Your cart is currently empty!
Tag: BASF
-
Sancties treffen 400 chemie-arbeiders in Antwerpen. ABVV eist nationalisatie van EuroChem
Foto: Wikimedia Commons EuroChem, een bedrijf met 400 werknemers in Antwerpen, wordt stilgelegd als gevolg van de sancties tegen de Russische oligarch Andrey Melnenchenko. Die stapte ondertussen op als bestuurder en verklaarde ook geen aandeelhouder meer te zijn. Het is evenwel niet duidelijk wie dan wel eigenaar is. Meststoffenfabrikant EuroChem is de productie stapsgewijs aan het stilleggen nadat BASF Antwerpen, op wiens site EuroChem gevestigd is, niet langer levert aan het bedrijf.
ABVV BASF reageerde meteen: “We kunnen niet toestaan dat honderden gezinnen nog eens extra worden getroffen door sancties terwijl de energie- en brandstofprijzen exploderen. Alsof onze tijdelijke werkloosheid het conflict zal oplossen. Alsof Melnichenko daardoor een boterham minder zal eten.” De vakbond voegde eraan toe: “De werkende klasse mag vechten en lijden voor de belangen van de politieke en economische elites in deze wereld. Dit moet stoppen.” ABVV BASF eindigde de eerste reactie op het nieuws met deze oproep: “Voor de onmiddellijke opbouw van een vreedzame anti-oorlogsbeweging in het Westen én Rusland. Wij zijn paraat!”
De Algemene Centrale Antwerpen Waasland werpt de eis van de nationalisatie van het bedrijf op tafel. “We moeten naar een plan B om de productie te kunnen voortzetten. We vragen de overheid daarom te kijken of ze de Antwerpse vestiging van EuroChem tijdelijk of definitief kan overnemen via een nationalisering of een ander mechanisme,” aldus Bruno Verlaeckt van het ABVV in De Tijd (14 maart).
-
“Veiligheid krijg je enkel door druk van onderuit”
Foto: Wikimedia Commons Interview met een vakbondsafgevaardigde van BASF Antwerpen
De chemische sector werd al snel als ‘essentiële sector’ beschouwd door de regering en het patronaat. Vanuit het standpunt van de werkenden en hun gezinnen is dat slechts gedeeltelijk het geval. Voor de bazen telt echter enkel de winstgarantie voor de aandeelhouders. We spraken met een vakbondsafgevaardigde van BASF Antwerpen over de situatie daar.
Interview door Alex
Welke discussies en strijd vonden plaats bij BASF Antwerpen als gevolg van Covid?
“De uitdagingen voor de vakbondsafgevaardigden om een veilige werkomgeving te creëren waren het grootst tijdens de eerste Covid-golf in het voorjaar. Toen waren de exacte gevaren grotendeels onbekend en waren er wekenlang geen mondmaskers ter beschikking. Het kwam er ook op aan om te vermijden dat de werknemers de dupe zouden worden van de sanitaire maatregelen.”
“Eerst en vooral hebben we vanuit de vakbonden gesteld dat enkel het essentieel personeel aanwezig moet zijn op de site. En dat onderhoudswerkzaamheden zouden beperkt worden tot wat noodzakelijk is om de veiligheid te garanderen. Thuiswerk werd quasi volledig verplicht voor bedienden en kaderpersoneel. Voor productiemedewerkers en techniekers – die hun job niet van thuis uit kunnen uitvoeren – verliep de discussie heel wat moeilijker.”
“Eén van de voornaamste twistpunten is ontstaan over de zogenaamde “stand-by” regeling. We wilden de productie-installaties continu door een minimumbezetting laten runnen. Dat is het aantal operatoren en techniekers minimaal nodig om de veiligheid te kunnen garanderen. De baas trachtte de arbeiders die in “overtal” waren, thuis te zetten door hen in eerste instantie gepland verlof en recuperatiedagen te laten opnemen. Slechts in tweede instantie kon er gebruik gemaakt worden van de “stand-by” regeling. Dit houdt in dat de werknemer betaald (door de werkgever) thuis blijft, maar wel onmiddellijk opgeroepen kan worden indien er een collega uit zijn/haar ploeg ziek uitvalt.”
