Your cart is currently empty!
Tag: Electrabel
-
Wij betalen ons blauw aan energie, Engie/Electrabel deelt miljarden uit aan aandeelhouders
Breng energie in publieke handen!
Er is een verband tussen de hoge energiefacturen die wij moeten betalen en het beleid van de top van Engie/Electrabel waarbij stelselmatig miljarden worden doorgesluisd naar de aandeelhouders. Eerder raakte bekend dat Electrabel in 2017 een dividend in natura van 1,641 miljard euro aan het Franse moederbedrijf uitkeerde. Nu maakte de Franse beursanalist OFG Recherche bekend dat Engie tussen 2009 en 2015 maar liefst 19,5 miljard euro aan de aandeelhouders gaf, een pak meer dan de uiteindelijke nettowinst. Het beeld is duidelijk: alles staat in het teken van de inhaligheid van de aandeelhouders.Electrabel maakte in het eerste decennium van deze eeuw mooie winsten in ons land. In 2006 bijvoorbeeld was er sprake van een nettowinst van 3,6 miljard euro. De afgelopen jaren was dit officieel niet langer het geval. Boekhoudkundige operaties zijn daar de oorzaak van. Ondertussen stelt zich een probleem met de kost van de sluiting van de reeds lang afgeschreven kerncentrales. De regering voerde een nucleaire spaarpot in, Synatom, om die kost op te vangen. Het bedrag voor die spaarpot was echter van bij het begin betwist. Bovendien is vastgelegd dat de rest van de kosten door Electrabel zelf moet gedragen worden. Engie zal er alles aan doen om deze kosten te vermijden: het kan Electrabel proberen te verkopen of het bedrijf volledig ontmantelen zodat het niet in staat is om de kost van de kernuitstap te betalen. Dat zou passen in het fenomeen dat we ook bij de bankencrisis van 2008 zagen: de winsten waren voor de privé, de kosten achteraf voor de gemeenschap.
Nochtans is het duidelijk dat Engie/Electrabel geld genoeg heeft. Als er op zes jaar tijd 19,6 miljard euro aan de aandeelhouders kan uitgekeerd worden, dan zijn er voldoende miljarden aanwezig! De grote winsten van de afgelopen jaren werden niet geïnvesteerd in alternatieve duurzame energiebevoorrading. Er werd evenmin voldoende provisie aangelegd voor de kosten van het kernafval en de sluiting van de centrales. De aandeelhouders gingen met de winsten op basis van onze hoge energiefacturen lopen. Ondertussen bleef onze energie afhankelijk van kerncentrales met reactoren die dateren uit de jaren 1970 en 1980 die al lang moesten gesloten zijn. Wij worden kaalgeplukt door de hoge facturen en bovendien wordt onze veiligheid in het gedrang gebracht door oude kernreactoren in werking te laten en door ons op te zadelen met het probleem van het kernafval.
Als antwoord op deze situatie stelt Groen voor om sterkere garanties van Engie/Electrabel te eisen: de reserves voor de atoomspaarpot zouden bij de Nationale Bank moeten ondergebracht worden in plaats van het grotendeels in beheer van Engie zelf te laten (waarbij een groot deel door het bedrijf aan zichzelf wordt uitgeleend). Engie/Electrabel heeft de afgelopen jaren nochtans getoond dat het enkel de belangen van de aandeelhouders dient en elke poging tot strengere regelgeving weet te omzeilen. Het antwoord van Groen volstaat dan ook niet. De volledige energiesector moet in publieke handen komen, zodat de winsthonger uitgeschakeld wordt en er voldoende ruimte is voor onderzoek naar en investeringen in groene energie. Wat de gemeenschap niet bezit, kan ze niet ernstig controleren. Energie is te essentieel om het aan private bedrijven over te laten. Energie moet niet alleen in publieke handen komen om een groene transitie mogelijk te maken, maar ook om iets te doen aan de facturen die steeds zwaarder op het gezinsbudget wegen.
-
Energie. Besparen op dienstverlening tot het licht uitgaat
- Onze factuur steeg de afgelopen tien jaar met 71,8% en toch werd niet in energiebevoorrading geïnvesteerd
- Breng energie in publieke handen!
