Tag: regering-Jambon

De coronacrisis toonde de tekorten in de zorg en het onderwijs. Internationaal werd het besparingsbeleid deels opzij geschoven om plaats te maken voor publieke investeringen. Dit alles is reeds lang vergeten in de regering-Jambon. Die wil 900 miljoen besparen, waarbij sterk gekeken wordt naar welzijn (100 miljoen) en onderwijs (100 miljoen). De regering-Jambon maakt duidelijk dat ze niets, maar dan ook helemaal niets, leerde uit de pandemie.

Jambon stelde dat een begroting in evenwicht het belangrijkste was en dat dit nu eenmaal niet kan zonder dat het pijn doet. Nu er een sterk maar fragiel economisch herstel is, na een historische krimp en herstel dat vooral aangedreven is door de vele stimulusmaatregelen, wil de regering-Jambon meteen de besparingspolitiek terug bovenhalen. Als andere regeringen een pak voorzichtiger zijn, is dat niet zozeer met onze levensstandaard in gedachte, maar vanuit het besef dat het herstel erg fragiel en instabiel is. De Vlaamse regering hoopt wellicht dat de economie kan meeprofiteren van stimulusmaatregelen elders, terwijl ze zelf het besparingsmes terug bovenhaalt.

Minister van Welzijn Wouter Beke, bevoegd voor de vele coronadoden in de commerciële woonzorgsector en de wachtlijsten in vele andere delen van de zorg, krijgt geen extra miljoenen om de sector gezond te maken. Hij moet integendeel 100 miljoen besparen. Na de coronaramp kon uiteraard niet op ouderenzorg bespaard worden. Dat zou al te gortig overkomen. Daarom wordt naar de andere kant gekeken: het gros van de besparingsoperatie op welzijn, namelijk 65 miljoen euro, komt van de kinderbijslag.

Jambon merkte op dat de kinderbijslag niet afneemt, maar minder snel zal toenemen. Dat is nonsens: een indexering is geen stijging, maar een aanpassing aan de stijgende prijzen. Met zijn ministerloon van duizenden euro’s per maand heeft Jambon daar blijkbaar geen idee meer van. De indexering van de kinderbijslag met 2% per jaar wordt herleid tot 1%. Dit was al geen aanpassing die de reële stijging van de prijzen volgde. Tegen de achtergrond van een aantrekkende inflatie zou er meer dan 2% moeten komen: nu loopt de inflatie al op tot 2,7% en voor de armste gezinnen tot meer dan 2,8%. Een verhoging van de kinderbijslag met 1% per jaar is een besparingsoperatie ten koste van gezinnen met kinderen. Die gezinnen met de laagste inkomens zullen dit het hardste voelen.

In het onderwijs werden recent extra middelen aangekondigd, maar nu moet gezocht worden naar 100 miljoen euro besparingen. Welke maatregelen er concreet komen, is nog niet bekend. Minister Weyts wil daar met de sector over onderhandelen. Anders gezegd: de sector moet zelf maar zien waar het kan besparen. Terecht merkte de Gentse pedagoog Pedro De Bruyckere op de nieuwssite van de VRT op: “Dit komt net twee weken nadat er een nieuwe CAO (collectieve arbeidsovereenkomst, red) afgesproken is waarin een half miljard euro beloofd is aan onderwijs. En er zijn heel veel uitdagingen. Het lerarentekort, verouderde gebouwen, de digisprong (investeringen in de digitalisering bij onderwijs, red) en zo meer… Het wordt een heel moeilijke puzzel waar dat geld gehaald moet worden.”

Een groot deel van de besparingen gaat dus ten koste van kinderen: zowel de kinderbijslag als de besparingen in het onderwijs treffen hen. Terwijl bespaard wordt op zorg en onderwijs, vond minister Diependaele 350 miljoen euro om aan ArcelorMittal te geven voor een vergroening van de productie in de Gentse Kanaalzone. Om wachtlijsten en tekorten weg te werken, is er geen geld uit naam van het begrotingsevenwicht.

