een sterke linkervleugel die hen dat belet. Ze hebben een ruime ervaring in het onderdrukken of wegpesten van oppositionele krachten. De structuren van de SP zijn zo ingericht, dat het niet eenvoudig is een meerderheid te winnen tegen het partijbestuur in. De partijtop heeft bovendien de media aan hun kant.

We moeten daarom met verschillende scenario’s rekening houden. Het zou natuurlijk fantastisch zijn als we de strijd voor democratisering en voor Rood winnen. Maar we moeten er ook rekening mee houden dat dit niet lukt, of dat die strijd op den duur de linkse krachten dreigt uit te putten en te demoraliseren. Of dat de SP top ons een breuk opdringt door verdere aanvallen. Daarom denken wij, dat Rood en de linkse vleugel niet alleen de strijd voor democratisering van de SP moeten voeren, maar zich tegelijkertijd alvast moeten voorbereiden op een zelfstandig bestaan. Een zelfstandige jongerenorganisatie, of een nieuwe formatie ter linkerzijde van de SP, zou natuurlijk voor flinke uitdagingen komen te staan zoals het verzekeren van haar financiële zelfstandigheid. Tegelijkertijd zou een zelfstandige jongerenorganisatie of nieuwe formatie ter linkerzijde van de SP een aantrekkingskracht op radicaliserende jongeren en arbeiders kunnen hebben, voor wie de SP nu geen aantrekkingskracht vormt. Rood zou nu al kunnen beginnen met acties en campagnes voeren naar jongeren toe, aansluiten bij protestbewegingen waar die er ontstaan, en om dat te financieren lidmaatschapsgeld beginnen vragen aan Rood leden en een grote financiële steuncampagne lanceren gericht op SP-leden en andere sympathisanten.

Het blijft volgens ons nodig, ook als het tot een breuk komt, om een oriëntatie op de SP te behouden. De SP heeft nog steeds 31.000 leden waaronder vele arbeiders, socialisten en kritische linkse leden. We moeten altijd proberen de band met hen niet te verliezen.

We leven in stormachtige tijden van diepe crisis van het kapitalisme, waardoor steeds meer jongeren en arbeiders op zoek gaan naar een alternatief op dit verrotte systeem. Tegelijkertijd maakt de diepe crisis van het systeem een middenweg niet langer mogelijk: of je bent bereid te breken met het kapitalisme, of je gaat mee met de logica ervan. Deze tegenstellingen worden weerspiegeld in de crisis in de SP. Socialistisch Alternatief vecht binnen en buiten de SP voor een socialistische maatschappij, in Nederland en internationaal. Of je nu wel of niet lid bent van de SP, als je met ons mee wil vechten voor een socialistisch alternatief, sluit je bij ons aan!

Na de nederlaag in de laatste Europese verkiezingen nam voorzitter Ron Meyer de verantwoordelijkheid op zich en stelde af te treden zodat het komende Congres en nieuwe leiding en een nieuwe koers kan kiezen. Want dat het tij gekeerd moet worden, staat buiten kijf. Inmiddels is in allerlei lagen en groepen binnen de SP al discussie losgebarsten, circuleren er documenten over en weer in allerlei selecte groepjes, maar is er inmiddels een onderzoeksgroep gestart om een begin van een analyse en een oplossing te formuleren die kan dienen als leidraad voor het Congres.

Door Peter den Haan, SP lid Rotterdam, op persoonlijke titel

De verwarring intern lijkt dan ook compleet. Veel activisten zien hun inspanningen min of meer in rook opgaan, de verzorgingsstaat is afgebroken en vervangen door de participatie maatschappij en door de gecreëerde angst en individualisme lijkt het alsof mensen niet of nauwelijks meer in beweging zijn te krijgen. Al zijn die sentimenten alweer weerlegd door bijvoorbeeld de Gilets Jaunes in Frankrijk, maar ook de OV-staking rond de pensioenacties van de vakbonden en de klimaatprotesten. Er zijn dan ook meerdere stromingen binnen de partij te herkennen, die allen er wel in slagen om hier en daar zwakke punten te formuleren, maar er niet in slagen deze te vertalen naar hun concrete context. De veelgeprezen analyse zou superieur zijn als het doordesemd wetenschappelijk socialisme zou zijn.