Jarenlang is er onvoldoende geïnvesteerd in energiebevoorrading. Telkens weer werd de levensduur van oude kerncentrales verlengd. Tot ook daar de problemen zo groot worden dat er een stroomtekort dreigt in de winter. Iedereen schuift de verantwoordelijkheid hiervoor naar iedereen door: Engie/Electrabel, de regering, de netbeheerder, het controle-orgaan. Het ergste is dat ze een punt hebben: alle spelers zijn mee verantwoordelijk.De liberalisering en privatisering van energie heeft op het begin van deze eeuw tot megawinsten voor Electrabel en moederbedrijf Suez/Engie gezorgd. De voorbije jaren werden de grote winstcijfers van Electrabel enkel onderuit gehaald door boekhoudkundige operaties, zo werd vorig jaar nog een dividend in natura van 1,6 miljard euro uitgekeerd aan het Franse moederbedrijf. In 2006 maakte Electrabel in ons land een nettowinst van 3,6 miljard euro of ongeveer 330 euro per inwoner van dit land. Officieel maakte het bedrijf de afgelopen jaren verlies, wat onder meer toegeschreven werd aan de nucleaire provisies: het spaarpotje dat aan de kant gehouden moet worden voor een kernuitstap. Het bedrag daarvan staat echter niet in verhouding tot de grote winsten die de jaren voordien geboekt werden met de reeds lang afgeschreven centrales.
De grote winsten die ook officieel werden behaald de afgelopen jaren werden niet geïnvesteerd in alternatieve energiebevoorrading. De winsten verdwenen in de zakken van de aandeelhouders, terwijl onze energie afhankelijk bleef van kerncentrales met reactoren die dateren uit de jaren 1970 en 1980 en bedoeld waren om nu reeds gesloten te zijn. De kerncentrales kampten de afgelopen jaren met tal van problemen zoals scheurtjes en nu ook betonrot. Hierdoor liggen vijf van de zeven reactoren stil en straks nog een zesde. Normaal komt ongeveer de helft van de elektriciteit in ons land van kerncentrales.
Het probleem van energiebevoorrading werd de voorbije jaren niet aangepakt: er was geen ambitieus plan van investeringen in duurzame energie. De regering keek naar het geprivatiseerde Electrabel, waar enkel naar de winsten voor de aandeelhouders werd gekeken. Energie overlaten aan de private sector leidt tot dit soort situaties: in plaats van vooruit te gaan, wordt nu al gesproken over een afschakelplan waarbij volledige gemeenten een tijdje zonder stroom zullen zitten. In landen als Pakistan of Nigeria gebeurt dat wel vaker, maar in België?!
We zien hetzelfde fenomeen als bij de publieke infrastructuur: een jarenlang gebrek aan investeringen zorgt voor aftakeling en leidt tot problemen. We zagen het met de Brusselse tunnels of de Morandi-brug in Genua. Dit is wat nu ook in de energiesector gebeurt, met die bijkomende opmerking dat ongevallen in kerncentrales bijzonder rampzalig zouden zijn. Daar zullen we toch niet op wachten?
De regering en de private spelers zullen ons zeggen dat een overgang naar andere energiebevoorrading erg duur is. Ze zullen dreigen met nog meer prijsstijgingen. Maar waar zijn de prijsstijgingen van de afgelopen jaren naartoe gegaan? Van 2007 tot 2017 was er een stijging van de elektriciteitsprijzen voor particulieren van 71,8% (met in Vlaanderen de hoogste stijging: +114,7% of meer dan een verdubbeling). Wij hebben de afgelopen jaren betaald voor de liberalisering en privatisering van de energiemarkt. We betalen een pak meer, maar de dienstverlening wordt niet langer gegarandeerd, laat staan dat geïnvesteerd is in veiliger dienstverlening.
Energie is te belangrijk om over te laten aan de winsthonger van de private sector. Om zowel naar veilige en schone energie te evolueren als de prijzen onder controle te houden, moet energie in publieke handen komen. Dan wordt het mogelijk om massaal te investeren in onderzoek naar en ontwikkeling van schone energie.