De verlaging van de registratierechten bij de eerste aankoop van een woning of appartement wordt door Jambon voorgesteld als een maatregel om wonen betaalbaarder te maken. Het probleem daarbij is natuurlijk dat dit volledig aan de markt wordt overgelaten. De voorbije maanden werd wonen fors duurder. Een verlaging van de registratierechten is welkom, maar zal die prijsstijgingen niet veranderen. De immobiliënsector zal er handig gebruik van maken om de prijzen nog wat verder op te voeren. Jambon antwoordde op dit argument met de stelling dat hogere registratierechten de prijzen niet zouden doen dalen. Alsof er rond betaalbaar wonen maar één factor meespeelt, met name de registratierechten. Dat is nonsens: een massaal plan van publieke investeringen in sociale huisvesting om de wachtlijsten weg te werken en meer kwalitatieve huisvesting aan lage prijzen aan te bieden, zou een effect hebben op de algemene prijszetting. Voor deze regering is alles wat buiten het enge patronale kader valt echter geen optie.

In 2019 en begin 2020 waren er de eerste acties tegen het besparingsbeleid van de Vlaamse regering. Het ging onder meer om besparingen op cultuur en welzijn. Slechts enkele dagen voor de eerste pandemiemaatregelen werd nog voor het kabinet van Beke betoogd tegen het gebrek aan middelen voor zorg en welzijn. Vandaag verklaart Jambon dat corona achter ons ligt en dat goed gaat met Vlaanderen. Dat is niet het geval voor de 150.000 mensen op een wachtlijst voor een sociale woning, de 1 op 7 kinderen die in armoede opgroeien, het vijfde van de jonge leerkrachten dat er binnen de vijf jaar de brui aan geeft, het personeel en de omwonenden van 3M die voor hun gezondheid vrezen, de vele gezinnen die een torenhoge energiefactuur op zich zien afkomen …

In zijn septemberverklaring zei Jambon dat hij het afgelopen jaar “dikwijls wakker heeft gelegen van het leed dat Corona heeft veroorzaakt.” Zo wil hij vooral de gevolgen van het besparingsbeleid van zijn regering op de effecten van de pandemie minimaliseren. Het zorgpersoneel krijgt geen betere sector, maar moet het stellen met een concert in het Sportpaleis (waarvoor sponsors en crowdfunding worden aangesproken…). Het is geen empathie maar cynisme. De Vlaamse regering van N-VA, CD&V en Open Vld wil het besparingsbeleid van voor de pandemie terug op volle toeren laten draaien. Jambon en co willen liefst zo snel mogelijk vergeten wat we tijdens de pandemie hebben meegemaakt en vastgesteld. Bredere lagen van de bevolking zullen dit niet zomaar vergeten, daarvoor was het te concreet. Als de besparingen terugkomen, is verzet ertegen ook eveneens opnieuw nodig.

De Vlaamse regering van Jan Jambon (N-VA) kwam gisteren met haar Septemberverklaring. Sinds het aantreden van deze regering was er veel kritiek: er was protest van de sociale sector, de cultuurwereld, het VRT-personeel … Daarna volgde Covid-19 en werden de rampzalige gevolgen van de gecommercialiseerde ouderenzorg, een Vlaamse bevoegdheid, voor iedereen duidelijk. Jambon lag dan nog eens onder vuur nadat hij de dood van een Slovaakse man in een politiecel was vergeten. Nu probeert Jambon het imago van zijn regering recht te trekken. Om enig zelfvertrouwen, laat staan krediet onder de bevolking, te krijgen zal deze Vlaamse regering meer nodig hebben dan deze Septemberverklaring.

De openingszitting van het Vlaams Parlement begon meteen met een wel erg valse noot: de zitting werd voorgezeten door Filip Dewinter. De oppositie van links en centrum-links haalde uit naar zijn aanwezigheid op de manifestatie van het Vlaams Belang waar de coronaregels niet nageleefd werden. Dat is ongetwijfeld een terecht punt van kritiek, maar waarom niet gewoon zeggen dat we niet willen dat het parlement voorgezeten wordt door een fascist?

