Tag: boerkini

De discussie over het boerkini-verbod de afgelopen weken was opmerkelijk. Er verschenen tientallen opiniestukken en reacties hierover. Een stem die amper aan bod kwam, was die van moslima’s zelf. Vorige week was er op een afdelingsvergadering van LSP in Antwerpen een inleiding over het boerkini-debat door Andleeb Haider, een feministische moslima. Hieronder een samenvatting van wat deze inleiding.

“We zagen hoe vier politie-agenten op het strand van Nice een vrouw verplichtten om haar kledij af te doen. Het ging niet om perverten of gluurders, ze deden hun job zoals opgedragen door de burgemeester. Het boerkini-verbod werd later door een rechtbank verworpen, maar verschillende burgemeesters volgen deze beslissing niet en stellen dat ze de Westerse waarden verdedigen door de boerkini – tegen een gerechtelijke uitspraak in – te verbieden. Waarden zoals democratie, vrede, respect en rechtvaardigheid behoren niet toe aan het westen of het oosten, aan de islam of gelijk welke andere religie. Maar alleszins zie ik niet in hoe deze waarden verdedigd worden door gewapenderhand een vrouw te laten uitkleden op het strand van Nice.

“Het doet denken aan de methoden van ISIS en andere reactionaire groepen. Waar ISIS vrouwen verplicht om zich volledig te bedekken, eisen de Franse autoriteiten dat vrouwen zich uitkleden. Beiden doen dit met de dreiging van geweld.

“De foto’s van het incident in Nice gingen viraal en zorgden voor woede doorheen de wereld, zeker onder feministen. Voor mij is dit vooral een kwestie van seksisme, autoriteit en controle over vrouwen. Er is ook die andere foto op sociale media: vrouwen die in 1925 op het strand gecontroleerd werden om na te gaan of hun zwemkledij niet te kort was. Tussen 1925 en 2016 is er blijkbaar weinig veranderd: vrouwen worden opgelegd wat ze moeten dragen.

“In landen als Saoedi-Arabië, Iran of Afghanistan is dat al langer het geval. Vrouwen in deze landen hebben geen keuze in het bepalen van wat ze dragen. Hun mannen leggen dit op. In Saoedi-Arabië mogen vrouwen zelfs niet eens met een auto rijden. In Afghanistan werden de Saoedische regels ingevoerd en kunnen vrouwen hun huis niet uit zonder hun ‘Mahrams’ (bloedverwante mannen). Waarom is het toch dat er wereldwijd gedacht wordt dat vrouwen niet matuur genoeg zijn om zelf te beslissen wat ze doen?

“De vragen die bij opkomen rond dit debat zijn: waar zit de vrije beslissing van vrouwen? Zijn het kleren die van iemand een extremist maken? Zoja, waarom is er geen onderzoek naar de kledij van de terroristen in heel de wereld? Waarom wordt overgegaan tot een maatregel die de spanningen doet toenemen binnen de gemeenschappen van migranten en vluchtelingen en tussen verschillende gemeenschappen? Komt deze discussie net op een ogenblik dat het handig is om de aandacht van sociale problemen als gebrek aan werk, sociale zekerheid en een opbod van besparingen af te leiden, waarbij een op zich onbelangrijk gegeven als de boerkini plots centraal gesteld wordt? Wordt dit thema ook gebruikt om de aandacht af te leiden van de rol van oorlogsmisdadigers als Blair en Bush en de wapenhandelaars? Maar ook: hoe voel je jezelf wanneer je identiteit weggenomen wordt?

“Als feminist verdedig ik het recht om een hoofddoek of een boerkini te dragen, net zoals ik het recht verdedig om een korte rok te dragen of om geen hoofddoek te dragen. Ik wees al op die landen waar vrouwen verplicht worden om een boerka te dragen. Onze strijd is er ook op gericht om die verplichting weg te krijgen.

“Waarom moet een Europese vrouw te horen krijgen wat ze wel en wat ze niet mag dragen op het strand? Het incident in Nice geeft aan dat vrouwen in Europa niet vrij zijn. Ze mag haar lichaam blootgeven, maar ze mag zich niet bedekken op het strand. Wie bepaalt de parameters voor de ‘vrijheid’ van kledij? En wat indien iemand om medische redenen zich moet bedekken? Wat indien iemand dit wil doen om te vermijden dat naar haar lichaam wordt gestaard? Wat is er mis met iemand die religieuze, culturele of politieke symbolen naar voor brengt doorheen kledij?

“De intolerantie tegenover de hoofddoek en de boerkini wijst erop dat de lange feministische strijd voor mensenrechten in Europa nog niet voorbij is. Als Europese vrouw wil ik zelf beslissen over mijn godsdienst, politieke standpunten, sociale contacten, kledij en onderwijs. Deze keuzes en vrijheden wil ik niet overdragen aan de staat of het systeem dat me vertelt hoe ik er moet uitzien en wat ik moet denken.

“Sommigen stellen dat de boerkini een symbool van islamitisch extremisme is en direct verbonden kan worden met terrorisme in Europa. Nochtans waren de meest bloedige terreurdaden in Europa de afgelopen decennia het werk van groepen die zich niet op de islam beriepen, denk maar aan IRA, Rode Brigades of de Baader Meinhofgroep. Niet dat dit iets afdoet van de vreselijke aanslagen in de recente geschiedenis uiteraard. Maar een rechtstreeks verband tussen boerkini’s, hoofddoeken en terrorisme is er niet.

