Tag: richtlijn-bolkestein

Vandaag wordt door de vakbondsfederaties uit de bouwsector actie gevoerd tegen de sociale dumping. Aanleiding is de Europese discussie over de regels inzake detachering. Vandaag is het mogelijk om bouwvakkers uit landen met lage lonen en slechte arbeidsvoorwaarden via detachering in andere landen te laten werken. Dat zet alle lonen en arbeidsvoorwaarden onder druk. In het kader van het eenheidsstatuut in ons land werd dat bevestigd met de invoering van een nieuwe discriminatie voor bouwvakkers met een slechtere bescherming.

De discussie is niet nieuw. Bijna tien jaar geleden kwam de Europese Unie met de richtlijn-Bolkestein waardoor het gemakkelijker werd om voornamelijk Oost-Europese werknemers hier tewerk te stellen aan Oost-Europese lonen. Dat kaderde in het zogenaamde ‘vrije verkeer van diensten’ waarbij bedrijven uit Europese lageloonlanden hun diensten elders mogen aanbieden met werknemers uit hun eigen land. Er zijn minimale beperkingen en regels, maar er is veel meer sprake van misbruik en onder meer postbusbedrijven die officieel in een land met lage lonen en beperkte sociale bescherming gevestigd zijn maar dat in de praktijk niet zijn en gewoon geïnteresseerd zijn in de lage lonen. Dat is niet alleen het geval in de bouwsector, ook in de transportsector is het een vaak gehanteerde methode. De beperkingen lopen bovendien op hun einde, vanaf 1 januari 2014 is een volledig ‘vrij verkeer van diensten’ vanuit Bulgarije en Roemenië mogelijk.

De sociale dumping zet alle arbeidsvoorwaarden en lonen onder druk. Met de oprukkende economische crisis en de sociale ramp die daarmee gepaard gaat in zowel Zuid- als Oost-Europa (maar ook steeds meer in het noorden) dreigt het proces van sociale afbraak te versnellen. Op de EU hoeven we niet te rekenen om daar verandering in te brengen. Het is de EU die als onderdeel van de trojka gaat onderhandelen met onder meer de Griekse regering om het besparingsbeleid van sociale afbraak te versnellen. Nog te versnellen, is een correctere omschrijving. De vraag is daar hoe ver de sociale afbraak kan gaan, met twee derden van de jongeren die zonder werk zitten is er niet veel speling meer.

Destijds was er Europees protest tegen de richtlijn-Bolkestein en andere asociale maatregelen op Europees vlak. Het ontbrak echter aan een actieplan en strategie om het Europees beleid ook effectief te blokkeren. Sindsdien zagen we nuttige stappen zoals het opzetten van Europese actiedagen, op 14 november 2012 ging dat zelfs gepaard met een algemene staking in Spanje en Portugal. Een gecoördineerde Europese actie, met inbegrip van stakingsacties, in de opbouw naar een eerste algemene staking op Europees niveau, zou gepast zijn om het huidige besparingsbeleid effectief een halt toe te roepen. Dat de geplande acties op 19 en 20 december tegen de EU-top in Brussel met syndicale steun (voornamelijk uit Brussel zelf) verder gaan dan louter symbolische acties en gezondheidswandelingen, is een nuttige bijdrage aan het debat over welk soort acties we nodig hebben.

Inzake detachering stelden wij destijds voor dat gestuurde werknemers verplicht onder de arbeids- en loonvoorwaarden van het land waar ze werken zouden vallen en ook onder het socialezekerheidsstelsel van dat land. Dat zou de verdeel-en-heersstrategie van de EU doorkruisen. In naam van Europese eenmaking worden de werkenden van verschillende Europese landen immers tegen elkaar uitgespeeld.

De bouwvakbonden in ons land verwijzen naar een rapport van de werkgevers uit de sector die een enquête hielden onder aannemers en vaststelden dat bijna acht op de tien aannemers een of meer opdrachten verloor aan een buitenlands bedrijf dat goedkoper is. De werkgevers stellen: “De buitenlandse concurrentie zit op een peil dat we nog nooit bereikt hebben in het verleden.” De werkgevers zullen natuurlijk altijd wel een argument vinden om onze lonen en arbeidsvoorwaarden in vraag te stellen. Ze gebruiken de situatie vandaag om onder meer een “structurele verlaging van de loonlasten” te eisen.

Er is effectief sprake van concurrentie op basis van lage lonen en slechte arbeidsvoorwaarden. Ons antwoord daarop moet niet bestaan uit het meestappen in de neerwaartse spiraal (wat bijvoorbeeld met de uitzondering op het eenheidsstatuut gebeurde), maar een offensieve strijd voor verbetering en eenmaking van arbeidsvoorwaarden en lonen. Terecht protesteren de vakbonden ook tegen het feit dat overheidsopdrachten toegekend worden aan bedrijven die werken met sociale dumping. Zo haalde het ACV uit naar Eandis en andere bedrijven die contracten voor infrastructuurwerken toekennen aan aannemers met dumpingprijzen en bijhorende lonen. Het ACV merkt op: “Een van de winnaars van de aanbesteding heeft gemiddelde personeelskosten van 9.000 euro per jaar. Dat terwijl het gemiddelde in de sector tussen 35.000 en 40.000 euro ligt.”

In de strijd tegen sociale dumping moeten we ons niet beperken tot een defensieve strijd, lobbywerk en symbolische acties. We moeten bouwen aan ééngemaakte strijd van alle werkenden om het afbraakbeleid op alle niveaus te stoppen.