Your cart is currently empty!
Tag: KKE
-
Griekenland. Waarom het niet tot een akkoord tussen Syriza en KKE kwam
Artikel van de website van Xekinima, geschreven op 26 januari.
Na de verkiezingen vormde Syriza een coalitieregering met de Onafhankelijke Grieken, een afsplitsing van de conservatieve Nieuwe Democratie en dus een partij die uitdrukkelijk pro-kapitalistisch is en doordrongen van de marktlogica. Samenwerking met een dergelijke partij is gevaarlijk.Syriza vormde deze coalitie nadat het contact opnam met de KKE, de Griekse Communistische Partij, met het oog op de vorming van een linkse coalitieregering. De KKE weigerde elke vorm van samenwerking met Syriza, zelfs de optie om van buiten de regering het vertrouwen te geven werd verworpen. Deze opstelling om elke samenwerking of zelfs een vertrouwensstem te weigeren, werd meermaals in de verkiezingscampagne herhaald door de KKE-leiding. Binnen Syriza wordt gezegd dat Tsipras op de avond van de verkiezingen telefoneerde naar de algemeen secretaris van de KKE, Koutsoumbas, maar dat die zelfs weigerde om Tsipras te ontmoeten.
Van waar deze weigering van KKE?
De KKE rechtvaardigt de weigering op basis van “ideologische en politieke meningsverschillen.”Maar wat weerhield de KKE ervan om “ja” te zeggen aan samenwerking “onder bepaalde voorwaarden”? Wat weerhield de partij ervan om een aantal minimumvoorwaarden op te stellen als voorwaarde voor samenwerking of een vertrouwensstem in het parlement? Het had de mogelijkheid geboden om een reeks maatregelen in het belang van de werkende bevolking en tegen de macht van het grote kapitaal voor te stellen.
De KKE had van buiten de regering een vertrouwensstem kunnen geven en aankondigen dat het de regering zou gedogen zo lang deze een beleid in het belang van de werkenden voert. Op deze manier had ze een vertrouwensstem kunnen geven zonder de eigen ideologische, politieke en organisatorische onafhankelijkheid te moeten opgeven. De leiding van Syriza zou dan bovendien geen ‘rechtvaardiging’ hebben om naar de rechtse populistische Onafhankelijke Grieken te kijken voor een meerderheid. Het zou de KKE in staat stellen om banden te smeden met de linkse basis van Syriza en de miljoenen werkenden die voor Syriza stemden om een einde te maken aan de barbarij van de trojka.
Trotse KKE
De KKE-leiding verklaarde na de verkiezingen dat ze “trots” zijn dat ze hun krachten behouden hebben en licht vooruit gingen in vergelijking met de verkiezingen van juni 2012. Daarbij moet opgemerkt worden dat de steun voor de KKE nog steeds 3% lager is dan bij de verkiezingen van mei 2012 en nog slechts de helft bedraagt van de steun in 1981 (ongeveer 11%).Is het mogelijk dat een “communistische partij” die zichzelf als revolutionaire partij omschrijft om tijdens de diepste economische crisis en tijdens een enorme sociale ramp in de samenleving, zegt ‘blij’ te zijn met 5,4%? Een revolutionaire/communistische partij met een significante basis onder de arbeidersklasse, zoals de KKE, zou in dergelijke omstandigheden een enorme ontwikkeling moeten kennen, net zoals de Bolsjewieken dit kenden in 1917. Maar in plaats van na te gaan waar ze fouten maakten, feliciteren de KKE-leiders elkaar.
Wat betekent ‘samenwerking’?
De KKE had Syriza een voorstel kunnen doen van een minimaal maar duidelijk arbeidersprogramma als voorwaarde voor samenwerking of een vertrouwensstem. De voorstellen van de KKE hadden onder meer volgende elementen kunnen omvatten: een verhoging van het minimumloon en de pensioenen, een intrekking van de deregulering van de arbeidsverhoudingen, massale investeringen in onderwijs en gezondheidszorg, een stopzetting van de privatiseringen en een hernationalisering van alle geprivatiseerde openbare diensten, arbeiderscontrole en –beheer van de banksector, … Een aantal van deze maatregelen worden nu overigens doorgevoerd door de regering van Syriza.
