Tag: Ethiopië

• Ethiopië: nieuw oorlogsoffensief te midden van ergste hongersnood ter wereld

  

  De oorlog in Ethiopië is bijna een jaar na het begin ervan een derde fase ingegaan, met een nieuw offensief van het federale leger tegen Tigray. De gevolgen van de oorlog voor de mensen zijn rampzalig: het land wordt geconfronteerd met de ergste hongersnood in de wereld sinds meer dan tien jaar.

  Door Per-Åke Westerlund (Rättvisepartiet Socialisterna – ISA in Zweden)

  Er lijkt op korte termijn geen einde te komen aan de oorlog. De federale regering onder leiding van Abiy Ahmed, die onlangs na gebrekkige verkiezingen is beëdigd als leider van het land, heeft nieuwe wapens en militair materieel gekocht en nieuwe soldaten uit het hele land gemobiliseerd. Deze opbouw wordt ondersteund door propaganda tegen Tigray, zijn leiders en bevolking, als kankergezwellen en terroristen die Ethiopië dreigen op te breken.

  De leiders van Tigray daarentegen hebben Ethiopië van begin jaren negentig tot 2018 op dictatoriale wijze geregeerd, waardoor de propaganda tegen hen gemakkelijker kan worden geloofd.

  Beide partijen worden beschuldigd van massamoorden op burgers, maar het lijdt geen twijfel dat het regime van Abiy Ahmed in Addis Abeba de hoofdrolspeler is en massale hongersnood organiseert door blokkades van hulptransporten en vernietiging van voedselopslagplaatsen en gezondheidscentra. In heel Ethiopië wordt haatpropaganda tegen Tigray verspreid, waardoor mensen gemarteld en vermoord worden.

  November en juni

  De eerste fase van deze oorlog begon met de massale aanval van het nationale leger tegen Tigray in november vorig jaar. Door zware bombardementen werd het TPLF (Tigray People’s Liberation Front) gedwongen zich terug te trekken op het platteland. Met de hulp van Eritrese troepen en gewapende milities uit Amhara, de regio ten zuiden van Tigray, nam het Ethiopische leger de hoofdstad Mekele, andere steden en grote delen van Tigray in handen. Na minder dan een maand verklaarde Abiy Ahmed dat de oorlog voorbij was.

  Het TPLF, dat zich hergroepeerde als Tigray Defense Forces (TDF), begon hierop een guerrillaoorlog. In juni heroverde het de controle over Mekele en werd het federale leger uit het grootste deel van Tigray verdreven. De troepen van Tigray trokken vervolgens Amhara en Afar binnen, de regio ten oosten van Tigray. Addis Abeba kondigde officieel een staakt-het-vuren af, terwijl het de facto een muur optrok rond Tigray om de regio uit te hongeren. Naast voedsel werden ook brandstof, medicijnen en vitamines in beslag genomen van de weinige hulpverleners die in Tigray werden toegelaten. Internet- en telefoonverbindingen werden en worden nog steeds afgesloten. Het federale regime begon met de rekrutering van meer soldaten en kocht nieuw militair materieel van Russische, Chinese en Iraanse oorsprong, hoofdzakelijk via de Verenigde Arabische Emiraten.

  In juli vonden grote gevechten plaats in Amhara, waarbij duizenden burgerslachtoffers vielen. De federale regering vreesde dat de oprukkende troepen van Tigray de belangrijkste stad in het noorden, Gondar, zouden veroveren en zelfs de transportweg door Afar naar Djibouti, de belangrijkste haven voor het door land ingesloten Ethiopië, zouden blokkeren. Addis Abeba riep alle burgers op deel te nemen aan de oorlogsinspanningen. Terwijl in Tigray de troepen van de TPLF/TDF sterke steun genieten van de bevolking, is het omgekeerde het geval in Amhara, waar de bevolking zich herinnert dat het TPLF de dictatuur leidde en dat er langdurige grensgeschillen tussen de regio’s bestonden. Amhara telt nu meer dan 200.000 binnenlandse vluchtelingen sinds juni.

  De Amhara-troepen waren in staat het westen van Tigray te behouden ondanks militaire offensieven van het TPLF. Het gebied is belangrijk voor de landbouw, maar ook omdat het grenst aan Soedan. 60.000 Tigray-vluchtelingen zijn naar Soedan gevlucht. Het regime van Abiy Ahmed is al in conflict met het regime in Khartoem, en de leiders van Tigray zouden de grens kunnen gebruiken voor transport. Dat geldt ook voor hulporganisaties, waarvan er veel uit Ethiopië zijn geblokkeerd, waaronder Artsen zonder Grenzen en vooraanstaande VN-functionarissen.

  Ergste hongersnood

  De humanitaire gevolgen van de oorlog zijn catastrofaal. Volgens de Verenigde Naties leven 400.000 mensen in Tigray in hongersnood. Dat wordt omschreven als “de ergste hongercrisis ter wereld in tien jaar tijd.” Tien jaar geleden was er de hongersnood in Somalië waarbij er 260.000 mensen stierven. Er zijn dagelijks berichten over mensen die omkomen van de honger in de gebieden van waaruit informatie doorsijpelt. In andere gebieden is het mogelijk nog erger. Een verslaggever van Associated Press bezocht een gebied waar “mensen al dagenlang alleen groene bladeren eten,” en een ander gezin “al een maand lang alleen brood met zout eet.” Volgens het Wereldvoedselprogramma van de VN lijdt 80 procent van de zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven aan ondervoeding. De WHO schat dat 90 procent van de bevolking van Tigray voedselhulp nodig heeft. De situatie zal nog verslechteren aangezien de landbouw – aanplant en oogst – zwaar getroffen is.