Door sommigen wordt terecht gewezen op het jammerlijk falen van de draai naar het ‘wethouderssocialisme’ in een poging in kwalitatief gewijzigde omstandigheden de plaats van de PvdA in te nemen in het Rijnlandmodel. Juist omdat door de val van de Sovjet Unie het hele speelveld naar rechts verplaatste, het neoliberalisme de overhand kreeg en het naakte en openlijke roofkapitalisme helemaal niet van plan was om maar enige kruimels af te staan. Integendeel. De verzorgingsstaat werd afgebroken naar participatiemaatschappij met behulp van “links” en met ons protest wisten we eenieder die een ander alternatief wilde voor ons te laten stemmen. Maar in de afbraak van de welvaartsstaat naar de participatiemaatschappij, waren we alleen het sociale geluid. Wat links van het midden, in plaats van socialistische alternatieven op het mercantilisme van de nieuwe coalitiegenoten te formuleren en voor te vechten.

Nu is het niet in principe verkeerd om deel te nemen aan lokale en provinciale coalities. Maar dan wel met linkse partijen en op het juiste programma, zoals het bouwen van voldoende betaalbare woningen, investeren in zorg, openbaar vervoer en het omzetten van flexbanen in vaste banen bij de gemeente. Door partijen als PvdA en Groen Links uit te dagen op een dergelijk programma te besturen en daadwerkelijk iets te veranderen, zal ook blijken of zij daartoe werkelijk bereid zijn; zeggen is één, doen is twee. Anders is het beter kritische steun vanuit de oppositie te geven en door het organiseren van maatschappelijke druk veranderingen teweeg te brengen.

Juist de laatste periode, zijn we wel actief, maar niet effectief geweest. Het was actie om de actie, om leden te werven en de partij te profileren, dat put mensen uit. Het was programmatisch reformistisch (gericht op klein hervormingen zonder het verband duidelijk te maken met de noodzaak voor een socialistische maatschappij). Het ging om one-issue-campagnes, zoals die voor het nationaal zorgfonds, die te weinig in een algemene context van kritiek op het kapitalisme werden geplaatst.

Inmiddels stellen sommigen dat de SP te weinig duidelijke antikapitalistische kritiek heeft geuit, bijvoorbeeld tijdens de kredietcrisis van 2008. Maar de juiste conclusies worden nog niet getrokken, althans niet door de partijprominenten. Die tuigen nu een campagne op voor “het Gouden Aandeel”, wat een theoretische blunder en je reinste illusiepolitiek is. Werknemers krijgen recht op een stukje winst. Een beloning voor verhoogde uitbuiting. Maar wat als bij het uitbreken van een nieuwe crisis de bedrijven geen winst meer maken? We willen niet wat extra kruimeltjes van de koek, we willen de bakkerij overnemen, zodat we een grotere koek kunnen bakken en iedereen genoeg te eten kunnen geven. We moeten de schurkenbende van het bankwezen niet reguleren, zoals de SP-leiding naar voren brengt, maar nationaliseren onder democratische controle en beheer van de werkenden.

Ook in de campagne van de SP voor de Europese verkiezingen ontbrak het aan duidelijke anti-kapitalistische kritiek. Er werd niet naar voren gebracht dat de EU een neoliberaal, kapitalistisch project is dat er op gericht is de levensstandaard van de werkenden omlaag te drijven en in zoveel mogelijk sectoren privatiseringen door te voeren. Noch werd een alternatief naar voren gebracht van een verenigd socialistisch Europa in het belang van de werkenden. In plaats daarvan bevatte de SP-campagne een mix van semi-nationalistische sentimenten en zwakke sociale kritiek.