Jambon kondigde in zijn beleidsverklaring eenmalige investeringen aan voor 4,3 miljard. Het plan kreeg de naam ‘Vlaamse veerkracht’ mee, de slogan die N-VA-voorzitter De Wever eerder lanceerde. Voor de opmaak van het plan liet de Vlaamse regering zich adviseren door twee expertencomités: een economisch comité geleid door professor Koen Debackere (bijgestaan door andere vertegenwoordigers van de bazen zoals voormalig BASF-topman Wouter De Geest, professor Stijn Baert of vermogensbeheerder Geert Noels) en een maatschappelijk comité onder leiding van professor Lieven Annemans (die toch ook vooral gezondheidseconoom is, met nadruk op het economische terrein dus).

Zelfs een rechtse regering als die van Jambon kan niet aan de zorgcrisis voorbij. Een belangrijk deel van de 4,3 miljard euro investeringen gaat naar het doortrekken van de federale maatregelen rond de lonen in de zorg. Het was onder druk van protest van zorgpersoneel en de breed gedragen solidariteit met dat personeel dat de federale regering wel iets moest doen. De Vlaamse regering moet noodgedwongen volgen. Dit niet doorvoeren op regionaal niveau zou na de rampzalige situatie in de woonzorgcentra een nieuwe slag in het gezicht van het zorgpersoneel geweest zijn.

Het wordt echter afwachten hoe en wanneer de beloften aan het zorgpersoneel – zowel federaal als regionaal – worden waargemaakt. Bovendien is het op voorhand duidelijk dat de extra middelen onvoldoende zullen zijn na jaren van knippen in de zorgbegroting. Er wordt niet vertrokken van de noden van zowel personeel als patiënten. Voor het wegwerken van de schandalig langer wordende wachtlijsten voor hulp aan mensen met een beperking zou bijvoorbeeld 1,6 miljard euro nodig zijn. Met een half miljard per jaar voor de volledige Vlaamse zorgsector, zal dat er dus niet inzitten.

Verder voorziet de Vlaamse regering onder meer extra middelen voor onderwijs: 250 miljoen euro per jaar. Hoe dat wordt ingevuld, maakte Jambon niet duidelijk. Hij sprak over toegang tot digitalisering, maar concretiseerde dit niet. Dat er investeringen nodig zijn in infrastructuur (schoolgebouwen, fietspaden, ziekenhuizen …) is al langer duidelijk. Hiervoor wordt het budget beperkt opgetrokken, zonder te voldoen aan de noden.

Een belangrijk onderdeel van de Septemberverklaring is de extra investering van een half miljard euro in het ‘Blue Plan’ van Zuhal Demir om de dreigende waterschaarste aan te pakken. Op het eerste gezicht lijkt het natuurlijk positief dat er eindelijk werk gemaakt wordt van klimaatmaatregelen. In het Blue Plan zelf wordt duidelijk dat de eerste bekommernis niet zozeer het klimaat is, maar wel de economische gevolgen op onder meer transport over binnenvaart, energie (koelwater), voeding (landbouw) en andere sectoren. De ernst van de klimaatcrisis is zo groot dat ook de economische gevolgen niet meer ontkend kunnen worden.

De Vlaamse regering wil de evenementensector en de bedrijven “perspectief geven” door goedkope leningen en waarborgen. Van extra middelen voor cultuur is er uiteraard geen sprake: de besparingsoperatie van een jaar geleden blijft gewoon overeind. Jambon verwees meermaals naar Jan Van Eyck in zijn toespraak om toch een beetje een cultureel element naar voren te brengen. Het blijft opmerkelijk dat Vlaams-nationalisten zo vaak verwijzen naar ‘culturele identiteit’ maar tegelijk het mes zetten in hedendaagse culturele ontwikkelingen.