“We moeten nagaan hoe groepen als ISIS, Taliban en Al Qaeda ontstonden en impact konden krijgen in Irak en Syrië. Er is niet de ruimte om dit hier uit te werken, maar in het geval van ISIS is het duidelijk dat de imperialistische machten met hun oorlog om olie en prestige in Irak niet alleen een grote markt voor wapenhandel creëerden, maar ook chaos en ellende in Irak waarop ISIS kon ontwikkelen.

“Vervolgens is er de vraag of een bepaalde kledij van iemand een extremist maakt. Veel beroepen hebben een dress code, denk maar aan wetenschappers die een masker en handschoenen dragen in een laboratorium of dokters met een lange jas boven hun nette kostuum. Indien een hoofddoek of een lange jurk zo provocatief zijn en wegens de veiligheid moeten verboden worden, sturen we dan de dokters en wetenschappers in hun ondergoed naar de ziekenhuizen en labo’s? Dat is natuurlijk absurd.

“Als kledij toch zo bepalend is, moeten we uiteraard kijken wat die terroristen dragen. In veel gevallen gaat het om jeans en een t-shirt of hemd. Dit was het geval bij de vreselijke aanslagen in België, Frankrijk of ook bij de aanslag door Anders Breivik in Noorwegen. Toch wordt nergens gediscussierd over een verbod op deze kledij… Na de aanslagen in Frankrijk was er een wraakactie door het Franse leger op door ISIS gecontroleerde gebieden waarbij een ziekenhuis met pasgeboren kinderen werd geraakt. Er vielen ook meer dan honderd doden bij een bombardement op de universiteit van Mosoel in Irak. Wanneer volgt een discussie over de maatpakken die gedragen werden door de mensen die tot deze operaties beslisten?

“Een verbod op de boerkini of de hoofddoek heeft een erg schadelijk effect op de samenleving in Europa. Jammer genoeg lijkt het echter te werken: we worden uit elkaar gespeeld in verschillende groepen. De mogelijkheden om samen te leven worden al beperkt door discriminatie op vlak van werk voor migranten, racistische profiling door de politie, clichés over normen en kledij, racisme, … Door van alle moslims een zondebok te maken, worden de spanningen opgedreven. Het leidt tot een groeiende vervreemding van jonge moslims en tot meer incidenten van fysiek geweld en racisme in Frankrijk en de rest van Europa.

“Dit alles leidt tot een gevoel van depressie onder veel moslims en radicalisering onder jongeren. Ik ben niet pessimistisch, maar het gaat vandaag een verkeerde kant uit met deze samenleving. Het verbod op de boerkini en de hoofddoek duwt vrouwen in Europa naar opsluiting in hun huizen. Het racisme maakt dat kinderen bang zijn om naar school te gaan. Het opsluiten van vrouwen in hun eigen huis is net één van die vreselijke misdaden door groepen als ISIS. We zullen toch niet hetzelfde doen in Europa?

“Een andere vraag is erg belangrijk voor mij: hoe lang kunnen regeringen hun slechte beleid en asociale maatregelen verbergen achter het boerkini-debat? Hoe lang kan dit de aandacht afleiden van de prijsstijgingen, de aftakelende zorg en de slechte economische situatie? Deze discussie leidt overigens niet alleen de aandacht af van de economische situatie, het moet ook het falen van de regering in het vermijden van terrorisme verdoezelen.

“Er wordt dagelijks ingespeeld op verdeeldheid: verdelen om te heersen. Dit zal de situatie van vrouwen niet verbeteren in deze periode van sociale achteruitgang voor de meerderheid van de bevolking.

“Als we de positie van vrouwen willen verbeteren, heb ik enkele suggesties: zorg dat vrouwen onafhankelijk zijn, dat ze zonder angst kunnen buitenkomen, dat ze makkelijk werk vinden dat aangepast is aan hun kunnen en dit los van afkomst of kledij die ze dragen, dat er degelijke lonen zijn, kortere arbeidstijd zodat er tijd is voor quality time met het gezin. Laat vrouwen hun eigen keuzes maken.

“Voor mij is ook de international context belangrijk. Enkele weken terug was er hte Chilcot-rapport dat vernietigend was over de operaties in Irak waar een miljoen doden vielen. In 2003 was er in Europa en daarbuiten een grote anti-oorlogsbeweging, maar er werd geen rekening gehouden met de miljoenen gewone mensen die tegen de oorlog in Irak gekant waren. Dit kan tot frustratie leiden waardoor de anti-oorlogsbeweging niet meer zo sterk is. Maar net op het ogenblik dat de verantwoordelijkheid van Blair en Bush zo duidelijk werd vastgesteld, ging alle aandacht naar… de boerkini. In Frankrijk was er voor de zomer de grote protestbeweging tegen de hervorming van de arbeidsmarkt. Daar was er in de media amper aandacht voor, terwijl een incident met een boerkini op het strand van Nice goed is voor verschillende opeenvolgende voorpagina’s van kranten.

“Tenslotte misschien een meer gevoelsmatig punt. Hoe voelt iemand zich als zijn of haar identiteit wordt afgepakt? Mijn eenvoudige en korte antwoord daarop is: “geen menselijk wezen.” Je politieke en religieuze standpunten, kledij, normen, benadering tegenover de samenleving, … maken je samen met andere elementen tot wie je bent. Met een wapen tegen je gericht verplicht worden om te dragen wat anderen willen dat je draagt, is vreselijk. Brengen we op die manier de gebroken samenlevingen in regio’s als Syrië en Irak niet naar Europa? We moeten daar samen tegen ingaan en opkomen voor respect en rechtvaardigheid.”