De vakbonden van Bayer publiceerden in een pamflet de cijfers van waar de winsten van hun bedrijf aan werden besteed. In 2010 maakte Bayer 1,3 miljard euro winst na belastingen. De omzet was volgens de directie de hoogste uit de bedrijfsgeschiedenis. Wie werd daar hoeveel beter van?

• In 2010 werd het dividend met 0,10 euro per aandeel opgetrokken tot 1,5 euro. In 2010 kregen de aandeelhouders 1,24 miljard euro of 7% meer dan in 2009.
• De zes managers van het “board of management” waren in 2010 goed voor 10 miljoen euro of 13,5% meer dan in 2009. CEO Dekkers verdiende 80 keer zoveel als een gewone arbeider
• De werknemers in Antwerpen moesten het stellen met een extraatje in de vorm van een eenmalige premie van 225 euro…

Als de aandeelhouders 7% krijgen en de managers 13,5%, waarom moeten de werknemers het dan stellen met 0,3%?

> PDF van het pamflet dat de vakbonden aan Bayer in Antwerpen hebben verdeeld

Afgelopen weekend titelde de Gazet van Antwerpen: “Bayer Antwerpen: labo in ruil voor inleveringen”. Topman Van Osselaer kwam daarmee terug op de discussie van november en december toen het gerucht werd verspreid dat Bayer Antwerpen voor de keuze “inleveren of sluiten” stond. Dat werd ingetrokken na principieel verzet door de arbeiders en baremieke bedienden van Bayer. Het vakbondsfront publiceert een nieuw pamflet waarin wordt geantwoord op het persartikel van Van Osselaer.

Syndicaal pamflet van ABVV en ACV

Op 9 december is Tony Van Osselaer in Antwerpen komen vertellen dat er absoluut geen sprake is van een sluitingscenario voor Bayer Antwerpen. Hij deed dit om de ontstane onrust weg te nemen, zeker nadat Gazet van Antwerpen in grote letters op de voorpagina had gedrukt: “Inleveren of sluiten”.

Afgelopen weekend stond dan weer in GvA “Bayer Antwerpen: labo in ruil voor inleveringen”. Essentie van het artikel: volgens Tony Van Osselaer moet er langer gewerkt worden door inleveren van 10 dagen verlof. In ruil komt er dan een labo. Bovendien zijn we nu blijkbaar plots mee van de slechtste polycarbonaatleerlingen in Europa: 23ste op 26.

Wat is er gelopen sinds 9 december?

Sinds dan hebben er 3 verkennende gesprekken plaatsgevonden tussen de vakbondswoordvoerders van de 4 fracties en een afvaardiging van de directie, namelijk op 11 december en 6 en 15 januari.

We hebben steeds gesteld dat we wel bereid waren om mee te kijken naar mogelijke toekomstige besparingen, maar dat we niet bereid zijn om in te leveren op de bestaande loon- en arbeidsvoorwaarden van de arbeiders en baremieke bedienden. Een standpunt dat de directie al kent sinds 14 oktober bij haar aankondiging in een Bijzondere OR dat er “iets” moest gebeuren aan de concurrentiepositie van Antwerpen.

Er werd aan de directie gevraagd om een overzicht te geven van alle looncomponenten. In het bijzonder een uitsplitsing van de loonkost van kaders, middenkaders, baremieke bedienden en arbeiders. Met andere woorden wat kost een kader, middenkader, baremieke bediende en arbeider nu werkelijk??? We hebben hierop nog altijd geen antwoord gekregen.

Meer nog: we hebben in die 3 besprekingen zelf een pakket ernstige voorstellen van mogelijke alternatieve besparingen geformuleerd. Na de eerste bespreking heeft de directie gezegd de door ons op tafel gelegde pistes te zullen bekijken en becijferen. Wij wachten nog altijd op een antwoord. Normaal gezien was er een vierde bespreking gepland met de directie op 11 maart.