Naast dit ‘minimumakkoord’ had KKE openlijk en vrij alle meningsverschillen met Syriza kunnen naar voor brengen, onder meer over de positie van Syriza om binnen de eurozone te blijven of het feit dat Syriza geen volledige schuldkwijtschelding maar slechts een gedeeltelijke wil.Wie zou voordeel behalen uit een dergelijke opstelling? Als de Syriza-leiding dit aanbod van de KKE had geweigerd, dan zou dit een probleem vormen binnen Syriza en zou de impact van de KKE op de basis van Syriza enorm groot zijn. Als de leiding van Syriza wel had ingestemd met dit akkoord, dan zou de KKE zich kunnen versterken op basis van een bredere steun onder de bevolking. Een regering met een linkser beleid zou immers de arbeidersklasse enorme voordelen opleveren. De meeste arbeiders zouden de linkse maatregelen zien als het resultaat van de druk van de KKE.
De KKE-leiding beschrijft zich als voorstanders van de revolutie in Griekenland, maar de essentie van een ‘revolutionair beleid’ is de mogelijkheid om de massa’s te overtuigen van een revolutionair socialistisch beleid, niet om zichzelf in een sectaire cocon te isoleren van de massa’s onder het mom van ideologische ‘zuiverheid’.
Instabiele regering met Onafhankelijke Grieken
De leiding van Syriza heeft het ‘slim’ gespeeld en riep de KKE op tot samenwerking. Toen die partij weigerde werd de samenwerking met de Onafhankelijke Grieken aangekondigd. Veel Grieken zagen dit als de enige optie voor Syriza. Maar de KKE-leiding heeft wel een belangrijke bijdrage geleverd om tot deze coalitie te komen.Ondanks deze elementen moet het onder de basis van Syriza en onder de arbeiders in het algemeen duidelijk zijn dat de regering instabiel zal zijn. Aanvankelijk zullen de Onafhankelijke Grieken wellicht instemmen met een aantal populaire maatregelen en directe hulp – de regering voert al een reeks hervormingen door die verwelkomd worden door de werkende bevolking – maar er zullen onvermijdelijk vroeg of laat grote meningsverschillen opduiken, al was het maar rond het karakter van de kapitalistische economie en de belangen van de rijke elite. Voorstellen om de rijken extra te belasten, de winsten van de grote bedrijven te laten bijdragen of rond nationaliseringen onder arbeiderscontrole, zullen controversieel zijn.
Dit zijn geen abstracte of academische kwesties. Zonder dergelijke maatregelen zal de economie geen herstel kennen in het voordeel van de meerderheid van de bevolking. Zonder economisch herstel kan de crisis niet overkomen worden en zal er onvermijdelijk nieuwe sociale en politieke onrust zijn. Dit zal ook weerspiegeld worden in de nieuwe coalitieregering en het kan tot een politieke crisis in de regering leiden.
Voorbereiding op de komende crisis
Dat is waarom de basis van Syriza zich moet voorbereiden op de komende crisis met de Onafhankelijke Grieken. Er is maar een manier om dat te doen. Er is nood aan strijd binnen Syriza en van de linkerzijde en werkenden erbuiten om Syriza een stoutmoedig programma te laten uitvoeren dat de belangen van de werkende bevolking en de middenlagen dient. Het betekent in essentie een socialistisch programma, iets waar de leiding van Syriza niet tot bereid is, tenzij het ertoe wordt gedwongen door de druk van de linkse basis en de van de samenleving.Of en wanneer de Onafhankelijke Grieken een regeringsmaatregel weigeren goed te keuren omdat het tegen de belangen van de heersende klasse ingaat, dan moet Syriza bereid zijn om een mandaat van de bevolking te vragen in vervroegde verkiezingen. De Griekse massa’s zullen begrijpen dat de Onafhankelijke Grieken een obstakel zijn in het uitvoeren van een beleid in hun belang. Syriza kan de eigen electorale steun verder uitbreiden en een meerderheidsregering vormen waarbij een consistente breuk met het besparingsbeleid wordt gemaakt. Zal de leiding van Syriza daartoe bereid zijn? De basis ongetwijfeld wel, maar aan de top heerst meer onduidelijkheid.