  Ziekenhuizen en centra voor gezondheidszorg zijn verwoest. Sinds juli is er geen enkel medicijn of medische apparatuur aangekomen in Tigray, aldus WHO-directeur-generaal Tedros Adhanom Ghebreyesus, die 12 jaar lang (2005-2016) minister was in Ethiopische regeringen. Ziekenhuizen en gezondheidscentra zijn aangevallen en het personeel krijgt geen loon meer. Het hele banksysteem in Tigray is door de federale regering gesloten.

  Oktoberoffensief

  Half oktober begon een derde fase van de oorlog, waarbij het Ethiopische leger luchtaanvallen, drones en zware artillerie inzet. Nieuwsagentschappen maken melding van bombardementen, gevolgd door een landoffensief met tienduizenden soldaten uit een recente massale rekruteringscampagne. Naast milities en paramilitairen uit Amhara nemen nu ook soortgelijke gewapende groepen uit andere delen van Ethiopië deel.

  Sinds november nemen Eritrese troepen deel aan de oorlog tegen Tigray. Toen Abiy Ahmed in 2019 de Nobelprijs voor de Vrede kreeg, was dat op basis van een vredesakkoord met aartsvijand Eritrea. Het is nu duidelijk dat Ahmed en de Eritrese dictator, Isaias Afwerki, een gemeenschappelijke vijand hadden in de leiders van Tigray.

  Westerse diplomaten bevestigen de nieuwe aanvallen in oktober die voor het eerst werden gemeld door de leiders van Tigray, maar alle informatie is uiterst beperkt. Op 20 oktober leek het erop dat de troepen van Tigray Mekele en het grootste deel van Tigray nog steeds in handen hadden, terwijl de federale luchtmacht doorgaat met bombarderen.

  Lessen van Ethiopië

  Abiy Ahmed kwam in 2018 aan de macht, in een zet van het regime dat geconfronteerd werd met een groeiende opstand. In veel regio’s vonden massabetogingen, stakingen en jongerenprotesten plaats, die elkaar vaak steunden. Abiy Ahmed was een legerofficier die in 2016 minister werd in de door het TPLF geleide regering. Hij werd gekozen als de nieuwe leider omdat hij een Oromo is, de regio met de grootste bevolking en waar de massaprotesten het sterkst waren. Hij heeft nog steeds steun op basis van zijn beginperiode, toen hij verandering beloofde en politieke gevangenen vrijliet. Westerse leiders en bedrijven hadden ook hoge verwachtingen van zijn plannen voor grootschalige privatiseringen.

  Nu is de steun aan het wegebben. De economie, die jarenlang de sterkste groei in Afrika kende, zal in 2021 naar verwachting met slechts 2 procent groeien. De inflatie ligt ver boven de 20% en de voedselprijzen stijgen nog meer. De oorlog kost veel geld, minder dan één procent van de bevolking is volledig gevaccineerd en etnisch geweld grijpt om zich heen.

  Wanneer het westerse imperialisme, onder leiding van de Verenigde Staten, het Ethiopische regime bekritiseert, is dat niet uit bezorgdheid om de bevolking, maar uit angst voor instabiliteit en het mogelijke verlies van een militaire bondgenoot. Het imperialisme had geen probleem met het lijden van de bevolking, nu meer dan 109 miljoen mensen, zolang het regime maar sterk en stabiel was. De regeringen van de VS feliciteerden herhaaldelijk de door het TPLF geleide regering met de overwinningen in verkiezingen, die de oppositie vanuit de gevangenis moest volgen.

  De Hoorn van Afrika is een regio met een sterke imperialistische concurrentie, waaronder de VS tegenover China, alsook Turkije en Qatar tegenover de VAE en Saudi-Arabië.

  Analisten hebben gewaarschuwd voor het mogelijke uiteenvallen van Ethiopië. Dit is een potentiële nachtmerrie voor het imperialisme, omwille van het risico van meer oorlogen en onrust. De waarschuwingen van de VS, de EU en de VN moeten in dit licht worden gezien.

  De enige weg vooruit voor de Ethiopische massa’s, de arbeidersklasse in de steden, de meerderheid van de plattelandsbevolking, jongeren en vrouwen, is zich organiseren en strijden voor hun belangen. Dit begint met het bestuderen en trekken van lessen uit de gebeurtenissen van 2016-2018, en uit de revoluties in Egypte en Tunesië in 2011 en Soedan 2019. In Ethiopië ontwikkelde de beweging zich zolang zij een massale betrokkenheid had en multi-etnisch was, meestal met eisen rond land en werk. In bovengenoemde revoluties hebben fouten door compromissen te sluiten met de heersende klasse en halverwege te stoppen de weg vrijgemaakt voor contrarevoluties. Er mogen geen illusies zijn in het Westen of delen van het leger.

  Ethiopië maakt een periode van verschrikking en barbaarsheid door. Kapitalisme en imperialisme, en hun lokale elites, zijn verantwoordelijk voor de diepe crisis. Solidariteit en echt internationaal socialisme zijn nodig om een proces van strijd tegen het huidige regime en alle krijgsheren op gang te brengen.

  October 26, 2021

• Ethiopië: is de oorlog voorbij?

  

  Op zaterdag 28 november verklaarde de Ethiopische premier Abiy Ahmed dat zijn troepen Mekelle, de hoofdstad van Tigray, hadden veroverd en dat de oorlog voorbij was. Voor de mensen in Tigray en de rest van Ethiopië is de periode van diepere humanitaire crisis en gewapende conflicten waarschijnlijk echter pas begonnen.