Na de chantage die er nu opnieuw wordt gepleegd via de media blijkt dat het Bayermanagement nooit de intentie heeft gehad om de door ons aangebrachte besparingsvoorstellen zelfs maar in overweging te nemen. Daarom zien we de noodzaak van dit gesprek niet langer in. Uiteraard blijven we vragende partij voor het afsluiten van een reguliere CAO voor de komende periode. We vragen ook dat de directie haar engagement en akkoord nakomt in het afsluiten van een CAO werkzekerheid zonder chantage.

In april zullen de jaarcijfers bekend zijn voor het boekjaar 2009. In november hebben de revisoren, in een tussentijdse evaluatie, al laten weten dat de cijfers voor de eerste 10 maanden van 2009 goed waren. Een element waarmee zeker rekening gehouden moet worden.

De directie weigert om open kaart te spelen inzake de loonkost. Wij kunnen enkel maar vaststellen dat arbeid en zeker ploegenarbeid aanzienlijk goedkoper is geworden omwille van de verdere lastenverlagingen door de overheid.

Ondanks het feit dat men weigert de cijfers inzake de loonkost uit te splitsen per categorie stellen we het volgende vast:

• Het zijn NIET de arbeiders en bedienden die massaal overuren cumuleren en kmvergoeding opstrijken. Een deel van de 140 middenkaders is verantwoordelijk voor een structurele meerprestatie van meer dan 1550 uren per maand. M.a.w. zij kloppen maandelijks bijna evenveel overuren dan alle arbeiders en baremieke bedienden tesamen.
• Er bestaat sinds 1993 een zeer genereus pensioenspaarplan voor de kaderleden. Dit plan omhelst dat boven de schijf S2 (€ 69.410) de kaderleden door de werkgever 23% gestort krijgen in hun pensioenspaarplan. Deze schijf van € 69.410 wordt door de kaders RUIM overschreden. Bayer heeft dus kaders in dienst die elke maand opnieuw ongeveer € 600 extra in hun pensioenspaarplan gestort krijgen!!!

Maar van de arbeiders en bedienden eist men besparingen…

Heeft de directie wel een toekomstvisie voor Antwerpen?

Als BMS al een toekomstvisie heeft voor Antwerpen is ze van korte termijn. De voorstellen die wij gedaan hebben daarentegen hadden een langere termijnvisie. Het teruggrijpen naar het oorspronkelijk directieplan zoals nu in de media gebeurt, betekent dat onze voorstellen niet au serieus worden genomen. Maar, het duidt vooral op een gebrek aan toekomstvisie na de eerdere dreiging van een sluiting. Bovendien toont de directie een manifeste onwil om via overleg tot constructieve oplossingen te komen

Het sociaal overleg dient gevoerd te worden met de syndicale delegatie en niet in de media. Op 9 december kwam Tony Van Osselaer in Antwerpen voor een bomvolle refter zeggen dat men voortaan de spelregels van het sociaal overleg wilde respecteren, en met de vakbonden op constructieve wijze rond de tafel te zitten om te komen tot “een akkoord waarin beide partijen zich kunnen vinden”.

Blijkbaar kwam hij enkel de vakbonden en alle werknemers bij Bayer Antwerpen zand in de ogen strooien…

Wij zijn bereid tot elke onderhandeling, zonder chantage en niet via de media. Maar elke poging tot voorstel dat afbreuk doet aan de huidige loon- en arbeidsvoorwaarden blijft voor ons onaanvaardbaar en onbespreekbaar.

Namens de syndicale delegaties ABVV en ACV Bayer/LANXESS

Eind 2009 werd een grootschalig offensief gevoerd tegen de arbeids- en loonsvoorwaarden van de arbeiders en baremieke bedienden bij het Antwerpse chemiebedrijf Bayer. De discussie werd in de media gevoerd door de vertegenwoordigers van de patroonsfederaties en de traditionele politici. Allemaal waren ze het roerend eens: de arbeiders en bedienden moesten inleveren, zoniet dreigde een sluitingsscenario waardoor 850 jobs zouden verdwijnen.

[box type=”shadow” align=”alignright” width=”100″]

De Antwerpse Bayer-vestiging maakte in 2008 191 miljoen euro winst, 18% meer dan een jaar voordien. De winsten kwamen vooral uit financiële activiteiten. Het resultaat uit productie nam af tot ongeveer 25 miljoen euro in 2008 of 2,5% op een omzet van bijna een miljard euro. In 2009 zal het resultaat uit productie hoger hebben gelegen. De productiviteit (toegevoegde waarde per werknemer) verdubbelde sinds 2005.