Een ander punt is de verkeerde oriëntatie van de SP op de vakbeweging. De politieke partij is de hoogste uitdrukking en veralgemenisering van de ervaring van de werkende klasse. Wetenschappelijk socialisme betekent dat we alles in het werk moeten stellen om de georganiseerde arbeidersbeweging klaar te maken om de samenleving te besturen. Het is een belangrijke les dat één dag van openbaar vervoerstaking rond AOW meer heeft bereikt dan tien jaar oppositie voeren in het parlement. Dat bewustzijn moet opnieuw opgebouwd worden, zowel in de SP als in de vakbeweging. In plaats van op te roepen het arbeidsmigranten moeilijker te maken naar Nederland te komen en vluchtelingen door verrotte regimes in hun eigen regio te laten “opvangen”, zouden we beter de handen met de vakbeweging inéén kunnen slaan met een campagne “gelijk loon voor gelijk werk”. Op die manier kunnen arbeidsmigranten en mensen-zonder-papieren georganiseerd worden en kan voorkomen worden dat zij uitgespeeld worden tegen Nederlandse arbeiders. Ook zouden we duidelijk moeten maken dat het vluchtelingenprobleem niet op te lossen is zonder fundamentele maatschappijverandering richting socialisme op wereldvlak, want zolang we als NAVO-partner bommen blijven zaaien, zullen we vluchtelingen oogsten We zullen juist strijdbewegingen in arme landen die vechten tegen onderdrukking en voor betere levensomstandigheden actief moeten ondersteunen. Dat is echte internationale solidariteit.

De rol van de jongeren, georganiseerd in Rood in de SP, is zonder meer positief te noemen. Veel jongeren zoeken naar antwoorden in het marxisme. Jammer genoeg heeft de SP in het verleden, toen zij afstand nam van het maoïsme, het kind met het badwater weggegooid. De jongeren van Rood houden zich bezig met de juiste dingen, zoals huisvesting en milieu, en zijn op zoek naar socialistische antwoorden. Maar helaas schiet de partij erin te kort ze die te bieden.

Juist nu is het tijd om oude taboe’s en foute gewoontes overboord te zetten. In de eerste plaats zou de partijraad en het bestuur er goed aan doen de discussie in de partij een breed en gelijkwaardig platform te geven. Een centrale plaats waar de leden kennis kunnen nemen van alle stukken, openlijk en voorheen geheim, opdat we een brede en betrokken discussie krijgen over de weg vooruit voor de partij. Die in mijn ogen het meest gebaat zou zijn met het verbreden en verdiepen van het wetenschappelijk socialisme. Want juist die analyse geeft ons een kompas om de richting te vinden uit de malaise van kapitalistische uitbuiting en toenemende dreiging van oorlog. Niet in het minst door het gedrag van de 2 supermachten van dit moment, de Verenigde Staten en China. Voor socialistische oplossingen op kapitalistische problemen.

In de SP is er veel kritiek op het standpunt van de partijleiding omtrent het vluchtelingenvraagstuk, dat een wending naar rechts betekent. Dit bleek overduidelijk tijdens de partijraad van 23 februari jl., waar het verkiezingsprogramma voor de Europese verkiezingen moest worden vastgesteld. De paragraaf over vluchtelingen leidde tot een fel debat, waarbij een kritisch amendement tegen de lijn van de partijleiding 269 (gewogen) stemmen voor kreeg en 384 stemmen tegen. Een zeer grote minderheid stemde dus tegen de partijleiding. Het debat binnen de SP moet verder gevoerd worden, het is nodig om tot een echt socialistische visie op het vluchtelingenvraagstuk te komen!

Reactie door Peter den Haan, SP Rotterdam (op persoonlijke titel)

Nooit eerder waren er zoveel mensen op de vlucht. In 2017 was dat opgelopen tot 68,5 miljoen, er kwamen 16,2 miljoen nieuwe vluchtelingen bij. Om de twee seconden moest iemand vluchten. Bijna 1% van de wereldbevolking is vluchteling. Ongeveer twee derde van alle vluchtelingen komen uit vijf landen: Syrië, Afghanistan, Zuid-Soedan, Myanmar en Somalië. Dat Europa op dit ogenblik ‘alle ellende van de wereld’ opvangt, klopt niet. Twee op de drie blijft in eigen land, 85% wordt opgevangen in eigen land of in de onmiddellijke buurlanden. De landen die de meeste vluchtelingen opvangen zijn Turkije, Pakistan, Oeganda, Libanon en Iran.