“In verschillende afdelingen leidde dit tot heel wat ongenoegen: degenen die dagelijks coronabesmettingsgevaar lopen door de productie draaiende te houden, zouden hun verlof moeten opsouperen om het besmettingsrisico te doen verminderen. Met druk van de werkvloer werd de “stand-by” regeling op meerdere afdelingen veralgemeend doorgevoerd. De directie is ideologisch erg gekant tegen deze regeling omdat ze niet wil dat mensen “betaald worden om niets te doen”. We werden door hen als profiteurs afgeschilderd. Terwijl wij hún winsten garandeerden, terwijl zij veilig van thuis uit konden werken.”
“Veel van de onderhoudswerkzaamheden die dagelijks plaatsvinden aan de productie-installaties gebeuren door werknemers van contractorfirma’s. Om de aanwezigheid van deze zogenaamde “contractoren” tot een minimum te beperken, werden geplande werken uitgesteld. Al waren hiervoor soms ook prikacties van de vloer nodig. Zo weigerden productiemedewerkers op een gegeven moment nog arbeidsvergunningen (toelatingen van BASF uit om werkzaamheden te verrichten) te verschaffen aan de verantwoordelijken van de contractorfirma’s.”
“Vanaf 4 mei beschikte BASF over een voldoende voorraad chirurgische mondmaskers om elke dag twee exemplaren per medewerker te voorzien. Dit terwijl er in de zorg nog altijd een groot tekort aan maskers was. Thuiswerk en de “stand-by”-regeling werd afgebouwd, werken door contractoren terug aangevat. Het chirurgisch mondmasker werd de hoeksteen van het sanitaire beleid, naast tientallen andere maatregelen waarop we met de vakbonden hadden aangedrongen om de werkvloer veiliger te maken.”
“Door de inspanningen die de werknemers dagelijks leveren om alle richtlijnen nauwgezet te volgen, o.a. door het dragen van het mondmasker gedurende de volledige werkdag, blijven de besmettingen op de werkvloer beperkt tot een minimum.”
“We hebben echter een sterk vermoeden dat de realiteit voor de contractorfirma’s heel anders is. Hun jobs zijn vaak veel fysieker van aard, waardoor het dragen van een mondmasker een grotere last vormt. Ook onderling afstand houden is moeilijker voor hen. Vakbonden zijn in deze bedrijven minder sterk aanwezig of zijn zelfs onbestaande. Als vakbondsafgevaardigden van BASF hebben we bovendien minder mogelijkheden om een zicht te krijgen op het aantal besmettingen onder contractorwerknemers. Er bestaan cijfers, maar of deze betrouwbaar zijn…”
“Wat ook nog het vermelden waard is, is de dubbele standaard die gehanteerd wordt wat betreft het uitvoeren van Covid-testen. Enerzijds, wanneer iemand in een team besmet is, moeten we vaak hemel en aarde bewegen om zijn/haar directe collega’s te laten testen op de Medische Dienst van BASF. Voor de directie blijven besmettingen die plaatsvinden op de werkvloer immers beter onder de radar. Dat is slecht voor het imago en kan voor onrust zorgen. Anderzijds worden mensen die in thuisquarantaine geplaatst worden onder druk gezet door de baas om zich te komen laten testen (en dus hun quarantaine te verbreken). Van twee maten en twee gewichten gesproken.”
Welke rol speelde de ABVV-delegatie? Wat waren hun tactieken?
“Veel sanitaire maatregelen werden in overleg – weliswaar soms na hevige discussies – met de werkgever bekomen. We brachten veel problemen vanuit de praktijk, gesignaleerd door leden en militanten, op de tafel van het overleg. De bazen hebben immers vaak geen idee welke maatregelen noodzakelijk én werkbaar zijn.”
“Wat betreft de “stand-by” regeling hebben we als vakbondsafgevaardigden de discussie op de werkvloer op gang gebracht en hebben we geprobeerd – over de ploegen en afdelingen heen – eenheid aan de basis te creëren. Zo brachten we militanten op andere afdelingen op de hoogte wanneer er ergens stappen vooruit werden gezet.”
Waren er verschillen in aanpak tussen de verschillende vakbondsdelegaties?
“Zeker. Het ABVV heeft een heel stuk korter op de bal gespeeld. Neem bijvoorbeeld de aanpak betreffende de niet-veiligheidsrelevante werkzaamheden. De andere vakbondsdelegaties hebben hier amper op gereageerd. Ook legden ze zich in de feiten neer bij de patronale visie op de “stand-by” regeling.”
“Daarnaast brachten we veel meer dan de anderen de verzuchtingen van de vloer aan op de overlegmomenten. We hebben ook verscheidene malen gecommuniceerd naar de achterban via e-mail en affiches over onze kritieken op het coronabeleid van de directie.”