De Septemberverklaring van Jambon kon niet zomaar opnieuw over besparingen en een begroting in evenwicht spreken. Er wordt bovendien gehoopt op heel wat extra middelen van het Europees Herstelfonds en het Brexit-fonds, op een transfer van middelen van Europa naar Vlaanderen dus. De coronacrisis maakte het onmogelijk om over besparingen te spreken: Jambon moest wel nieuwe investeringen aankondigen. De woorden dreigen echter veel groter te zijn dan wat er in realiteit achter de aankondigingen schuilgaat.

De Vlaamse regering spartelt verder. Er wordt niet vertrokken van de vele noden in de zorgsector, het onderwijs, de culturele wereld of op vlak van armoedebestrijding. Het ongenoegen dat eind 2019 en begin 2020 op straat kwam, met acties van de culturele en sociale sectoren, blijft overeind en is nog sterker geworden in de coronatijden. Dit zal georganiseerd moeten worden in een strijdbeweging die vertrekt van de noden van de meerderheid van de bevolking. Zoniet dreigt een deel van het toenemende wantrouwen in het politieke establishment gerecupereerd te worden door de haat en verdeeldheid van extreemrechts, zelfs indien het Vlaams Belang bij de regeringsverklaring van Jambon verklaarde dat het er veel elementen in terugvond van de ‘onderhandelingen’ tussen VB en N-VA tijdens de formatie.

De regering-Jambon probeerde zich bij haar aantreden voor te doen als een investeringsregering. Als die regering ondertussen ergens in geïnvesteerd heeft, is het in protest tegen haar besparingsbeleid. Op alle voor gewone mensen belangrijke vlakken wordt er hard gesnoeid. Van openbaar vervoer over onderwijs tot zorg, cultuur en welzijn.

De actieweek tegen de Vlaamse regering was opmerkelijk: veel mensen die niet gewoon zijn om te protesteren namen deel. De rechtse partijen kunnen dit protest niet communautair inkleuren: het was Vlaams protest tegen een asociale Vlaamse regering. Dit ondermijnt pogingen om in de federale regeringsvorming de illusie te wekken dat een sterkere Vlaams-nationalistische aanwezigheid goed zou zijn voor de welvaart van de hardwerkende Vlamingen. Als een rechts beleid die welvaart voor ogen zou hebben, dan zou het daar op Vlaams niveau werk van maken. Dat gebeurt niet, wel integendeel!

Niet alleen N-VA heeft een probleem met dit protest, ook voor CD&V is het bijzonder pijnlijk om te zien hoe het middenveld – in Vlaanderen traditioneel met een sterkere christendemocratische aanwezigheid – zich begint te coördineren en organiseren in verzet tegen een regering met CD&V. Na de verkiezingen werd vanuit de CD&V-top uitgehaald naar de ACV-kritiek op de rechtse Zweedse regeringen. Wat had de CD&V-top dan gedacht, dat de ACV-top het ongenoegen onder de basis over de verhoging van de pensioenleeftijd, indexsprong en andere asociale maatregelen zomaar onder tafel kon vegen? Met Wouter Beke die het mes zet in de middelen voor welzijn, een sector waar het ACV sterk staat, wordt het conflict verder op de spits gedreven. Geens die aandringt op een paars-gele coalitie op federaal niveau en het lot van CD&V strakker verbindt met dat van N-VA, maakt het alleen erger.

Het protest deze week was opmerkelijk: dinsdag was er de bijzonder grote actie van sociaal werkers waarbij veel CAW’s plat lagen en ook sociaal werkers van andere diensten mee protesteerden. Donderdag was er de actie van VRT-medewerkers die werd ondersteund door een mobilisatie vanuit de sociaal-culturele sector en waar ook delegaties vanuit andere sectoren aanwezig waren. Het Martelarenplein, waar er geen traditie van sociaal verzet is, kreeg te maken met een luid en creatief protest. Het was niet gewoon om even wat stoom af te laten, dit protest begint pas.