Toch heerst er onder brede lagen van Nederlandse arbeiders de vrees, dat er een grote toevloed van vluchtelingen naar Europa zal komen en de levensstandaard van Nederlandse arbeiders zal ondermijnen. Dit idee wordt dag in dag uit gevoed door de massamedia, de rechtse traditionele partijen en rechts-populisten. De partijleiding van de SP gaat hier helaas niet tegen in maar gaat mee in de argumenten van rechts.

In het verkiezingsprogramma wordt ervoor geijverd migratiestromen in te perken door mensen in de eigen regio asiel aan te laten vragen. De discussie op de partijraad spitste zich dan ook toe op de paragraaf waarin o.a. staat: “Daarom staan we open voor afspraken met landen buiten de EU om de asielprocedure op een goede manier in de regio te organiseren”. Lilian Marijnissen zei bij haar aantreden als partijleider vorig jaar al dat ze geen principiële bezwaren heeft tegen migratiedeals met Afrikaanse landen. Weliswaar wordt gesteld dat die landen veilig moeten zijn en de mensenrechten moeten respecteren, maar, zoals de toelichting van het amendement terecht opmerkt: “Hoe realistisch is het te denken dat Europa in Afrika humane aanmeldcentra kan regelen als ze in Europa zelf al niet in staat is vluchtelingen en migranten fatsoenlijk op te vangen (Griekenland, Italië)? En welk land wil dit?”

De realiteit is, dat geen enkel land in Noord Afrika of het Midden-Oosten veilig is of de mensenrechten respecteert. Het zijn stuk voor stuk dictaturen, met een uitzichtloze situatie van naast de onderdrukking extreme armoede, werkloosheid en klimaatrampen.

Terecht stelt het verkiezingsprogramma wel, dat de grondoorzaken waarom mensen vluchten moeten worden aangepakt: oorlog, onderdrukking, uitbuiting en armoede. Maar nergens wordt er concreet gemaakt hoe dat moet gebeuren; geen woord bijvoorbeeld over actieve solidariteit met strijdbewegingen van arbeiders, armen en jongeren in arme landen voor verbetering van levensomstandigheden en tegen onderdrukking. Ook wordt nergens de analyse gemaakt dat de vluchtelingencrisis veroorzaakt wordt door het kapitalistisch systeem en niet kan worden opgelost zonder fundamentele socialistische verandering wereldwijd.

Bovendien: de oorzaken waarom mensen vluchten, of het nu om politieke vluchtelingen gaat of zogenaamde arbeidsmigranten, zullen niet van de ene op de andere dag verdwijnen. In de tussentijd zullen er vluchtelingen naar Europa blijven komen, al zal het om een klein percentage van het totaal aantal vluchtelingen gaan. Juist door barrières op te werpen is de kans groot dat ze in de illegaliteit terecht zullen komen, en het slachtoffer zullen worden van extreme uitbuiting die ook de positie van Nederlandse werkenden ondermijnt. We zouden beter ijveren voor een campagne samen met de vakbeweging om arbeidsmigranten en mensen-zonder-papieren te organiseren en te vechten voor “gelijk loon voor gelijk werk”, in plaats van te proberen “arbeidsmigranten” in de eigen regio te houden.

Het amendement waar zoveel discussie over was, wilde duidelijk maken dat vluchtelingen het recht moeten behouden om in Europa asiel aan te vragen. Ook wordt hierin voorgesteld dat de EU voor „veilige vluchtwegen” moet zorgen, bijvoorbeeld door het verstrekken van visa op humanitaire gronden, om te voorkomen dat mensen in gammele bootjes stappen en op zee de dood vinden.

Dit is op zich natuurlijk een prima standpunt, maar het is niet voldoende. Net zomin als meegaan in de vrees van sommige lagen van Nederlandse arbeiders voor een toenemende stroom vluchtelingen hen zal overtuigen, zal het doen van een moreel beroep om solidair te zijn met vluchtelingen hen overtuigen.