In 2008 had Bayer een reële belastingsvoet van 10,02%. De notionele intrestaftrek leverde het bedrijf volgens de bedrijfsrevisoren zowat 55 miljoen euro op. Na het verminderen van de arbeidstijd tot 33,6 uur per week in 2004 kreeg de directie meer dan 6 miljoen euro RSZ-verminderingen.

In 2008 kregen de aandeelhouders 3,7% extra waardoor wereldwijd 1,07 miljard euro het bedrijf verliet. Dat geld werd opgestreken door beleggers die aandelen van Bayer in handen hadden.

De vakbonden en het personeel bij Bayer hebben zich verzet tegen de voorstellen van de directie om de lonen en arbeidstijd aan te pakken. Ze zijn moedig ingegaan tegen het offensief in de media. Hierop moest de directie terugkrabbelen. De vastberaden houding van het personeel, daarin gesteund door de collega’s uit de sector en die van de Duitse vestiging in Uerdingen, heeft resultaat opgeleverd. Dit vormde een keerpunt: na een lange periode waarin de syndicale strategie in zowat ieder bedrijf er uit bestond om de besparingen en afdankingen te aanvaarden. Wij doen het relaas van de arbeiders van Bayer.

Wat wou de directie?

De directie stelde voor om de arbeidstijd op te drijven. In eerste instantie van 33,6 naar 35,25 uur per week. Volgens de directie was dit noodzakelijk om het bedrijf concurrentieel te houden. Er werd gewezen op de overproductiecapaciteit inzake polycarbonaat, waarbij ofwel in het Duitse Uerdingen ofwel in Antwerpen zou moeten worden afgebouwd.

De verhoging van de arbeidstijd werd voorgesteld als het louter inleveren van 14 (in het tweede voorstel 10) compensatiedagen. Bovendien werd meteen gesteld dat er voor nieuwe medewerkers een arbeidsduur van 38 uur (in het tweede voorstel 36) zou komen.

Verder stelde de directie voor om van vijf ploegen naar vier te gaan. Dat werd als een louter organisatorische maatregel naar voor gebracht, maar het heeft wel verregaande gevolgen voor het werkritme en het opent ruimte voor verdeeldheid onder het personeel.

Een vijfploegenstelsel houdt in dat er 20 dagen wordt gewerkt in een cyclus van 35 dagen. Er zijn geen extra compensatiedagen (ADV-dagen) omdat deze reeds verrekend zitten in de cyclus. Bij een vierploegenstelsel wordt 20 dagen op 28 gewerkt of een werkweek van 42 uur waarbij de arbeidstijd wordt geregeld met ADV-dagen. Het aantal ADV-dagen zou daarbij lager liggen voor nieuwe werknemers.

Tenslotte wilde de directie een totale loonstop met aanvankelijk zelfs geen indexaanpassingen gedurende vier jaar.

Overleg versus chantage

Op de website van ABVV-Bayer werd volgende video gepubliceerd waarin Levi Sollie uitlegt waarom de vakbonden bij Bayer zich verzet hebben tegen de aanval op hun lonen en arbeidscondities.

Gisteravond hield LSP-Antwerpen een publieke vergadering waarbij het relaas van de patronale aanval en het syndicale antwoord erop bij Bayer werd gedaan door ABVV-delegee Levi Sollie.