  Door Per Ake Westerlund, Rattvisepartiet Socialisterna (ISA in Zweden)

  Dezelfde nacht heeft het leger van het Bevrijdingsfront van Tigray (TPLF), waartegen het nationale leger van Abiy vecht, zes raketaanvallen uitgevoerd op een vliegveld en militaire doelen in de naburige hoofdstad van Eritrea, Asmara. Het TPLF beweerde ook Axum te hebben heroverd, een stad met 50.000 inwoners ten noordwesten van Mekelle.

  In deze oorlog is het erg moeilijk om de feiten ter plaatse te verifiëren. Het internet, het telefoonnetwerk en de elektriciteit in Tigray zijn afgesloten. Ook de banken zijn gesloten, waardoor de financiële hulp en de economie van de regio worden geblokkeerd.

  Het is duidelijk dat het federale leger Tigray met volle kracht heeft aangevallen. Waarnemers zeggen dat de troepenopbouw weken voor het begin van de oorlog op 4 november is begonnen. Op zondag 22 november gaf Abiy Ahmed een 72 uur durend ultimatum aan het TPLF, om zich over te geven of een grootschalige aanval “zonder genade” op Mekelle te starten. Vanaf vrijdag lag Mekelle onder vuur van tanks, artillerie en luchtmacht, en volgens Abiy Ahmed veroverde het federale leger de volgende dag de stad.

  Ondanks de verklaring beweerden de leiders van het TPLF op maandag 30 november dat ze in de stad waren en de gevechten voortzetten. De meeste militaire commentatoren zijn van mening dat de oorlog nog lang niet voorbij is en dat het TPLF een soort guerrillaoorlog aan het plannen is. Er zijn geen meldingen van gevangenneming van TPLF-leiders, hoewel beide partijen beweren dat ze grote aantallen soldaten gevangen hebben genomen.

  Mekelle aangevallen

  Er zijn tot nu toe geen betrouwbare berichten over de aanval op Mekelle en haar half miljoen inwoners. Tigray, met zes miljoen inwoners, heeft ook voordat het federale leger Mekelle bereikte, zwaar geleden onder de oorlog. De Internationale Crisisgroep rapporteerde (28 november): “Volgens de Verenigde Naties waren minstens 600.000 mensen in Tigray voor het conflict afhankelijk van voedselhulp en hebben ze deze maand hun rantsoenen niet ontvangen. Ook de brandstof en andere benodigdheden zijn in Mekelle bijna op. Duizenden zijn tijdens de gevechten omgekomen, waaronder veel burgers en troepen. De communicatiestilstand en de blokkade van de lucht- en wegverbindingen naar de regio vanuit Ethiopië heeft gevolgen voor de humanitaire respons. Naar verluidt hebben de federale strijdkrachten en Soedanese troepen de belangrijkste externe toevoerlijn van Tigray door het oosten van Soedan afgesloten.”

  Afgelopen weekend waarschuwde het Rode Kruis dat ziekenhuizen in Mekelle geen medische voorraden hadden: geen “antibiotica, antistollingsmiddelen, pijnstillers en zelfs handschoenen” en ook geen lijkzakken.

  Gedurende bijna vier weken oorlog zijn er volgens berichten honderden of zelfs duizenden doden gevallen, er zijn bloedbaden gemeld van beide kanten. De federale strijdkrachten zijn ervan beschuldigd dat ze kerken en burgerhuizen aanvallen, terwijl een bloedbad van Amharans in de stad Mai Kadra naar verluidt is uitgevoerd door een Tigrayan-jongerenorganisatie.

  Vluchtelingen

  Vorige week kwamen 4.000 vluchtelingen per dag uit Tigray in Soedan aan. In totaal bereikten de aantallen waarschijnlijk meer dan 50.000 op 1 december. De VN verwacht 200.000 vluchtelingen in de komende maand en een humanitaire catastrofe in de regio.

  Wanhopig om te overleven, zijn de vluchtelingen in vluchtelingenkampen in Soedan aangekomen. Daar zien ze vervolgens dat er geen voedsel of bedden voor hen zijn. In het doorgangscentrum van Hamdayet met een capaciteit voor 300 vluchtelingen zijn er vorige week meer dan 20.000 mensen aangekomen. Het Wereldvoedselprogramma waarschuwt dat ze met deze aantallen de situatie niet meer de baas kunnen.

  In Tigray waren er voor de oorlog al 100.000 binnenlandse vluchtelingen en in Ethiopië als geheel zijn er twee miljoen.

  Voortzetting van de oorlog

  De TPLF-troepen speelden de hoofdrol bij de omverwerping van het pro-stalinistische regime van Mengistu in 1991 en opnieuw in de oorlog tegen Eritrea 1998-2000. Grenzend aan Eritrea heeft Tigray sindsdien een groot deel van het Ethiopische leger gehuisvest, waaronder de troepen met de meest geavanceerde wapens. Met inbegrip van de paramilitaire strijdkrachten heeft het TPLF naar schatting 250.000 manschappen.

  Het vredesakkoord tussen Abiy Ahmed en de dictator van Eritrea, Isaias Afwerki, dat ertoe leidde dat Abiy Ahmed de Nobelprijs voor de vrede 2019 kreeg, is nooit door de TPLF-leiders aanvaard. Nu zijn er berichten over Eritrese troepen die het federale leger steunen.