Voor wie al jaren op de wachtlijst staat voor een betaalbare woning en hoort dat ook vluchtelingen gehuisvest moeten worden, of voor een bouwvakker die moet concurreren met een arbeider-zonder-papieren die voor een schijntje werkt, is dat niet voldoende. We zullen geduldig uit moeten leggen dat het niet de vluchtelingen zijn, die de woningnood, de uitholling van zorg, onderwijs, onzekere banen, armoede etc. veroorzaken, maar het kapitalistische systeem en zijn politieke vertegenwoordigers. Dat er voldoende middelen zijn om iedereen een goed leven te geven, maar dat het kapitalisme ongelijkheid in zijn DNA heeft. Dat we onze levensstandaard slechts succesvol kunnen verdedigen door eenheid in de strijd tussen jongeren en werkenden ongeacht afkomst, religie of geboorteland. Dat als we repressieve maatregelen tegen migranten en vluchtelingen toestaan, wij de volgende zullen zijn die aangevallen zullen worden door de kapitalistische elite. Dat we de vluchtelingencrisis pas uit de wereld kunnen helpen door een fundamentele socialistische verandering op wereldvlak.

Een socialistische wereld zou geen paspoorten of grenzen kennen, laat staan gesloten centra en deportaties. Het zou een wereld zijn waarin mensen niet gedwongen worden om te vluchten. Een democratische socialistische wereldplanning zou de enorme mogelijkheden op vlak van productie, wetenschap en techniek richten op de behoeften van de volledige bevolking. Wie dan nog naar een ander deel van de wereld trekt, zou dit uit vrijwillige keuze doen.

Een landelijk ochtendblad kopte recent:  “U denkt links en stemt rechts”. Als dat klopt, hebben de bazen in dit land het aardig voor elkaar…maar een vlaag van waarheid heeft het wel. Hoe kan het dat de stemming onder kiezers naar links neigt en de verkiezingen volgend jaar een rechts resultaat dreigen op te leveren? Hoe is het mogelijk dat een meerderheid vindt dat de pensioenleeftijd terug moet naar 65, dat het eigen risico in de zorg moet verdwijnen en dat we een parlement en een regering krijgen die daar niet over piekeren?

Artikel door Pieter Brans, Amsterdam

Nuchter bekeken is de keus bij de komende algemene verkiezingen in Nederland (15 maart 2017) die tussen rechts en rechtser, tussen conservatief of terug naar het Nederland van vroeger. De VVD of de PVV wordt de grootste partij. Ook allerlei kleinere groeperingen proberen op rechts een graantje mee te pikken.

De ondernemersklasse zet in op voortzetting van het neoliberale bezuinigingsbeleid. Dat kan niet meer met de leeggezogen PvdA. Maar wel met een ruime keus aan andere partijen. De belangen van de arbeiders komen hier niet aan te pas. Die zijn wel van mening dat de AOW-leeftijd (pensioenleeftijd) terug moet naar 65, dat bedrijven gewoon belasting moeten betalen, dat het minimumloon en de AOW omhoog moeten en dat het eigen risico in de zorg moet verdwijnen, maar er zal bij de verkiezingen alles aan worden gedaan om dat weg te poetsen. Hoe kan dat zomaar gebeuren en wat is er aan deze situatie te doen? Nog vier jaar dit beleid is onaanvaardbaar.

Het is duidelijk dat er in Nederland geen brede partij is die de belangen van de arbeiders vertegenwoordigt. De SP heeft de rol van brede arbeiderspartij de afgelopen jaren helaas niet kunnen waarmaken. De aanzet van de SP was veelbelovend. Toen de PvdA de arbeidersklasse definitief de rug toekeerde in 1994 met het eerste paarse kabinet, lagen er grote kansen voor de SP. Die werden niet minder toen de PvdA met Balkenende ging regeren en Bos de banken redde met belastinggeld. En die kansen lagen er ook de afgelopen jaren tijdens het langdurig bezuinigingsfestival van de Rutte II. In enkele decennia, waarin de PvdA voortdurend in de regering zat ging Nederland van een welvaartsstaat naar een land waar armoede, kinderarmoede (400.000!), werkloosheid, studieschulden en verwaarloosde bejaarden heel gewoon waren.