-
Nu officieel bevestigd: Turteltaks dient om bedrijven te subsidiëren
Bij het invoeren van de asociale Turteltaks werd het voorgesteld alsof we met z’n allen moesten opdraaien voor de kost van de zonnepanelen van onze buren. Toen al was duidelijk dat het gros van de zonnepanelen in grote industriële concentraties stond, waardoor grote bedrijven subsidies konden opstrijken. Nu het Duitse German Pellets failliet lijkt te gaan, blijkt dat het bedrijf voor een biomassacentrale 2 miljard subsidies zou krijgen en dat dit bedrag via de Turteltaks zou opgehaald worden. Het gebrek aan investeringen in milieuvriendelijke energie door de grote bedrijven die jarenlang grote winsten maakten maar dit doorsluisden naar hun aandeelhouders, zorgt er blijkbaar voor dat de regering ons met een asociale taks wil laten betalen voor investeringen.
Het Duitse German Pellets moest met een biomassacentrale in Langerlo voor een groot deel van de doelstellingen inzake groene stroom zorgen. De 2 miljard subsidies aan het bedrijf zouden betaald worden door de Turteltaks op elektriciteit. Deze taks moet volgens berekeningen ongeveer 2,9 miljard euro opbrengen tussen 2016 en 2021. Kortom, twee derden van de Turteltaks zou gebruikt worden om een nieuwe biomassacentrale te bouwen. Met de zonnepanelen van onze buren heeft deze taks dus niet veel te maken.
Het failliet van German Pellets zou niet leiden tot een daling van de Turteltaks, de gevestigde partijen stellen dat de middelen zullen nodig zijn om de Europese doelstellingen op vlak van groene stroom te halen. Waar klimaatdoelstellingen nooit aangehaald worden als er op pakweg openbaar vervoer wordt bespaard (het plan-Galant alleen is goed voor 3 miljard besparingen op de NMBS!), is het wel altijd een handig excuus om een asociale belasting door te drukken.
Waarom moeten gewone burgers opdraaien voor investeringen in groene energie? Wellicht staan veel mensen uit oprechte bezorgdheid om het klimaat open voor een bijdrage hieraan. Maar de belangrijkste reden waarom een asociale belasting wordt opgelegd, is het feit dat de private energiebedrijven de afgelopen jaren grote winsten boekten maar dit niet gebruikten voor nieuwe investeringen. De winsten verdwenen in de dividenden van de aandeelhouders. Zij werden nog rijker op onze kap.
Electrabel dient als melkkoe voor moederbedrijf Engie (het vroegere GDF Suez). De winsten worden niet in productie geïnvesteerd. In de eerste tien jaar van deze eeuw heeft Electrabel minstens 20 miljard euro winst gemaakt, waarop overigens amper belastingen betaald werden. De afgelopen jaren zijn de cijfers opgesmukt waardoor een groot deel van de winst rechtstreeks naar Engie doorvloeit en de officiële winstcijfers lager liggen. Omdat Electrabel de miljardenwinsten niet heeft geïnvesteerd in alternatieven op kernenergie, zitten we nu vast: de kerncentrales zijn verouderd en worden een steeds groter gevaar voor onze veiligheid, investeringen in groene stroom worden gesubsidieerd maar hiervoor worden de middelen niet bij de energiewinsten gezocht. Dat is de basis voor de asociale Turteltaks waarbij arm en rijk evenveel betaalt per aansluiting.
Open Vld voerde begin dit jaar campagne met het idee dat werkenden er netto op vooruitgaan door belastingverlagingen. Met hun Turteltaks, suikertaks, … hebben ze meteen een bestemming gevonden voor wat er netto eventueel bijkomt. De indexsprong en de diverse nieuwe belastingen zorgen ervoor dat het netto beschikbaar inkomen van gezinnen er vorig jaar op achteruitging. Dat bevestigt ook de Europese Commissie. Door het asociale karakter van de nieuwe taksen, zoals die van Turtelboom, worden de laagste inkomens het hardste getroffen.
Zolang we energie overlaten aan bedrijven die enkel uit zijn op winsten, onder meer door subsidies die door ons betaald worden, zullen we niet in staat zijn om van betaalbare groene energie de norm te maken. De miljardenwinsten die al in de zakken van de aandeelhouders verdwenen zijn, zadelen ons met een gebrek aan investeringen in groene energie op. Het enige alternatief van de rechtse regering is om ons een tweede keer te laten betalen: eerst voor de superwinsten en dan nog eens voor de subsidiëring van de toekomstige winsten.