-
Griekenland. Nog steeds in het oog van de storm
Sinds 2010 gaat Griekenland gebukt onder crisis en recessie. De levensstandaard stortte in elkaar op een wijze dat het een humanitaire ramp vormt. Loontrekkenden verloren sinds 2009 de helft van hun koopkracht. De officiële werkloosheidsgraad bedraagt 28% en onder jongeren 61,4%. De helft van de ziekenhuisbedden gaat eruit. Maar de werkenden hebben dit niet zomaar aanvaard, er waren sinds het begin van de crisis 31 algemene stakingen en tal van sectorstakingen en lokale campagnes die het kapitalistische establishment dooreen hebben geschud. Voor de maarteditie van ‘Socialism Today’ sprak Sarah Wrack met Andros Payiatsos, de algemeen secretaris van Xekinima (onze Griekse zusterorganisatie).Van buitenaf lijkt het alsof er een pauze in de Griekse strijd zit. Klopt dat?
“Er is een zekere dip in de beweging, zeker als we het vergelijken met de strijdbewegingen van onder meer 2011. Maar dit betekent niet dat alles rustig is. Er is een uitgebreide solidariteitsbeweging in Griekenland. Er wordt gepoogd om de mensen wiens leven verwoest werd door de crisis toch te helpen overleven. Dit betekent dat ze van voedsel en kledij worden voorzien, zeker in de winter.
“Er is ook een grote beweging om het elektriciteitsbedrijf tegen te houden bij het afsluiten van de elektriciteit in huizen van de armen die hun rekeningen niet meer kunnen betalen. Er is een zeker succes bij deze acties. In de meeste gevallen wordt de elektriciteit uiteindelijk niet afgesloten.
“De solidariteitsbewegingen werden opgestart door linkse partijen en organisaties. Maar zoals wel meer gebeurt, raakten ook de kerk en het establishment (onder meer via de massamedia) betrokken. Dat is erg hypocriet. Ze doen alsof ze de mensen helpen, maar voeren tegelijk een beleid dat net leidt tot de armoede en het onderuithalen van de levensstandaard van de werkende bevolking maar ook de middengroepen.
“Voor ons is het belangrijk dat veel lokale comités van onderuit worden georganiseerd. Dat gebeurt door linkse activisten, gewone werkenden, wijkbewoners,… die elkaar helpen. Er is een groot netwerk van dergelijke comités.
“Een andere ontwikkeling is die van bedrijfsbezettingen waarbij de productie onder eigen controle wordt overgenomen. Een van de opvallendste voorbeelden is Bio.Me, een bouwbedrijf in het noorden van Griekenland. Het is een klein bedrijf dat nu door het personeel bezet en beheerd wordt. De arbeiders hebben de productie veranderd, ze produceren nu schoonmaakproducten die doorheen solidariteitsnetwerken verkocht worden. Het andere bekendere voorbeeld is natuurlijk de ERT, de vroegere openbare omroep. De regering sloot het in 2013, maar de uitzendingen gaan verder via het internet en er zijn veel kijkers.
“Het belang van deze twee voorbeelden is dat ze aantonen dat de werkenden in staat zijn om bedrijven zelf over te nemen zonder dat er kapitalisten of managers bij betrokken zijn. Er is telkens een erg democratische procedure. Ik ben ervan overtuigd dat deze voorbeelden in de komende periode als voorbeeld zullen dienen, zeker indien er een linkse regering komt. Ze zullen een voorbeeld zijn voor andere werkenden die het zullen volgen in een poging om de aanvallen van de heersende klasse af te wenden.