Wat verwacht je van de sociale verkiezingen? Welke invloed zal COVID hebben?
“Historisch gezien is ACV de grootste in ons bedrijf – tegen de 50% – , met het ABVV rond de 30% en het ACLVB ongeveer 20%. Deze laatste is de laatste jaren aan een opmars bezig. Een groei die zeker ook gedreven wordt door maatschappelijke factoren zoals het “collectief” dat in de hoofden van velen moet inboeten voor de “individualisering”.
“Ondanks de moeilijkheden om in de huidige context fysiek campagne te voeren, kunnen we wel stellen dat er bij het ABVV een verjonging aan het plaatsvinden is. Dit is bij de overige vakbonden veel minder het geval. Het is moeilijk in te schatten hoe alle factoren zullen wegen op het verkiezingsresultaat. Het uitbouwen van een strijdbare vakbondsdelegatie, gebaseerd op een actieve basis van militanten, zal de sleutel zijn om de komende jaren sterker en groter te kunnen worden.”
-
Indexsprong voor ons, fiscale korting voor werkgever
‘De sociale lasten zijn te hoog’, is een veel gehoord mantra in patronale kringen. Als we op onze loonbrief vervolgens zien hoeveel belastingen ervan afgaan, denken we soms dat er wel iets van aan is. Minder bekend is het feit dat grote werkgevers vaak een groot deel van die belastingen gewoon terugkrijgen. Het ABVV op BASF maakte de berekening aan de hand van het eigen bedrijf dat jaarlijks 10 miljoen euro terugkrijgt. De vele kortingen – fiscale cadeaus – zorgen ervoor dat de werkgever in een aantal gevallen enkel het nettoloon betaalt. Voor de vergelijkingen met de buurlanden wordt geen rekening gehouden met de kortingen en cadeaus.
Van de bedrijfsvoorheffing van personeel in de categorie A0 met 1 inkomen krijgt de werkgever vanaf 2017 alle bedrijfsvoorheffing terug, voor personeel in de categorie B5 vanaf 2019. De grafieken in het ABVV-pamflet geven aan hoe snel de tendens ontwikkelt om de bijdragen aan de gemeenschap volledig naar de zakken van de werkgevers te transfereren. Over deze transfer horen we de dames en heren politici niet klagen. De cijfers in het pamflet vormen een argument te meer om op 15 december te staken.
Pamflet van ABVV BASF op hun website
Foto: Jean-Marie Versyp -
Arbeiders BASF Antwerpen voeren actie tegen looninleveringen en behalen overwinning
Door een arbeider van BASF
Op vrijdag 27 juni voerden een 100-tal medewerkers van de logistieke diensten op BASF-Antwerpen actie aan de poorten van het bedrijf. De arbeiders blokkeerden een poos de weegbrug voor vrachtwagens, wat in een mum van tijd voor verkeershinder zorgde op de Scheldelaan. De actie, die werd ondersteund door de vakbondsdelegaties op BASF, kwam er na enkele concrete voorstellen van de directie in het kader van de op til zijnde herstructurering van de logistieke afdeling. De werkgever opperde dat de medewerkers die instaan voor fysieke logistieke activiteiten zouden inleveren op hun loon, waardoor ze uitgesloten worden van de voor alle medewerkers geldende CAO’s op de site. Bovendien wordt er van de betrokken arbeiders meer ‘flexibiliteit’ geëist, m.a.w., een verslechtering van de arbeidsvoorwaarden. 50 Jaar BASF-Antwerpen; een feest? Het kan verkeren!
De arbeiders in kwestie – ze zijn met ongeveer 150 – verzorgen voornamelijk fysieke taken als verladingen, rangeerwerk, vatafvullingen, magazijnwerk en stalentransport. Reeds in oktober van vorig jaar werd door de directie aangekondigd dat ze de ‘competitiviteit’ van deze diensten zou onderzoeken. Meteen werd beslist om de openstaande vacatures niet meer in te vullen, maar de uitdiensten en/of zieken te vervangen door interims. De logistieke medewerkers voelden nattigheid en al snel werd met ludieke acties gestart, waaronder het ophangen van immense spandoeken en zwarte vlaggen op het bedrijfsterrein.