We moeten de liberalisering terugdraaien en energie in publieke handen nemen, zowel de productie als de distributie. Het zou toelaten om op planmatige wijze een overgang naar groene energie te realiseren en de nodige middelen vrij te maken voor investeringen in groene energie. Het zou ook toelaten om de facturen naar beneden te halen omdat energie niet langer ten dienste van de grote aandeelhouders zou staan, maar ten dienste van de volledige bevolking. Halfslachtige maatregelen volstaan niet, energie moet volledig in publieke handen komen! Haal de stekker uit de geprivatiseerde energiemarkt!
-
Stop de Turteltaks, haal de stekker uit de private energiemarkt
Nadat jarenlang grote subsidies werden gegeven aan bedrijven als Katoen Natie en ING voor de voetbalvelden aan zonnepanelen die ze aanlegden, wordt de rekening hiervoor nu aan de gewone bevolking gepresenteerd. De totale schuldenberg voor de groenestroomcertificaten was opgelopen tot bijna 2 miljard euro. Minister Turtelboom (Open Vld) wil elk gezin 100 euro per jaar extra laten betalen om deze schuld af te betalen. Eerder werden we al gevraagd om de gokschulden van de banken te betalen, nu volgen ook de cadeaus voor de zonnepanelen van Huts en co. Het zorgt voor een black-out in onze portemonnee. Als we daar verandering in willen brengen, zullen we de stekker uit de private energiemarkt moeten halen en de hele energiesector, zowel productie als distributie, in publieke handen moeten brengen.
De Turteltaks werd deze zomer al beslist, maar wordt nu geconcretiseerd met het bedrag van 100 euro extra per gezin. De belofte van de regering om ons tegen 2019 100 euro extra nettoloon te bezorgen – een bedrag dat we zelf betalen via onze sociale zekerheid – blijft vaag, de extra uitgaven zoals die voor de Turteltaks zijn concreet. Nog voor we die 100 euro krijgen, als we die al zullen krijgen, hebben we er een veelvoud van moeten uitgeven aan alle maatregelen. Naast de Turteltaks waren er eerder extra taksen op diesel, dieselwagens, frisdrank (de ‘Maggietaks’), tabak, … En dit bovenop de indexsprong waarmee we aan reële koopkracht inleveren en de afbouw van alle openbare diensten.
De Turteltaks is een vlaktaks, dit betekent dat arm en rijk, een kleine gebruiker of een grote gebruiker, net evenveel betaalt: 100 euro per aansluiting. De kosten van de heffing zijn per schijf vastgelegd, waardoor een gezin in verhouding meer dan 50 keer meer betaalt dan een groot bedrijf. Er zijn vrijstellingen voor bedrijven voorzien. Eerder werd en professionele verbruikers ook buiten de BTW-verhoging gehouden.
De grootste verantwoordelijken dragen het kleinste aandeel bij in het vullen van de put van de groenestroomcertificaten. Zelfs professor fiscaal recht Michel Maus (VUB), niet bepaald een linkse rakker, stelde in De Morgen: “Er moest iets gebeuren aan die groenestroomcertificaten, daarover was iedereen het eens. Maar dat kon ook op een faire en correcte manier. De put die is ontstaan door de groenestroomcertificaten kwam er ook door de bedrijven, die er in sommige gevallen erg goed aan verdiend hebben.” Hij noemde de maatregel “crapuleus”.
Gezinnen zullen hun elektriciteitsrekening fors zien stijgen. Er was de afschaffing van de gratis stroom, de verhoging van de distributietarieven en de BTW-verhoging. Samen met deze 100 euro extra kan de elektriciteitsrekening voor sommige gezinnen verdubbelen! Het deed de satirische website Raaskalderij al opmerken dat gezinnen zichzelf beter zouden omvormen tot een bedrijfsstructuur. (zie: http://www.raaskalderij.be/2015/10/steeds-meer-gezinnen-richten-bedrijf-op/).
Wie genoot de subsidies die wij nu moeten betalen? De 3.386 grote zonnepanelenparken krijgen jaarlijks 231 miljoen euro subsidies, een bedrijf als Katoen Natie is goed voor 13,4 miljoen euro subsidie per jaar. De 100 euro die wij nu zullen moeten betalen, moet bijna 500 miljoen euro per jaar opleveren. Kortom, wij betalen de subsidie die recht in de zakken van Fernand Huts en co verdwijnt.