  De oorlog is een strijd om de macht in Ethiopië. Het TPLF domineerde het autoritaire regime van 1991 tot 2018 en steunde Abiy Ahmed als de nieuwe leider tweeënhalf jaar geleden. In een poging zijn eigen regering wit te wassen, beschuldigde hij de leiders van het TPLF echter van corruptie en onderdrukking en beperkte hij hun macht, onder meer door de middelen voor Tigray te verminderen. In reactie daarop verklaarde het TPLF de regering van Abiy Ahmed onwettig.

  Nu beweert de federale regering dat de oorlog over “wet en orde” gaat, en spreekt ze over het TPLF als een “junta” die aanspoort tot geweld en instabiliteit in heel Ethiopië, met als doel de regering omver te werpen. Het TPLF heeft Abiy Ahmed gebrandmerkt als een dictator en nam achteraf de verantwoordelijkheid op voor een aanval op een militaire basis in Tigray op 3 november.

  Op basis hiervan is het zeer waarschijnlijk dat de oorlog wordt voortgezet, waarbij het TPLF haar kennis van de bergen van Tigray als basis gebruikt. Zij kan gebruik maken van guerrilla-acties en de raketaanvallen die al zijn uitgevoerd op zowel Eritrea als Bahir Dar, de hoofdstad van de staat Amhara in Ethiopië. TPLF-troepen hebben ook het vliegveld van Axum vernietigd, volgens sommige berichten. Abiy Ahmed daarentegen wil een totale overwinning, met TPLF-leiders in de gevangenis. Hij heeft alle voorstellen voor onderhandelingen afgewezen.

  Toename etnisch geweld

  De federale regering zal worden gezien als een bezettingsmacht in Tigray. In deze oorlog heeft zij sterk vertrouwd op de Amhara-strijdkrachten, de op één na grootste regio van Ethiopië. De regering in Addis Abeba speelt op oude grensgeschillen tussen Tigray en Amhara en de rol van de TPLF-leiders in het oude dictatoriale regime.

  Er zijn nu berichten dat de federale regering Amhara bestuurders installeert in Tigray. “Special forces” in Amhara lijken een grote rol te hebben gespeeld in de oorlog en zijn ook beschuldigd van bloedbaden. Er wordt ook gemeld dat de nationalistische vlaggen van Amhara zijn gebruikt in delen van Tigray die door de federale troepen zijn veroverd. Deze ontwikkeling zal de etnische spanningen en het geweld zeker doen toenemen.

  Terwijl het TPLF decennialang over het land regeerde, hebben de gewone inwoners van de regio er helemaal niet van geprofiteerd. Nu zijn ze echter onderworpen aan etnisch geweld dat zal toenemen met de oorlogspropaganda uit Addis Abeba. De regering registreert al het staatspersoneel met Tigray-wortels. Vluchtelingen gaan naar Soedan, niet naar andere delen van Ethiopië, uit angst voor geweld.

  Toenemend etnisch geweld is een grote bedreiging voor alle gewone Ethiopiërs, waardoor de noodzakelijke gezamenlijke strijd van arbeiders en onderdrukten wordt bemoeilijkt.

  De regio en het imperialisme

  De Ethiopische regering onder Abiy Ahmed is betrokken bij meerdere crises tegelijk. De oorlog in Tigray zou zich kunnen uitbreiden naar andere delen van Ethiopië en de wijdere regio. In de afgelopen weken is er opnieuw hard opgetreden tegen betogingen in Oromia, de dichtstbevolkte regio.

  Imperialistische mogendheden, zoals de VS en China, willen deze oorlog niet. De VN, de EU en de Afrikaanse Unie hebben allemaal opgeroepen tot een staakt-het-vuren. De zorg van het imperialisme is echter vooral gericht op stabiliteit om hun macht en winsten in de regio veilig te stellen. Zij zijn betrokken bij verschillende militaire en economische samenwerkingsprojecten met de regering van Abiy Ahmed. Ze hoopten dat zijn regime een einde zou maken aan de opstanden en protestbewegingen die het land in 2016-18 hebben geschokt, waarbij er samenwerking was tussen Oromo en Amhara activisten. Ahmed’s beeld van democratie en zijn plan om de staatsmacht te centraliseren en grote delen van de economie te privatiseren werd als voorbeeld gesteld.

  Maar de regimewisseling van het TPLF naar Abiy heeft niets opgelost, het heeft het leven voor velen juist verergerd, naast de herinvoering van de onderdrukking van het oude regime. Voor fundamentele veranderingen – democratische rechten, jobs, land om te bewerken, een einde aan armoede, hongersnood en klimaatcrisis – is een massabeweging tegen het kapitalisme en het imperialisme nodig. De strijd van de afgelopen jaren heeft de bereidheid van arbeiders, jongeren en de arme plattelandsbevolking om te strijden aangetoond. Ethiopië heeft een democratische en revolutionaire socialistische partij nodig, die verschillende etnische groepen samenbrengt, tegen binnenlandse en imperialistische heersers, om het systeem te veranderen en het kapitalisme te vervangen door democratisch socialisme in de regio.

  December 1, 2020

• Escalatie tot oorlog in Ethiopië

  

  Ethiopië werd tot voor kort in de gevestigde media voorgesteld als een economisch succesverhaal. Het land wordt geregeerd door Nobelprijswinnaar Abiy Ahmed. Hoe is het mogelijk dat dit land in een nieuwe oorlog verzeild is geraakt?