[box type=”shadow” align=”alignright” width=”100″]

Lees ook:

• ATV over Bayer (11 december)
• Vakbondsfront: Chronologie van de gebeurtenissen bij Bayer (10 december)
• ABVV-Scheikunde: Antwerpse chemie-werknemers zijn geen overbetaalde profiteurs! (3 december)
• LSP-artikel: inleveren is geen optie (2 december)
• Opinie: Peeters slaagt naar arbeiders en bedienden maar werkgevers blijven buiten schot (30 november)
• Vakbondspamflet: waarom inleveren geen optie is (27 oktober)
• Bayer: directie wil personeel laten inleveren (15 oktober)
• Vakbondspamflet: Bayer boekte 190 miljoen euro winst in 2008. Het bedrijf betaalde slechts 10% belastingen (2 juni 2009)
• Bij Bayer is het crisis, maar niet voor iedereen… (4 maart)
• Directies Bayer/Lanxess zeggen afspraken eenzijdig op (15 januari)
  [/box]De afgelopen weken kregen de arbeiders en bedienden van Bayer en bij uitbreiding die van de hele chemie- en petroleumsector de volle laag over zich. Ze werden voorgesteld als overbetaald en met een te korte werkweek. Dat standpunt haalde de (voor)pagina’s van de kranten en kwam ook uitgebreid aan bod op radio aan televisie

  Dat de vakbonden de steun hadden van het overgrote deel van de arbeiders en bedienden was slechts goed voor kleine artikeltjes en complete radiostilte.

  LSP-Antwerpen had al langer een bijeenkomst gepland op 15 december, een symbolische datum exact vier jaar na het goedkeuren van het Generatiepact in het parlement.

  Het onderwerp was normaal “Welk syndicaal antwoord op de crisis” geweest. Omwille van de actualiteit werd dit uiteraard aangepast.

  Levi Sollie is immers lid van de syndicale delegatie ABVV die, samen met het ACV bij Bayer een offensief van de patronale organisaties, traditionele Vlaams minister-president Peeters) en media te verwerken kreeg.

  Het offensief werden geduldig beantwoord. De afgelopen jaren werd het personeel bij Bayer en zusterbedrijf LANXESS systematisch geïnformeerd over en betrokken bij de standpunten en opinie van de syndicale delegatie. In de hele mediaheisa was het niet evident dat de arbeiders en bedienden zich achter hun delegees zouden scharen. Maar het gebeurde uiteindelijk wel.

  Er werd ook consequent gewerkt aan de eenheid en solidariteit tussen de verschillende bonden, in de sector en ook met de Duitse collega’s.

  De vakbonden Bayer lieten zich dus niet doen en bleven zich verzetten tegen een aanval op hun loon en arbeidscondities. De lonen in de chemiesector liggen inderdaad iets hoger dan in sommige andere sectoren en bedrijven. Maar het zijn lonen die eigenlijk de norm zouden moeten zijn.

  Of wordt het uurloon van een postbezorger (8,43 euro!) de algemeen geldende norm? Een arbeidsweek van 33,6 uur is tegen de achtergrond van de gevraagde flexibiliteit niet overdreven. Bovendien heeft de Vlaamse overheid jarenlang subsidies gegeven aan Bayer om de arbeidstijd te verkorten om zo jobs te redden bij herstructureringen. Bovendien maakte Bayer vorig jaar 191 miljoen euro winst.

  Er werd daarom ook consequent gewerkt aan de eenheid en solidariteit tussen de verschillende bonden, in de sector en ook met de Duitse collega’s.

  Op de bijeenkomst van LSP-Antwerpen bracht Levi Sollie het verhaal van de strijd die de vakbonden en de werknemers de afgelopen weken hebben moeten voeren voor het behouden van hun geldende loon- en arbeidsvoorwaarden. Hij hield er aan om iedereen te bedanken die mee voor het succesvolle resultaat had gezorgd: zeker alle militanten en delegees bij Bayer en LANXESS, maar ook de vakbondssecretarissen en de collega’s uit andere bedrijven in de chemie en petroleumsector. Voorlopig is het offensief tegengehouden, maar het is duidelijk dat er nieuwe pogingen zullen volgen.

  Na zijn toespraak waren en nog enkele pertinente vragen en tussenkomsten vanuit de zaal, onder meer van enkele jonge delegees aan het spoor en bij De Lijn. De geslaagde avond werd afgesloten met informele discussies aan de toog.