De geprivatiseerde energiesector in ons land heeft niet geleid tot lagere prijzen, maar wel tot extra winsten voor bedrijven als Electrabel. Voor moederbedrijf GDF Suez is Electrabel een melkkoe die maar winsten blijft opleveren. Die winsten worden niet in productie geïnvesteerd, alles gaat netjes naar de aandeelhouders. Toen in 2011 werd beslist om de kerncentrales langer op te houden, werd becijferd dat dit Electrabel 27 miljard euro winst extra zou opleveren (aldus Trends). Electrabel maakte in de eerste tien jaar van deze eeuw minstens 20 miljard euro winst. Daarop werden overigens amper belastingen betaald. De afgelopen jaren zijn de cijfers opgesmukt, boekhoudkundige operaties zorgen ervoor dat het leeuwendeel van de winst meteen naar moederbedrijf GDF Suez vloeit.
Is er hier niets aan te doen? Als we onze hoop stellen in de rechtse regeringen of de goede wil van GDF Suez moeten we geen beterschap verwachten. Energie als melkkoe overlaten aan bedrijven als Electrabel en anderen die er grote winsten mee boeken maar weigeren te investeren in milieuvriendelijke en voldoende productiecacapaciteit is het logische resultaat van de liberalisering van de sector. We zullen deze liberalisering moeten terugdraaien en energie in publieke handen nemen, zowel de productie als de distributie. Het zou toelaten om op planmatige wijze een overgang naar groene energie te realiseren. Het zou ook toelaten om de facturen naar beneden te halen omdat energie niet langer ten dienste van de grote aandeelhouders zou staan, maar ten dienste van de volledige bevolking. Halfslachtige maatregelen volstaan niet, energie moet volledig in publieke handen komen! Haal de stekker uit de geprivatiseerde energiemarkt!
-
Energie: black-out in onze portemonnee
De afgelopen jaren boekte Electrabel grote winsten in ons land. Voor moederbedrijf GDF Suez is Electrabel een melkkoe die maar winsten blijft opleveren. In plaats van deze winsten te investeren in de productiemiddelen, wordt alles netjes uitgekeerd aan de aandeelhouders. Resultaat: de verouderde energieproductie dreigt deze winter niet te volstaan en een black-out te veroorzaken.
Toen in 2011 werd beslist om de kerncentrales langer op te houden, werd becijferd dat dit Electrabel 27 miljard euro winst extra zou opleveren (aldus Trends). Electrabel maakte in de eerste tien jaar van deze eeuw minstens 20 miljard euro winst. Daarop werden overigens amper belastingen betaald. De afgelopen jaren zijn de cijfers opgesmukt, boekhoudkundige operaties zorgen ervoor dat het leeuwendeel van de winst meteen naar moederbedrijf GDF Suez vloeit.
Voor de afgelopen jaren is het moeilijk om exacte cijfers van Electrabel te brengen, het bedrijf had het in 2013 zelf over een bedrijfswinst van 422 miljoen euro. Maar dit werd doorgesluisd naar het Franse moederbedrijf. Een indicatie van de winsten zijn er wel. Trends merkte deze zomer op dat iedere maand inactiviteit van Doel 3 en Tihange 2 ongeveer 40 miljoen euro van de nettowinst afroomt. Per jaar zouden de kerncentrales dus minstens 1,5 miljard euro nettowinst opleveren! De kerncentrales zijn immers afgeschreven en de nucleaire rente – de belasting op de winsten van de kerncentrales – staat niet in verhouding tot de enorme winsten.
GDF Suez gaat met enorme winsten lopen, maar voor investeringen in de productie wordt naar de overheid gegekeken. Die overheid kwam in het verleden niet veel verder dan een beleid van subsidies voor zonnepanelen. Niet de gewone werkmens die uit milieubezorgdheid of uit financiële overwegingen enkele zonnepanelen plaatst, maar bedrijven zoals Katoennatie van Fernand Huts gingen met het leeuwendeel van de subsidies lopen. Met 160 voetbalvelden vol panelen kreeg het bedrijf destijds 12 tot 15 miljoen euro per jaar.