  Artikel door Per-Ake Westerlund (Rattvisepartiet Socialisterna, ISA in Zweden)

  De oorlog die vorige week begon in de Ethiopische regio Tigray tussen het nationale leger en de strijdkrachten van Tigray, brengt miljoenen mensen in gevaar door hongersnood en ontheemding. Er vielen tientallen doden en honderden gewonden, maar een volledig beeld is er niet. De totale stillegging van communicatie maakt dat informatie schaars en onbetrouwbaar is.

  Deze burgeroorlog in Ethiopië is een machtsstrijd tussen de voormalige machthebbers van het land, gebaseerd op een Tigray-elite, en het nieuwe regime dat sinds 2018 onder Abiy Ahmed als premier is gevestigd. Geen van hen vertegenwoordigt de belangen van de bevolking van Ethiopië en Tigray, de meest noordelijke regio van het land. De oorlog is een teken van een diepe crisis, zowel in Ethiopië als voor het wereldwijde kapitalistische systeem. Het land met de sterkste economische groei ter wereld van de afgelopen twee decennia, met een regering die wordt gesteund door zowel de VS als China, zakt weg in een burgeroorlog.

  Het scherpe conflict is sinds de zomer geëscaleerd, waarbij Abiy Ahmed de beloofde verkiezingen heeft geannuleerd en het Bevrijdingsfront van Tigray (TPLF) reageerde met het organiseren van eigen verkiezingen in september.

  Vorige week kwam het tot een gewapend conflict. Op woensdag 4 november kondigde Abiy Ahmed aan dat het leger represailles zou nemen na een aanval op een militaire basis in Tigray waarbij soldaten omkwamen en militaire uitrusting werd gestolen. Er werd geen echt bewijs geleverd. Elektriciteit, internet en telefoonlijnen in Tigray werden gesloten. De wegen naar Tigray werden geblokkeerd en er werd een noodtoestand van zes maanden afgekondigd, waarbij de regio door een federale taks force zou worden bestuurd.

  Twee dagen later, op vrijdag, bombardeerde de Ethiopische luchtmacht doelen in Tigray. Op ten minste acht locaties vonden confrontaties tussen troepen plaats. Artsen zonder Grenzen meldde zes doden en 60 gewonden bij één van die confrontaties. In het naburige Amhara meldden ziekenhuizen meer dan honderd gewonde soldaten van het federale leger. Op zaterdag werd de regionale regering in Tigray door het parlement in Addis Abeba geschorst.

  Zoals in elke oorlog is er van beide kanten propaganda over successen. Die is niet te vertrouwen, zeker nu Tigray volledig is afgesloten.

  Oorlog en menselijke catastrofe

  Het conflict lijkt het punt van “no return” te zijn gepasseerd. Het TPLF is door Addis Abeba tot terroristische organisatie verklaard. Abiy Ahmed zegt dat het TPLF zich sinds 2018 heeft voorbereid op een oorlog. Ambtenaren afkomstig uit Tigray zijn in de federale hoofdstad gearresteerd.

  Als de oorlog volledig escaleert, zullen twee professionele legers met elkaar botsen. Het federale leger werd lange tijd gedomineerd door Tigray-officieren en het leger onder controle van het TPLF heeft naar schatting 250.000 manschappen, met veel van de modernste apparatuur in het land. De federale troepen hebben de overhand met hun luchtmacht, maar het is niet hetzelfde op de grond.

  De federale regering heeft verklaard de Tigray-troepen te willen verpletteren en de hoofdstad van de regio, Mekelle, te willen veroveren. Het TPLF daarentegen bereidt zich voor op een lange guerrillaoorlog als het federale leger zijn grondgebied betreedt.

  Al voor de gewapende conflicten was bijna een derde van de bevolking in Tigray, twee van de iets meer dan zes miljoen mensen, afhankelijk van voedselhulp. De wegen zijn de afgelopen week gesloten en er is al melding gemaakt van brandstof- en broodschaarste. De VN zegt dat een totale oorlog tot negen miljoen mensen zou kunnen dwingen te vluchten.

  Massa’s in opstand

  Een massale opstand in 2016 betekende het begin van een diepe crisis in Ethiopië, of liever gezegd meerdere crises tegelijk. Ondanks de spectaculaire economische groei behoort het land nog steeds tot de armste landen ter wereld, met een BBP per hoofd van de bevolking van 10% van het mondiale gemiddelde. De plattelandsbevolking maakt 80% van de totale bevolking van 110 miljoen mensen uit en het grootste deel van de bevolking leeft van een kleinschalige, zelfstandige landbouw. In de steden ligt het maandloon tussen de 50 en 200 euro per maand. De economische groei heeft naast multinationals en imperialistische staten slechts een kleine elite voordeel opgeleverd. De hongersnood bestaat naast vruchtbare landbouwgrond die door buitenlandse bedrijven en staten wordt ingenomen.

  Vanaf 1991 regeerde het Ethiopische Volksrevolutionaire Democratische Front (EPRDF) een de facto dictatuur, met de leider van het Volksbevrijdingsfront van Tigray (TPLF), Meles Zenawi, als premier. Na zijn dood in 2012 botste zijn opvolger Hailemariam Desalegn op groeiend verzet met als hoogtepunt een reeks massale opstanden en stakingen in 2016-2018. De reactie van het regime bestond uit repressie. Bij de ‘verkiezingen’ van 2015 beweerde het EPRDF 100% van de stemmen te hebben gekregen, zowel voor het federale parlement als in de gewesten. In 2016 deed het een beroep op de strijdkrachten tegen de betogingen en werden minstens 500 mensen gedood.

  Twee perioden van de noodtoestand hebben de opstanden echter niet tegengehouden.