  Video

De lokale zender ATV bracht gisteren een nieuwsitem over de situatie bij Bayer waar de Duitse directie kwam aankondigen dat er geen sprake is van een sluitingsscenario. Die mogelijkheid werd eerder nochtans uitgespeeld door onder meer de media, patroons en traditionele politici (zie ook de chronologie van de gebeurtenissen waar we gisteren al naar verwezen op deze site). De lokale televisie vroeg een reactie van Bruno Verlaeckt (ABVV) en Johnny Van Dooren (LBC). Hieronder vind je de YouTube versie die werd gemaakt van dit nieuwsitem.

De vakbonden maakten bekend dat een verkennend gesprek met de directie heeft duidelijk gemaakt dat er meer tijd zal worden uitgetrokken om onderhandelingen op te zetten over de toekomst van Bayer “zonder aan de huidige loon- en arbeidsvoorwaarden te tornen”. Dat gaat in tegen wat het media-offensief van de afgelopen dagen vertelde. De delegaties van ACV en ABVV besluiten: “Partijen achten het noodzakelijk om in alle sereniteit het dossier op een constructieve manier af te ronden.” Vreemd genoeg werd deze mededeling in de media niet zo spectaculair gebracht als het zogenaamde dreigement van de directie om de vestiging te sluiten indien niet zou worden bespaard… De verklaring werd op de sites van ABVV en ACV gepubliceerd. Daar vind je ook meer achtergrond over het geschil.

• ABVV Bayer/Lanxess

• ACV Bayer/Lanxess

De directie van Bayer voert de druk op om een besparingsplan doorgedrukt te krijgen. De directie kan daarbij rekenen op de medewerking van politici, collega-patroons en media. Het voorstel om langer te werken voor een zelfde loon wordt als “genereus” voorgesteld en de weigering van de vakbonden om daarmee in te stemmen, zou “onverantwoord” zijn. Het is niet de taak van de vakbonden om sociale achteruitgang te organiseren. Na Bayer zou de rest van de sector snel volgen met gelijkaardige maatregelen, waar zou die neerwaartse spiraal eindigen?

190 miljoen euro winst

Bayer is niet bepaald een bedrijf in moeilijkheden. In 2008 steeg de winst met 18% tot 190 miljoen euro. De winsten worden steeds meer geboekt op financiële activiteiten, het resultaat uit productie is de afgelopen jaren afgenomen tot nog ongeveer 25 miljoen euro in 2008, of 2,5% op een omzet van bijna een miljard euro.

Het bedrijf wil meer winst boeken en zoekt daarom naar methoden om de lonen aan te pakken. Nochtans zal dat weinig fundamenteel veranderen: personeelskosten zijn slechts goed voor 8,8% van de totale kosten. De arbeiders moesten de afgelopen jaren steeds harder werken, de productiviteit (toegevoegde waarde per werknemer) verdubbelde sinds 2005.

Bayer wil op het personeel besparen omdat elders niet veel te rapen valt. Lastenverlagingen kunnen geen groot verschil meer maken, het bedrijf betaalt sowieso amper belastingen. In 2008 bedroeg de reële belastingsvoet 10,02%. Met de notionele intrestaftrek werd 50 miljoen euro opgehaald. De voornaamste reden voor de daling van de winsten uit de productie moet worden gezocht bij de stijgende grondstoffenprijzen. Door te besparen op het personeel zal daar niets aan veranderen.

De resultaten van 2008 werden alvast niet gevoeld door de aandeelhouders, die kregen 3,7% extra. Hierdoor verliet 1,07 miljard euro het bedrijf. Dit geld werd opgestreken door beleggers die aandelen van Bayer in handen hebben.

Langer werken voor een zelfde loon?

De directie stelt voor om de arbeidstijd op te drijven. In eerste instantie naar 35,25 uur per week, daarna wellicht meer. Volgens de directie is dit noodzakelijk om het bedrijf concurrentieel te houden. Bovendien wordt gesproken van een overproductiecapaciteit inzake polycarbonaat (van de 550.000 jaarton zou er 200.000 te veel zijn). De productie in ofwel Uerdingen ofwel Antwerpen zou moeten worden afgebouwd.

Hoe zal de productie afgebouwd worden indien langer wordt gewerkt? Het is duidelijk dat dit voorstel een voorbode is om nadien tot afdankingen over te gaan. De maatregel om de arbeidsduur te beperken tot 33,6 uur per week kwam er overigens om jobs te redden: door minder lang te werken, werd bij een vorige herstructurering een groter jobverlies voorkomen.