In 2006 met 25 zetels in de Tweede Kamer, in 2012 bij de verkiezingen met grote verwachtingen voor de SP, lag de bal zowat op de stip. Helaas slaagde de SP-leiding er niet in om te scoren. Dat lag niet aan een gebrek aan bereidheid om water in de wijn te doen, zoals de burgerlijke media nog regelmatig uitdragen. Het lag aan het omgekeerde. De SP was bereid om veel van zijn programma in te leveren om in samen met anderen te besturen. “65 blijft 65” opgeven in de aanloop naar de verkiezingen in augustus 2012 om samen met anderen te regeren, is daar het duidelijkste voorbeeld van. Jammer genoeg drukte dit soort optreden aan de top de vele goede acties die de SP aan de basis voerde naar de achtergrond. Het helaas geldt hier niet voor de partijtop. Die redt zichzelf wel. Maar deze situatie was meer dan spijtig voor de arbeiders die hierdoor een sterke kampioen moesten missen en veel terrein verloren. Aanzetten om de SP op een linksere koers te brengen, werden geblokkeerd, o.a. door royementen.

In 2016 is de situatie niet verbeterd. De strategie van de partijleiding is om door een serie van lokale bestuurscoalities (Amsterdam, Utrecht) aan te tonen dat de SP ook in de landsregering een coalitiepartner kan zijn. Alleen, met wie dan? Regeren met de PvdA, waar het bezuinigingsbeleid nu tot in het DNA van deze partij is doorgedrongen? Regeren met Groen Links, waarvan de steun voor Uruzgan en ondernemerschap (als het maar groen is) nog vers in het geheugen ligt? En als we het verleden dan maar laten rusten, valt er van deze partijen steun te verwachten voor het verhogen van de AOW, het minimumloon en 65 wordt weer 65? En wat voor zin heeft het streven om met deze partijen te regeren als ze samen zo weinig zetels halen? Waarom blijft trouwens bij de ineenstorting van de steun voor de PvdA de SP nog steeds op 15 zetels steken?

Laten we duidelijk zijn. De kern van het verkiezingsprogramma van de SP is uitstekend: de verhoging van het minimumloon en de AOW met 10%, verhoging van het sociaal minimum, AOW bij 65, een nationaal zorgplan zonder eigen risico, belastingheffing op multinationals en miljonairs, verlaging van de huren en meer betaalbare huurwoningen en tenslotte het weer invoeren van de studiebeurs. Waard om de strijd voor aan te gaan. Maar willen we deze punten realiseren, dan kunnen we het ons niet permitteren om op de verkiezingsuitslag te vertrouwen. Deze punten zijn met burgerlijke partijen niet te realiseren. Met de PvdA of de VVD terug naar 65? Met het CDA en D66 belasting heffen op de rijken? Met GL terug naar 65 of lagere huren? Het ene punt ligt bij de één wat makkelijker bij de ander, zo is GL ook voor het afschaffen van het eigen risico in de zorg, maar over het geheel genomen is voor dit terechte programma de tegenwerking vele malen groter dan de bereidheid om er het te realiseren, aangemoedigd door de media met de kreet “Dit kost allemaal miljarden”. Deze partijen zullen zich met hand en tand verzetten tegen het terugdraaien van de afbraak en het belasten van rijken en ondernemingen Dit programma moet er komen, maar dat gaat niet lukken met coalitievorming. Dat kan alleen door een brede maatschappelijke strijd, samen met de vakbeweging.

Door dit helder aan de kiezer over te brengen, heeft de SP opnieuw een kans om te groeien. Slaagt de SP er niet in om deze kans grijpen, dan zullen arbeiders sneller tot de conclusie komen dat een bredere arbeiderspartij nodig is. Een brede arbeiderspartij, gericht op actie en democratisch georganiseerd om deze punten te realiseren, de strijd tegen de bezuinigingen effectief te voeren, de arbeidersklasse een nieuw politiek gezicht te geven en de eerste stappen te zetten in de richting van een socialistische samenleving.