Een ‘competitiviteitsstudie’ waarvan de conclusie reeds op voorhand vast stond
In april presenteerde de directie aan de vakbonden de – voorspelbare – resultaten van haar onderzoek tijdens een extra ondernemingsraad: de logistieke diensten van BASF zouden een ‘loonhandicap’ vertonen met de andere spelers op de markt, en de concurrentie zou ook ‘flexibeler’ kunnen inspelen op schommelende werkvolumes. Gemakshalve had men ondernemingen die gespecialiseerd zijn in opslag en verzending van chemicaliën – zoals Oiltanking, Sea Tank, LBC Antwerp enz. – , en waar de lonen een stuk hoger liggen omdat ze tot het paritair comité van de petroleum behoren, uitgesloten van de vergelijkende studie. Wel onderzocht was onder meer het Katoen Natie van Fernand Huts, alom bekend als kampioen in lage lonen. Plots bleken factoren als ‘excelleren in kwaliteit’ en ‘veiligheid’ – nochtans zaken waarop BASF, zogezegd, hoog inzet – veel minder een rol te spelen en primeren de winstmarges.
Bovendien berekenden de vakbonden dat het aandeel van de loonkost van de betrokken werknemers in de totale kosten van BASF slechts 0,13% bedraagt. Afbouwen van de lonen zou dus een besparing van 0,0x% opleveren voor de onderneming. De bonden stelden hierover terecht dat – indien BASF alsnog het sop de kolen waard vindt – een dergelijke besparing gemakkelijk te realiseren valt zonder afbraak van loon- en arbeidsvoorwaarden.
Concurrentieverhaal van patroons is race to the bottom voor de werkenden
In het belang van de zogenaamde ‘concurrentiepositie’ van de bedrijven, zijn het – conform de overheersende neoliberale dogma’s – de werknemers die het gelag moeten betalen. Het is dezelfde logica als degene die achter de recente herstructureringen bij Cora, Delhaize, Heinz, Bosch… schuilt: aandeelhouderswaarde creëren door inleveringen, opdrijven van de flexibiliteit en desnoods ontslagrondes.
BASF-Antwerpen realiseerde in 2013 een operationele winst van meer dan 500 miljoen euro op een omzet van 6,88 miljard euro en droeg daarmee bij aan de stijging van het dividend: van 2,6 euro per BASF-aandeel in 2012 naar 2,7 euro in 2013. Maar door de onstilbare honger van de beleggers op de financiële markten worden nu – onder meer – de Antwerpse logistieke arbeiders geviseerd. Het concurrentieverhaal trekt in werkelijkheid de sociaaleconomische verworvenheden van de werkende bevolking mee in een neerwaartse spiraal waarbij de bodem – als het van het patronaat afhangt – nog lang niet in zicht is.
Voorstel rond looninleveringen botst op verzet
De directie van BASF Antwerpen stelde dat er 2 opties zijn: ofwel het uitbesteden van de fysieke logistieke diensten aan derden, ofwel het wegwerken van de ‘loonhandicap’. Later volgde een concreet voorstel: nieuwe logistieke medewerkers beginnen in een schaal 5% onder het huidige niveau, een nieuwe koppeling van functies aan looncategorieën, en de lonen van de reeds in dienst zijnde werknemers worden bevroren – geen baremieke, anciënniteits- en eventuele CAO-verhogingen – tot de inschaalde looncategorie dezelfde hoogte bereikt. Ook toeslagen voor vuil- en hinderlijk werk en oorbescherming worden afgeschaft. De directie zei hierover laconiek dat het voorstel geen besparing voor bestaande medewerkers zou inhouden, ondanks het feit dat iemand die volgens de werkgever 1 categorie te hoog staat ingeschaald tot 6% zou inleveren in vergelijking met de huidige voorwaarden… Het hoeft dan ook niet te verbazen dat de vakbondsdelegaties niet bereid waren om onder deze voorwaarden verder te praten.
De woede bij de logistieke arbeiders was – zoals verwacht – groot, en reeds na een algemene toelichting door CEO Wouter De Geest voor het betrokken personeel voelde de directie al dat haar eerste offensief niet zonder slag of stoot zou passeren. Toen ze lucht kreeg van de voorbereidingen van de actie liet ze de dag voordien aan de vakbonden weten dat ze haar voorstel rond verloning zou intrekken. De actie ging niettegenstaande deze zekere overwinning tóch door en werd door een meerderheid van de logistieke medewerkers bijgewoond. Ze werd pas afgebroken toen CEO De Geest – oog in oog met de actievoerders – stelde dat er niet aan de lonen zou geraakt worden. Hiermee hebben de arbeiders en haar vakbonden duidelijk gemaakt dat ze waakzaam blijven!
Strijd en solidariteit werkt!