  In een wanhoopsdaad nam Hailemariam Desalegn in februari 2018 ontslag en in april werd Abiy Ahmed de nieuwe premier. Omdat hij afkomstig is uit Oromia, de dichtstbevolkte regio, en omdat hij het jongste staatshoofd van Afrika was, had hij het imago van een nieuw gezicht. Nochtans was hij veiligheidsofficier in het oude regime.

  De rol van Abiy Ahmed

  Abiy Ahmed kwam van binnen uit het regime, maar was toch anders. Het was zijn taak om het protest te stoppen en de regering te redden. Duizenden politieke gevangenen werden vrijgelaten, eerder verboden partijen werden legaal en er werd een vredesakkoord met Eritrea getekend, 20 jaar na het einde van de oorlog. Abiy Ahmed ging veel verder dan de EPRDF/TPLF-leiders hadden gepland. Hij hield massabijeenkomsten om steun te krijgen en begon een diplomatiek offensief in de regio. De Tigrayan-leiders die sinds 1991 hadden geregeerd, werden uit de politiek en het bedrijfsleven gezet, waarbij Abiy Ahmed de woede van de massa’s op hen richtte.

  Dit conflict bereikte een nieuw niveau toen Abiy Ahmed vorig jaar de Welvaartspartij (PP) als zijn politiek vehikel lanceerde. Deze zelfverklaarde pan-Ethiopische partij ging meteen in conflict met Oromi-nationalistische leiders die beweerden dat Abiy Ahmed zijn Oromo-oorsprong had verraden. Het botste nog harder met het TPLF, dat de nieuwe partij illegaal en ongrondwettelijk noemde. De officiële lijn tijdens de EPRDF-heerschappij was dat de vier partijen de belangrijkste etnische groepen vertegenwoordigden – Oromia, Amhara, Tigray en de Zuidelijke Volkeren van Ethiopië. In werkelijkheid was het een gecentraliseerd dictatoriaal regime dat werd gedomineerd door de elite van Tigray op basis van zijn militaire rol toen het EPRDF aan de macht kwam en later in de oorlog met Eritrea.

  Abiy Ahmed streefde er ook naar om het door de Chinezen geïnspireerde economische model van Meles Zenavi te verlaten. Hij was van plan om grote staatsbedrijven – telecom, energie, logistiek en de luchtvaartmaatschappij  – te privatiseren. Hij werkte nauw samen met VS-gezinde regimes in de regio, in het bijzonder de Verenigde Arabische Emiraten.

  Na de veroordeling van de nieuwe partij van Abiy Ahmed heeft het TPLF nog meer kritiek geuit toen de verkiezingen in mei werden uitgesteld en vervolgens weer in augustus. Het TPLF erkent de federale regering niet langer. Officieel liep de termijn van de regering af in oktober, hoewel het duidelijk is dat de verkiezingen in 2015 volledig vervalst waren.

  De reactie van het TPLF was om in september lokale verkiezingen te organiseren. Deze verkiezingen werden onwettig verklaard door Addis Abeba, dat meteen de federale middelen voor Tigray introk. Tegelijkertijd verloor de federale regering de controle over haar noordelijke commando, gevestigd in Tigray. Een nieuwe generaal die door de regering werd gestuurd, mocht de regio niet betreden.

  Oorlog, geweld en onderdrukking

  Geen van beide partijen staat tot nu toe open voor onderhandelingen. Abiy Ahmed mobiliseerde troepen en benoemde een oorlogsgezinde generaal tot legerleider. Het TPLF is ook aan het mobiliseren en heeft enige hoop dat de officieren en soldaten in het nationale leger die uit Tigray afkomstig zijn aan hun kant zullen staan. Het TPLF heeft veel vertrouwen in zijn militaire capaciteit en wil de regering omverwerpen.

  De snelle escalatie kan Abiy Ahmed verder ondermijnen. Er zijn al 1,8 miljoen mensen in eigen land ontheemd als gevolg van de toegenomen conflicten en het geweld, meestal opgezweept door regionale leiders.

  Een lid van Rättvisepartiet Socialisterna (ISA in Zweden), oorspronkelijk afkomstig uit Ethiopië, merkte op: “Er wordt te weinig aandacht besteed aan de wijdverbreide etnische moorden, de wreedheden op het gebied van de mensenrechten en de vernieling van eigendommen die de afgelopen maanden tegen onze Ethiopische medeburgers zijn gepleegd. Het treft veel van onze mensen in heel Ethiopië, van Afar tot Oromia, tot Benishangul-Gumuz, tot de zuidelijke landen, de regio Amhara, Harare, Dire Dawa en Gambella. Er is nog geen melding gemaakt van moorden op etnische gronden, noch uit de regio’s Somalië noch uit de regio Tigray. Toch sterven er op andere plaatsen honderden mensen door geweld, waarbij velen doelwit zijn van gewelddadige sterfgevallen op basis van hun etnische afkomst of religie.”

  Het regime van Abiy Ahmed, dat eerst werd gezien als democratiserend en verschillende meningen toestond, heeft geleidelijk de methodes van zijn voorganger hersteld, met massale arrestaties en beschuldigingen van terrorisme.

  Eerder dit jaar veroorzaakte de moord op een populaire Oromo-zangeres, Hachalu Hundessa, die kritiek had op de regering, gewelddadige confrontaties tussen Oromo-activisten en staatstroepen. Volgelingen van Jawar Mohammed, een Oromo-leider die voorheen geallieerd was met Abiy Ahmed maar nu onder arrest staat, gingen over tot gewelddadige aanvallen waarbij mensen van andere etnische groepen in Oromia en Addis Abeba werden vermoord.