En nu stelt de regering dat een prijsverhoging voor elektriciteit onvermijdelijk is. De dreiging van een black-out moet dat verteerbaar maken. En uiteraard wordt ook verwezen naar de zonnepanelen zodat we onze buur die er wel heeft, als zondebok kunnen nemen voor de prijsstijgingen. Het einde van de bevriezing van de prijzen zou tot een sterke stijging van de tarieven kunnen leiden. Met de Vlaamse regering die dan nog eens de beperkte hoeveelheid gratis energie afschaft, dreigt de factuur wel heel hoog op te lopen. De eerste black-out dreigt in onze portemonnee plaats te vinden.
Is er hier niets aan te doen? Als we onze hoop stellen in de rechtse regeringen of de goede wil van GDF Suez moeten we geen beterschap verwachten. Energie als melkkoe overlaten aan bedrijven als Electrabel en anderen die er grote winsten mee boeken maar weigeren te investeren in milieuvriendelijke en voldoende productiecacapaciteit is het logische resultaat van de liberalisering van de sector. We zullen deze liberalisering moeten terugdraaien en energie in publieke handen nemen, zowel de productie als de distributie. Het zou toelaten om op planmatige wijze een overgang naar groene energie te realiseren. Het zou ook toelaten om de facturen naar beneden te halen omdat energie niet langer ten dienste van de grote aandeelhouders zou staan, maar ten dienste van de volledige bevolking. Halfslachtige maatregelen volstaan niet, energie moet volledig in publieke handen komen!
-
Hoog tijd om de volledige energiesector in publieke handen te brengen
Nadat jarenlang op de infrastructuur werd bespaard en de hoge winsten niet werden aangewend om te investeren in voldoende groene stroom, krijgen we nu de dreiging van een black-out. De mogelijkheid om op koude windstille winterdagen de elektriciteit in grote delen van het land even uit te zetten, brengt de discussie over energie voor velen wel heel dichtbij.
Toen de energiesector geliberaliseerd werd, beloofden ze ons meer dienstverlening voor een goedkopere prijs. De realiteit is dat de prijzen gestegen zijn (zelfs indien er het voorbije jaar dalingen waren tegenover de piekprijzen) en nu dus ook dat de dienstverlening niet kan gegarandeerd worden. Het uitvallen van de elektriciteit associëren we met wat de Derde Wereld wordt genoemd. In Gaza, Pakistan of Liberia valt de elektriciteit regelmatig urenlang uit. Binnenkort ook in België?
Het gevaar is effectief bestaande dat er een black-out is op een bijzonder koude en windstille winterdag waarbij ook Frankrijk door een koudegolf wordt getroffen. Het gevaar is bestaande, maar lijkt tegelijk sterk gebruikt te worden om de afhankelijkheid van kernenergie te benadrukken en mogelijk de weg te openen voor andere betwiste vormen van energiebevoorrading, denk maar aan schaliegas.
Dat kerncentrales die veel langer openblijven dan aanvankelijk gepland een risico vormen, was nochtans duidelijk. De centrales werden opengehouden omdat ze Electrabel monsterwinsten opleverden en de overheid van de nucleaire taks een klein graantje daarvan kon meepikken. Dat de overheid door de fiscale cadeaupolitiek eerder miljarden aan inkomsten misliep, plaatst die nucleaire taks in perspectief.
De afgelopen jaren boekte Electrabel miljardenwinsten. In 2012 ging het om 1,2 miljard euro. In 2013 werden boekhoudkundige operaties ingezet om het cijfer te verdoezelen en er een verlies van te maken. Wellicht ging het vooral om Franse verliezen, maar erg transparant is het bedrijf hier niet over. De liberalisering van de energiesector heeft bedrijven als Electrabel en andere spelers op de energiemarkt grote winsten opgeleverd.
Die winsten zijn niet gebruikt om te investeren in veilige en voldoende energieproductie. De multinationals die de Belgische elektriciteitssector domineren zijn niet geïnteresseerd in de enorme maatschappelijke voordelen van hernieuwbare energie of de kernuitstap. Er wordt enkel geïnvesteerd als het op korte termijn rendement oplevert. En meer nog, Electrabel lijkt bewust op een stroomtekort aan te sturen. Waarom sloot het in 2012 anders twee centrales (Ruien, Oost-Vlaanderen en Les Awirs in Luik)? De afgelopen drie jaar verdwenen in de stoom- en gascentrales die gesloten werden meer dan 400 rechtstreekse jobs en nam de productiecapaciteit met 2.300 MW af, wat meer is dan het mogelijke tekort in de winter. En ook in de kerncentrales werd op personeel en onderhoud bespaard.