De strijd van de arbeiders in de logistieke diensten op BASF wordt met argusogen gevolgd door álle medewerkers. De aanvallen van de directie op de loon-en arbeidsvoorwaarden van deze categorie van BASF-werknemers, kan morgen – onder het mom van de competitiviteit – ook tegen andere categorieën ingezet worden. Of zoals een spandoek op de site het stelt: “who’s next?”. De vakbonden benadrukken daarom terecht het belang van de onderlinge solidariteit tussen de werknemers.
De werkgever liet ten slotte weten dat de gesprekken met de vakbonden rond de logistieke activiteiten vanaf oktober zullen verder gezet worden. Het is niet ondenkbaar dat het voorstel m.b.t. de verloning als eerste test diende om het pad voor haar beoogde doel te effenen, namelijk een stelselmatige uitbesteding van de diensten in kwestie. Volgens de vakbonden is dit geen goede oplossing. Door evenwel verder te bouwen op de strijdbare opstelling van de logistieke arbeiders en de solidariteit tussen alle werknemers van BASF kunnen verdere overwinningen geboekt worden.
-
Op weg naar een staking bij BASF?
Bij het chemiebedrijf BASF in Antwerpen komt er mogelijk binnenkort een staking. Aanleiding is de discussie over een nieuwe CAO op bedrijfsniveau. Deze collectieve arbeidsovereenkomst vormt al enkele weken een moeilijk punt voor de arbeiders die de afgelopen 10 weken reeds drie maal een ontwerp van CAO verwierpen. Nu stemde ruim 70% tegen het ontwerp omdat dit onvoldoende oog heeft voor een koopkrachtverhoging.
Standpunt van de vakbonden:
De stakingsaanzegging is ingediend.
Nu het CAO voorstel, dat gemaakt is door het verzoeningsbureau, is verworpen met meer dan 66% zal de stakingsaanzegging volgen.Dit betekent dat de werkgever, na de indiening, een periode van 14 dagen heeft om het bedrijf af te stellen zodat iedereen kan gebruik maken van zijn stakingsrecht.
Op 3 juli gaat de staking dan officieel van start. Uiteraard heeft iedereen, zowel gesyndiceerden als niet-gesyndiceerden, het recht om te staken. (Enkel gesyndiceerden hebben recht op een stakingsvergoeding.) De werkgever kan U niet verplichten om te komen werken. De vakbonden onderhandelen niet over minimum bezettingen van lopende installaties! De veiligheid van de omwonenden moet echter gegarandeerd blijven!. Dit betekent dat een aantal stilstaande installaties moet bewaakt blijven. Ook voor brandweer en medische dienst kunnen speciale regelingen noodzakelijk zijn.
Spontane acties?
De spandoeken, pamfletten, ed die de laatste dagen overal op BASF zijn verschenen zijn voor ons heel duidelijk. De onvrede over de aanslepende CAO onderhandelingen en de weigering van de directie om in te gaan op de vraag van een verbetering in het bestendig loon is erg groot.
De onvrede is in 30 jaar nog nooit zo groot geweest!
In de chemie worden enorme winsten gemaakt en ligt de winst per werknemer ook erg hoog. In deze sector is het hierdoor mogelijk om hogere lonen af te dwingen. Een voorstel van BASF om de lonen op te trekken met 0,25 euro per uur, werd afgewezen door het personeel omdat ze dit onvoldoende vinden. Een deel van de loonsverhoging zou bovendien slechts eenmalig zijn.
Het is reeds voor de derde keer dat een voorstel tot CAO wordt afgeschoten door het personeel. Dat gebeurde eerder eind maart en eind mei. Toen spraken zich respectievelijk 56% en 53% uit tegen het voorstel. Nu was de meerderheid veel groter en stemde 72,7% tegen.
In de media verklaarde het ACV, zowel ACV-Chemie als de bediendencentrale LBC, dat er maandag een stakingsaanzegging wordt ingediend om mogelijk binnen 2 weken effectief acties te ondernemen indien er dan nog geen aanvaardbaar voorstel is. Intussen kan het ook tot spontane acties komen.
Het mag alvast duidelijk zijn dat de arbeiders niet zomaar een voorstel zullen aanvaarden, zelfs niet indien het unaniem wordt verdedigd door zowel delen van de syndicale delegaties als door de directie. De LBC-secretaris stelde terecht dat de directie “dit signaal van 72%” van de arbeiders niet mag negeren. Ook de Algemene Centrale stelt dat het personeel een loonsverhoging wil die overeenstemt met andere bedrijven in de sector, en dit niet door eenmalige operaties maar door een bestendige verhoging.