“De strijd van de mensen van Halkidiki, een bergachtig gebied in het noorden van Griekenland, tegen het opstarten van goudmijnen in de regio duurt al twee jaar. Het is momenteel een belangrijke strijd die verdergaat ondanks repressie door de staat. Heel wat activisten worden vervolgd, voor de rechtbank gehaald of in de gevangenis gestoken.
“De afgelopen maanden waren er enkele massale mobilisaties met onder meer een groot concert in Thessaloniki met enkele van de bekendste Griekse muzikanten. Er waren ongeveer 40.000 aanwezigen. Nochtans hadden de massamedia het evenement genegeerd en er nadien neerbuigend over bericht. Sommige media stelden dat er maar 3.000 aanwezigen waren terwijl de foto’s duidelijk maakten dat dit een belachelijke stelling was.”
Blijft Gouden Dageraad in staat om zijn activiteiten verder te zetten na de aanval vanuit de regering?
Andros Payiatsos“De staat moest tussenkomen om het neofascistische Gouden Dageraad aan te pakken na de moord op de linkse rapper Pavlos Fyssas in september. De meerderheid van de partijleiding zit in de gevangenis, maar niet iedereen zit vast.
“We stelden van bij het begin dat de staat wel actie ondernam tegen Gouden Dageraad maar er niet in zou slagen om die partij volledig klein te krijgen, zelfs niet indien het dat zou willen. Dat is deels omdat het beleid van de gevestigde partijen net de voedingsbodem voor een opmars van neofascisten creëert. Zelfs indien Gouden Dageraad wordt verboden, blijven de voorwaarden die een groei van extreemrechtse krachten mogelijk maken bestaan. Gouden Dageraad zal in de een of andere vorm blijven bestaan, mogelijk onder een andere naam.
“Jammer genoeg werd dit perspectief bevestigd. Gouden Dageraad staat in de peilingen nog steeds op ongeveer 10%. Dat is een beetje minder dan de 12% tot 14% van enkele maanden geleden. Maar het blijft veel en Gouden Dageraad is de derde partij.
“Dat is waarom wij zeggen dat alleen de arbeidersbeweging en de antifascistische beweging het fascisme kan stoppen door van onderuit antifascistische comités op te bouwen en door massale politieke campagnes tegen extreemrechts. Er moeten ook verdedigingscomités opgezet worden om de beweging te beschermen tegen fascistisch geweld. Er zijn in heel het land antifascistische comités. Wellicht zijn er ondertussen een honderdtal. Dat is een van de beste ontwikkelingen van de afgelopen periode. En de comités blijven initiatieven nemen.
“Eind maart is er een maand van antifascistische campagnes in Griekenland gepland. Het begint op 21 maart, de internationale dag tegen racisme. En het eindigt op 21 april, de dag dat de militaire junta in 1967 de macht greep om een militaire dictatuur te vestigen die zeven jaar zou stand houden. In die maand gaan er tal van antifascistische activiteiten plaatsvinden met betogingen, concerten en andere grote en kleine activiteiten in heel het land.
“Dat is verbonden met een grote campagne in de scholen, met steun van de onderwijsvakbond. We moeten ons op de jongeren richten om hen te wapenen tegen fascistische ideeën maar ook om hen te mobiliseren.
“De Anti-Fascistische Coördinatie van Athene en Piraeus vertegenwoordigt nu 29 verschillende organisaties en comités. De antifascistische coördinatie is een goed georganiseerd netwerk van comités die proberen om samen activiteiten te ontplooien. Onder de koepel van deze brede organisatie worden alle initiatieven genomen. Xekinima neemt mee het voortouw in deze beweging.”
Welke rol speelt Syriza?