  In 2016-18 vonden ook massale protesten plaats onder de Amhara-bevolking, de op één na grootste etnische groep in het land. Amhara heeft onopgeloste grensconflicten met Tigray.

  Regionale machten en imperialisme

  Het vredesakkoord met Eritrea in 2018 is niet gevolgd door een concrete demilitarisering, maar het vestigde een politieke alliantie tussen Abiy Ahmed en de dictator van Eritrea, Isaias Afwerki. Volgens sommige berichten mobiliseert Eritrea nu troepen aan de grens met Tigray. Het TPLF wordt door de heerser van Eritrea sinds de oorlog in 1998-2000 als één van de belangrijkste vijanden beschouwd.

  Het imperialisme zal er zeker naar streven het conflict te beperken en zo mogelijk Abiy Ahmed aan de macht te houden. De hoorn van Afrika, met Ethiopië in het midden, is een zeer strategische geopolitieke regio. In het nabijgelegen Djibouti hebben zowel de VS als China militaire bases. De nabijheid van de oorlog in Somalië, Soedan en Jemen onderstreept het belang. Ethiopië heeft het hoofdkwartier van de Afrikaanse Unie en is een militaire bondgenoot van de Verenigde Staten. Tegelijkertijd is de regio belangrijk voor de Chinese nieuwe zijderoute en voor de regionale machtsstrijd tussen Turkije en de Verenigde Arabische Emiraten.

  Ethiopië heeft een lange geschiedenis als een verenigd land en de Ethiopiërs zijn sterk gekant tegen een eventuele breuk. Met de diepe crisis van vandaag zijn er echter commentatoren die de situatie beginnen te vergelijken met het uiteenvallen van Joegoslavië. De retoriek van Abiy Ahmed om “het land te redden” klinkt hol voor veel Ethiopiërs die geen voorstander zijn van de militaire leiders van Tigray.

  De massa’s in alle regio’s van Ethiopië moeten vechten voor zowel democratische rechten als een leven met jobs, voedsel, infrastructuur en gezondheidszorg. De huidige machthebbers, in Addis Abeba en de regio’s, blokkeren samen met de kapitalisten en het imperialisme de weg naar de oplossing van de crisis. Ethiopië heeft democratische en revolutionaire socialistische massaorganisaties nodig en een massapartij voor arbeiders en armen om een einde te maken aan oorlog, hongersnood, ziekten, corruptie en uitbuiting.

  November 12, 2020

• Ethiopië: driedaagse staking tegen noodtoestand

  

  Vorige week was er een driedaagse staking in grote delen van Ethiopië. Het protest was gericht tegen het opleggen van de noodtoestand door het regime van de EPRDF (Ethiopisch Volksrevolutionair Democratisch Front). Op een protestactie van Ethiopische migranten in Stockholm, Zweden, verdeelde Rättvisepartiet Socialisterna een pamflet in solidariteit met de staking. Per-Ake Westerlund van RS sprak voor de actievoerders. Hieronder het pamflet dat verspreid werd.

  Het autoritaire EPRDF-regime dat al 25 jaar aan de macht is in Ethiopië botst op een groeiende beweging. De ‘illegale’ driedaagse staking legde de hoofdstad Addis Abeba en Oromia, de grootste staat van Ethiopië met 27 miljoen inwoners, volledig plat.

  Neen aan de noodtoestand

  Deze nieuwe en ernstige massale opstand werd uitgelokt door de beslissing van het regime op 16 februari om opnieuw de noodtoestand uit te roepen. Dit werd gevolgd door het ontslag van premier Hailemariam Desalegn.

  De vorige noodtoestand duurde van oktober 2016 tot augustus 2017. Het leidde tot de gevangenzetting van tienduizenden activisten. Daarmee probeerde het regime een einde te maken aan een protestgolf die eind 2015 begon en gericht was tegen onteigening van gronden waar het regime een uitbreiding van Addis Abeba wilde realiseren. Die protestacties werden massaal gesteund in de twee grootste regio’s, Oromia en Amhara. Honderden mensen werden vermoord door staatstroepen.

  De staking deze maand werd algemeen opgevolgd. “Winkels sloten en wegen lagen er verlaten bij in de hoofdstad Addis Abeba en in steden in de omliggende regio Oromia,” bevestigde een persbureau. Fabrieken sloten de deuren, er was geen openbaar vervoer en langs de centrale wegen stonden veel vrachtwagens gewoon geparkeerd. Er verschenen foto’s van de stakingsacties in Oromia, onder meer uit de steden Jimma, Hirna, Gimbi, Yabello en Burayyu.

  Dit gebeurde ondanks een bevel van de Commandopost, dat tijdens de noodtoestand de macht uitoefent, waarin de staking illegaal werd verklaard.

  De oproep voor een staking tegen de noodtoestand werd op Facebook gelanceerd door jonge activisten uit Oromia, een groep met de naam Qeerroo. De organisatoren van de staking waren bang voor repressie en vroegen iedereen om thuis te blijven. Dit gebeurt vaak bij stakingsacties in andere Afrikaanse landen zoals Congo of Kameroen. Het heeft natuurlijk beperkingen, aangezien er geen vergaderingen of discussies zijn over het programma, verdere acties en er geen mogelijkheid is tot verbroedering met soldaten en agenten.

  Het regime is bijzonder bang van massastrijd. Eerder deze maand waren er massaprotesten in de stad Legetafo (met slogans als “weg met de politici en zakenlui” aldus The Economist) en Nekemte, waar één persoon omkwam en zeven gewonden vielen bij repressie door de overheid.