De vraag nu is natuurlijk hoe het verder moet met ons verzet tegen de regering-Jambon. Die wil de besparingen al heel snel door het parlement jagen: er is een stemming op 19 december. Mogelijk hoopt de regering dat het protest voordien niet verder zal ontwikkelen en dat er nadien het gevoel is dat de beslissing toch al genomen is. Dat moeten we vermijden. In het LSP-pamflet op de actie donderdag stelden we voor: “We hebben twee weken tijd om de publieke opinie verder te mobiliseren met de vele acties die plaatsvinden. Maar er zal meer nodig zijn om deze besparingspolitiek te stoppen. Waarom niet op 18 december een algemene staking organiseren in alle sectoren getroffen door deze besparingsregering? Met daarbij de waarschuwing dat er nog stakingen volgen als de regering niet inbindt. Als de hele welzijnssector, het onderwijs, de socio-culturele sector, de VRT, De Lijn, … een stakingsdag organiseren dan zal dit niet zonder gevolgen zijn. Het kan de noodzakelijke maatschappelijke druk ontwikkelen om deze regering te doen afzien van haar plannen.”

Het centrale argument tegen ons protest is dat ‘er nu eenmaal moet bespaard worden.’ Is dat zo? Waarom zou het een fataliteit zijn dat er steeds minder middelen voor de meerderheid van de bevolking zijn? Dat is een dogma uit de neoliberale school die momenteel ook in Chili, het geboorteland van het neoliberalisme, op massaal verzet botst. Deze logica heeft in Chili geleid tot afbouw van diensten, onbetaalbare zorg, elitair onderwijs en een ongeziene ongelijkheid. Het neoliberale model verwerpen, zal niet zomaar gebeuren. Er zitten belangen achter dit model: een kleine minderheid haalt er veel voordeel uit en verdedigt dit systeem. Die kleine minderheid heeft veel middelen en domineert onder meer het politieke terrein. Wij hebben ons aantal en vooral onze economische macht: zonder onze arbeid valt heel het raderwerk stil.

Het geld halen waar het zit, zal strijd vergen. De eerste stappen van de strijd tegen het besparingsbeleid van de regering-Jambon zijn veelbelovend. De energie en het enthousiasme zijn er. Daar kan verder opgebouwd worden in een actieplan gericht op de val van de regering-Jambon en van het besparingsbeleid. Elke stap vooruit in onze strijd voor meer middelen, zal echter meteen terug betwist worden door het establishment. Vooruitgang consolideren, vereist een breuk met het kapitalisme. Dat is waarom LSP opkomt voor een andere samenleving: een democratisch socialistische maatschappij waarin de beschikbare middelen door middel van democratische eigendom en beheer worden ingezet gericht op de belangen van de meerderheid van de bevolking.

De lijst slachtoffers van deze rechtse Vlaamse besparingsregering groeit elke dag. Ook het protest zwelt aan. De regeringspartijen N-VA, CD&V en Open VLD kregen klappen bij de verkiezingen als reactie op hun asociaal beleid. Het belette hen niet om opnieuw en nog brutaler het mes te zetten in sociale uitgaven. Voor hen zijn het cijfertjes in een begroting, die hen toelaat nog meer cadeaus te geven aan de rijken. Voor ons zijn het jobs en diensten die worden weggesneden.

Er is nood aan meer diensten op vlak van zorg, welzijn, cultuur, openbaar vervoer, … In de plaats van daarin te investeren, wordt de jarenlange onderfinanciering doorgetrokken en wordt verder bespaard. Dit is geen investeringsregering, zoals Jambon bij zijn aantreden beloofde, maar een regering van sociale afbraak. Het enige wat deze regering uitbreidt, zijn de wachtlijsten: voor sociale woningen, bijzondere jeugdzorg, mensen met een beperking, … Sociale tekorten voor ons om de belastingcadeaus en voordelen aan de grote bedrijven te betalen. Over die transfer horen we de regeringspartijen niet!