“Het ziet er naar uit dat Syriza in de komende periode in de regering zal terechtkomen. Ondanks de pogingen van de rechtse Nieuwe Democratie en het sociaaldemocratische Pasok, de huidige regeringspartijen, om te stellen dat er geen vervroegde verkiezingen komen en de termijn tot in 2016 zal uitgedaan worden, kunnen er op ieder ogenblik vervroegde verkiezingen zijn. Het kan dit jaar zijn, zelfs in de komende maanden. De vraag is dan niet zozeer of Syriza in de regering zal zitten, maar wel of het een meerderheidsregering zal vormen dan wel een minderheid die een alliantie met andere partijen moet vormen.
“Een regering met Syriza zou een fundamentele verandering in de klassenverhoudingen van Griekenland betekenen. Het zou de werkende bevolking in een sterkere positie plaatsen tegenover het establishment en de trojka. Dat kan een belangrijke rol spelen om de arbeidersbeweging terug te laten keren na een periode die door nederlagen getekend werd. Er is een gevoel van zwakte in de beweging en een zekere demoralisering onder brede lagen die de strijd wel aangingen maar niet in staat waren om het besparingsbeleid te stoppen.
“Er zal een grote druk op de Syriza-regering staan om aan de eisen van de werkende bevolking tegemoet te komen. Het is maar de vraag of de leiding van Syriza daartoe in staat zal zijn en oplossingen zal aanbieden. Dat kan enkel door een socialistische weg op te gaan met het doorvoeren van een socialistisch beleid dat regelrecht ingaat tegen de belangen van de kapitalisten, de multinationals en de heersende klasse. Er is een strijd binnen en buiten Syriza omdat de partijleiding niet bereid is om die richting uit te gaan.
“In feite zijn er erg tegenstrijdige gevoelens tegenover Syriza. De partij zal massale steun genieten bij de verkiezingen, de werkende bevolking heeft geen andere hoop. Velen zien het als de enige manier om hun stem te laten horen op het politieke terrein. Maar het is tegelijk ook belangrijk om vast te stellen dat zowat de helft van de kiezers nog onbeslist is. Een derde van de kiezers stelt zich te willen onthouden en 10-20% anderen weten het nog niet.
“Je kan misschien denken dat dit niet zo uitzonderlijk is. Het is echter onwaarschijnlijk onder de huidige omstandigheden. Mensen willen grote politieke veranderingen, maar het vertrouwen in de leiding van Syriza is beperkt. Dat is overigens zeker het geval met de activisten, de meer ontwikkelde lagen in de beweging staan wantrouwig tegenover de Syrizaleiding omdat ze zien dat deze naar rechts opschuift naarmate de regeringsdeelname dichter in zicht komt.”
Hoe past Xekinima in dit plaatje?
“Xekinima neemt aan veel campagnes deel. Misschien zelfs teveel. We hebben een belangrijke aanwezigheid in de campagnes tegen de goudmijnen in het noorden van Griekenland en in de antifascistische comités. Veel van die comités kwamen op ons initiatief tot stand. We spelen een centrale rol in de antifascistische coördinatie in Athene, Piraeus en Thessaloniki.
“Tegelijk zijn er verschillende voorbeelden van arbeidersstrijd waarin we betrokken zijn. Zo is er nu een aanval op de gezondheidssector en het openbaar vervoer in Athene. We bereiden ons ook voor op de verkiezingen van mei – de Europese en lokale verkiezingen, waarbij we enkele kandidaten zullen hebben bij de lokale verkiezingen.
“We proberen bij te dragen aan het vinden van een oplossing voor het fundamentele probleem waar de werkende bevolking mee geconfronteerd wordt: het ontbreken van een ‘subjectieve factor’, het ontbreken van een arbeiderspartij die de strijd tot de logische consequenties wil voeren en de macht uit de handen van de burgerij haalt om deze over te dragen aan de bevolking in een socialistische samenleving waar de arbeidersklasse beslist. Xekinima speelt een actieve rol in het ‘Initiatief van de Duizend’ dat verschillende linkse krachten bijeen brengt om samen te strijden rond een gemeenschappelijk programma dat opkomt voor het einde van de kapitalistische barbarij en voor een socialistisch alternatief.