De directie chanteert het personeel door te stellen dat er een keuze is tussen inleveren of sluiten. Zou de directie de Antwerpse vestiging met haar 190 miljoen euro winst sluiten omdat dit bedrag niet kan worden ingetrokken tot 200 miljoen? De chantage dient vooral om meer beroep te kunnen doen op de vrienden uit de politieke en mediatieke wereld. Die stellen het voor alsof het voorstel om de arbeidsduur te verlengen “genereus” zou zijn. Het was overigens opvallend hoe snel de mediahetze zich verspreidde: waar eerst enkel de vakbondsvertegenwoordigers van Bayer de boeman waren, werd dit al snel het geheel van de arbeiders in het bedrijf en nadien zelfs van de volledige sector. Tegenover een dergelijk media-offensief hebben we nood aan onze eigen media en moeten de eigen syndicale structuren worden benut met informatie voor de syndicale delegaties en vertegenwoordigers zodat op de werkvloer kan worden geantwoord op wat de burgerlijke media ons voorhoudt.

De centrale vraag voor de directie van Bayer is niet zozeer de arbeidstijd maar wel het loon. Dat moet omlaag, zo werd in Duitsland een verlaging met 6,7% gevraagd. Indien Bayer er in slaagt om haar personeel langer te laten werken voor een zelfde loon en het overschot aan personeel af te danken, dan is er in de realiteit een loonsdaling. Dit voorbeeld zal snel navolging kennen bij andere bedrijven in de sector. Het is geen toeval dat de patroonsfederatie van de scheikunde de discussie van zo nabij opvolgt. Waar zou de neerwaartse spiraal stoppen? Bij het loon dat voorgesteld wordt voor postbezorgers?

Inleveren is geen optie

De directie heeft de verlenging van een CAO inzake werkzekerheid tegen gehouden om dit te koppelen aan de discussie over de lonen. In ruil voor een arbeidsduurverlenging zou er vijf jaar werkzekerheid komen. Dat moet de chantage compleet maken.

Een loonsverlaging of verlenging van de arbeidstijd betekent in de praktijk dat de overblijvende werknemers de vertrekpremie van het overtallig personeel betalen. De verkorting van de arbeidstijd kwam er vanaf 1 januari 2004 om naakte ontslagen te vermijden. De directie kreeg sinds 2004 meer dan 6 miljoen euro RSZ-verminderingen wegens het invoeren van de 33,6 urenweken. Maar nu zou er plots langer moeten worden gewerkt?

De vakbonden stellen dat inleveren geen optie is. Elke eurocent of elke minuut die wordt ingeleverd, zal enkel meer miserie met zich mee brengen. Bovendien weigeren de bonden in een neerwaartse spiraal met de vestiging in Uerdingen te worden meegetrokken. Het personeel laat zich niet tegen elkaar opzetten.

Strijdbare strategie

De opstelling van de vakbonden bij Bayer is opvallend. Tegen de directie en de media in wordt gezegd dat er al genoeg bespaard is. Om dat standpunt kracht bij te zetten, werd de afgelopen maanden reeds systematisch informatie gegeven aan het personeel over de echte financiële situatie van het bedrijf. Op de website Roodoor.info staan enkele voorbeelden van uitstekende en erg informatieve vakbondspamfletten (1). Ook werden personeelsvergaderingen gehouden, zo werd gisteren een bijeenkomst gehouden voor het personeel van de dag.

Er werd een akkoord gesloten met de vakbonden in Uerdingen om het personeel niet tegen elkaar te laten uitspelen. Ook werd een syndicaal pact gesloten om in de hele sector geen akkoorden te sluiten die de arbeids- en loonsvoorwaarden naar beneden halen.

Het personeel wil niet instemmen met het voorstel van de directie om de arbeidstijd te wijzigen. De directie zal op haar plannen moeten terugkomen als ze verder wil onderhandelen.

(1) Enkele voorbeelden van pamfletten over de situatie bij Bayer

> Pamflet van 2 juni

> Pamflet van 27 oktober