Dit is een beenharde besparingsregering die voor de elite rijdt. Als er kritiek komt, zoeken de rechtse partijen een zondebok. Dikwijls zijn dat migranten of vluchtelingen. Met een verplichte inburgeringscursus die 360 euro kost, worden nieuwkomers gepest. Voor het recht op Vlaamse sociale bescherming of een sociale woning wordt een apartheidssysteem ingevoerd. Zo worden de inwoners opgedeeld in verschillende categorieën met verschillende rechten. Dat werd voorgesteld als noodzakelijk om geld te hebben voor de sociale noden van ‘het eigen volk’. De pestmaatregelen worden effectief doorgevoerd, de beloften van sociale maatregelen voor andere mensen zijn hol. Neen, er wordt op alle sociale vlakken bespaard en gepest. Niet alleen de nieuwkomers, maar al wie zwakker staat en al wie werkt in de sociale sectoren en de openbare diensten is daar slachtoffer van.

De meerderheid van de bevolking wordt geraakt door de besparingsmaatregelen van de regering-Jambon. Er is de afschaffing van de woonbonus, een verlaging van het kindergeld vanaf het derde kind (in het oude stelsel), een aanval op de Vlaamse ambtenaren (1.500 jobs verdwijnen), het plan van gemeenschapsdienst voor werklozen, besparingen bij De Lijn en de totale afwezigheid van een ambitieus klimaatplan. Ook in alle geledingen van het onderwijs wordt het mes gezet. De UGent kondigde aan dat ze als gevolg daarvan structureel (lees: op personeel) moet besparen. Dat terwijl er overal geklaagd wordt over de werkdruk en er meer personeel nodig is.

Van protest naar rebellie: leg het werk neer

De collega’s van de CAW’s, waar er door besparingen 70 sociaal werkers dreigen te verdwijnen, hebben al een eerste stakingsdag achter de rug. Dinsdag lagen alle CAW’s in heel Vlaanderen plat en protesteerden duizenden sociale werkers in Brussel. We moeten hier een voorbeeld aan nemen. Het geluid dat we maken wordt gehoord, ons protest kan rekenen op sympathie. Nu moeten we ons verzet ook laten voelen bij de verantwoordelijken.

Op 19 december worden de besparingen gestemd in het Vlaams Parlement. We hebben twee weken tijd om de publieke opinie verder te mobiliseren met de vele acties die plaatsvinden. Maar er zal meer nodig zijn om deze besparingspolitiek te stoppen. Waarom niet op 18 december een algemene staking organiseren in alle sectoren getroffen door deze besparingsregering? Met daarbij de waarschuwing dat er nog stakingen volgen als de regering niet inbindt. Als de hele welzijnssector, het onderwijs, de socio-culturele sector, de VRT, de Lijn, … een stakingsdag organiseren dan zal dit niet zonder gevolgen zijn. Het kan de noodzakelijke maatschappelijke druk ontwikkelen om deze regering te doen afzien van haar plannen.

Er is geld genoeg

Deze Vlaamse regering heeft de bedrijfssubsidies verdubbeld naar 400 miljoen euro. De armoede in Vlaanderen scheert hoge toppen, tegelijkertijd is de rijkdom in de handen van een kleine minderheid ongezien. Als we een samenleving willen die tegemoet komt aan alle sociale noden, dan moeten we de middelen halen waar ze zitten. We hebben genoeg moeten slikken. Het is tijd om van de verdediging over te gaan naar de aanval. Deze besparingen wegstaken mag niet ons einddoel zijn, maar het begin van een offensieve strijd.

Strijd loont! Dat leert de geschiedenis ons. Laten we nu opnieuw geschiedenis schrijven met alle slachtoffers van de Vlaamse besparingsregering: de overgrote meerderheid van de bevolking! De besparingen stoppen en dit blijvend afdwingen, vereist een breuk met het systeem dat enkel gebaseerd is op winst waardoor een steeds grotere groep uit de boot valt. LSP komt op voor een democratisch socialistische samenleving.