“Op 25 januari was er een conferentie die verschillende linkse groepen en stromingen probeerde te verenigen. Het was een belangrijke bijeenkomst met vertegenwoordigers van maar liefst 13 verschillende linkse groepen of stromingen. Alle linkse oppositiegroepen binnen Syriza waren aanwezig naast oppositiegroepen uit Antarsya (antikapitalistische alliantie) en uitgesloten leden van de KKE (Communistische partij) naast leden van revolutionaire linkse partijen die niet tot de drie belangrijkste linkse formaties behoren en ook tal van onafhankelijke activisten.
“Twee zaken waren indrukwekkend. Ten eerste was er een breed akkoord tussen al deze groepen en stromingen over de centrale politieke eisen die nodig zijn voor deze periode. Ten tweede was er een vriendschappelijke sfeer voor de discussies. Dat is niet evident, binnen de grote linkse formaties woedt immers een oorlog. Het was eigenlijk een eerste ‘kennismaking’, nu zullen volgende bijeenkomsten nodig zijn.”
Wat zijn volgens jou de centrale eisen die de arbeidersbeweging naar voor moet schuiven?
“Een van de centrale pijlers van het programma van Xekinima is de eis om de schulden niet af te betalen. Het is absoluut onmogelijk om een oplossing te vinden als de Griekse bevolking de enorme schuldenlast moet torsen. De schuld staat nu ondanks alle harde besparingen – of eigenlijk net door die besparingen – op 174% van het BBP. Dat is onhoudbaar. De schuld moet geschrapt worden. Het betekent dat alle memoranda van de trojka (EU, ECB en IMF) weg moeten. En dat betekent een oorlog met de trojka die de munt controleert.
“Er zijn veel maatregelen nodig om het land uit het moeras te trekken. De banken moeten genationaliseerd worden, de sleutelsectoren van de economie moeten in publiek bezit komen. Nationalisatie moet onder arbeiderscontrole en –beheer gebeuren om een einde te stellen aan alle corruptie en de schandalen die de Griekse samenleving schokken en steeds eigen waren aan de heersende elite. Vervolgens is er een plan nodig dat zich baseert op de genationaliseerde sectoren van de economie om over te gaan tot massale publieke investeren om jobs te creëren en de economie terug op de goede weg te zetten.
“Dit zal de Griekse arbeidersbeweging onvermijdelijk tot een confrontatie met de EU en de leiders van de eurozone brengen. We moeten dit zien als een onvermijdbaar gevolg van iedere poging om tegen de besparingen in te gaan en een beleid te voeren dat de belangen van de werkende bevolking dient. Jammer genoeg wordt dit niet begrepen door de leiding van Syriza.
“We moeten deze confrontatie tot de logische conclusies doortrekken. De Griekse arbeiders moeten de Europese collega’s om steun en gezamenlijke strijd vragen, om te komen tot Europese eenheid in het belang van de werkenden en hun gezinnen. Anders gezegd, er is een socialistische federatie in Europa nodig. Tegelijk moeten we voorbereid zijn om met de eurozone te breken en een nationale munt in te voeren. Op kapitalistische basis zou dit de crisis enkel erger maken, maar op socialistische basis hebben de werkenden daar niets van te vrezen.
“Voor de Griekse werkenden in het algemeen, en zeker voor Xekinima, zijn internationale gebeurtenissen van cruciaal belang. We begrijpen dat de Griekse beweging op verschillende vlakken vooraan staat in de strijd. Maar we kijken met grote belangstelling naar wat in de rest van Europa gebeurt, zeker in het zuiden van Europa. Een opkomst van bewegingen in die regio zal van groot belang zijn voor de strijd in Griekenland. Maar ook internationaal, zoals de ontwikkelingen in de VS of Zuid-Afrika, geven een indicatie dat het proces van de opbouw van echte socialistische partijen en bewegingen internationaal aan de gang is, zelfs indien het nog in een prille fase zit. Dit is erg belangrijk omdat het de enige manier is om een einde te zien aan de donkere tunnel waar de Griekse samenleving momenteel in vast zit.”