  Regimeverandering en echte verandering

  Er zijn weinig echte organisaties, onder meer door de repressie en de economische problemenin het land. Hierdoor spelen sociale media en Ethiopiërs in ballingschap een grote rol in het beïnvloeden van de discussies over de strijd.

  Heel wat oppositieleiders verdedigen het standpunt van ‘regimeverandering’ zonder uit te leggen wat er nog meer zou veranderen.

  De Ethiopische massa’s hebben nood aan democratische discussies en organisaties. Socialisten moeten de eis van collectivisatie van land in handen van grootgrondbezitters en van productie in handen van multinationals eisen. Het huidige regime en het staatsapparaat moeten de verantwoordelijkheid dragen voor hun acties. Een bewuste politiek om de verschillende etnische groepen te verenigen is erg belangrijk.

  Regime in crisis

  Het regime is in crisis. De vier partijen die het EPRDF vormen, treden niet langer op als één blok onder leiding van het TPLF (Tigrayan Volksbevrijdingsfront). Het EPRDF heeft 100% van de parlementszetels, maar toch waren er 88 stemmen tegen de noodtoestand waardoor de regering niet aan de benodigde twee derden meerderheid kwam. Enkele parlementsleden werden voor de stemming bezocht door generaals en veiligheidsofficieren, maar toch stemden ze niet voor de noodtoestand.

  Vooral de doorgaans erg volgzame OPDO, de component van EPRDF uit Oromia, staat onder druk van de massastrijd om een vorm van oppositie te tonen. De vier partijen zijn nu aan het discussiëren over wie de nieuwe premier zal worden. Wellicht komt er een kandidaat uit Oromia om het regime overeind te houden.

  Toen Hailemariam Desalegn plots ontslag nam, zei hij dat hij hervormingen wil. Welke hervormingen heeft hij niet gezegd. Begin dit jaar beloofde het regime om duizenden politieke gevangenen vrij te laten. Een aantal oppositieleiders zijn effectief vrijgelaten, maar er zijn nog steeds minstens 6.000 politieke gevangenen. De heersende elite doet er alles aan om de macht te behouden, desnoods met enkele oppervlakkige veranderingen.

  Tot hiertoe hebben de pogingen van het regime om meer etnische conflicten en splitsingen te stimuleren niet gepakt. Er waren valse accounts op sociale media om haat te verkondigen. Maar dit werd publiek bekend. De Qeerroo jongen uit Oromia hebben nauwe banden met gelijkaardige groepen zoals Fano in Amhara en Zerma in Gurage.

  Ethiopië is een belangrijk land. De economische groei is groot en het regime probeert het ‘Chinese model’ te volgen waarbij multinationals worden aangetrokken, onder meer het Zweedse H&M. Het land ligt ook op de ‘nieuwe zijderoute’ van Peking. Op militair vlak zijn er dan weer nauwe banden met het Amerikaanse imperialisme. De Amerikaanse minister Rex Tillerson was deze week op bezoek in Ethiopië.

  Addis Abeba is ook de hoofdstad van de Afrikaanse Unie. Er was dan ook heel wat diplomatie door de imperialistische machten om de ‘stabiliteit’ te bewaren.

  Een socialistisch programma voor Ethiopië

  Democratie:

  • Neen aan de noodtoestand – voor massastrijd
  • Vrijlating van alle politieke gevangenen
  • Vrijheid voor alle politieke partijen en organisaties, voor eerlijke en vrije verkiezingen voor een grondwetgevende vergadering
  • Politici en verkozenen zonder privileges en met afzetbaarheid
  • Voor verkozen comités op alle werkplaatsen, dorpen, universiteiten, …
  • Voor het recht op organisatie, waaronder bijeenkomsten en betogingen
  • Stop de censuur op media en internet, democratische toegang tot drukken, televisie en computers

  De beweging en de strijd:

  • Voor een nieuwe democratische en socialistische partij en beweging voor alle onderdrukten
  • Eenheid in de strijd van alle werkenden en armen, los van etnische afkomst. Eenheid tegen de gezamenlijke vijand: het regime, het kapitalisme en het imperialisme
  • Neen aan discriminatie, gelijke behandeling van iedereen
  • Lokale en regionale autonomie voor wie dit wil, verdedig nationale rechten voor iedereen

  Het regime:

  • Weg met het EPRDF-regime. Vervolg de criminelen in de regering, inbeslagname van hun rijkdom.

  Het leger:

  • Zuiver het leger van alle aanhangers van de dictatuur
  • Alle wapens en troepen onder democratische controle van comités van werkenden en boeren

Grond:

• Stop de plundering van de grond – inbeslagname van de grond die aan multinationals is gegeven
• Landhervormingen zodat de boeren grond krijgen
• Volledige compensatie indien grond gebruikt wordt voor wegen en infrastructuur. De beslissingen hierover moeten lokaal genomen worden
• Overheidssteun voor vrijwillige collectieve boerderijen

Imperialisme:

• Inbeslagname van alle imperialistische bezittingen om deze onder democratische controle te plaatsen
• Oproep aan alle werkenden voor steun tegen imperialisme en kapitalisme

Economie en welvaart:

• Een voedselplan voor iedereen
• Eerlijke verdeling van de rijkdommen van het land
• Voor een democratische planning van het land: onderwijs, gezondheidszorg, infrastructuur (water, elektriciteit, wegen)
• Gelijke kansen op werk, gratis onderwijs en gezondheidszorg voor iedereen
• Voor een democratische planning van de productie en verdeling van de rijkdom
• Voor een democratische en socialistische regering