In 2011 publiceerden we een interview met een ABVV-delegee bij Tihange. Die stelde: “Om de liberalisering voor te bereiden, begon Electrabel al vanaf eind jaren 1990 te herstructureren. Dit werd nog scherper toen Suez (dat toen nog niet met GDF was gefuseerd) aandeelhouder van Electrabel werd. Toen was er een versnelling van de besparingen in de administratie, het onderhoud maar ook in de uitbating zelf. Vanaf 2001-2002 was er een groot herstructureringsplan, waarbij we ongeveer 30% van de kosten moesten besparen.” En nog: “Concreet werd in het onderhoud steeds meer met onderaannemers gewerkt, waardoor de kwaliteit van het onderhoud er op achteruit ging. We zijn van een preventief onderhoud (waarbij na zekere tijd ieder onderdeel wordt vervangen) naar een curatief onderhoud gegaan waarbij een onderdeel pas wordt vervangen als het stuk is. Dit beleid had een impact op korte termijn, maar het laat zich ook voelen op langere termijn met een mindere beschikbaarheid van de kernreactoren.”
Wie is verantwoordelijk voor een eventuele black-out? Zijn het diegenen die voor een kernuitstap opkomen of die zich tegen schaliegas verzetten? Of zijn het diegenen die energie in private handen laten om grote bedrijven als multinationals als Electrabel monsterwinsten op te leveren in plaats van de middelen aan te wenden om veilige en schone energieproductie uit te bouwen?
Eerder schreven we op deze site waarom wij voor een energiesector in publieke handen opkomen (zie dit artikel). In ons laatste artikel brachten we onderstaande conclusie naar voor.
Voor socialisten is het alternatief duidelijk: een volledige (her)nationalisatie van de energiesector, zowel productie, distributie, onderzoek en ontwikkeling in de sector moet in publieke handen worden gebracht. Bij zo’n nationalisatie kan er geen sprake zijn van vergoedingen voor de grote kapitalisten die de sector grotendeels in handen hebben, enkel voor kleine spaarders, op basis van bewezen noden.
Zo’n publieke energiemaatschappij beheert niet enkel de productie en distributie van energie, maar coördineert ook de investeringen en het onderzoek naar nieuwe, milieuvriendelijke technologieën. Aan de consumenten wordt goedkope, of zelfs gratis, energie geleverd, terwijl de winsten van het bedrijf worden geïnvesteerd in onderzoek en ontwikkeling van groene energie. Er komt een plan voor een kernuitstap op korte termijn, waarin de elektriciteitsproductie verzekerd wordt door massale investeringen in hernieuwbare energie.
Het is duidelijk dat zo’n scenario onrealistisch is binnen een kapitalistische economie. Om maar één voorbeeld te geven: via belastingen, taksen en vergoedingen gaan heel wat middelen vanuit de sector naar de verschillende overheden in ons land: vooral de gemeenten hebben deze inkomsten broodnodig voor de openbare dienstverlening. Bij een nationalisatie moet ook hiervoor een oplossing worden gevonden.
De discussie over de nationalisatie van de energiesector is dus slechts een begin van een veel bredere discussie over welke maatschappij waarin we willen leven. Recent publiceerde Forbes haar jaarlijkse ranking van miljardairs. Het rapport toonde zwart op wit aan dat tijdens de crisis de rijksten alsmaar rijker worden, de armsten steeds armer.
Het mobiliseren van die enorme rijkdommen, om ze te investeren in hernieuwbare energie, maar ook in onderwijs, gezondheidszorg, openbaar vervoer, sociale zekerheid, wetenschap en technologie zou een enorme sociale en technologische vooruitgang teweegbrengen voor de hele wereldbevolking. Laten we komaf maken met het kapitalistisch systeem dat zoiets verhindert, en gaan voor een democratisch socialisme, waarin dat eindelijk mogelijk wordt!
